γράφει : Βασίλης Μεταξάς
Το μόνο σίγουρο είναι πως ο συριακός στρατός έχει υποστεί τεράστιες απώλειες κατά τη διάρκεια του πολέμου, οπότε ο Assad θα εξαντλήσει τις πιθανότητες να λήξει η εμπόλεμη κατάσταση
Οι τραγωδίες των εμφυλίων πολέμων στη Συρία αλλά και την Υεμένη ήρθαν να συνεχίσουν την 20ετή εικόνα αποσύνθεσης στη Μέση Ανατολή, η οποία ξεκίνησε από το Αφγανιστάν και το Πακιστάν και μεταφέρθηκε έπειτα στο Ιράκ…
Πραγματικά είναι πολύ δύσκολο, αν ξεφυλλίσει κάποιος τα βιβλία της σύγχρονης ιστορίας, να βρει έναν πόλεμο με τόσα πολλά αλλόκοτα μέτωπα όπως στη Συρία, κάθε ένα με ακόμα περισσότερα συμφέροντα.
Αξίζει όμως να κάνουμε μία μικρή αναδρομή και να θυμηθούμε πως διαλύθηκε μέσα σε 5 μόλις χρόνια η Συρία, μία χώρα - πρότυπο για την περιοχή, οικονομικά ευήμερη, με μία ιστορία που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από γνωστούς αρχαίους πολιτισμούς.
Το βιοτικό επίπεδο των Σύρων σίγουρα δεν είχε καμία σχέση με αυτό των πολιτών της υπόλοιπης Μέσης Ανατολής, καθώς η πολύ υψηλή ακαδημαϊκή μόρφωση και η απελευθερωμένη (για μουσουλμανική χώρα) κοινωνία αποδείκνυαν μία (επιφανειακά) υγιή χώρα, στην οποία ζούσαν αρμονικά άνθρωποι διαφορετικών θρησκειών.
Από τα γκράφιτι στην ένοπλη καταστολή
Το Φεβρουάριο λοιπόν του 2011, με την Αραβική Άνοιξη να εξαπλώνεται στην περιοχή, νεαροί στη Νότια Συρία συνελήφθησαν και τιμωρήθηκαν για ένα γκράφιτι που εναντιωνόταν στο καθεστώς. Τον επόμενο αμέσως μήνα, πλήθος κόσμου κατέβηκε στους δρόμους για να διαμαρτυρηθεί για τους βασανισμούς και τις διάφορες αυθαιρεσίες της κυβέρνησης του Bashar al-Assad.
Να σημειωθεί πως οι θρησκευτικές διαφορές ήταν ένα ακόμα στοιχείο που γιγάντωνε την αντιπαράθεση.
Ωστόσο, οι τοπικές ειρηνικές διαδηλώσεις δεν προμήνυαν σε κανένα βαθμό την αντίδραση της απέναντι πλευράς. Η συριακή κυβέρνηση ανέπτυξε στρατό για να καταστείλει τις εξεγέρσεις, ενώ υπήρξαν ακόμα και πολιορκίες πόλεων. Μάλιστα, μαρτυρίες ανέφεραν πως οι στρατιώτες που αρνήθηκαν να ανοίξουν πυρ εναντίον αμάχων, εκτελέστηκαν από τον εγχώριο στρατό. Μετά το θάνατο δεκάδων πολιτών από τα πυρά του στρατού που υπήρχε για την προστασία τους, οι τοπικές διαδηλώσεις μετατράπηκαν σε μία μαζική λαϊκή εξέγερση.
Μέσα στο ίδιο έτος λιποτάκτες του στρατού αλλά και απλοί πολίτες σχημάτισαν μάχιμες μονάδες, οι οποίες εναντιώθηκαν στην κυβέρνηση του Προέδρου Assad. Οι αντάρτες ενοποιήθηκαν κάτω από τη σημαία του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA) και αργότερα ενώθηκαν και δημιούργησαν το Συριακό Εθνικό Συμβούλιο (SNC).
Η άρνηση του Assad στις πιέσεις του Ο.Η.Ε. για παραίτηση και οι αμνηστίες
Τον Φεβρουάριο του επόμενου έτους ο Ο.Η.Ε. κάλεσε τον Σύρο Πρόεδρο να παραιτηθεί από το αξίωμα του, ωστόσο η Ρωσία και η Κίνα άσκησαν βέτο.
Ο ίδιος, αρνήθηκε πεισματικά να παραδώσει την εξουσία, όντας «κολλημένος» την καρέκλα. Να σημειωθεί πως η οικογένεια Assad (πατέρας και γιος) βρίσκονται στην εξουσία επί 45 χρόνια…
Ως αντίδραση, περισσότερες από 60 χώρες, μεταξύ αυτών Γαλλία, Σαουδική Αραβία, Τουρκία (ναι, στην αρχή ήταν υπέρ του Assad), Η.Π.Α. και Ηνωμένο Βασίλειο ανακηρύσσουν το SNC νόμιμο εκπρόσωπο της Συρίας. Μάλιστα, η σουνιτική Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε τη στήριξη και την οικονομική ενίσχυση του Ελεύθερου Συριακού Στρατού.
Στα μέσα Ιανουαρίου 2012 και αφού έχει προηγηθεί βομβαρδισμός κυβερνητικού κτιρίου στη Δαμασκό με θύματα Σύρους αξιωματούχους, ο Assad χορηγεί γενική αμνηστία για όλα τα εγκλήματα που έγιναν από τις 15 Μαρτίου του 2011 μέχρι τότε, σε μία προσπάθεια να δώσει τέλος στον πόλεμο. Ανταπόκριση όμως δεν υπήρξε ούτε σε αυτό, ούτε σε παρόμοια καλέσματα που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια… Από κει και πέρα τα πράγματα χειροτέρευσαν με γεωμετρική πρόοδο…
Η διάλυση του χημικού οπλοστασίου της Συρίας το 2014
Στις 19 Αυγούστου του 2014 ολοκληρώνεται η καταστροφή του συριακού χημικού οπλοστασίου στα διεθνή ύδατα της Μεσογείου.
Οι χημικές ουσίες είχαν παραδοθεί στη διεθνή κοινότητα από το καθεστώς του Assad μετά από συμφωνία τον Σεπτέμβριο του 2013, με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας.
Τα χημικά της Συρίας εξουδετερώθηκαν πάνω στο αμερικανικό πολεμικό πλοίο USS Cape Ray.
Η απουσία (;) χημικών όμως δεν απέτρεψε το λουτρό αίματος...
Τα κύρια μέτωπα
Αν και η σύγκρουση ξεκίνησε ανάμεσα στη συριακή κυβέρνηση και τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό, γρήγορα εισέρευσαν σε αυτή άλλες χώρες και οργανώσεις.
Τον Ιανουάριο του 2012 εμφανίστηκε η al-Nusra (νυν μέτωπο Fateh al-Sam), μία οργάνωση (τρομοκρατική, όπως χαρακτηρίστηκε τους επόμενους μήνες και από τις Η.Π.Α.) που συνεργαζόταν με την al-Qaeda και πολεμούσε το συριακό καθεστώς. Τρεισήμισι χρόνια αργότερα, οι δρόμοι των δύο οργανώσεων χώρισαν. Το προπύργιο της al-Nusra ήταν το Χαλέπι, το άλλοτε οικονομικό κέντρο της Μέσης Ανατολής.
Το αμέσως επόμενο έτος κάνουν την εμφάνιση τους οι τζιχαντιστές… Πνευματικός ηγέτης του ISIS αναλαμβάνει ο επικηρυγμένος από τις Η.Π.Α., Abu Bakr al-Baghdadi. Το 2014 η τρομοκρατική οργάνωση που την τότε στιγμή είχε καταφέρει να κατακτήσει τεράστιες εκτάσεις σε Συρία και Ιράκ, ανακοινώνει την ίδρυση του «χαλιφάτου», το οποίο έχει ως άτυπη πρωτεύουσα την συριακή πόλη Ράκα. Η μεγαλύτερη πόλη του χαλιφάτου ήταν η Μοσούλη, ενώ στις εκτάσεις περιλαμβάνονταν και ιστορικές τοποθεσίες, όπως η Παλμύρα και η Ιεράπολη.
Από την πλευρά της κυβέρνησης είχαν ταχθεί η γνωστή οργάνωση Hezbollah και χώρες σύμμαχοι, όπως το Ιράν κλπ. Το 2015 ήταν η σειρά μίας υπερδύναμης να εισέλθει στον πόλεμο... Οι ρωσικές δυνάμεις, ως ισχυρός σύμμαχος του Assad, ξεκινούν ένα μπαράζ αεροπορικών επιθέσεων σε πόλεις που κατέχονταν από αντάρτικες ομάδες, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στο Χαλέπι, ενώ σφυροκοπούν ανελέητα τοποθεσίες των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους. Απώτερος σκοπός της «αρκούδας» ήταν να ασκήσει επιρροή σε μία περιοχή που υπάρχει έντονο του αμερικανικό στοιχείο, είτε το κοιτάξουμε από την πλευρά του Ισραήλ, είτε από της Σαουδικής Αραβίας.
Η συμμετοχή της Μόσχας δε θα μπορούσε να αφήσει αδιάφορες τις Η.Π.Α.
Η αφορμή για ενεργή ανάμειξη στον συριακό πόλεμο δόθηκε μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα του ISIS στο Παρίσι το Νοέμβριο του 2015, απόρροια των οποίων ήταν η δημιουργία του Διεθνούς Συνασπισμού υπό τις Η.Π.Α. σε Συρία και Ιράκ, κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Στο Συνασπισμό συμμετέχουν επίσης η Ισπανία και η Μεγάλη Βρετανία, με τη συνεισφορά των λοιπών χωρών να είναι μικρότερη. Η Γερμανία αρκείται στο να στείλει μόνο παρατηρητικά αεροσκάφη.
Μέσα σε όλα τα παραπάνω υπάρχουν και οι Κούρδοι της Συρίας. Μετά από εκεχειρία με το καθεστώς Assad και χωρίς ιδιαίτερη ανάμειξη στον πόλεμο, κηρύσσουν μονομερώς το 2016 την ίδρυση του Ομοσπονδιακού Κράτους στη βορειοδυτική Συρία.
Στέλνοντας το δικό του μήνυμα, πριν λίγους μήνες ο συριακός στρατός προχώρησε σε βομβαρδισμό περιοχών που κατέχουν οι Κούρδοι στη χώρα, την ίδια στιγμή που ο Bashar al-Assad διαμήνυε πως θα πάρει πίσω κάθε σπιθαμή γης από τους αντιπάλους του.
Οι Κούρδοι ταυτόχρονα προχωρούν, σε συνεργασία με τις ειδικές δυνάμεις των Η.Π.Α. σε μαζικές επιχειρήσεις κατά των τζιχαντιστών στα βόρεια της Συρίας, σημειώνοντας μάλιστα και πολύ σημαντικές επιτυχίες.
Η ενίσχυση των Κούρδων και η προοπτική της ίδρυσης ενός κρατιδίου εξόργισαν την Τουρκία, η οποία χαρακτήρισε τις ένοπλες ομάδες των YPG και YPD ως «συνεργούς των τρομοκρατών του PKK», προκειμένου να βρει μία αφορμή να εισβάλει και αυτή στη Συρία.
Μετά και από τα συνεχόμενα τρομοκρατικά χτυπήματα από PKK και ISIS στη γειτονική μας χώρα, αυτό έγινε στις 24 Αυγούστου του 2016, με τον τουρκικό στρατό να εισβάλει στη Συρία κηρύσσοντας τον πόλεμο ενάντια στους «τρομοκράτες».
Αν και ο σκοπός ήταν η δημιουργία μίας «ζώνης ασφαλείας» απέναντι στο ISIS και τους Κούρδους, πλέον η Τουρκία φαίνεται να εδραιώνεται στα συριακά εδάφη. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Recep Tayyip Erdogan και ο Σύρος Πρόεδρος υπήρξαν κάποτε ισχυροί σύμμαχοι.
Δεν έλειψαν όμως και οι υπόγειες συνεργασίες μεταξύ διαφόρων στρατοπέδων...
Όπως είχε αποκαλυφθεί από τολμηρά ρεπορτάζ, η Τουρκία εισήγαγε λαθραία το 2014 πετρέλαιο από το ISIS, ενώ παρόμοιες συναλλαγές είχαν αναφερθεί μεταξύ των τζιχαντιστών και του συριακού καθεστώτος. Να τονιστεί πως στην προκειμένη περίπτωση μόνο για το πρώτο υπάρχει σαφής απόδειξη, και εννοούμε το βίντεο που απεικόνιζε το πετρέλαιο των τζιχαντιστών να μεταφέρεται στα τουρκικά σύνορα.
Επίσης, με αφορμή και τις πρόσφατες σχετικές κατηγορίες της Μόσχας, η Ουάσινγκτον παρείχε και παρέχει αμυντικό εξοπλισμό στην al-Nusra, την οργάνωση που η ίδια η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Hillary Clinton είχε χαρακτηρίσει «τρομοκρατική».
Η πιο ακραία κατηγορία ωστόσο ήταν αυτή που έγινε πριν λίγες ημέρες διά στόματος Erdogan και σύμφωνα με την οποία οι Η.Π.Α. στηρίζουν έμπρακτα σε Συρία και Ιράκ το Ισλαμικό Κράτος!
Η σταδιακή υποχώρηση του ISIS
Από το Νοέμβριο του 2015 που ξεκίνησαν μαζικές επιχειρήσεις κατά των τζιχαντιστών έχουν συρρικνωθεί κατά πολύ τα εδάφη που έχουν στην κατοχή τους. Μεγάλο στοίχημα για την καταστολή της τρομοκρατικής οργάνωσης αποτελεί η ανακατάληψη της Μοσούλης και της Ράκα.
Στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ, που βρίσκεται υπό τον ζυγό των τρομοκρατών από το 2014, έχει ξεκινήσει επιχείρηση από τις ιρακινές και τις κουρδικές ένοπλες δυνάμεις (στηρίζονται από την Ουάσινγκτον) εδώ και δύο μήνες.
Προς το παρόν έχει ανακαταληφθεί το ανατολικό μέρος της πόλης και οι γύρω περιοχές, με την επιχείρηση να μπαίνει πλέον στη δεύτερη και πιο σκληρή φάση της. Οι μαχητές του ISIS προβάλλουν σθεναρή αντίσταση, χρησιμοποιώντας καμικάζι οχήματα, ελεύθερους σκοπευτές και ανθρώπινες ασπίδες αμάχων.
Στη Ράκα δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής κάποια οργανωμένη προσπάθεια ανακατάληψης, κάτι που πιθανότατα θα γίνει τους αμέσως επόμενους μήνες από το συριακό και το ρωσικό στρατό.
Η ανακατάληψη του Χαλεπίου
Πριν 10 ημέρες ο στρατός του Assad προχώρησε στη μεγαλύτερη επιτυχία του από την αρχή του εμφυλίου, ανακαταλαμβάνοντας σε συνεργασία με τη Ρωσία από τους αντάρτες της al-Nusra το Χαλέπι, την πόλη προπύργιο της αντιπολίτευσης.
Οι μάχες των τελευταίων μηνών στην πόλη ξεπέρασαν κάθε όριο σφοδρότητας, με τις αντιμαχόμενες πλευρές να μην υπολογίζουν τους αμάχους που βρίσκονταν στην πόλη. Από τη μία βομβαρδισμοί νοσοκομείων, σχολείων, και από την άλλη χρησιμοποίηση αμάχων ως ασπίδα...
Τι να περιμένουμε το 2017
Αν και η ανακατάληψη του Χαλεπίου για πολλούς συνεπάγεται και το τέλος της εμφύλιας σύγκρουσης, οι αντάρτες ίσως δεν έχουν πει ακόμα την τελευταία τους λέξη. Μπορεί να έχασαν το προπύργιό τους, είναι όμως πολύ πιθανό να απαντήσουν με μεμονωμένες ενέργειες στο βόρειο τμήμα της χώρας. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει αναζωπύρωση και το μέτωπο κλείσει, αυτό δε σημαίνει αυτόματα και τη λήξη του πολέμου.
Η απειλή του Ισλαμικού Κράτους θα εξακολουθήσει να υφίσταται στο εσωτερικό της Συρίας, μέχρις ότου αποδώσουν καρπούς οι τρέχουσες επιχειρήσεις εναντίον του. Δεν αποκλείεται να δούμε και μία συντονισμένη προσπάθεια από το Διεθνή Συνασπισμό, τη Συρία, τους Κούρδους και τη Ρωσία απέναντι στο ISIS, ιδίως σε ό,τι αφορά τη Ράκα.
Εκτός από τη τζιχαντιστική οργάνωση, η πάντα απειλητική και απρόβλεπτη Τουρκία του Erdogan έχει καταστήσει σαφές πως δεν έχει κανένα σκοπό να αποσύρει τα στρατεύματά της από τη Συρία, επικαλούμενη τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας.
Η ελπίδα για να μην ξεσπάσει σύγκρουση μεταξύ των δύο μετώπων είναι οι βελτιωμένες διπλωματικές σχέσεις της Άγκυρας με τη Μόσχα, οι οποίες είχαν δοκιμαστεί για τα καλά μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού στα τουρκοσυριακά σύνορα το Νοέμβριο 2015.
Το μόνο σίγουρο πλέον είναι πως ο συριακός στρατός έχει υποστεί τεράστιες απώλειες κατά τη διάρκεια του 5ετή πολέμου, οπότε ο Assad θα εξαντλήσει τις πιθανότητες να λήξει η εμπόλεμη κατάσταση.
Προς το παρόν, να υπενθυμίσουμε πως από τις 12:00 το βράδυ (αλλαγή 29/12 προς 30/12) έχει εφαρμοστεί εκεχειρία μεταξύ της κυβέρνησης και των ανταρτών στη Συρία, έπειτα από σχετικές συνομιλίες Άγκυρας και Μόσχας (και όχι των Η.Π.Α.). Στις αρχές Ιανουαρίου 2017 θα ξεκινήσουν και οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, υπό την αιγίδα της Ρωσίας και της Τουρκίας.
Σε 3 ζώνες επιρροής θέλουν να μοιράσουν την Συρία η Ρωσία, το Ιράν και η Τουρκία
Σε τρεις διαφορετικές ζώνες επιρροής τους, επιδιώκουν να χωρίσουν τη Συρία η Ρωσία, το Ιράν και η Τουρκία, αφήνοντας Πρόεδρο της ρημαγμένης από τον εμφύλιο πόλεμο μεσανατολικής χώρας τον Bashar al-Assad για μερικά ακόμα χρόνια. Αυτό αποκάλυψε το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, σύμφωνα με το οποίο μια Συρία τριών ζωνών επιρροής επιδιώκεται να υλοποιηθεί μέσω της δημιουργίας τριών αυτόνομων περιφερειών στο πλαίσιο μιας συριακής ομοσπονδίας, της οποίας θα ηγείται η σιιτική θρησκευτική σέκτα αλαουιτών που εκπροσωπεί ο Assad.
Για να γίνουν πραγματικότητα τα σχέδια Ρωσίας-Ιράν-Τουρκίας στη Συρία θα πρέπει να πειστούν όχι μόνον ο ίδιος ο Assad και οι αντάρτες που τον αντιμάχονται, αλλά σταδιακά και τα κράτη του Περσικού Κόλπου και οι ΗΠΑ. Σύμφωνα με το σχέδιο που επεξεργάζονται Ρωσία, Ιράν και Τουρκία - το οποίο για πρώτη φορά συζητήθηκε μεταξύ τους στην τριμερή συνάντηση ΥΠΕΘΑ και ΥΠΕΞ στη Μόσχα στις 20 Δεκεμβρίου 2016 - η ισχύς του Assad θα περιοριζόταν και θα του επέτρεπαν να παραμείνει πρόεδρος μόνο μέχρι τις επόμενες προεδρικές εκλογές, στις οποίες θα παραιτούταν υπέρ ενός λιγότερο πολωτικού (οπωσδήποτε) αλαουίτη προεδρικού υποψηφίου.
Ο Ρώσος πρόεδρος, Vladimir Putin, φέρεται να επιχειρεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας στη Συρία, με στόχο τη συμβολική αποκατάσταση της Ρωσίας ως μια παγκόσμια δύναμη, αλλά και ως χώρας με καθοριστική ισχύ στις εξελίξεις της Μέσης Ανατολής. Αν η Ρωσία καταφέρει να προωθήσει τα σχέδιά της, οι νέες ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ της συριακής κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης θα ξεκινήσουν στο μέσον του Ιανουαρίου του 2017 στην Αστάνα, την πρωτεύουσα του Καζαχστάν - στενού συμμάχου της Ρωσίας - και αρχικά δεν θα περιλαμβάνουν τις ΗΠΑ, γεγονός το οποίο ήδη προκαλεί τον εκνευρισμό και την δυσπιστία της Ουάσινγκτον. Η υλοποίηση του διαχωρισμού της Συρίας σε τρεις σφαίρες επιρροής θα ξεκινήσει με την εφαρμογή καθολικής εκεχειρίας στη Συρία για την έναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών.
Σταδιακά, σε αυτές θα κληθούν να συμμετάσχουν πρώτα οι χώρες του Περσικού Κόλπου, μετά οι ΗΠΑ και αργότερα η Ε.Ε., η οποία - πιθανότατα μαζί με τις χώρες του Κόλπου - θα εισφέρει τη χρηματοδότηση για την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης χώρας.
Τα θύματα και η προσφυγική κρίση - Το μεσοπρόθεσμο μέλλον της Συρίας
Σε έναν πόλεμο που οι απλοί bloggers βαφτίστηκαν Παρατηρητήρια Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, είναι σίγουρα δύσκολο να υπάρξει μία ασφαλής εκτίμηση για το μέγεθος της ανθρωπιστικής καταστροφής… Λαμβάνοντας υπόψη τις αναφορές αξιόπιστων πηγών όπως ο Ο.Η.Ε., ο αριθμός των νεκρών από το 2011 υπολογίζεται στις περίπου 300.000, με το ήμισυ εξ΄ αυτών να είναι άμαχοι, εκ των οποίων τα 15.000 μικρά παιδιά.
Σε αυτό το σημείο να παραθέσω μία προσωπική παρατήρηση, προς όλους αυτούς που λένε πως «οι Σύροι πρέπει να κάτσουν στην πατρίδα τους και να πολεμήσουν»: Για ποια πατρίδα; Αυτή που βρίσκεται υπό το αυταρχικό καθεστώς του Assad, ή αυτή που διεκδικούν οι πολεμοχαρείς αντάρτες; Ο εμφύλιος έχει μεγάλη διαφορά από έναν διεθνή πόλεμο… Από προσωπικές συζητήσεις με πρόσφυγες δε διέκρινα καμία ιδιαίτερη συμπάθεια ή μένος για κάποια από τις δύο πλευρές.
Εκτός από το λουτρό αίματος, ο πόλεμος ανάγκασε πάνω από 7.000.000 Σύρους να εγκαταλείψουν τη χώρα τους προκειμένου να σώσουν τις ζωές τους. Οι περισσότεροι μετέβησαν σε Τουρκία (3 εκατομμύρια) και Ιορδανία (1 εκατομμύριο), ενώ οι υπόλοιποι προσπάθησαν να φτάσουν στην Ευρώπη. Από τα περίπου 12.000 άτομα που πνίγηκαν στον «υγρό τάφο» της Μεσογείου (πολλοί εξ΄αυτών στο Αιγαίο) από το 2011, υπολογίζεται πως το ήμισυ ήταν Σύροι.
Ωστόσο, ακόμα πολλοί από αυτούς που κατάφεραν τελικά να φτάσουν στη Γηραιά Ήπειρο, έχουν εγκλωβιστεί σε κέντρα φιλοξενίας περιμένοντας να γίνει δεκτή η αίτηση ασύλου τους.
Πέραν όλων αυτών, η Συρία είναι πλέον μία μάζα από διαλυμένες πόλεις και χωριά. Όταν σταματήσει επιτέλους ο πόλεμος, πρέπει να γίνει μία μαζική προσπάθεια ανακατασκευής των υποδομών και των κατοικιών. Αυτό προφανώς θα το αναλάβουν από κοινού η Συρία, η Ρωσία αλλά και οι λοιποί σύμμαχοι του Assad, προς (μεγάλο) όφελος των εγχώριων κατασκευαστικών εταιρειών.
Οι πληγές του πολέμου όμως θα χρειαστούν σίγουρα πολλές 10ετίες για να κλείσουν. Όπως αποδείχθηκε και από τους υπόλοιπους πολέμους που ταλάνισαν τη σύγχρονη ιστορία, η κοινωνία επανήλθε στους ρυθμούς της μετά από τουλάχιστον 20 χρόνια, ελέω των μικροσυγκρούσεων και της γενικότερης αβεβαιότητας που περιέβαλε τις περιοχές.
Οι επιπτώσεις στην Ευρώπη και την Ελλάδα - Ο κίνδυνος της τρομοκρατίας - Η παγίδα του ρατσισμού
Η Ήπειρος δοκιμάστηκε και δοκιμάζεται έντονα, οικονομικά αλλά κυρίως πολιτικά, από την προσφυγική κρίση που δημιούργησε ο πόλεμος στη Συρία. Σε αυτό το σημείο να σχολιαστεί πως η αλληλεγγύη που έδειξαν οι Έλληνες στους πρόσφυγες, κόντρα στην κρίση, ήταν πρωτοφανής. Παρά τα μύρια προβλήματα, η πλειοψηφία των πολιτών της χώρας μας αγκάλιασε τους πρόσφυγες, τη στιγμή που η υπόλοιπη Ευρώπη (με εξαίρεση τη Γερμανία, τη Σουηδία και λίγες ακόμα χώρες) ύψωνε φράκτες και αρνιόταν πεισματικά (!) να εφαρμόσει το σύστημα των ποσοστώσεων. Εξάλλου,θα ήταν τουλάχιστον ειρωνικό (προς αποφυγή χειρότερων χαρακτηρισμών...) να κατακρίνει τους πρόσφυγες - μετανάστες ένα έθνος που το 30% των πολιτών του, μετά και την οικονομική κρίση, κατοικεί στο εξωτωρικό...
Οι κυριότερες αλλαγές που επήλθαν στην Ήπειρο αφορούσαν το πολιτικό κομμάτι. Οι αυθαιρεσίες και η κατάχρηση εξουσίας των πολιτικών έδωσαν την ευκαιρία στην ακροδεξιά να υψώσει ανάστημα, ωστόσο η προσφυγική κρίση την γιγάντωσε. Όσοι βοήθησαν τους πρόσφυγες - μετανάστες από το 2015, όπως η Angela Merkel (έδωσε άσυλο σε 850.000 άτομα το 2015), πληρώνουν ακριβά το τίμημα, βλέποντας τα ποσοστά δημοτικότητάς τους να κατρακυλούν στις δημοσκοπήσεις. Η Marine Le Pen στη Γαλλία, το Afd στη Γερμανία και λοιπά εθνικιστικά και ακροδεξιά κόμματα της Ε.Ε. βασίζουν τη ρητορική τους κατά των προσφύγων και μεταναστών. Το μένος οφείλεται στον υπαρκτό κίνδυνο της τρομοκρατίας, του φόβου που έχει σκεπάσει την Ήπειρο μετά και τα αλλεπάλληλα χτυπήματα σε Γαλλία, Βέλγιο και Γερμανία.
Παρ' όλα αυτά, η Ε.Ε. δεν πρέπει να γίνει ξενοφοβική. Σαφώς και τα ρεύματα προσφύγων αποτελούν μία ευκαιρία για τους τρομοκράτες να εισρεύσουν στην Ευρώπη, όπως έχουν επιβεβαιώσει οι ειδικοί της Europol και της Frontex. Δεν πρέπει και δεν είναι λογικό να χαρακτηριστούν εκατοντάδες χιλιάδες άτομα ως δυνητικοί τρομοκράτες εξαιτίας των ελάχιστων. Ένα από τα στοιχεία που διέκριναν και διακρίνουν την Ε.Ε. είναι οι ανθρωπιστικές της αξίες, αν χαθεί και αυτό τότε θα υπάρξει μία κρίση ταυτότητας του ίδιου του μπλοκ.
Το «αγκάθι» της τρομοκρατίας μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με ραγδαία βελτίωση των μέτρων ασφάλειας και των ελέγχων, όχι μόνο για τους νεοεισερχόμενους στις χώρες της Ένωσης, αλλά και για τους ήδη κατοίκους. Μην ξεχνάμε ότι οι τρομοκράτες της Γαλλίας δεν ήταν πρόσφυγες ή μετανάστες, αλλά κάτοικοι Γαλλίας και Βελγίου...
Εν τέλει, σχετικά με τη ρατσιστική αντιμετώπιση προς τους πρόσφυγες, ας ληφθεί υπόψη ότι το μίσος γεννά μίσος… Πάντα…
Η Συρία πριν και μετά τον πόλεμο:
Υ.Γ.: Καλή χρονιά!
www.bankingnews.gr
Πραγματικά είναι πολύ δύσκολο, αν ξεφυλλίσει κάποιος τα βιβλία της σύγχρονης ιστορίας, να βρει έναν πόλεμο με τόσα πολλά αλλόκοτα μέτωπα όπως στη Συρία, κάθε ένα με ακόμα περισσότερα συμφέροντα.
Αξίζει όμως να κάνουμε μία μικρή αναδρομή και να θυμηθούμε πως διαλύθηκε μέσα σε 5 μόλις χρόνια η Συρία, μία χώρα - πρότυπο για την περιοχή, οικονομικά ευήμερη, με μία ιστορία που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από γνωστούς αρχαίους πολιτισμούς.
Το βιοτικό επίπεδο των Σύρων σίγουρα δεν είχε καμία σχέση με αυτό των πολιτών της υπόλοιπης Μέσης Ανατολής, καθώς η πολύ υψηλή ακαδημαϊκή μόρφωση και η απελευθερωμένη (για μουσουλμανική χώρα) κοινωνία αποδείκνυαν μία (επιφανειακά) υγιή χώρα, στην οποία ζούσαν αρμονικά άνθρωποι διαφορετικών θρησκειών.
Από τα γκράφιτι στην ένοπλη καταστολή
Το Φεβρουάριο λοιπόν του 2011, με την Αραβική Άνοιξη να εξαπλώνεται στην περιοχή, νεαροί στη Νότια Συρία συνελήφθησαν και τιμωρήθηκαν για ένα γκράφιτι που εναντιωνόταν στο καθεστώς. Τον επόμενο αμέσως μήνα, πλήθος κόσμου κατέβηκε στους δρόμους για να διαμαρτυρηθεί για τους βασανισμούς και τις διάφορες αυθαιρεσίες της κυβέρνησης του Bashar al-Assad.
Να σημειωθεί πως οι θρησκευτικές διαφορές ήταν ένα ακόμα στοιχείο που γιγάντωνε την αντιπαράθεση.
Ωστόσο, οι τοπικές ειρηνικές διαδηλώσεις δεν προμήνυαν σε κανένα βαθμό την αντίδραση της απέναντι πλευράς. Η συριακή κυβέρνηση ανέπτυξε στρατό για να καταστείλει τις εξεγέρσεις, ενώ υπήρξαν ακόμα και πολιορκίες πόλεων. Μάλιστα, μαρτυρίες ανέφεραν πως οι στρατιώτες που αρνήθηκαν να ανοίξουν πυρ εναντίον αμάχων, εκτελέστηκαν από τον εγχώριο στρατό. Μετά το θάνατο δεκάδων πολιτών από τα πυρά του στρατού που υπήρχε για την προστασία τους, οι τοπικές διαδηλώσεις μετατράπηκαν σε μία μαζική λαϊκή εξέγερση.
Μέσα στο ίδιο έτος λιποτάκτες του στρατού αλλά και απλοί πολίτες σχημάτισαν μάχιμες μονάδες, οι οποίες εναντιώθηκαν στην κυβέρνηση του Προέδρου Assad. Οι αντάρτες ενοποιήθηκαν κάτω από τη σημαία του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA) και αργότερα ενώθηκαν και δημιούργησαν το Συριακό Εθνικό Συμβούλιο (SNC).
Η άρνηση του Assad στις πιέσεις του Ο.Η.Ε. για παραίτηση και οι αμνηστίες
Τον Φεβρουάριο του επόμενου έτους ο Ο.Η.Ε. κάλεσε τον Σύρο Πρόεδρο να παραιτηθεί από το αξίωμα του, ωστόσο η Ρωσία και η Κίνα άσκησαν βέτο.
Ο ίδιος, αρνήθηκε πεισματικά να παραδώσει την εξουσία, όντας «κολλημένος» την καρέκλα. Να σημειωθεί πως η οικογένεια Assad (πατέρας και γιος) βρίσκονται στην εξουσία επί 45 χρόνια…
Ως αντίδραση, περισσότερες από 60 χώρες, μεταξύ αυτών Γαλλία, Σαουδική Αραβία, Τουρκία (ναι, στην αρχή ήταν υπέρ του Assad), Η.Π.Α. και Ηνωμένο Βασίλειο ανακηρύσσουν το SNC νόμιμο εκπρόσωπο της Συρίας. Μάλιστα, η σουνιτική Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε τη στήριξη και την οικονομική ενίσχυση του Ελεύθερου Συριακού Στρατού.
Στα μέσα Ιανουαρίου 2012 και αφού έχει προηγηθεί βομβαρδισμός κυβερνητικού κτιρίου στη Δαμασκό με θύματα Σύρους αξιωματούχους, ο Assad χορηγεί γενική αμνηστία για όλα τα εγκλήματα που έγιναν από τις 15 Μαρτίου του 2011 μέχρι τότε, σε μία προσπάθεια να δώσει τέλος στον πόλεμο. Ανταπόκριση όμως δεν υπήρξε ούτε σε αυτό, ούτε σε παρόμοια καλέσματα που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια… Από κει και πέρα τα πράγματα χειροτέρευσαν με γεωμετρική πρόοδο…
Η διάλυση του χημικού οπλοστασίου της Συρίας το 2014
Στις 19 Αυγούστου του 2014 ολοκληρώνεται η καταστροφή του συριακού χημικού οπλοστασίου στα διεθνή ύδατα της Μεσογείου.
Οι χημικές ουσίες είχαν παραδοθεί στη διεθνή κοινότητα από το καθεστώς του Assad μετά από συμφωνία τον Σεπτέμβριο του 2013, με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας.
Τα χημικά της Συρίας εξουδετερώθηκαν πάνω στο αμερικανικό πολεμικό πλοίο USS Cape Ray.
Η απουσία (;) χημικών όμως δεν απέτρεψε το λουτρό αίματος...
Τα κύρια μέτωπα
Αν και η σύγκρουση ξεκίνησε ανάμεσα στη συριακή κυβέρνηση και τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό, γρήγορα εισέρευσαν σε αυτή άλλες χώρες και οργανώσεις.
Τον Ιανουάριο του 2012 εμφανίστηκε η al-Nusra (νυν μέτωπο Fateh al-Sam), μία οργάνωση (τρομοκρατική, όπως χαρακτηρίστηκε τους επόμενους μήνες και από τις Η.Π.Α.) που συνεργαζόταν με την al-Qaeda και πολεμούσε το συριακό καθεστώς. Τρεισήμισι χρόνια αργότερα, οι δρόμοι των δύο οργανώσεων χώρισαν. Το προπύργιο της al-Nusra ήταν το Χαλέπι, το άλλοτε οικονομικό κέντρο της Μέσης Ανατολής.
Το αμέσως επόμενο έτος κάνουν την εμφάνιση τους οι τζιχαντιστές… Πνευματικός ηγέτης του ISIS αναλαμβάνει ο επικηρυγμένος από τις Η.Π.Α., Abu Bakr al-Baghdadi. Το 2014 η τρομοκρατική οργάνωση που την τότε στιγμή είχε καταφέρει να κατακτήσει τεράστιες εκτάσεις σε Συρία και Ιράκ, ανακοινώνει την ίδρυση του «χαλιφάτου», το οποίο έχει ως άτυπη πρωτεύουσα την συριακή πόλη Ράκα. Η μεγαλύτερη πόλη του χαλιφάτου ήταν η Μοσούλη, ενώ στις εκτάσεις περιλαμβάνονταν και ιστορικές τοποθεσίες, όπως η Παλμύρα και η Ιεράπολη.
Από την πλευρά της κυβέρνησης είχαν ταχθεί η γνωστή οργάνωση Hezbollah και χώρες σύμμαχοι, όπως το Ιράν κλπ. Το 2015 ήταν η σειρά μίας υπερδύναμης να εισέλθει στον πόλεμο... Οι ρωσικές δυνάμεις, ως ισχυρός σύμμαχος του Assad, ξεκινούν ένα μπαράζ αεροπορικών επιθέσεων σε πόλεις που κατέχονταν από αντάρτικες ομάδες, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στο Χαλέπι, ενώ σφυροκοπούν ανελέητα τοποθεσίες των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους. Απώτερος σκοπός της «αρκούδας» ήταν να ασκήσει επιρροή σε μία περιοχή που υπάρχει έντονο του αμερικανικό στοιχείο, είτε το κοιτάξουμε από την πλευρά του Ισραήλ, είτε από της Σαουδικής Αραβίας.
Η συμμετοχή της Μόσχας δε θα μπορούσε να αφήσει αδιάφορες τις Η.Π.Α.
Η αφορμή για ενεργή ανάμειξη στον συριακό πόλεμο δόθηκε μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα του ISIS στο Παρίσι το Νοέμβριο του 2015, απόρροια των οποίων ήταν η δημιουργία του Διεθνούς Συνασπισμού υπό τις Η.Π.Α. σε Συρία και Ιράκ, κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Στο Συνασπισμό συμμετέχουν επίσης η Ισπανία και η Μεγάλη Βρετανία, με τη συνεισφορά των λοιπών χωρών να είναι μικρότερη. Η Γερμανία αρκείται στο να στείλει μόνο παρατηρητικά αεροσκάφη.
Μέσα σε όλα τα παραπάνω υπάρχουν και οι Κούρδοι της Συρίας. Μετά από εκεχειρία με το καθεστώς Assad και χωρίς ιδιαίτερη ανάμειξη στον πόλεμο, κηρύσσουν μονομερώς το 2016 την ίδρυση του Ομοσπονδιακού Κράτους στη βορειοδυτική Συρία.
Στέλνοντας το δικό του μήνυμα, πριν λίγους μήνες ο συριακός στρατός προχώρησε σε βομβαρδισμό περιοχών που κατέχουν οι Κούρδοι στη χώρα, την ίδια στιγμή που ο Bashar al-Assad διαμήνυε πως θα πάρει πίσω κάθε σπιθαμή γης από τους αντιπάλους του.
Οι Κούρδοι ταυτόχρονα προχωρούν, σε συνεργασία με τις ειδικές δυνάμεις των Η.Π.Α. σε μαζικές επιχειρήσεις κατά των τζιχαντιστών στα βόρεια της Συρίας, σημειώνοντας μάλιστα και πολύ σημαντικές επιτυχίες.
Η ενίσχυση των Κούρδων και η προοπτική της ίδρυσης ενός κρατιδίου εξόργισαν την Τουρκία, η οποία χαρακτήρισε τις ένοπλες ομάδες των YPG και YPD ως «συνεργούς των τρομοκρατών του PKK», προκειμένου να βρει μία αφορμή να εισβάλει και αυτή στη Συρία.
Μετά και από τα συνεχόμενα τρομοκρατικά χτυπήματα από PKK και ISIS στη γειτονική μας χώρα, αυτό έγινε στις 24 Αυγούστου του 2016, με τον τουρκικό στρατό να εισβάλει στη Συρία κηρύσσοντας τον πόλεμο ενάντια στους «τρομοκράτες».
Αν και ο σκοπός ήταν η δημιουργία μίας «ζώνης ασφαλείας» απέναντι στο ISIS και τους Κούρδους, πλέον η Τουρκία φαίνεται να εδραιώνεται στα συριακά εδάφη. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Recep Tayyip Erdogan και ο Σύρος Πρόεδρος υπήρξαν κάποτε ισχυροί σύμμαχοι.
Δεν έλειψαν όμως και οι υπόγειες συνεργασίες μεταξύ διαφόρων στρατοπέδων...
Όπως είχε αποκαλυφθεί από τολμηρά ρεπορτάζ, η Τουρκία εισήγαγε λαθραία το 2014 πετρέλαιο από το ISIS, ενώ παρόμοιες συναλλαγές είχαν αναφερθεί μεταξύ των τζιχαντιστών και του συριακού καθεστώτος. Να τονιστεί πως στην προκειμένη περίπτωση μόνο για το πρώτο υπάρχει σαφής απόδειξη, και εννοούμε το βίντεο που απεικόνιζε το πετρέλαιο των τζιχαντιστών να μεταφέρεται στα τουρκικά σύνορα.
Επίσης, με αφορμή και τις πρόσφατες σχετικές κατηγορίες της Μόσχας, η Ουάσινγκτον παρείχε και παρέχει αμυντικό εξοπλισμό στην al-Nusra, την οργάνωση που η ίδια η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Hillary Clinton είχε χαρακτηρίσει «τρομοκρατική».
Η πιο ακραία κατηγορία ωστόσο ήταν αυτή που έγινε πριν λίγες ημέρες διά στόματος Erdogan και σύμφωνα με την οποία οι Η.Π.Α. στηρίζουν έμπρακτα σε Συρία και Ιράκ το Ισλαμικό Κράτος!
Η σταδιακή υποχώρηση του ISIS
Από το Νοέμβριο του 2015 που ξεκίνησαν μαζικές επιχειρήσεις κατά των τζιχαντιστών έχουν συρρικνωθεί κατά πολύ τα εδάφη που έχουν στην κατοχή τους. Μεγάλο στοίχημα για την καταστολή της τρομοκρατικής οργάνωσης αποτελεί η ανακατάληψη της Μοσούλης και της Ράκα.
Στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ, που βρίσκεται υπό τον ζυγό των τρομοκρατών από το 2014, έχει ξεκινήσει επιχείρηση από τις ιρακινές και τις κουρδικές ένοπλες δυνάμεις (στηρίζονται από την Ουάσινγκτον) εδώ και δύο μήνες.
Προς το παρόν έχει ανακαταληφθεί το ανατολικό μέρος της πόλης και οι γύρω περιοχές, με την επιχείρηση να μπαίνει πλέον στη δεύτερη και πιο σκληρή φάση της. Οι μαχητές του ISIS προβάλλουν σθεναρή αντίσταση, χρησιμοποιώντας καμικάζι οχήματα, ελεύθερους σκοπευτές και ανθρώπινες ασπίδες αμάχων.
Στη Ράκα δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής κάποια οργανωμένη προσπάθεια ανακατάληψης, κάτι που πιθανότατα θα γίνει τους αμέσως επόμενους μήνες από το συριακό και το ρωσικό στρατό.
Η ανακατάληψη του Χαλεπίου
Πριν 10 ημέρες ο στρατός του Assad προχώρησε στη μεγαλύτερη επιτυχία του από την αρχή του εμφυλίου, ανακαταλαμβάνοντας σε συνεργασία με τη Ρωσία από τους αντάρτες της al-Nusra το Χαλέπι, την πόλη προπύργιο της αντιπολίτευσης.
Οι μάχες των τελευταίων μηνών στην πόλη ξεπέρασαν κάθε όριο σφοδρότητας, με τις αντιμαχόμενες πλευρές να μην υπολογίζουν τους αμάχους που βρίσκονταν στην πόλη. Από τη μία βομβαρδισμοί νοσοκομείων, σχολείων, και από την άλλη χρησιμοποίηση αμάχων ως ασπίδα...
Τι να περιμένουμε το 2017
Αν και η ανακατάληψη του Χαλεπίου για πολλούς συνεπάγεται και το τέλος της εμφύλιας σύγκρουσης, οι αντάρτες ίσως δεν έχουν πει ακόμα την τελευταία τους λέξη. Μπορεί να έχασαν το προπύργιό τους, είναι όμως πολύ πιθανό να απαντήσουν με μεμονωμένες ενέργειες στο βόρειο τμήμα της χώρας. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει αναζωπύρωση και το μέτωπο κλείσει, αυτό δε σημαίνει αυτόματα και τη λήξη του πολέμου.
Η απειλή του Ισλαμικού Κράτους θα εξακολουθήσει να υφίσταται στο εσωτερικό της Συρίας, μέχρις ότου αποδώσουν καρπούς οι τρέχουσες επιχειρήσεις εναντίον του. Δεν αποκλείεται να δούμε και μία συντονισμένη προσπάθεια από το Διεθνή Συνασπισμό, τη Συρία, τους Κούρδους και τη Ρωσία απέναντι στο ISIS, ιδίως σε ό,τι αφορά τη Ράκα.
Εκτός από τη τζιχαντιστική οργάνωση, η πάντα απειλητική και απρόβλεπτη Τουρκία του Erdogan έχει καταστήσει σαφές πως δεν έχει κανένα σκοπό να αποσύρει τα στρατεύματά της από τη Συρία, επικαλούμενη τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας.
Η ελπίδα για να μην ξεσπάσει σύγκρουση μεταξύ των δύο μετώπων είναι οι βελτιωμένες διπλωματικές σχέσεις της Άγκυρας με τη Μόσχα, οι οποίες είχαν δοκιμαστεί για τα καλά μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού στα τουρκοσυριακά σύνορα το Νοέμβριο 2015.
Το μόνο σίγουρο πλέον είναι πως ο συριακός στρατός έχει υποστεί τεράστιες απώλειες κατά τη διάρκεια του 5ετή πολέμου, οπότε ο Assad θα εξαντλήσει τις πιθανότητες να λήξει η εμπόλεμη κατάσταση.
Προς το παρόν, να υπενθυμίσουμε πως από τις 12:00 το βράδυ (αλλαγή 29/12 προς 30/12) έχει εφαρμοστεί εκεχειρία μεταξύ της κυβέρνησης και των ανταρτών στη Συρία, έπειτα από σχετικές συνομιλίες Άγκυρας και Μόσχας (και όχι των Η.Π.Α.). Στις αρχές Ιανουαρίου 2017 θα ξεκινήσουν και οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, υπό την αιγίδα της Ρωσίας και της Τουρκίας.
Σε 3 ζώνες επιρροής θέλουν να μοιράσουν την Συρία η Ρωσία, το Ιράν και η Τουρκία
Σε τρεις διαφορετικές ζώνες επιρροής τους, επιδιώκουν να χωρίσουν τη Συρία η Ρωσία, το Ιράν και η Τουρκία, αφήνοντας Πρόεδρο της ρημαγμένης από τον εμφύλιο πόλεμο μεσανατολικής χώρας τον Bashar al-Assad για μερικά ακόμα χρόνια. Αυτό αποκάλυψε το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, σύμφωνα με το οποίο μια Συρία τριών ζωνών επιρροής επιδιώκεται να υλοποιηθεί μέσω της δημιουργίας τριών αυτόνομων περιφερειών στο πλαίσιο μιας συριακής ομοσπονδίας, της οποίας θα ηγείται η σιιτική θρησκευτική σέκτα αλαουιτών που εκπροσωπεί ο Assad.
Για να γίνουν πραγματικότητα τα σχέδια Ρωσίας-Ιράν-Τουρκίας στη Συρία θα πρέπει να πειστούν όχι μόνον ο ίδιος ο Assad και οι αντάρτες που τον αντιμάχονται, αλλά σταδιακά και τα κράτη του Περσικού Κόλπου και οι ΗΠΑ. Σύμφωνα με το σχέδιο που επεξεργάζονται Ρωσία, Ιράν και Τουρκία - το οποίο για πρώτη φορά συζητήθηκε μεταξύ τους στην τριμερή συνάντηση ΥΠΕΘΑ και ΥΠΕΞ στη Μόσχα στις 20 Δεκεμβρίου 2016 - η ισχύς του Assad θα περιοριζόταν και θα του επέτρεπαν να παραμείνει πρόεδρος μόνο μέχρι τις επόμενες προεδρικές εκλογές, στις οποίες θα παραιτούταν υπέρ ενός λιγότερο πολωτικού (οπωσδήποτε) αλαουίτη προεδρικού υποψηφίου.
Ο Ρώσος πρόεδρος, Vladimir Putin, φέρεται να επιχειρεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας στη Συρία, με στόχο τη συμβολική αποκατάσταση της Ρωσίας ως μια παγκόσμια δύναμη, αλλά και ως χώρας με καθοριστική ισχύ στις εξελίξεις της Μέσης Ανατολής. Αν η Ρωσία καταφέρει να προωθήσει τα σχέδιά της, οι νέες ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ της συριακής κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης θα ξεκινήσουν στο μέσον του Ιανουαρίου του 2017 στην Αστάνα, την πρωτεύουσα του Καζαχστάν - στενού συμμάχου της Ρωσίας - και αρχικά δεν θα περιλαμβάνουν τις ΗΠΑ, γεγονός το οποίο ήδη προκαλεί τον εκνευρισμό και την δυσπιστία της Ουάσινγκτον. Η υλοποίηση του διαχωρισμού της Συρίας σε τρεις σφαίρες επιρροής θα ξεκινήσει με την εφαρμογή καθολικής εκεχειρίας στη Συρία για την έναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών.
Σταδιακά, σε αυτές θα κληθούν να συμμετάσχουν πρώτα οι χώρες του Περσικού Κόλπου, μετά οι ΗΠΑ και αργότερα η Ε.Ε., η οποία - πιθανότατα μαζί με τις χώρες του Κόλπου - θα εισφέρει τη χρηματοδότηση για την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης χώρας.
Τα θύματα και η προσφυγική κρίση - Το μεσοπρόθεσμο μέλλον της Συρίας
Σε έναν πόλεμο που οι απλοί bloggers βαφτίστηκαν Παρατηρητήρια Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, είναι σίγουρα δύσκολο να υπάρξει μία ασφαλής εκτίμηση για το μέγεθος της ανθρωπιστικής καταστροφής… Λαμβάνοντας υπόψη τις αναφορές αξιόπιστων πηγών όπως ο Ο.Η.Ε., ο αριθμός των νεκρών από το 2011 υπολογίζεται στις περίπου 300.000, με το ήμισυ εξ΄ αυτών να είναι άμαχοι, εκ των οποίων τα 15.000 μικρά παιδιά.
Σε αυτό το σημείο να παραθέσω μία προσωπική παρατήρηση, προς όλους αυτούς που λένε πως «οι Σύροι πρέπει να κάτσουν στην πατρίδα τους και να πολεμήσουν»: Για ποια πατρίδα; Αυτή που βρίσκεται υπό το αυταρχικό καθεστώς του Assad, ή αυτή που διεκδικούν οι πολεμοχαρείς αντάρτες; Ο εμφύλιος έχει μεγάλη διαφορά από έναν διεθνή πόλεμο… Από προσωπικές συζητήσεις με πρόσφυγες δε διέκρινα καμία ιδιαίτερη συμπάθεια ή μένος για κάποια από τις δύο πλευρές.
Εκτός από το λουτρό αίματος, ο πόλεμος ανάγκασε πάνω από 7.000.000 Σύρους να εγκαταλείψουν τη χώρα τους προκειμένου να σώσουν τις ζωές τους. Οι περισσότεροι μετέβησαν σε Τουρκία (3 εκατομμύρια) και Ιορδανία (1 εκατομμύριο), ενώ οι υπόλοιποι προσπάθησαν να φτάσουν στην Ευρώπη. Από τα περίπου 12.000 άτομα που πνίγηκαν στον «υγρό τάφο» της Μεσογείου (πολλοί εξ΄αυτών στο Αιγαίο) από το 2011, υπολογίζεται πως το ήμισυ ήταν Σύροι.
Ωστόσο, ακόμα πολλοί από αυτούς που κατάφεραν τελικά να φτάσουν στη Γηραιά Ήπειρο, έχουν εγκλωβιστεί σε κέντρα φιλοξενίας περιμένοντας να γίνει δεκτή η αίτηση ασύλου τους.
Πέραν όλων αυτών, η Συρία είναι πλέον μία μάζα από διαλυμένες πόλεις και χωριά. Όταν σταματήσει επιτέλους ο πόλεμος, πρέπει να γίνει μία μαζική προσπάθεια ανακατασκευής των υποδομών και των κατοικιών. Αυτό προφανώς θα το αναλάβουν από κοινού η Συρία, η Ρωσία αλλά και οι λοιποί σύμμαχοι του Assad, προς (μεγάλο) όφελος των εγχώριων κατασκευαστικών εταιρειών.
Οι πληγές του πολέμου όμως θα χρειαστούν σίγουρα πολλές 10ετίες για να κλείσουν. Όπως αποδείχθηκε και από τους υπόλοιπους πολέμους που ταλάνισαν τη σύγχρονη ιστορία, η κοινωνία επανήλθε στους ρυθμούς της μετά από τουλάχιστον 20 χρόνια, ελέω των μικροσυγκρούσεων και της γενικότερης αβεβαιότητας που περιέβαλε τις περιοχές.
Οι επιπτώσεις στην Ευρώπη και την Ελλάδα - Ο κίνδυνος της τρομοκρατίας - Η παγίδα του ρατσισμού
Η Ήπειρος δοκιμάστηκε και δοκιμάζεται έντονα, οικονομικά αλλά κυρίως πολιτικά, από την προσφυγική κρίση που δημιούργησε ο πόλεμος στη Συρία. Σε αυτό το σημείο να σχολιαστεί πως η αλληλεγγύη που έδειξαν οι Έλληνες στους πρόσφυγες, κόντρα στην κρίση, ήταν πρωτοφανής. Παρά τα μύρια προβλήματα, η πλειοψηφία των πολιτών της χώρας μας αγκάλιασε τους πρόσφυγες, τη στιγμή που η υπόλοιπη Ευρώπη (με εξαίρεση τη Γερμανία, τη Σουηδία και λίγες ακόμα χώρες) ύψωνε φράκτες και αρνιόταν πεισματικά (!) να εφαρμόσει το σύστημα των ποσοστώσεων. Εξάλλου,θα ήταν τουλάχιστον ειρωνικό (προς αποφυγή χειρότερων χαρακτηρισμών...) να κατακρίνει τους πρόσφυγες - μετανάστες ένα έθνος που το 30% των πολιτών του, μετά και την οικονομική κρίση, κατοικεί στο εξωτωρικό...
Οι κυριότερες αλλαγές που επήλθαν στην Ήπειρο αφορούσαν το πολιτικό κομμάτι. Οι αυθαιρεσίες και η κατάχρηση εξουσίας των πολιτικών έδωσαν την ευκαιρία στην ακροδεξιά να υψώσει ανάστημα, ωστόσο η προσφυγική κρίση την γιγάντωσε. Όσοι βοήθησαν τους πρόσφυγες - μετανάστες από το 2015, όπως η Angela Merkel (έδωσε άσυλο σε 850.000 άτομα το 2015), πληρώνουν ακριβά το τίμημα, βλέποντας τα ποσοστά δημοτικότητάς τους να κατρακυλούν στις δημοσκοπήσεις. Η Marine Le Pen στη Γαλλία, το Afd στη Γερμανία και λοιπά εθνικιστικά και ακροδεξιά κόμματα της Ε.Ε. βασίζουν τη ρητορική τους κατά των προσφύγων και μεταναστών. Το μένος οφείλεται στον υπαρκτό κίνδυνο της τρομοκρατίας, του φόβου που έχει σκεπάσει την Ήπειρο μετά και τα αλλεπάλληλα χτυπήματα σε Γαλλία, Βέλγιο και Γερμανία.
Παρ' όλα αυτά, η Ε.Ε. δεν πρέπει να γίνει ξενοφοβική. Σαφώς και τα ρεύματα προσφύγων αποτελούν μία ευκαιρία για τους τρομοκράτες να εισρεύσουν στην Ευρώπη, όπως έχουν επιβεβαιώσει οι ειδικοί της Europol και της Frontex. Δεν πρέπει και δεν είναι λογικό να χαρακτηριστούν εκατοντάδες χιλιάδες άτομα ως δυνητικοί τρομοκράτες εξαιτίας των ελάχιστων. Ένα από τα στοιχεία που διέκριναν και διακρίνουν την Ε.Ε. είναι οι ανθρωπιστικές της αξίες, αν χαθεί και αυτό τότε θα υπάρξει μία κρίση ταυτότητας του ίδιου του μπλοκ.
Το «αγκάθι» της τρομοκρατίας μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με ραγδαία βελτίωση των μέτρων ασφάλειας και των ελέγχων, όχι μόνο για τους νεοεισερχόμενους στις χώρες της Ένωσης, αλλά και για τους ήδη κατοίκους. Μην ξεχνάμε ότι οι τρομοκράτες της Γαλλίας δεν ήταν πρόσφυγες ή μετανάστες, αλλά κάτοικοι Γαλλίας και Βελγίου...
Εν τέλει, σχετικά με τη ρατσιστική αντιμετώπιση προς τους πρόσφυγες, ας ληφθεί υπόψη ότι το μίσος γεννά μίσος… Πάντα…
Η Συρία πριν και μετά τον πόλεμο:
Υ.Γ.: Καλή χρονιά!
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών