Αυξήσεις στις συντάξεις λόγω θανάτου
Τρεις σοβαρές ασφαλιστικές ρυθμίσεις υπό μορφή τροπολογιών περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο για το «Σπίτι μου» με κυριότερες το πάγωμα αναδρομικά από το 13/9/22 των επιτοκίων που βαρύνουν τα ασφαλιστικά χρέη τα οποία θα μπαίνουν σε ρύθμιση 12 ή 24 δόσεων, η αναπροσαρμογή συντάξεων λόγω θανάτου, καθώς και ο περιορισμός της αστικής ευθύνης για τα ΔΣ των προνοιακών οργανισμών.
Στόχος της διάταξης –που έρχεται σε συνέχεια αντίστοιχης ρύθμισης του Υπουργείου Οικονομικών για τα επιτόκια των ρυθμίσεων προς την Εφορία– είναι να αποτραπεί η δυσβάσταχτη επιβάρυνση των πολιτών που έχουν οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία και επιθυμούν να τις ρυθμίσουν.
Με δεδομένο αφενός ότι το επιτόκιο που επιβαρύνει ένα πλάνο ρύθμισης καθορίζεται κατά τη χρονική στιγμή της αίτησης ρύθμισης, αφετέρου ότι η αύξηση του πληθωρισμού έχει οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια, οι οφειλέτες που επιθυμούν να ρυθμίσουν κατά την τρέχουσα περίοδο τις οφειλές τους προς τον e-ΕΦΚΑ θα ερχόντουσαν αντιμέτωποι με ιδιαίτερα υψηλά επιτόκια.
Προκειμένου λοιπόν να μην υπάρχει υπέρμετρη επιβάρυνση των ρυθμίσεων οφειλών εφεξής και αυτό να μην αποτελέσει αντικίνητρο για τους πολίτες ώστε να ρυθμίσουν τις οφειλές τους, τα επιτόκια «παγώνουν» και παραμένουν για ένα έτος στο ύψος που διαμορφώθηκαν την 13η Σεπτεμβρίου 2022.
Σημειώνεται ότι τα επιτόκια των ήδη ενεργών (όσων εκκίνησαν μέχρι και τον Σεπτέμβριο) ρυθμίσεων είναι σταθερά και δεν επηρεάζονται ούτε από τις ενέργειες της ΕΚΤ, ούτε από την παρούσα ρύθμιση.
Με την ίδια τροπολογία:
1. Προβλέπεται ότι η κατώτατη σύνταξη λόγω θανάτου θα αναπρσσαρμόζεται ετησίως κατά τον ίδιο τρόπο που προβλέπεται στο νόμο 4387/2016 και για τις υπόλοιπες συντάξεις, ενσωματώνοντας την επίδραση του πληθωρισμού και της ανάπτυξης.
Με τον τρόπο αυτό διορθώνεται μια ακόμα παράλειψη του «νόμου Κατρούγκαλου» που δεν είχε συμπεριλάβει τις συντάξεις χηρείας στον μηχανισμό αύξησης.
Με την προτεινόμενη διάταξη και αυτές οι συντάξεις θα αυξηθούν κατά 7,75% από 1η Ιανουαρίου 2023.
α) Το συνολικό ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου του επιζώντος ή/καιτου διαζευγμένου συζύγου, δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της εθνικής σύνταξης του άρθρου 7 του παρόντος νόμου που αντιστοιχεί σε είκοσι (20) έτη ασφάλισης.
Εάν ο χρόνος ασφάλισης του θανόντος είναι μικρότερος των είκοσι (20) ετών, το ως άνω ποσό βαίνει μειούμενο κατά 1,25% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των είκοσι (20) ετών και μέχρι τη συμπλήρωση δεκαπέντε (15) ετών ασφάλισης.
Για χρόνο ασφάλισης μικρότερο των δεκαπέντε (15) ετών, το ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου του επιζώντος ή/και του διαζευγμένου συζύγου δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού τωντριακοσίων εξήντα (360) ευρώ.
2. Προβλέπεται ότι η οικονομική ενίσχυση βαριάς αναπηρίας χορηγείται σε όσους λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση μικρότερη από 313 ευρώ από άλλους φορείς πλην του ΟΠΕΚΑ.
Το όριο αυτό θα αυξάνεται ετησίως κατά το ποσοστό αύξησης των συντάξεων σύμφωνα με το νόμο 4387/2016, ενσωματώνοντας την επίδραση του πληθωρισμού και της ανάπτυξης.
Η οικονομική ενίσχυση βαριάς αναπηρίας δεν χορηγείται σε όσους λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση για τον ίδιο λόγο από δημόσιο φορέα της ημεδαπής ή αλλοδαπής, ίση ή μεγαλύτερη από το ποσό των τριακοσίων δεκατριών (313,00) ευρώ μηνιαίως. Η οικονομική ενίσχυση βαριάς αναπηρίας χορηγείται ολόκληρη στα ανασφάλιστα και έμμεσα ασφαλισμένα τέκνα που λαμβάνουν οικονομική παροχή για την αναπηρία τους ή σύνταξη ή προσαύξηση από το δημόσιο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή φορέα κοινωνικής ασφάλισης ίση ή μικρότερη από το ποσό της.
3. Περιορίζεται η αστική ευθύνη των προσώπων που διορίζονται με διοικητική πράξη στην προσωρινή διοίκηση προνοιακών φορέων σε πράξεις ή παραλείψεις που τελούνται με δόλο ή βαρεία αμέλεια, ενώ δεν υπέχουν αλληλέγγυα ευθύνη με τον προνοιακό φορέα για οφειλές του προς το Δημόσιο ή τον e-Ε.Φ.Κ.Α. που δημιουργήθηκαν πριν αναλάβουν την προσωρινή διοίκηση του φορέα.
Με τον τρόπο αυτό προστατεύονται τα μέλη των προσωρινών διοικήσεων από καταχρηστικές αγωγές.
4. Προβλέπεται ότι οι προνοιακοί φορείς που υπάγονται σε σχέδια εξυγίανσης μπορούν να ρυθμίζουν τις οφειλές τους προς τον e-Ε.Φ.Κ.Α. κατά τρόπο αντίστοιχο με αυτόν που ισχύει για τις οφειλές προς το Δημόσιο, με δυνατότητα για διαγραφή προσθέτων τελών και προσαυξήσεων σε περίπτωση που τηρηθεί πλήρως η ρύθμιση.
Η μη ύπαρξη αυτής της πρόνοιας μέχρι τώρα απέτρεπε τους προνοιακούς φορείς που αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα από το να προχωρήσουν σε διαδικασία εξυγίανσης, με αποτέλεσμα να διαιωνίζονται τα προβλήματα και να αντιμετωπίζουν κίνδυνο εκποίησης της περιουσίας τους με διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης.
5. Ανοίγει ο δρόμος για την υλοποίηση πιλοτικού προγράμματος για τη δημιουργική απασχόληση παιδιών μέσω τεχνολογίας για παιδιά 12-15 που προέρχονται από ευάλωτες οικογένειες, με χρηματοδότηση από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Κατά την υλοποίηση του προγράμματος πρέπει να διασφαλίζεται η ενισχυμένη συμμετοχή των κοριτσιών.
Στους ωφελούμενους απονέμεται αξία τοποθέτησης (voucher) για τη συμμετοχή τους.
Στη διάταξη παρέχεται εξουσιοδότηση στους Υπουργούς Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και των κατά περίπτωση συναρμόδιων Υπουργών να ρυθμίσουν με απόφασή τους τις λεπτομέρειες και τα τεχνικά ζητήματα του προγράμματος, φορέας υλοποίησης του οποίου ορίζεται η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης.
Αντώνης Βασιλόπουλος
Στόχος της διάταξης –που έρχεται σε συνέχεια αντίστοιχης ρύθμισης του Υπουργείου Οικονομικών για τα επιτόκια των ρυθμίσεων προς την Εφορία– είναι να αποτραπεί η δυσβάσταχτη επιβάρυνση των πολιτών που έχουν οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία και επιθυμούν να τις ρυθμίσουν.
Με δεδομένο αφενός ότι το επιτόκιο που επιβαρύνει ένα πλάνο ρύθμισης καθορίζεται κατά τη χρονική στιγμή της αίτησης ρύθμισης, αφετέρου ότι η αύξηση του πληθωρισμού έχει οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια, οι οφειλέτες που επιθυμούν να ρυθμίσουν κατά την τρέχουσα περίοδο τις οφειλές τους προς τον e-ΕΦΚΑ θα ερχόντουσαν αντιμέτωποι με ιδιαίτερα υψηλά επιτόκια.
Προκειμένου λοιπόν να μην υπάρχει υπέρμετρη επιβάρυνση των ρυθμίσεων οφειλών εφεξής και αυτό να μην αποτελέσει αντικίνητρο για τους πολίτες ώστε να ρυθμίσουν τις οφειλές τους, τα επιτόκια «παγώνουν» και παραμένουν για ένα έτος στο ύψος που διαμορφώθηκαν την 13η Σεπτεμβρίου 2022.
Σημειώνεται ότι τα επιτόκια των ήδη ενεργών (όσων εκκίνησαν μέχρι και τον Σεπτέμβριο) ρυθμίσεων είναι σταθερά και δεν επηρεάζονται ούτε από τις ενέργειες της ΕΚΤ, ούτε από την παρούσα ρύθμιση.
Με την ίδια τροπολογία:
1. Προβλέπεται ότι η κατώτατη σύνταξη λόγω θανάτου θα αναπρσσαρμόζεται ετησίως κατά τον ίδιο τρόπο που προβλέπεται στο νόμο 4387/2016 και για τις υπόλοιπες συντάξεις, ενσωματώνοντας την επίδραση του πληθωρισμού και της ανάπτυξης.
Με τον τρόπο αυτό διορθώνεται μια ακόμα παράλειψη του «νόμου Κατρούγκαλου» που δεν είχε συμπεριλάβει τις συντάξεις χηρείας στον μηχανισμό αύξησης.
Με την προτεινόμενη διάταξη και αυτές οι συντάξεις θα αυξηθούν κατά 7,75% από 1η Ιανουαρίου 2023.
α) Το συνολικό ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου του επιζώντος ή/καιτου διαζευγμένου συζύγου, δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της εθνικής σύνταξης του άρθρου 7 του παρόντος νόμου που αντιστοιχεί σε είκοσι (20) έτη ασφάλισης.
Εάν ο χρόνος ασφάλισης του θανόντος είναι μικρότερος των είκοσι (20) ετών, το ως άνω ποσό βαίνει μειούμενο κατά 1,25% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των είκοσι (20) ετών και μέχρι τη συμπλήρωση δεκαπέντε (15) ετών ασφάλισης.
Για χρόνο ασφάλισης μικρότερο των δεκαπέντε (15) ετών, το ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου του επιζώντος ή/και του διαζευγμένου συζύγου δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού τωντριακοσίων εξήντα (360) ευρώ.
2. Προβλέπεται ότι η οικονομική ενίσχυση βαριάς αναπηρίας χορηγείται σε όσους λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση μικρότερη από 313 ευρώ από άλλους φορείς πλην του ΟΠΕΚΑ.
Το όριο αυτό θα αυξάνεται ετησίως κατά το ποσοστό αύξησης των συντάξεων σύμφωνα με το νόμο 4387/2016, ενσωματώνοντας την επίδραση του πληθωρισμού και της ανάπτυξης.
Η οικονομική ενίσχυση βαριάς αναπηρίας δεν χορηγείται σε όσους λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση για τον ίδιο λόγο από δημόσιο φορέα της ημεδαπής ή αλλοδαπής, ίση ή μεγαλύτερη από το ποσό των τριακοσίων δεκατριών (313,00) ευρώ μηνιαίως. Η οικονομική ενίσχυση βαριάς αναπηρίας χορηγείται ολόκληρη στα ανασφάλιστα και έμμεσα ασφαλισμένα τέκνα που λαμβάνουν οικονομική παροχή για την αναπηρία τους ή σύνταξη ή προσαύξηση από το δημόσιο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή φορέα κοινωνικής ασφάλισης ίση ή μικρότερη από το ποσό της.
3. Περιορίζεται η αστική ευθύνη των προσώπων που διορίζονται με διοικητική πράξη στην προσωρινή διοίκηση προνοιακών φορέων σε πράξεις ή παραλείψεις που τελούνται με δόλο ή βαρεία αμέλεια, ενώ δεν υπέχουν αλληλέγγυα ευθύνη με τον προνοιακό φορέα για οφειλές του προς το Δημόσιο ή τον e-Ε.Φ.Κ.Α. που δημιουργήθηκαν πριν αναλάβουν την προσωρινή διοίκηση του φορέα.
Με τον τρόπο αυτό προστατεύονται τα μέλη των προσωρινών διοικήσεων από καταχρηστικές αγωγές.
4. Προβλέπεται ότι οι προνοιακοί φορείς που υπάγονται σε σχέδια εξυγίανσης μπορούν να ρυθμίζουν τις οφειλές τους προς τον e-Ε.Φ.Κ.Α. κατά τρόπο αντίστοιχο με αυτόν που ισχύει για τις οφειλές προς το Δημόσιο, με δυνατότητα για διαγραφή προσθέτων τελών και προσαυξήσεων σε περίπτωση που τηρηθεί πλήρως η ρύθμιση.
Η μη ύπαρξη αυτής της πρόνοιας μέχρι τώρα απέτρεπε τους προνοιακούς φορείς που αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα από το να προχωρήσουν σε διαδικασία εξυγίανσης, με αποτέλεσμα να διαιωνίζονται τα προβλήματα και να αντιμετωπίζουν κίνδυνο εκποίησης της περιουσίας τους με διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης.
5. Ανοίγει ο δρόμος για την υλοποίηση πιλοτικού προγράμματος για τη δημιουργική απασχόληση παιδιών μέσω τεχνολογίας για παιδιά 12-15 που προέρχονται από ευάλωτες οικογένειες, με χρηματοδότηση από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Κατά την υλοποίηση του προγράμματος πρέπει να διασφαλίζεται η ενισχυμένη συμμετοχή των κοριτσιών.
Στους ωφελούμενους απονέμεται αξία τοποθέτησης (voucher) για τη συμμετοχή τους.
Στη διάταξη παρέχεται εξουσιοδότηση στους Υπουργούς Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και των κατά περίπτωση συναρμόδιων Υπουργών να ρυθμίσουν με απόφασή τους τις λεπτομέρειες και τα τεχνικά ζητήματα του προγράμματος, φορέας υλοποίησης του οποίου ορίζεται η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης.
Αντώνης Βασιλόπουλος
Σχόλια αναγνωστών