Οι πρόεδροι της Ρωσίας, της Τουρκίας και της Κίνας γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν μπορούν να φύγουν από την εξουσία χωρίς να μην διακινδυνεύσει η ασφάλεια τους
Με αφορμή το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία -που κατά κοινή ομολογία- δημιούργησε πλήθος ερωτημάτων όσον αφορά στην υποκίνηση του, αλλά και αυταρχικές πολιτικές που έχουν ακολουθήσει τα τελευταία χρόνια τόσο ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin όσο και ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping, η συγγραφέας Nina L. Khrushcheva με άρθρο της στο project-syndicate.org επισημαίνει ουσιαστικά ότι οι εν λόγω ηγέτες ακολουθούν αυτές τις τακτικές, διότι... φοβούνται.
Τα βασικά σημεία από το άρθρο της Khrushcheva
Νωρίτερα αυτό το έτος, όταν ο Ρώσος Πρόεδρος Vladimir Putin ανακοίνωσε την πρόθεση του σχηματίσει εθνική φρουρά 400.000 ανδρών που θα αναφέρει μόνο στον ίδιο.
Τότε πολλοί Ρώσοι είχαν αναρωτηθεί γιατί χρειάζεται ο Putin χρειαζόταν νέα στρατιωτική δύναμη.
Μάλιστα, ο Ρώσος πρόεδρος έστησε δυο μικρούς πολέμους: στη Γεωργία το 2008 και στην Ουκρανία αρχής γενομένης από το 2014 για να αποδείξει την αναγκαιότητα της εθνικής φρουράς.
Αλλά το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Τούρκου προέδρου, έδωσε ακόμα ένα λόγο στον Erdogan για την αναγκαιότητα δημιουργίας μιας Πραιτοριανής φρουράς.
O Putin είχε τόσο... τρύπιους δημοκρατικούς θεσμούς, που ο μόνος τρόπος για για να τον απομακρύνουν από την εξουσία θα ήταν ένα πραξικόπημα.
Ο Putin, ο Erdogan αλλά και ο πρόεδρος της Κίνας Xi Jinping έχουν ένα κοινό σημείο: οι δικαιολογημένοι φόβοι σχετικά με την πολιτική τους επιβίωση.
Και στις τρεις περιπτώσεις τα συστήματα εξουσίας παρουσιάζουν πραγματικούς περιορισμούς στην άσκηση της εξουσίας.
Στην περίπτωση του Erdogan, η Τουρκία είχε το κράτος δικαίου και θεσμικών ελέγχων και ισορροπιών στην εκτελεστική εξουσία, στην περίπτωση του Putin και του Xi, υπήρχαν άγραφοι κανόνες από τις προηγούμενες δεκαετίες.
Οι κανόνες αυτοί -που δημιουργήθηκαν στη Ρωσία από τον Nikita Khrushchev μετά το θάνατο του Joseph Stalin το 1953, και στην Κίνα από τον Deng Xiaoping, μετά το θάνατο του Mao Zedong το 1976- είχαν σχεδιαστεί για να υπάρχουν εγγυήσεις ότι ο οποιοσδήποτε ηγέτης δεν θα απειλήσει τη ζωή και την ασφάλεια των προκατόχων του ή των συναδέλφων του.
Σε αυτό το σύστημα, ένας υπάλληλος της κυβέρνησης μπορεί να απομακρυνθεί από την εξουσία ή να τεθεί σε κατ' οίκον περιορισμό, αλλά δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος φυλάκισης ή σωματικής βλάβης εναντίον του ή της οικογένειάς του.
Όταν ανάλαβε καθήκοντα ο Putin
O Putin ήρθε στην εξουσία το 1999, εν μέρει επειδή ο ίδιος κατάλαβε, και το πιο σημαντικό φάνηκε να αποδέχεται αυτή την παράδοση.
Ο Boris Yeltsin δεν επέλεξε τον Putin ως διαδόχου του, λόγω των αξιοσημείωτων διοικητικών του ικανοτήτων, αλλά επειδή ο Putin τον διαβεβαίωσε ότι, εάν έπρεπε να τεθεί επικεφαλής, ο Yeltsin και η οικογένεια του θα προστατευόταν από οποιαδήποτε νομική ή πολιτική τιμωρία.
Στην περίπτωση του Yeltsin, ο Putin τήρησε το τελευταίο μέρος της συμφωνίας.
Κατα τα άλλα όμως, ο Putin έχει επιδείξει λίγη αυτοσυγκράτηση σε σχέση με τους αντιπάλους του.
Για παράδειγμα, ο ολιγαρχικός Boris Berezovsky οδηγήθηκε στην εξορία, όπου συνεχώς κυνηγιόταν και παρενοχλούταν μέχρι που βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του το 2013, βάζοντας ο ίδιος τέλος στη ζωή του.
Ο Mikhail Khodorkovsky, ο δισεκατομμυριούχος ιδιοκτήτης της Yukos Oil και ένας πιθανός πολιτικός αντίπαλος του Putin, έχασε την εταιρεία του, φυλακίστηκε και αργότερα εξορίστηκε.
Ωστόσο, οι αντίπαλοι του Putin που είχαν χαμηλότερο προφίλ έχουν υποστεί σκληρότερη μεταχείριση (μεταξύ αυτών ο Alexander Litvinenko).
Η περίπτωση του Xi
Στην Κίνα, ο Xi, είναι εμφανώς θαυμαστής των μεθόδων του Putin, ενώ έχει υιοθετήσει όλη την φιλοσοφία του Ρώσου προέδρου.
Όπως ο Putin, έτσι κι ο ίδιος έχει χρησιμοποιήσει τον πόλεμο κατά της διαφθοράς για να εξοντώσει τους αντιπάλους του και να συγκεντρώσει την εξουσία στα δικά του χέρια, ενώ έχει γίνει πιο αδίστακτος κι από τον Ρώσο πρόεδρο.
Εκατοντάδες ανώτεροι στρατιωτικοί στο Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό έχουν εκκαθαριστεί και φυλακιστεί με την κατηγορία της διαφθοράς.
Ο φόβος
Παραβιάζοντας τους κανόνες των κομμάτων του αλλά και τις άγραφες συμφωνίες μεταξύ των κυρίαρχων ελίτ, ο Putin και ο Xi -είναι εμφανές- ότι έχουν καταλάβει ότι δεν γίνεται να φύγουν από την εξουσία και να μην ανησυχούν για την ασφάλεια τους.
Δεν είναι να απορεί, λοιπόν, κανείς ότι μετά από 17 χρόνια διακυβέρνησης, ο Putin θα διεκδικήσει την Προεδρία και τον Μάρτιο του 2018.
Στον αντίποδα, πρόβλημα φαίνεται πως αντιμετωπίζει ο Xi.
Το 2017, θα ολοκληρώσει την πρώτη πενταετή θητεία του, και του επιτρέπεται μόνο μία ακόμα 5ετή θητεία.
Ωστόσο, επειδή πέντε από τα επτά μέλη της Μόνιμης Επιτροπής αναμένεται να αντικατασταθούν το 2017, υπάρχει ο κίνδυνος να αμφισβητήσουν οι αντίπαλοι του ζητώντας τον ορισμό ενός διαδόχου.
Απλά και το μόνο το ενδεχόμενο της αντικατάστασης του θα μπορούσε να είναι μια πολιτική καταδίκη για τον Xi, δεδομένης της οργής που υπάρχει εναντίον του μέσα στη κινεζικη κυβέρνηση.
Το πραξικόπημα στην Τουρκία
Με αφορμή το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία, ο Erdogan εχει συλλάβει χιλιάδες πολιτικούς, στρατιωτικούς και δικαστές, με τις κατηγορίες ότι απείλησαν τη δημοκρατία.
Αλλά Ερντογάν αντιμετωπίζει τώρα μια ψυχρή επιλογή: να ακολουθήσει τον Putin και τον Χι σε μια αυταρχικά πορεία χωρίς επιστροφή ή να υποχωρήσει στο όνομα της Δημοκρατίας.
Με τους πολιτικούς τους αντιπάλους όμως να στέκονται στο πλευρό του όσον αφορά στο πραξικόπημα, οι Τούρκοι γνωστοποίησαν την επιλογή τους.
Τα βασικά σημεία από το άρθρο της Khrushcheva
Νωρίτερα αυτό το έτος, όταν ο Ρώσος Πρόεδρος Vladimir Putin ανακοίνωσε την πρόθεση του σχηματίσει εθνική φρουρά 400.000 ανδρών που θα αναφέρει μόνο στον ίδιο.
Τότε πολλοί Ρώσοι είχαν αναρωτηθεί γιατί χρειάζεται ο Putin χρειαζόταν νέα στρατιωτική δύναμη.
Μάλιστα, ο Ρώσος πρόεδρος έστησε δυο μικρούς πολέμους: στη Γεωργία το 2008 και στην Ουκρανία αρχής γενομένης από το 2014 για να αποδείξει την αναγκαιότητα της εθνικής φρουράς.
Αλλά το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Τούρκου προέδρου, έδωσε ακόμα ένα λόγο στον Erdogan για την αναγκαιότητα δημιουργίας μιας Πραιτοριανής φρουράς.
O Putin είχε τόσο... τρύπιους δημοκρατικούς θεσμούς, που ο μόνος τρόπος για για να τον απομακρύνουν από την εξουσία θα ήταν ένα πραξικόπημα.
Ο Putin, ο Erdogan αλλά και ο πρόεδρος της Κίνας Xi Jinping έχουν ένα κοινό σημείο: οι δικαιολογημένοι φόβοι σχετικά με την πολιτική τους επιβίωση.
Και στις τρεις περιπτώσεις τα συστήματα εξουσίας παρουσιάζουν πραγματικούς περιορισμούς στην άσκηση της εξουσίας.
Στην περίπτωση του Erdogan, η Τουρκία είχε το κράτος δικαίου και θεσμικών ελέγχων και ισορροπιών στην εκτελεστική εξουσία, στην περίπτωση του Putin και του Xi, υπήρχαν άγραφοι κανόνες από τις προηγούμενες δεκαετίες.
Οι κανόνες αυτοί -που δημιουργήθηκαν στη Ρωσία από τον Nikita Khrushchev μετά το θάνατο του Joseph Stalin το 1953, και στην Κίνα από τον Deng Xiaoping, μετά το θάνατο του Mao Zedong το 1976- είχαν σχεδιαστεί για να υπάρχουν εγγυήσεις ότι ο οποιοσδήποτε ηγέτης δεν θα απειλήσει τη ζωή και την ασφάλεια των προκατόχων του ή των συναδέλφων του.
Σε αυτό το σύστημα, ένας υπάλληλος της κυβέρνησης μπορεί να απομακρυνθεί από την εξουσία ή να τεθεί σε κατ' οίκον περιορισμό, αλλά δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος φυλάκισης ή σωματικής βλάβης εναντίον του ή της οικογένειάς του.
Όταν ανάλαβε καθήκοντα ο Putin
O Putin ήρθε στην εξουσία το 1999, εν μέρει επειδή ο ίδιος κατάλαβε, και το πιο σημαντικό φάνηκε να αποδέχεται αυτή την παράδοση.
Ο Boris Yeltsin δεν επέλεξε τον Putin ως διαδόχου του, λόγω των αξιοσημείωτων διοικητικών του ικανοτήτων, αλλά επειδή ο Putin τον διαβεβαίωσε ότι, εάν έπρεπε να τεθεί επικεφαλής, ο Yeltsin και η οικογένεια του θα προστατευόταν από οποιαδήποτε νομική ή πολιτική τιμωρία.
Στην περίπτωση του Yeltsin, ο Putin τήρησε το τελευταίο μέρος της συμφωνίας.
Κατα τα άλλα όμως, ο Putin έχει επιδείξει λίγη αυτοσυγκράτηση σε σχέση με τους αντιπάλους του.
Για παράδειγμα, ο ολιγαρχικός Boris Berezovsky οδηγήθηκε στην εξορία, όπου συνεχώς κυνηγιόταν και παρενοχλούταν μέχρι που βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του το 2013, βάζοντας ο ίδιος τέλος στη ζωή του.
Ο Mikhail Khodorkovsky, ο δισεκατομμυριούχος ιδιοκτήτης της Yukos Oil και ένας πιθανός πολιτικός αντίπαλος του Putin, έχασε την εταιρεία του, φυλακίστηκε και αργότερα εξορίστηκε.
Ωστόσο, οι αντίπαλοι του Putin που είχαν χαμηλότερο προφίλ έχουν υποστεί σκληρότερη μεταχείριση (μεταξύ αυτών ο Alexander Litvinenko).
Η περίπτωση του Xi
Στην Κίνα, ο Xi, είναι εμφανώς θαυμαστής των μεθόδων του Putin, ενώ έχει υιοθετήσει όλη την φιλοσοφία του Ρώσου προέδρου.
Όπως ο Putin, έτσι κι ο ίδιος έχει χρησιμοποιήσει τον πόλεμο κατά της διαφθοράς για να εξοντώσει τους αντιπάλους του και να συγκεντρώσει την εξουσία στα δικά του χέρια, ενώ έχει γίνει πιο αδίστακτος κι από τον Ρώσο πρόεδρο.
Εκατοντάδες ανώτεροι στρατιωτικοί στο Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό έχουν εκκαθαριστεί και φυλακιστεί με την κατηγορία της διαφθοράς.
Ο φόβος
Παραβιάζοντας τους κανόνες των κομμάτων του αλλά και τις άγραφες συμφωνίες μεταξύ των κυρίαρχων ελίτ, ο Putin και ο Xi -είναι εμφανές- ότι έχουν καταλάβει ότι δεν γίνεται να φύγουν από την εξουσία και να μην ανησυχούν για την ασφάλεια τους.
Δεν είναι να απορεί, λοιπόν, κανείς ότι μετά από 17 χρόνια διακυβέρνησης, ο Putin θα διεκδικήσει την Προεδρία και τον Μάρτιο του 2018.
Στον αντίποδα, πρόβλημα φαίνεται πως αντιμετωπίζει ο Xi.
Το 2017, θα ολοκληρώσει την πρώτη πενταετή θητεία του, και του επιτρέπεται μόνο μία ακόμα 5ετή θητεία.
Ωστόσο, επειδή πέντε από τα επτά μέλη της Μόνιμης Επιτροπής αναμένεται να αντικατασταθούν το 2017, υπάρχει ο κίνδυνος να αμφισβητήσουν οι αντίπαλοι του ζητώντας τον ορισμό ενός διαδόχου.
Απλά και το μόνο το ενδεχόμενο της αντικατάστασης του θα μπορούσε να είναι μια πολιτική καταδίκη για τον Xi, δεδομένης της οργής που υπάρχει εναντίον του μέσα στη κινεζικη κυβέρνηση.
Το πραξικόπημα στην Τουρκία
Με αφορμή το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία, ο Erdogan εχει συλλάβει χιλιάδες πολιτικούς, στρατιωτικούς και δικαστές, με τις κατηγορίες ότι απείλησαν τη δημοκρατία.
Αλλά Ερντογάν αντιμετωπίζει τώρα μια ψυχρή επιλογή: να ακολουθήσει τον Putin και τον Χι σε μια αυταρχικά πορεία χωρίς επιστροφή ή να υποχωρήσει στο όνομα της Δημοκρατίας.
Με τους πολιτικούς τους αντιπάλους όμως να στέκονται στο πλευρό του όσον αφορά στο πραξικόπημα, οι Τούρκοι γνωστοποίησαν την επιλογή τους.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών