Το Grexit δεν αντιπροσωπεύει πλέον μια εν δυνάμει καταστροφή, όπως παλαιότερα
Στην επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης να αποδεχθεί τους σκληρούς όρους των πιστωτών της Ελλάδας, αντί μιας «προσωρινής» εξόδου από την Ευρωζώνη, όπως πρότεινε ο γερμανός υπουργός Οικονομικών, Wolfgang Schaeuble, αναφέρεται άρθρο του Daniel Gros, διευθυντή του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής στις Βρυξέλλες, στο Project Syndicate.
Όπως σημειώνει, κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2015 το ελληνικό έπος μονοπώλησε την προσοχή των ευρωπαίων υπευθύνων χάραξης πολιτικής.
Με την οικονομία της χώρας κατεστραμμένη, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ παρέμεινε ανένδοτη απαιτώντας ελάφρυνση του χρέους της Ελλάδας, χωρίς μέτρα λιτότητας και αυτό μέχρι τα μέσα Ιουλίου, όταν ξαφνικά αποδέχθηκε τις απαιτήσεις των πιστωτών.
Γιατί η ελληνική κυβέρνηση αποδέχθηκε τους όρους, που όχι μόνο ήταν αντίθετοι στις υποσχέσεις της, αλλά οι έλληνες πολίτες απέρριψαν με τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, διερωτάται ο Daniel Gros.
Πολλοί πιστεύουν ότι ο έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, απάντησε σε ένα τελεσίγραφο από τους ευρωπαίους εταίρους: αποδέξου τις απαιτήσεις μας ή φύγε από το ευρώ.
Το ερώτημα που εγείρεται, είναι γιατί μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ (Grexit) ανερχόταν σε μια τόσο ισχυρή απειλή.
Από οικονομικής απόψεως, το Grexit δεν αποτελεί πλέον μια εν δυνάμει καταστροφή, όπως παλαιότερα, σημειώνει ο αρθρογράφος.
Άλλωστε, το κύριο βραχυπρόθεσμο κόστος (διαταραχή του χρηματοπιστωτικού συστήματος) είχε ήδη λάβει σάρκα και οστά στην Ελλάδας: οι τράπεζες και το χρηματιστήριο έκλεισαν και επιβλήθηκαν capitals controls.
Ενώ αυτές οι κινήσεις ήταν αναγκαίες ώστε να περιοριστεί η μεγάλης κλίμακας φυγή κεφαλαίων και να αποτραπεί η κατάρρευση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, παράλληλα προκάλεσε την οξεία συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι έλληνες διαπραγματευτές ενδεχομένως να έλαβαν υπόψη τους και μια άλλη πρόταση, που κυκλοφορούσε ατύπως από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, συστήνοντας η Ελλάδα να λάβει άμεση διαγραφή χρέους, με αντάλλαγμα την προσωρινή έξοδό της από το ευρώ.
Αν η Ελλάδα παρέμενε στο ευρώ, δεν θα μπορούσε να υπάρξει ελάφρυνση χρέους.
Η γερμανική πρόταση, με αιχμή του δόρατος τον υπουργό Οικονομικών της χώρας, Wolfgang Schaeuble, υπογραμμίζει τη θεμελιώδη αλλαγή που προέκυψε στις σχέσεις της Ελλάδας με τους ευρωπαίους εταίρους της από το τελευταίο πρόγραμμα διάσωσης, πριν από τρία χρόνια.
Σε αντίθεση με τον Γ. Παπανδρέου το 2012, που είχε προτείνει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, το οποίο δεν έγινε και στο οποίο θα έκανε εκστρατεία υπέρ του προγράμματος προσαρμογής, ο Αλ. Τσίπρας μπόρεσε να προχωρήσει στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, κάνοντας εκστρατεία εναντίον της πρότασης των πιστωτών.
Όμως, η ψήφος υπέρ του «όχι» από τους έλληνες ψηφοφόρους δεν θα μπορούσε να ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση της ελληνικής κυβέρνησης για έναν απλό λόγο: το Grexit δεν θεωρείται πλέον απειλή για τη σταθερότητα του ευρώ.
Γι' αυτό τον λόγο οι γερμανοί αξιωματούχοι και ειδικά ο Schaeuble ενθάρρυναν την Ελλάδα να φύγει από τη ζώνη του ευρώ.
Όποιοι και αν ήταν οι λόγοι του Schaeuble, η πρότασή του θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει έναν δρόμο εξόδου για την Ελλάδα, η οικονομία της οποίας είχε πληγεί από τη λιτότητα και το τραπεζικό της σύστημα είχε ήδη κλείσει.
Μια άμεση μείωση του χρέους και η ανάκτηση της οικονομικής κυριαρχίας της, ακόμη και εις βάρος της εξόδου από το ευρώ, έστω προσωρινά, φαίνεται ότι θα παρείχε αξιοσημείωτα μακροπρόθεσμα οφέλη.
Υπό μία έννοια, αποτελούσε μια χρυσή ευκαιρία, με τους Γερμανούς να προσφέρονται να πληρώσουν για κάτι που πολλοί εκτιμούν ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να κάνει ούτως ή άλλως.
Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε την έξοδο και αντιθέτως, αποδέχθηκε τους σκληρούς όρους των πιστωτών της.
Αυτό υποδηλώνει ότι κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων η ελληνική ηγεσία οδηγήθηκε σε αυτή την απόφαση, λαμβάνοντας υπόψη περισσότερα πράγματα από τα οικονομικά μόνον.
Ίσως, σε αντίθεση με τη λαϊκή αντίληψη, η πολιτική σύνδεση της Ελλάδας με την Ευρώπη μέσω του ευρώ παραμένει πολύ ισχυρή, ακόμη και αν στην Ελλάδα ο κόσμος έχει υποστεί μεγάλες δυσκολίες από τη στιγμή της ένταξης της χώρας στη νομισματική ένωση.
Η λογική της νομισματικής ένωσης, όπως πολλοί έχουν αναφέρει, ήταν πάντα περισσότερο πολιτική από οικονομική.
Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, ίσως είναι πολύ νωρίς να μιλάει κανείς για «εξάλειψη» του ευρώ.
Μεταφραστική επιμέλεια: Ελένη Κάτσουρα
www.bankingnews.gr
Όπως σημειώνει, κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2015 το ελληνικό έπος μονοπώλησε την προσοχή των ευρωπαίων υπευθύνων χάραξης πολιτικής.
Με την οικονομία της χώρας κατεστραμμένη, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ παρέμεινε ανένδοτη απαιτώντας ελάφρυνση του χρέους της Ελλάδας, χωρίς μέτρα λιτότητας και αυτό μέχρι τα μέσα Ιουλίου, όταν ξαφνικά αποδέχθηκε τις απαιτήσεις των πιστωτών.
Γιατί η ελληνική κυβέρνηση αποδέχθηκε τους όρους, που όχι μόνο ήταν αντίθετοι στις υποσχέσεις της, αλλά οι έλληνες πολίτες απέρριψαν με τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, διερωτάται ο Daniel Gros.
Πολλοί πιστεύουν ότι ο έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, απάντησε σε ένα τελεσίγραφο από τους ευρωπαίους εταίρους: αποδέξου τις απαιτήσεις μας ή φύγε από το ευρώ.
Το ερώτημα που εγείρεται, είναι γιατί μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ (Grexit) ανερχόταν σε μια τόσο ισχυρή απειλή.
Από οικονομικής απόψεως, το Grexit δεν αποτελεί πλέον μια εν δυνάμει καταστροφή, όπως παλαιότερα, σημειώνει ο αρθρογράφος.
Άλλωστε, το κύριο βραχυπρόθεσμο κόστος (διαταραχή του χρηματοπιστωτικού συστήματος) είχε ήδη λάβει σάρκα και οστά στην Ελλάδας: οι τράπεζες και το χρηματιστήριο έκλεισαν και επιβλήθηκαν capitals controls.
Ενώ αυτές οι κινήσεις ήταν αναγκαίες ώστε να περιοριστεί η μεγάλης κλίμακας φυγή κεφαλαίων και να αποτραπεί η κατάρρευση του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, παράλληλα προκάλεσε την οξεία συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι έλληνες διαπραγματευτές ενδεχομένως να έλαβαν υπόψη τους και μια άλλη πρόταση, που κυκλοφορούσε ατύπως από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, συστήνοντας η Ελλάδα να λάβει άμεση διαγραφή χρέους, με αντάλλαγμα την προσωρινή έξοδό της από το ευρώ.
Αν η Ελλάδα παρέμενε στο ευρώ, δεν θα μπορούσε να υπάρξει ελάφρυνση χρέους.
Η γερμανική πρόταση, με αιχμή του δόρατος τον υπουργό Οικονομικών της χώρας, Wolfgang Schaeuble, υπογραμμίζει τη θεμελιώδη αλλαγή που προέκυψε στις σχέσεις της Ελλάδας με τους ευρωπαίους εταίρους της από το τελευταίο πρόγραμμα διάσωσης, πριν από τρία χρόνια.
Σε αντίθεση με τον Γ. Παπανδρέου το 2012, που είχε προτείνει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, το οποίο δεν έγινε και στο οποίο θα έκανε εκστρατεία υπέρ του προγράμματος προσαρμογής, ο Αλ. Τσίπρας μπόρεσε να προχωρήσει στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, κάνοντας εκστρατεία εναντίον της πρότασης των πιστωτών.
Όμως, η ψήφος υπέρ του «όχι» από τους έλληνες ψηφοφόρους δεν θα μπορούσε να ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση της ελληνικής κυβέρνησης για έναν απλό λόγο: το Grexit δεν θεωρείται πλέον απειλή για τη σταθερότητα του ευρώ.
Γι' αυτό τον λόγο οι γερμανοί αξιωματούχοι και ειδικά ο Schaeuble ενθάρρυναν την Ελλάδα να φύγει από τη ζώνη του ευρώ.
Όποιοι και αν ήταν οι λόγοι του Schaeuble, η πρότασή του θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει έναν δρόμο εξόδου για την Ελλάδα, η οικονομία της οποίας είχε πληγεί από τη λιτότητα και το τραπεζικό της σύστημα είχε ήδη κλείσει.
Μια άμεση μείωση του χρέους και η ανάκτηση της οικονομικής κυριαρχίας της, ακόμη και εις βάρος της εξόδου από το ευρώ, έστω προσωρινά, φαίνεται ότι θα παρείχε αξιοσημείωτα μακροπρόθεσμα οφέλη.
Υπό μία έννοια, αποτελούσε μια χρυσή ευκαιρία, με τους Γερμανούς να προσφέρονται να πληρώσουν για κάτι που πολλοί εκτιμούν ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να κάνει ούτως ή άλλως.
Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση απέρριψε την έξοδο και αντιθέτως, αποδέχθηκε τους σκληρούς όρους των πιστωτών της.
Αυτό υποδηλώνει ότι κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων η ελληνική ηγεσία οδηγήθηκε σε αυτή την απόφαση, λαμβάνοντας υπόψη περισσότερα πράγματα από τα οικονομικά μόνον.
Ίσως, σε αντίθεση με τη λαϊκή αντίληψη, η πολιτική σύνδεση της Ελλάδας με την Ευρώπη μέσω του ευρώ παραμένει πολύ ισχυρή, ακόμη και αν στην Ελλάδα ο κόσμος έχει υποστεί μεγάλες δυσκολίες από τη στιγμή της ένταξης της χώρας στη νομισματική ένωση.
Η λογική της νομισματικής ένωσης, όπως πολλοί έχουν αναφέρει, ήταν πάντα περισσότερο πολιτική από οικονομική.
Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, ίσως είναι πολύ νωρίς να μιλάει κανείς για «εξάλειψη» του ευρώ.
Μεταφραστική επιμέλεια: Ελένη Κάτσουρα
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών