Αν η Κίνα συνοδεύσει αποτελεσματικά μέτρα υπέρ της ζήτησης με ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας, τουλάχιστον το πρόβλημα απασχόλησης θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά
Η αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης της Κίνας από μια εξαγωγικά ωθούμενη ανάπτυξη σε ένα μοντέλο βασισμένο στις υπηρεσίες και την κατανάλωση των νοικοκυριών υπήρξε περισσότερο «συγκρουσιακό» απ' ό,τι αναμενόταν, με τη μεταβλητότητα στις χρηματιστηριακές αγορές και τη συναλλαγματική ισοτιμία να δημιουργεί φόβους για την οικονομική σταθερότητα της χώρας, σημειώνει ο νομπελίστας οικονομολόγος, Joseph Stiglitz, σε άρθρο του στο Project Syndicate.
Ωστόσο, επισημαίνει, βάσει ιστορικών στάνταρτ, η οικονομία της Κίνας ακόμη έχει καλές επιδόσεις –περίπου 7% ετήσια ανάπτυξη ΑΕΠ–, όμως, δεδομένης της πορείας της τις περασμένες τρεις δεκαετίες, οι προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί ήταν πολύ υψηλές.
Το βασικό μάθημα που εξάγεται, σύμφωνα με τον Joseph Stiglitz, είναι ότι αγορές με τα χαρακτηριστικά της Κίνας είναι τόσο ευμετάβλητες και δύσκολες να ελέγξεις όσο και οι αγορές με αμερικανικά χαρακτηριστικά.
Όλες οι αγορές χρειάζονται κανόνες και ρυθμίσεις.
Καλοί κανόνες μπορούν να βοηθήσουν στη σταθεροποίηση των αγορών, ενώ κακοσχεδιασμένη κανόνες, ανεξαρτήτως προθέσεων, μπορούν να έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα.
Επιπλέον, οτιδήποτε συμβαίνει στις αγορές μπορεί μόνο να είναι χαλαρά συνδεδεμένο με την πραγματική οικονομία, κάτι που σκιαγραφεί και η πρόσφατη Μεγάλη Ύφεση.
Ενώ τα αμερικανικά χρηματιστήρια είχαν μια ισχυρή ανάκαμψη, η πραγματική οικονομία είχε παραμείνει στην ύφεση.
Βεβαίως, η μεταβλητότητα στις αγορές και τη συναλλαγματική ισοτιμία μπορεί να έχει πραγματικές συνέπειες.
Η αβεβαιότητα μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερη κατανάλωση και επενδύσεις, γι' αυτό και οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να στοχεύουν σε κανόνες που υποστηρίζουν τη σταθερότητα.
Αυτό, όμως, που έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία είναι οι κανόνες που διέπουν την πραγματική οικονομία.
Στην Κίνα, σήμερα, όπως στις ΗΠΑ πριν από 35 χρόνια, υπάρχει μια συζήτηση αν τα μέτρα υπέρ της προσφοράς ή υπέρ της ζήτησης είναι πιο πιθανόν να αποκαταστήσουν την ανάπτυξη.
Η αμερικανική εμπειρία και πολλές άλλες περιπτώσεις παρέχουν ορισμένες απαντήσεις.
Αρχικώς, τα μέτρα από την πλευρά της προσφοράς μπορούν να ληφθούν όταν υπάρχει πλήρης απασχόληση.
Το λάθος της Κίνας στο παρελθόν ήταν ότι έπρεπε να βασίζεται πολύ στη χρηματοδότηση του χρέους.
Όμως, παράλληλα, η Κίνα έχει μεγάλο περιθώριο να αυξήσει τη φορολογική της βάση με τρόπους που θα μπορούσαν να αυξήσει την αποδοτικότητά της.
Οι περιβαλλοντικοί φόροι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καλύτερη ποιότητα αέρα και νερού, οι φόροι για την κυκλοφοριακή συμφόρηση θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής στις πόλεις, οι φόροι ιδιοκτησίας και κεφαλαιακών κερδών μπορούν να ενθαρρύνουν υψηλότερες επενδύσεις σε παραγωγικές δραστηριότητες, δίνοντας ώθηση στην ανάπτυξη.
Εν ολίγοις, σημειώνει ο Stiglitz, αν σχεδιαστούν σωστά, μέτρα ισοσκελισμένα προϋπολογιστικά μπορούν να παρέχουν μεγάλη τόνωση στην οικονομία.
Η Κίνα, σημειώνει ο νομπελίστας οικονομολόγος, δεν πρέπει να πέσει στην παγίδα να δώσει έμφαση σε μέτρα από την πλευρά της προσφοράς.
Η πρόκληση που αντιμετωπίζει καθώς αντιμάχεται το πρόβλημα της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας είναι ότι αυτοί που ούτως ή άλλως θα έχαναν τη δουλειά τους, θα χρειαστούν μιας μορφής στήριξης.
Αν η κυβέρνηση συνοδεύσει αποτελεσματικά μέτρα από την πλευρά της ζήτησης με ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας, τουλάχιστον το πρόβλημα απασχόλησης θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και θα μπορούσαν να σχεδιαστούν πολιτικές για την οικονομική αναδιάρθρωση.
Παράλληλα, υπάρχει μακρο-αποπληθωριστικό πρόβλημα.
Η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα τροφοδοτεί πτωτικές πιέσεις στις τιμές, με αρνητικούς εξωτερικούς παράγοντες για τις χρεωμένες επιχειρήσεις.
Όμως, μια καλύτερη προσέγγιση από μια από την πλευρά της προσφοράς ενοποίηση είναι μια επιθετική επέκταση από την πλευρά της ζήτησης, που θα αντιμετωπίσει τις αποπληθωριστικές πιέσεις.
Οι οικονομικές αρχές και πολιτικοί παράγοντες είναι γνωστοί, όμως πολύ συχνά η συζήτηση για την οικονομία της Κίνας έχει κυριαρχηθεί από αφελείς προτάσεις για μια μεταρρύθμιση από την πλευρά της προσφοράς, συνοδευόμενη από κριτική για τα μέτρα υπέρ της ζήτησης που υιοθετήθηκαν μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Αυτά τα μέτρα δεν ήταν καθόλου τέλεια, όμως ήταν πολύ καλύτερα από το τίποτα, σημειώνει ο Stiglitz και τονίζει ότι η πολιτική προσέγγιση που θα υιοθετήσει η Κίνα θα επηρεάσει σημαντικά τις οικονομικές επιδόσεις και προοπτικές παγκοσμίως.
www.bankingnews.gr
Ωστόσο, επισημαίνει, βάσει ιστορικών στάνταρτ, η οικονομία της Κίνας ακόμη έχει καλές επιδόσεις –περίπου 7% ετήσια ανάπτυξη ΑΕΠ–, όμως, δεδομένης της πορείας της τις περασμένες τρεις δεκαετίες, οι προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί ήταν πολύ υψηλές.
Το βασικό μάθημα που εξάγεται, σύμφωνα με τον Joseph Stiglitz, είναι ότι αγορές με τα χαρακτηριστικά της Κίνας είναι τόσο ευμετάβλητες και δύσκολες να ελέγξεις όσο και οι αγορές με αμερικανικά χαρακτηριστικά.
Όλες οι αγορές χρειάζονται κανόνες και ρυθμίσεις.
Καλοί κανόνες μπορούν να βοηθήσουν στη σταθεροποίηση των αγορών, ενώ κακοσχεδιασμένη κανόνες, ανεξαρτήτως προθέσεων, μπορούν να έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα.
Επιπλέον, οτιδήποτε συμβαίνει στις αγορές μπορεί μόνο να είναι χαλαρά συνδεδεμένο με την πραγματική οικονομία, κάτι που σκιαγραφεί και η πρόσφατη Μεγάλη Ύφεση.
Ενώ τα αμερικανικά χρηματιστήρια είχαν μια ισχυρή ανάκαμψη, η πραγματική οικονομία είχε παραμείνει στην ύφεση.
Βεβαίως, η μεταβλητότητα στις αγορές και τη συναλλαγματική ισοτιμία μπορεί να έχει πραγματικές συνέπειες.
Η αβεβαιότητα μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερη κατανάλωση και επενδύσεις, γι' αυτό και οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να στοχεύουν σε κανόνες που υποστηρίζουν τη σταθερότητα.
Αυτό, όμως, που έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία είναι οι κανόνες που διέπουν την πραγματική οικονομία.
Στην Κίνα, σήμερα, όπως στις ΗΠΑ πριν από 35 χρόνια, υπάρχει μια συζήτηση αν τα μέτρα υπέρ της προσφοράς ή υπέρ της ζήτησης είναι πιο πιθανόν να αποκαταστήσουν την ανάπτυξη.
Η αμερικανική εμπειρία και πολλές άλλες περιπτώσεις παρέχουν ορισμένες απαντήσεις.
Αρχικώς, τα μέτρα από την πλευρά της προσφοράς μπορούν να ληφθούν όταν υπάρχει πλήρης απασχόληση.
Το λάθος της Κίνας στο παρελθόν ήταν ότι έπρεπε να βασίζεται πολύ στη χρηματοδότηση του χρέους.
Όμως, παράλληλα, η Κίνα έχει μεγάλο περιθώριο να αυξήσει τη φορολογική της βάση με τρόπους που θα μπορούσαν να αυξήσει την αποδοτικότητά της.
Οι περιβαλλοντικοί φόροι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καλύτερη ποιότητα αέρα και νερού, οι φόροι για την κυκλοφοριακή συμφόρηση θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής στις πόλεις, οι φόροι ιδιοκτησίας και κεφαλαιακών κερδών μπορούν να ενθαρρύνουν υψηλότερες επενδύσεις σε παραγωγικές δραστηριότητες, δίνοντας ώθηση στην ανάπτυξη.
Εν ολίγοις, σημειώνει ο Stiglitz, αν σχεδιαστούν σωστά, μέτρα ισοσκελισμένα προϋπολογιστικά μπορούν να παρέχουν μεγάλη τόνωση στην οικονομία.
Η Κίνα, σημειώνει ο νομπελίστας οικονομολόγος, δεν πρέπει να πέσει στην παγίδα να δώσει έμφαση σε μέτρα από την πλευρά της προσφοράς.
Η πρόκληση που αντιμετωπίζει καθώς αντιμάχεται το πρόβλημα της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας είναι ότι αυτοί που ούτως ή άλλως θα έχαναν τη δουλειά τους, θα χρειαστούν μιας μορφής στήριξης.
Αν η κυβέρνηση συνοδεύσει αποτελεσματικά μέτρα από την πλευρά της ζήτησης με ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας, τουλάχιστον το πρόβλημα απασχόλησης θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και θα μπορούσαν να σχεδιαστούν πολιτικές για την οικονομική αναδιάρθρωση.
Παράλληλα, υπάρχει μακρο-αποπληθωριστικό πρόβλημα.
Η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα τροφοδοτεί πτωτικές πιέσεις στις τιμές, με αρνητικούς εξωτερικούς παράγοντες για τις χρεωμένες επιχειρήσεις.
Όμως, μια καλύτερη προσέγγιση από μια από την πλευρά της προσφοράς ενοποίηση είναι μια επιθετική επέκταση από την πλευρά της ζήτησης, που θα αντιμετωπίσει τις αποπληθωριστικές πιέσεις.
Οι οικονομικές αρχές και πολιτικοί παράγοντες είναι γνωστοί, όμως πολύ συχνά η συζήτηση για την οικονομία της Κίνας έχει κυριαρχηθεί από αφελείς προτάσεις για μια μεταρρύθμιση από την πλευρά της προσφοράς, συνοδευόμενη από κριτική για τα μέτρα υπέρ της ζήτησης που υιοθετήθηκαν μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Αυτά τα μέτρα δεν ήταν καθόλου τέλεια, όμως ήταν πολύ καλύτερα από το τίποτα, σημειώνει ο Stiglitz και τονίζει ότι η πολιτική προσέγγιση που θα υιοθετήσει η Κίνα θα επηρεάσει σημαντικά τις οικονομικές επιδόσεις και προοπτικές παγκοσμίως.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών