Η έλλειψη μεταρρυθμίσεων από την Αθήνα και τα λάθη της τρόικας καταδικάζουν τη χώρα σχεδόν για μια ζωή
Στην αποτυχία των προγραμμάτων διάσωσης της Ελλάδας αναφέρεται δημοσίευμα της ισπανικής εφημερίδας «Cinco Dias», με τίτλο «Γιατί η Ελλάδα βυθίζεται ξανά και ξανά, παρά τις διασώσεις».
Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, η ιστορία των δύο αποτυχημένων προγραμμάτων διάσωσης της Ελλάδας θα μπορούσε να φέρει τον τίτλο «Η εκδίκηση της οικονομίας», καθώς μέσα σε πέντε χρόνια έχουν δαπανηθεί περισσότερα από 200 δισ. από τους ευρωπαίους φορολογουμένους.
Το Eurogroup είναι αποφασισμένο να μεταχειριστεί την ελληνική κρίση σαν να ήταν η κυκλική ύφεση μιας χώρας που έχει χάσει την ευμένεια των αγορών για παροδικό χρονικό διάστημα.
Αυτή η πολιτική απόφαση, σημειώνει ο αρθρογράφος Bernardo de Miguel, έχει συντριβεί από την οικονομική πραγματικότητας μιας χώρας που ήδη είχε βυθιστεί και ήταν αφερέγγυα πριν ακόμη από την αύξηση της τρόικας τον Μάιο του 2010.
Σε άλλες χώρες που διασώθηκαν, το κόστος χρηματοδότησης εκτοξεύθηκε καθώς έσκασε η φούσκα στον κλάδο των ακινήτων (Ιρλανδία) ή εξαιτίας της μετάδοσης της κρίσης στη ζώνη του ευρώ (Πορτογαλία και Κύπρος).
Η Ελλάδα, ωστόσο, ήδη επί ενάμισι έτος ήταν σε ύφεση όταν στις 23 Απριλίου 2010 ο τότε έλληνας πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, ζήτησε τη βοήθεια της Ευρωζώνης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Ύστερα από όλα αυτά, αποκαλύφθηκε ότι τα στοιχεία για το δημόσιο έλλειμμα ήταν ψευδή και μάλιστα ήταν σχεδόν τα τριπλάσια από αυτά που αναφέρονταν, σημειώνεται στο δημοσίευμα.
Με την είσοδο στο ευρώ το 2001, είχε εντοπιστεί μια παρόμοια απάτη, όμως το γαλλικό και το γερμανικό τραπεζικό σύστημα προτίμησε να αγνοήσει τις τότε προειδοποιήσεις και συνέχισαν να αγοράζουν ελληνικά ομόλογα με ασφάλιστρα έναντι κινδύνου στα επίπεδα των γερμανικών ομολόγων.
Το 2010 ο πανικός εμφανίστηκε και η φυγή ήταν αναπόφευκτη.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι εκείνη τη στιγμή θα έπρεπε να είχε γίνει η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, με διαγραφή του κατά τα δύο τρίτα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του αμερικανού οικονομολόγου Barren Eichengreen.
Η διαγραφή θα έπρεπε να αποτελέσει θέμα διαπραγμάτευσης για μια περίοδο πέντε μηνών προκειμένου το κόστος των προγραμμάτων διάσωσης να πέσει εν μέρει στους διεθνείς επενδυτές και όχι μόνο στους έλληνες φορολογούμενος, πρώτα και ύστερα στους ευρωπαίους.
Ωστόσο, όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα της Cinco Dias, η Ελλάδα δεν ήταν μια χώρα με δικό της νόμισμα, αλλά ένα μέλος ενός τόσο μοναδικού όσο και φιλόδοξου πειράματος, της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης.
Ούτε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν γνώριζε πώς μπορούσε να διαχειριστεί μια αναδιάρθρωση του χρέους σε αυτό το πλαίσιο, γι' αυτό και επιβλήθηκε το κριτήριο της ΕΚΤ και της Κομισιόν, οργανισμών αντίθετων στο να επιβληθεί διαγραφή χρέους σε μια χώρα – μέλος της ζώνης του ευρώ.
«Θυσιάστηκε η Ελλάδα για να σωθεί το ευρώ;», διερωτάται ο ισπανός αρθρογράφος.
Σε κάθε περίπτωση, ένα χρόνο μετά, η οικονομία εκδικήθηκε για πρώτη φορά και η Βρυξέλλες και η Φρανκφούρτη παραδέχθηκαν απρόθυμα την αναδιάρθρωση του χρέους, όμως ήταν τόσο αργά που η πραγματική μείωση του ελληνικού χρέους ήταν περιορισμένη (από τα 355 δισ. στα 304 δισ. ευρώ) και η πτώση του ΑΕΠ μείωσε τη διαφορά.
Το 2013, η Ελλάδα παρουσίασε χρέος στο 173% του ΑΕΠ, 30 μονάδες περισσότερο απ' ό,τι στην αρχή της διάσωσής της.
Η Ελλάδα, σημειώνεται, είναι η μόνη χώρα που διασώθηκε και στην οποία οι εξαγωγές δεν αυξήθηκαν παρά τη δραστική περικοπή του μισθολογικού κόστους.
Η προσαρμογή στον ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βασίστηκε σχεδόν αποκλειστικά στη μείωση των εισαγωγών.
Η καταστροφή επιδεινώθηκε από τις γκάφες της τρόικας, η οποία υποτίμησε τον αντίκτυπο των προσαρμογών σε μια χώρα τόσο κλειστή όσο η Ελλάδας.
«Μερικές φορές, μεταχειριστήκαμε την Ελλάδα σαν να ήταν η Σουηδία ή άλλες χώρες, σαν να ήταν η Γκαμπόν, όμως η χώρα αυτή δεν είναι σαν καμία από αυτές τις δύο ακραίες περιπτώσεις», διαπιστώνει υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Κομισιόν.
Η τρόικα έκανε λάθος σχετικά με το πεδίο των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων και της (μειωμένης) βούλησης των διαδοχικών κυβερνήσεων να τις φέρουν εις πέρας.
Αντί να επιβάλουν τον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας, οι Βρυξέλλες παζάρευαν για μερικούς δημοσιονομικούς στόχους που ήταν περισσότερο αντιπαραγωγικοί, παρά επωφελής.
Η επιβράδυνση της ελληνικής οικονομίας δεν έχει προηγούμενο στην υπόλοιπη Ευρώπη, ούτε ακόμη και για τις χώρες που έχουν προχωρήσει σε μεγάλες προσαρμογές.
Τα χρόνια αυτά η Ελλάδα προχώρησε σε μια δημοσιονομική προσαρμογή άνευ προηγουμένου, με το έλλειμμα από το 15% να διαμορφώνεται σε λίγο πάνω από 3%, όταν την ίδια στιγμή η Γαλλία έχει μειώσει μόλις κατά μία μονάδα το ονομαστικό της έλλειμμα και Κομισιόν, για να μην πλήξει τη γαλλική οικονομία, της έχει δώσει περιθώριο μέχρι το 2017 προκειμένου να το μειώσει κάτω από το 3% που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας.
Η Αθήνα σκεφτόταν να επωφεληθεί από αυτή την προσπάθεια και ήλπιζε να επιστρέψει στις αγορές στα τέλη του 2014, όμως αυτό απέχει από την πραγματικότητα.
Η κυβέρνηση Σαμαρά έπρεπε να αποδεχθεί μια επιμήκυνση του δεύτερου προγράμματος διάσωσης και αυτή του Αλέξη Τσίπρα ένα τρίτο πρόγραμμα…
Μεταφραστική επιμέλεια: Ελένη Κάτσουρα
www.bankingnews.gr
Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, η ιστορία των δύο αποτυχημένων προγραμμάτων διάσωσης της Ελλάδας θα μπορούσε να φέρει τον τίτλο «Η εκδίκηση της οικονομίας», καθώς μέσα σε πέντε χρόνια έχουν δαπανηθεί περισσότερα από 200 δισ. από τους ευρωπαίους φορολογουμένους.
Το Eurogroup είναι αποφασισμένο να μεταχειριστεί την ελληνική κρίση σαν να ήταν η κυκλική ύφεση μιας χώρας που έχει χάσει την ευμένεια των αγορών για παροδικό χρονικό διάστημα.
Αυτή η πολιτική απόφαση, σημειώνει ο αρθρογράφος Bernardo de Miguel, έχει συντριβεί από την οικονομική πραγματικότητας μιας χώρας που ήδη είχε βυθιστεί και ήταν αφερέγγυα πριν ακόμη από την αύξηση της τρόικας τον Μάιο του 2010.
Σε άλλες χώρες που διασώθηκαν, το κόστος χρηματοδότησης εκτοξεύθηκε καθώς έσκασε η φούσκα στον κλάδο των ακινήτων (Ιρλανδία) ή εξαιτίας της μετάδοσης της κρίσης στη ζώνη του ευρώ (Πορτογαλία και Κύπρος).
Η Ελλάδα, ωστόσο, ήδη επί ενάμισι έτος ήταν σε ύφεση όταν στις 23 Απριλίου 2010 ο τότε έλληνας πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, ζήτησε τη βοήθεια της Ευρωζώνης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Ύστερα από όλα αυτά, αποκαλύφθηκε ότι τα στοιχεία για το δημόσιο έλλειμμα ήταν ψευδή και μάλιστα ήταν σχεδόν τα τριπλάσια από αυτά που αναφέρονταν, σημειώνεται στο δημοσίευμα.
Με την είσοδο στο ευρώ το 2001, είχε εντοπιστεί μια παρόμοια απάτη, όμως το γαλλικό και το γερμανικό τραπεζικό σύστημα προτίμησε να αγνοήσει τις τότε προειδοποιήσεις και συνέχισαν να αγοράζουν ελληνικά ομόλογα με ασφάλιστρα έναντι κινδύνου στα επίπεδα των γερμανικών ομολόγων.
Το 2010 ο πανικός εμφανίστηκε και η φυγή ήταν αναπόφευκτη.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι εκείνη τη στιγμή θα έπρεπε να είχε γίνει η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, με διαγραφή του κατά τα δύο τρίτα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του αμερικανού οικονομολόγου Barren Eichengreen.
Η διαγραφή θα έπρεπε να αποτελέσει θέμα διαπραγμάτευσης για μια περίοδο πέντε μηνών προκειμένου το κόστος των προγραμμάτων διάσωσης να πέσει εν μέρει στους διεθνείς επενδυτές και όχι μόνο στους έλληνες φορολογούμενος, πρώτα και ύστερα στους ευρωπαίους.
Ωστόσο, όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα της Cinco Dias, η Ελλάδα δεν ήταν μια χώρα με δικό της νόμισμα, αλλά ένα μέλος ενός τόσο μοναδικού όσο και φιλόδοξου πειράματος, της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης.
Ούτε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν γνώριζε πώς μπορούσε να διαχειριστεί μια αναδιάρθρωση του χρέους σε αυτό το πλαίσιο, γι' αυτό και επιβλήθηκε το κριτήριο της ΕΚΤ και της Κομισιόν, οργανισμών αντίθετων στο να επιβληθεί διαγραφή χρέους σε μια χώρα – μέλος της ζώνης του ευρώ.
«Θυσιάστηκε η Ελλάδα για να σωθεί το ευρώ;», διερωτάται ο ισπανός αρθρογράφος.
Σε κάθε περίπτωση, ένα χρόνο μετά, η οικονομία εκδικήθηκε για πρώτη φορά και η Βρυξέλλες και η Φρανκφούρτη παραδέχθηκαν απρόθυμα την αναδιάρθρωση του χρέους, όμως ήταν τόσο αργά που η πραγματική μείωση του ελληνικού χρέους ήταν περιορισμένη (από τα 355 δισ. στα 304 δισ. ευρώ) και η πτώση του ΑΕΠ μείωσε τη διαφορά.
Το 2013, η Ελλάδα παρουσίασε χρέος στο 173% του ΑΕΠ, 30 μονάδες περισσότερο απ' ό,τι στην αρχή της διάσωσής της.
Η Ελλάδα, σημειώνεται, είναι η μόνη χώρα που διασώθηκε και στην οποία οι εξαγωγές δεν αυξήθηκαν παρά τη δραστική περικοπή του μισθολογικού κόστους.
Η προσαρμογή στον ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βασίστηκε σχεδόν αποκλειστικά στη μείωση των εισαγωγών.
Η καταστροφή επιδεινώθηκε από τις γκάφες της τρόικας, η οποία υποτίμησε τον αντίκτυπο των προσαρμογών σε μια χώρα τόσο κλειστή όσο η Ελλάδας.
«Μερικές φορές, μεταχειριστήκαμε την Ελλάδα σαν να ήταν η Σουηδία ή άλλες χώρες, σαν να ήταν η Γκαμπόν, όμως η χώρα αυτή δεν είναι σαν καμία από αυτές τις δύο ακραίες περιπτώσεις», διαπιστώνει υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Κομισιόν.
Η τρόικα έκανε λάθος σχετικά με το πεδίο των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων και της (μειωμένης) βούλησης των διαδοχικών κυβερνήσεων να τις φέρουν εις πέρας.
Αντί να επιβάλουν τον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας, οι Βρυξέλλες παζάρευαν για μερικούς δημοσιονομικούς στόχους που ήταν περισσότερο αντιπαραγωγικοί, παρά επωφελής.
Η επιβράδυνση της ελληνικής οικονομίας δεν έχει προηγούμενο στην υπόλοιπη Ευρώπη, ούτε ακόμη και για τις χώρες που έχουν προχωρήσει σε μεγάλες προσαρμογές.
Τα χρόνια αυτά η Ελλάδα προχώρησε σε μια δημοσιονομική προσαρμογή άνευ προηγουμένου, με το έλλειμμα από το 15% να διαμορφώνεται σε λίγο πάνω από 3%, όταν την ίδια στιγμή η Γαλλία έχει μειώσει μόλις κατά μία μονάδα το ονομαστικό της έλλειμμα και Κομισιόν, για να μην πλήξει τη γαλλική οικονομία, της έχει δώσει περιθώριο μέχρι το 2017 προκειμένου να το μειώσει κάτω από το 3% που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας.
Η Αθήνα σκεφτόταν να επωφεληθεί από αυτή την προσπάθεια και ήλπιζε να επιστρέψει στις αγορές στα τέλη του 2014, όμως αυτό απέχει από την πραγματικότητα.
Η κυβέρνηση Σαμαρά έπρεπε να αποδεχθεί μια επιμήκυνση του δεύτερου προγράμματος διάσωσης και αυτή του Αλέξη Τσίπρα ένα τρίτο πρόγραμμα…
Μεταφραστική επιμέλεια: Ελένη Κάτσουρα
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών