γράφει : Βασίλης Μεταξάς
Είναι πάντα προς το συμφέρον της μίας χώρας -κι εναλλάξ- όταν οι γείτονές της πάνε μπροστά...
Σίγουρα στα μάτια του μέσου Έλληνα η Βουλγαρία δε θα μπορούσε «να φτάσει στο ίδιο επίπεδο με τη χώρα μας», μία άποψη που οφείλεται, εν μέρει, στο ότι ουκ ολίγοι πολίτες της γειτονικής μας χώρας επέλεξαν τις τελευταίες δεκαετίες να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα.
Ωστόσο, δεν μπορεί να μην αναγνωριστεί η τεράστια πρόοδος που έχει καταγράψει το βουλγαρικό κράτος μετά την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τη στιγμή που η Ελλάδα κάνει -με ταχύτητα- βήματα προς τα πίσω, σε πολλούς τομείς (και όχι μόνο στο οικονομικό κομμάτι).
Ακόμη και αν πάρουμε σαν δεδομένο το ότι η Ελλάδα είναι ακόμη «έτη φωτός μπροστά από τη Βουλγαρία» -όπως ισχυρίζονται ορισμένοι, η «όπισθεν» της χώρας μας σε συνδυασμό με την κεκτημένη ταχύτητα της Βουλγαρίας ίσως τις φέρει τη μία δίπλα στον άλλη, στο μέσο του δρόμου.
Αρχικά, τί έχει κερδίσει η Βουλγαρία από την ένταξή της στην Ε.Ε. κι έπειτα;
Η Βουλγαρία είναι κράτος – μέλος της Ε.Ε. από την 1η Ιανουαρίου του 2007, ενώ εκπροσωπείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από 17 ευρωβουλευτές.
Εγκυκλοπαιδικά, η έκτασή της είναι 110.370 km², ο πληθυσμός της, με βάση τα στοιχεία του 2015, φτάνει τους 7.202.198 πολίτες, το εγχώριο πολίτευμα είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία και το νόμισμα το βουλγαρικό λεβ.
Η Βουλγαρία δεν είναι μέλος του Χώρου Σένγκεν.
Η χώρα θα ασκήσει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., για πρώτη φορά, το 2018.
Η ένταξη στο ευρωπαϊκό μπλοκ δεν ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς για τη Βουλγαρία, με το ΑΕΠ της, έπειτα από μία διετία ανάπτυξης άνω του 2%, να καταποντίζεται και να συρρικνώνεται κατά 5,5% το 2009.
Η ανάπτυξη αποκαταστάθηκε το 2010, με την αύξηση του ΑΕΠ να φτάνει το 1,6%, 0,2%, 1,3%, 2,4% και 3,6% τα έτη 2011, 2012, 2013, 2014 και 2015 αντίστοιχα (δεν έχουν οριστικοποιηθεί τα στοιχεία για το 2016, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ανάπτυξη περί το 3%).
Ωστόσο, όταν η βουλγαρική οικονομία ανέβαζε στροφές, η ελληνική συρρικνωνόταν ραγδαία, με μόνο μικρές αναλαμπές κατά το 2014 και τα τρίμηνα που ακολούθησαν.
Στον απόηχο του α' Μνημονίου, το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 9,1% το 2011, για να ακολουθήσει ύφεση 7,3%, 3,2%, 0,2% και 0,05% τα έτη 2011, 2012, 2013, 2015 και 2016 αντίστοιχα.
Το 2014 («success story» που έλεγε και κάποιος) υπήρξε οριακή ανάκαμψη, της τάξης του 0,4%.
Για να μην γίνουμε κουραστικοί με περισσότερα νούμερα, για την περίοδο 2007 (οπότε και η Βουλγαρία εισήλθε στην Ε.Ε.) - 2015, το ΑΕΠ της Βουλγαρίας αυξήθηκε συνολικά 12%, όταν της Ελλάδας συρρικνώθηκε κατά 38,8%!
Ωστόσο, η διαφορά στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ παραμένει χαοτική, καθώς -κατά μέσο όρο- το εισόδημα κάθε Έλληνα το 2015 (δεν υπάρχουν στοιχεία για το 2016), αν και συρρικνωμένο, ήταν 16.182 ευρώ, με το αντίστοιχο ποσό για έναν Βούλγαρο να είναι 6.330 ευρώ.
Εκτός όμως από το AΕΠ, αξίζει να επισημανθούν δύο επίσης πολύ σημαντικά μεγέθη, το ποσοστό ανεργίας και το δημόσιο χρέος.
Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας το τέλος του 2016 ανήλθε στο εξωφρενικό 179% ως προς το ΑΕΠ, δίνοντας το «πρωτάθλημα» στη χώρα μας, όταν στη Βουλγαρία ήταν μόλις 29,4%, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά παγκοσμίως!
Στα κοινά σημεία των δύο χωρών περιλαμβάνονται τα αυστηρά μέτρα λιτότητας -με την ενθάρρυνση από Ε.Ε. και Δ.Ν.Τ.- που εφαρμόστηκαν μετά το 2009, τα οποία «γονάτισαν» τις τοπικές κοινωνίες.
Ένα έτερο κοινό σημείο είναι η πολύ έντονη ύπαρξη διαφθοράς.
Η Βουλγαρία, όπως και η Ελλάδα, είναι ένα από τις πιο διεφθαρμένα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω της ανεπαρκούς επιβολή του νόμου και της χαμηλής ποιότητας της δημόσιας διοίκησης.
Βέβαια, κατόπιν κατακρίσεων από τις Βρυξέλλες, η καταπολέμηση της διαφθοράς στη Βουλγαρία έχει βρεθεί πλέον στο επίκεντρο των κυβερνητικών πολιτικών.
Μεγάλη απόσταση υπάρχει και στο ποσοστό των ανέργων, καθώς, καθόλη τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η επίδοση στη γειτονική Βουλγαρία ήταν σχεδον το ήμισυ.
Ενδεικτικά, στο τέλος των ετών 2011, 2012, 2013, 2014, 2015 και 2016, το ποσοστό των ανέργων επί του συνολικού εργατικού δυναμικού ανήλθε στο 10,4%, 11,5%, 11,8%, 10,7%, 10% και 7,1%, αντίστοιχα, όταν οι επιδόσεις για την Ελλάδα ήταν 17,9%, 24,6%, 27,5%, 26,5%, 25% και 23%.
Σε ό,τι αφορά στον κατώτατο μισθό, με βάση τα στοιχεία της Eurostat για το 2016, διαμορφώνεται στα 235 ευρώ και 684 ευρώ για Βουλγαρία και Ελλάδα αντίστοιχα, με το κόστος ζωής ωστόσο να είναι σημαντικά χαμηλότερο στην πρώτη.
Επίσης, μεταξύ 2008 και 2017, οι κατώτατοι μισθοί διπλασιάστηκαν στη Βουλγαρία (+ 109%), όταν στην Ελλάδα υποχώρησαν 14%.
Πραγματική ανάπτυξη ή «φούσκα»;
Ένας από τους λόγους που δημιουργούνται ολοένα νέες θέσεις εργασίας, είναι η συνεχής μετεγκατάσταση επιχερήσεων στα βουλγαρικά εδάφη, λόγω του χαμηλού φορολογικού συντελεστή.
Βέβαια, πολλές από τις παραπάνω -μεταξύ των οποίων και ελληνικές- επιχειρήσεις (οι μικρότερου μεγέθους συνήθως) ιδρύουν μία έδρα - «φάντασμα» στη Βουλγαρία, διατηρώντας τις δραστηριότητές τους σε μία άλλη πιο ανεπτυγμένη και ακριβή αγορά.
Μάλιστα, ορισμένοι έχουν ως «μπίζνα» το να ιδρύουν τέτοιου είδους εταιρείες στη γειτονική χώρα, μη παραλείπτοντας να διαφημίζονται ακόμα και σε διάφορες ιστοσελίδες του διαδικτύου.
Να σημειωθεί ότι στη Βουλγαρία ο φορολογικός συντελεστής για τα κέρδη των εταιριών διαμορφώνεται στο 10%, ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, ανεξάρτητα κλιμακίου εισοδήματος, το 10%, ο φορολογικός συντελεστής για την διανομή μερισμάτων το μόλις 5%.
Οι ενδοκοινοτικές συναλλαγές απαλλάσσονται του Φ.Π.Α. σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία EU 2006/112/EC.
Την ίδια στιγμή, η Βουλγαρία έχει υπογράψει συμβάσεις περί αποφυγής διπλής φορολογίας με πάνω από 60 χώρες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα).
Επίσης, οι φόροι για τη μεταβίβαση ενός ακινήτου είναι μόλις το 2,5% επί της αξίας.
Επισημαίνεται ότι το τοπικά λεβ είναι συνδεδεμένο με το ευρώ.
Εκ των έσω
Μία πολύ καλή πηγή για το «τι παίζει» αυτή τη στιγμή στη γειτονική μας χώρα είναι κάποιος/α Έλληνας – Ελληνίδα που έχει μεταναστεύσει από την Ελλάδα στη Βουλγαρία, κόντρα στην ροή των τελευταίων 10ετιών.
Σίγουρα, ακόμη και σε αυτήν την Ελλάδα της κρίσης, ακούγεται τουλάχιστον παράλογο στα ώτα του μέσου Έλληνα το να επιλέξει κάποιος να ζήσει στη Βουλγαρία.
Στην ερώτηση «γιατί πήρες την απόφαση να μεταναστεύσεις στη Βουλγαρία;», η 25χρονη Ε., η οποία ζει εδώ και περίπου 9 μήνες στην -πρωτεούσα- Σόφια, καθώς κατάφερε να βρει εργασία εκεί σε μία γιγαντιαία γνωστή πολυεθνική, μετά από μία διαρκή αβεβαιότητα στην Ελλάδα, μας απαντά αρχικά πως «δεν είχα σκεφτεί ποτέ στη ζωή μου πως κάποια στιγμή θα χρειαζόταν όντως να φύγω από Ελλάδα και, πόσο μάλλον, να έρθω να δουλέψω στη Βουλγαρία, βάσει όσων που είχα ακούσει.
«Συνήθως είμαι άνθρωπος που θέλω να παιρνάει το δικό μου και να κάνω τα όνειρα μου πραγματικότητα, και έτσι ξεκίνησαν όλα.
25 χρόνια έχω το ίδιο πάθος.
Να παίζω όλων των ειδών τα παιχνίδια σε υπολογιστή και κονσόλες, οπότε είχα αποφασίσει μέσα μου πως με κάτι τέτοιο θέλω να ασχοληθώ και σε επίπεδο δουλειάς και διασκέδασης.
Αν κάτι τέτοιο συνέβαινε στη ζωή μου βέβαια, είναι απίθανο να συνέβαινε στην Ελλάδα.
Έμαθα λοιπόν πως η εταιρία που με ενδιέφερε ήταν στη Βουλγαρία και έστειλα το βιογραφικό μου, να δοκιμάσω τη τύχη μου!», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια, απάντησε στα παρακάτω ερωτήματα:
- Η Βουλγαρία γενικά είναι όπως περίμενες με βάση όσα είχες ακούσει εδώ;;
Βάση της προυγούμενης ερώτησης, λοιπόν, στην αρχή ήμουν φοβισμένη και οι γύρω μου με φοβίζαν ακόμα πιο πολύ.
Σχόλια του τύπου «Που πας;
Είναι μια τριτοκοσμική χώρα.
Η εγκληματικότητα είναι στα ύψη.
Είναι όλοι περίεργοι.
Εκεί πεινάνε, ζούνε με 200 ευρώ το πολύ (λες και εμείς ζούμε με περισσότερα), δε θα βρεις δουλειά της προκοπής».
Τελικά, αυτό βρήκα εδώ ήταν μια ακόμα χώρα που προσπαθεί να ορθοποδίσει, και το κάνει μάλιστα και καλά.
Η ανεργία δεν είναι υψηλή.
Βλέπεις νέο κόσμο να δουλεύει σε όλων των ειδών τις δουλειές (από μάστορες μέχρι και τρανές θέσεις σε γραφεία) και όχι απλά σερβιτόροι, που για να γίνουν σερβιτόροι, χρειάζονται 3 χρόνια προυπηρεσία, όπως στην Ελλάδα.
- Υπάρχει διαφορά στις υποδομές (ίντερνετ κλπ);
Αγόρασα ένα φτηνό πακέτο με 75mbps, δίνω 12 ευρώ το μήνα και δεν έχει «πέσει» και ποτέ το ίντερνετ!
Γενικότερα, υπάρχουν και πολύ καλύτερα πακέτα και το ίντερνετ τους εδω «δεν πιάνεται»!
Επίσης, υπάρχει free wifi παντού, στο κέντρο κυρίως, αλλά δεν «σέρνεται».
Επίσης, έχουν τα μετρό τους, τα τραμ τους (ορισμένα τραμ βέβαια είναι από το 1950, αλλά είναι κάπως μαγευτικό γιατί ταιριάζει με το στυλ τον πολυκατοικιών), οι δρόμοι τους θυμίζουν λίγο Αθήνα αλλά είναι σε λίγο καλύτερη κατάσταση.
Έχουν καθαριστές για τους δρόμους, τους πλένουν, μαζεύουν τα σκουπίδια, τσιγάρα κάτω δεν βλέπεις τόσο συχνα.
Το δημόσιό τους λειτουργεί ομαλά, όπως επίσης τα νοσοκομεία τους και άλλες επιχειρήσεις δημόσιες και ιδιωτικές, με αρκετά ευχάριστα ωράρια για το λαό. Δηλάδη, αν δουλέυω 08:00 - 16:00 μπορώ να πάω και να κάνω τις δουλειές μου μετά, χωρίς το άγχος ότι πρέπει να στηθώ σε μια ουρά στις 5:30 – 6:00 το πρωί.
Δυστυχώς, όμως, πάνω σε θέματα παιδείας δεν ξέρω τι κάνουν στα σχολεία, παρόλα αυτά έμαθα πως μιλάνε 70% του πληθυσμού αγγλικά (κάτι που δεν είδα).
Τέλος, καίνε τα σκουπίδια και τα κάνουν ενέργεια!
Ζεστό νερό 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα!
Φτηνό ρεύμα, με 2 ισχυρούς υπολογιστές στο σπίτι, μεγάλο ψυγείο και κουζίνα, φώτα κτλ, πληρώνω 20 ευρώ το μήνα maximum.
- Βλεπεις ότι στη Βουλγαρία γίνεται προσπάθεια από το κράτος να εκσυγχρονιστεί;;
Οι πολυκατοικίες έχουν μείνει να θυμίζουν λίγο κουμουνισμό, αλλά μέσα είναι ανακαινισμένα και πανέμορφα σπίτια (τουλάχιστον τα περισσότερα εδώ στη πόλη).
Επίσης, γίνονται σημαντικά βήματα να αλλάξει η όψη της πόλης, με τα νέα κτίρια που σηκώνονται σιγά σιγά και τα υπόλοιπα που εκμοντερνίζονται.
Αλλά ομολογώ πως, ακόμα, η Σόφια δεν είναι και η πιο όμορφη πόλη.
Σε σχέση με την Αθήνα όμως, πιστεύω είναι καλύτερα.
Βλέπεις πιο πολύ πράσινο, πιο πολλά πάρκα.
Επίσης, γίνονται και πολλά events, συναυλίες και διάφορες τέτοιες διοργανώσεις.
Πιστεύω είναι μέρος του εκσυγχρονισμού.
Ακόμα ένα παράδειγμα που έχω στο μυαλό μου, σαν σημάδι εκσυγχρονισμού, είναι τα μηχανήματα που έχουν οι γιατροί τους στα γιατρεία τους!
Χωρίς να μένουν πίσω στα παλιά, επειδή «και αυτά κάνουν τη δουλειά τους».
Τέλος, βλέπω πως η οικονομία τους αναπτύσσεται, οπότε πιστεύω πως στο μέλλον θα δούμε αρκετά περισσότερα και καλύτερα πράγματα από τώρα.
- Τα δύο πράγματα που σου έκαναν θετική εντύπωση και τα δύο πράγματα που σου έκανα αρνητική εντύπωση στη Βουλγαρία!
Θετικα: 1) Μπορώ να πάω στις δημοσιες υπηρεσίες ή τράπεζες ακόμα και στις 18:00 το απόγευμα.
Και δεν κλείνουν στις 14:00 το μεσημέρι ή βάζουνε χαρτάκι στις 12:30 ότι κλείσανε (συχνό φαινόμενο ΟΑΕΔ στην Ελλάδα)...
Επίσης, στα παραπάνω, θα εξυπηρετηθώ στο μισό χρόνο από ότι στην Ελλάδα!
2) Υπερβολικά φθηνή ζωή.
Περισσεύουν χρήματα στο τέλος του μήνα και αγοράζω ότι θέλω, βάζω και στην άκρη, αντί να λέω «μου έμειναν 5 ευρώ αυτό το μήνα, ας βάλω στην άκρη μη χρειαστούν για λογαριασμούς τον άλλο μήνα».
Αρνητικά: 1) Καθόλου φιλόξενος λαός.
Δεν «το έχουν» καθόλου με τα τουριστικά, παρόλο που έχουν απίστευτα πολλούς φοιτητές, από όλη την Ευρώπη και όχι μόνο.
Ζητάς βοήθεια στο δρόμο, σε κοιτάνε στα μάτια και σου μιλάνε βουλγάρικα, ενοχλούνται που τους ρώτησες.
Γενικότερα μου φαίνονται πολύ παράξενοι άνθρωποι, αλλά είναι και θέμα κουλτούρας.
2) Νιώθω κλεισμένη στα βουνά.
Μου λείπει η μυρωδιά της αλμύρας και η θέα της θάλασσας καθημερινά.
- Τί θα ήθελες για να γυρίσεις Ελλαδα;
Ουσιαστικά ποτέ δεν ξέρεις.
Ίσως φτάσω σε ένα σημείο που απλά θα μου λείπει η καθημερινότητα που είχα και αποφασίσω να γυρίσω, παρά τις δυσκολίες.
Προς το παρών όμως, αυτό που σκέφτομαι είναι οτι χρειάζομαι δουλειά με 8ωρο, με ρεπό για ξεκούραση και μισθό να ζω σαν άνθρωπος και όχι απλά να προσπαθώ να επιβιώσω πληρώνοντας όλη μου τη ζωή αποφάσεις άλλων.
Ώστε να καταφέρω κάποια στιγμή να μπορέσω να ζήσω την οικογένεια που ίσως δημιουργήσω, ή να πω πως τουλάχιστον άφησα κάτι πίσω μου για κάποιον άλλο.
Προσπάθησα πολύ να μείνω Ελλάδα, γιατί αγαπώ το τόπο μου και τους ανθρώπους μου, ήμουν πολύ διστακτική στο να φύγω, αλλά εν τέλει κουράστηκα.
Η κοινωνία και η πολιτική της Ελλάδας, μου στέρησε το τόπο μου, με το να μου ζητάει 3 χρόνια προυπηρεσία για σερβιτόρα, 2 χρόνια για πωλήτρια και για δουλειά γραφείου 5 χρόνια.
Είναι πράγματα απίστευτα και απίθανα να έχει κάποιος -αν δεν έχει μέσο- που προσπαθεί να μπει στη ζωή του ενήλικα και να μη χρειάζεται να ζητάει από τους γονείς του...
Εν κατακλείδει
Το βιοτικό επίπεδο στη Βουλγαρία απέχει ακόμη από αυτό των Ελλήνων, με τη διαφορά ωστόσο να είναι πλέον ελάχιστη.
Και αυτό δεν οφείλεται τόσο στην ταχύτατη ανάπτυξη της Βουλγαρίας, όσο στην απίστευτη οπισθοδρόμηση της χώρας μας και στην πεισματική μας άρνηση να κάνουμε το βήμα εμπρός, ξεκινώντας από την κοινωνία.
Από προσωπική διαπίστωση, η πρωτεούσα Σόφια καταγράφει «άλματα προόδου» με το πέρασμα του χρόνου, όταν η Αθήνα, και αυτό δεν είναι σχόλιο μόνο για τον τωρινό Δήμαρχο κ. Γιώργο Καμίνη, έχει σχεδόν αφεθεί στην τύχη της.
Δεν είναι τυχαίο ότι ακούμε όλο και περισσότερο πως Έλληνες φοιτητές επιλέγουν τη Σόφια για το προπτυχιακό τους.
Βέβαια, να ξεκαθαριστεί πως τα παραπάνω δεν τίθενται φυσικά με οποιαδήποτε έννοια μη υγιούς ανταγωνιστικότητας μεταξύ των δύο χωρών.
Είναι πάντα προς το συμφέρον της μίας χώρας -κι εναλλάξ- όταν οι γείτονές της πάνε μπροστά...
www.bankingnews.gr
Ωστόσο, δεν μπορεί να μην αναγνωριστεί η τεράστια πρόοδος που έχει καταγράψει το βουλγαρικό κράτος μετά την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τη στιγμή που η Ελλάδα κάνει -με ταχύτητα- βήματα προς τα πίσω, σε πολλούς τομείς (και όχι μόνο στο οικονομικό κομμάτι).
Ακόμη και αν πάρουμε σαν δεδομένο το ότι η Ελλάδα είναι ακόμη «έτη φωτός μπροστά από τη Βουλγαρία» -όπως ισχυρίζονται ορισμένοι, η «όπισθεν» της χώρας μας σε συνδυασμό με την κεκτημένη ταχύτητα της Βουλγαρίας ίσως τις φέρει τη μία δίπλα στον άλλη, στο μέσο του δρόμου.
Αρχικά, τί έχει κερδίσει η Βουλγαρία από την ένταξή της στην Ε.Ε. κι έπειτα;
Η Βουλγαρία είναι κράτος – μέλος της Ε.Ε. από την 1η Ιανουαρίου του 2007, ενώ εκπροσωπείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από 17 ευρωβουλευτές.
Εγκυκλοπαιδικά, η έκτασή της είναι 110.370 km², ο πληθυσμός της, με βάση τα στοιχεία του 2015, φτάνει τους 7.202.198 πολίτες, το εγχώριο πολίτευμα είναι κοινοβουλευτική δημοκρατία και το νόμισμα το βουλγαρικό λεβ.
Η Βουλγαρία δεν είναι μέλος του Χώρου Σένγκεν.
Η χώρα θα ασκήσει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., για πρώτη φορά, το 2018.
Η ένταξη στο ευρωπαϊκό μπλοκ δεν ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς για τη Βουλγαρία, με το ΑΕΠ της, έπειτα από μία διετία ανάπτυξης άνω του 2%, να καταποντίζεται και να συρρικνώνεται κατά 5,5% το 2009.
Η ανάπτυξη αποκαταστάθηκε το 2010, με την αύξηση του ΑΕΠ να φτάνει το 1,6%, 0,2%, 1,3%, 2,4% και 3,6% τα έτη 2011, 2012, 2013, 2014 και 2015 αντίστοιχα (δεν έχουν οριστικοποιηθεί τα στοιχεία για το 2016, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ανάπτυξη περί το 3%).
Ωστόσο, όταν η βουλγαρική οικονομία ανέβαζε στροφές, η ελληνική συρρικνωνόταν ραγδαία, με μόνο μικρές αναλαμπές κατά το 2014 και τα τρίμηνα που ακολούθησαν.
Στον απόηχο του α' Μνημονίου, το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 9,1% το 2011, για να ακολουθήσει ύφεση 7,3%, 3,2%, 0,2% και 0,05% τα έτη 2011, 2012, 2013, 2015 και 2016 αντίστοιχα.
Το 2014 («success story» που έλεγε και κάποιος) υπήρξε οριακή ανάκαμψη, της τάξης του 0,4%.
Για να μην γίνουμε κουραστικοί με περισσότερα νούμερα, για την περίοδο 2007 (οπότε και η Βουλγαρία εισήλθε στην Ε.Ε.) - 2015, το ΑΕΠ της Βουλγαρίας αυξήθηκε συνολικά 12%, όταν της Ελλάδας συρρικνώθηκε κατά 38,8%!
Ωστόσο, η διαφορά στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ παραμένει χαοτική, καθώς -κατά μέσο όρο- το εισόδημα κάθε Έλληνα το 2015 (δεν υπάρχουν στοιχεία για το 2016), αν και συρρικνωμένο, ήταν 16.182 ευρώ, με το αντίστοιχο ποσό για έναν Βούλγαρο να είναι 6.330 ευρώ.
Εκτός όμως από το AΕΠ, αξίζει να επισημανθούν δύο επίσης πολύ σημαντικά μεγέθη, το ποσοστό ανεργίας και το δημόσιο χρέος.
Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας το τέλος του 2016 ανήλθε στο εξωφρενικό 179% ως προς το ΑΕΠ, δίνοντας το «πρωτάθλημα» στη χώρα μας, όταν στη Βουλγαρία ήταν μόλις 29,4%, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά παγκοσμίως!
Στα κοινά σημεία των δύο χωρών περιλαμβάνονται τα αυστηρά μέτρα λιτότητας -με την ενθάρρυνση από Ε.Ε. και Δ.Ν.Τ.- που εφαρμόστηκαν μετά το 2009, τα οποία «γονάτισαν» τις τοπικές κοινωνίες.
Ένα έτερο κοινό σημείο είναι η πολύ έντονη ύπαρξη διαφθοράς.
Η Βουλγαρία, όπως και η Ελλάδα, είναι ένα από τις πιο διεφθαρμένα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λόγω της ανεπαρκούς επιβολή του νόμου και της χαμηλής ποιότητας της δημόσιας διοίκησης.
Βέβαια, κατόπιν κατακρίσεων από τις Βρυξέλλες, η καταπολέμηση της διαφθοράς στη Βουλγαρία έχει βρεθεί πλέον στο επίκεντρο των κυβερνητικών πολιτικών.
Μεγάλη απόσταση υπάρχει και στο ποσοστό των ανέργων, καθώς, καθόλη τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η επίδοση στη γειτονική Βουλγαρία ήταν σχεδον το ήμισυ.
Ενδεικτικά, στο τέλος των ετών 2011, 2012, 2013, 2014, 2015 και 2016, το ποσοστό των ανέργων επί του συνολικού εργατικού δυναμικού ανήλθε στο 10,4%, 11,5%, 11,8%, 10,7%, 10% και 7,1%, αντίστοιχα, όταν οι επιδόσεις για την Ελλάδα ήταν 17,9%, 24,6%, 27,5%, 26,5%, 25% και 23%.
Σε ό,τι αφορά στον κατώτατο μισθό, με βάση τα στοιχεία της Eurostat για το 2016, διαμορφώνεται στα 235 ευρώ και 684 ευρώ για Βουλγαρία και Ελλάδα αντίστοιχα, με το κόστος ζωής ωστόσο να είναι σημαντικά χαμηλότερο στην πρώτη.
Επίσης, μεταξύ 2008 και 2017, οι κατώτατοι μισθοί διπλασιάστηκαν στη Βουλγαρία (+ 109%), όταν στην Ελλάδα υποχώρησαν 14%.
Πραγματική ανάπτυξη ή «φούσκα»;
Ένας από τους λόγους που δημιουργούνται ολοένα νέες θέσεις εργασίας, είναι η συνεχής μετεγκατάσταση επιχερήσεων στα βουλγαρικά εδάφη, λόγω του χαμηλού φορολογικού συντελεστή.
Βέβαια, πολλές από τις παραπάνω -μεταξύ των οποίων και ελληνικές- επιχειρήσεις (οι μικρότερου μεγέθους συνήθως) ιδρύουν μία έδρα - «φάντασμα» στη Βουλγαρία, διατηρώντας τις δραστηριότητές τους σε μία άλλη πιο ανεπτυγμένη και ακριβή αγορά.
Μάλιστα, ορισμένοι έχουν ως «μπίζνα» το να ιδρύουν τέτοιου είδους εταιρείες στη γειτονική χώρα, μη παραλείπτοντας να διαφημίζονται ακόμα και σε διάφορες ιστοσελίδες του διαδικτύου.
Να σημειωθεί ότι στη Βουλγαρία ο φορολογικός συντελεστής για τα κέρδη των εταιριών διαμορφώνεται στο 10%, ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, ανεξάρτητα κλιμακίου εισοδήματος, το 10%, ο φορολογικός συντελεστής για την διανομή μερισμάτων το μόλις 5%.
Οι ενδοκοινοτικές συναλλαγές απαλλάσσονται του Φ.Π.Α. σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία EU 2006/112/EC.
Την ίδια στιγμή, η Βουλγαρία έχει υπογράψει συμβάσεις περί αποφυγής διπλής φορολογίας με πάνω από 60 χώρες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα).
Επίσης, οι φόροι για τη μεταβίβαση ενός ακινήτου είναι μόλις το 2,5% επί της αξίας.
Επισημαίνεται ότι το τοπικά λεβ είναι συνδεδεμένο με το ευρώ.
Εκ των έσω
Μία πολύ καλή πηγή για το «τι παίζει» αυτή τη στιγμή στη γειτονική μας χώρα είναι κάποιος/α Έλληνας – Ελληνίδα που έχει μεταναστεύσει από την Ελλάδα στη Βουλγαρία, κόντρα στην ροή των τελευταίων 10ετιών.
Σίγουρα, ακόμη και σε αυτήν την Ελλάδα της κρίσης, ακούγεται τουλάχιστον παράλογο στα ώτα του μέσου Έλληνα το να επιλέξει κάποιος να ζήσει στη Βουλγαρία.
Στην ερώτηση «γιατί πήρες την απόφαση να μεταναστεύσεις στη Βουλγαρία;», η 25χρονη Ε., η οποία ζει εδώ και περίπου 9 μήνες στην -πρωτεούσα- Σόφια, καθώς κατάφερε να βρει εργασία εκεί σε μία γιγαντιαία γνωστή πολυεθνική, μετά από μία διαρκή αβεβαιότητα στην Ελλάδα, μας απαντά αρχικά πως «δεν είχα σκεφτεί ποτέ στη ζωή μου πως κάποια στιγμή θα χρειαζόταν όντως να φύγω από Ελλάδα και, πόσο μάλλον, να έρθω να δουλέψω στη Βουλγαρία, βάσει όσων που είχα ακούσει.
«Συνήθως είμαι άνθρωπος που θέλω να παιρνάει το δικό μου και να κάνω τα όνειρα μου πραγματικότητα, και έτσι ξεκίνησαν όλα.
25 χρόνια έχω το ίδιο πάθος.
Να παίζω όλων των ειδών τα παιχνίδια σε υπολογιστή και κονσόλες, οπότε είχα αποφασίσει μέσα μου πως με κάτι τέτοιο θέλω να ασχοληθώ και σε επίπεδο δουλειάς και διασκέδασης.
Αν κάτι τέτοιο συνέβαινε στη ζωή μου βέβαια, είναι απίθανο να συνέβαινε στην Ελλάδα.
Έμαθα λοιπόν πως η εταιρία που με ενδιέφερε ήταν στη Βουλγαρία και έστειλα το βιογραφικό μου, να δοκιμάσω τη τύχη μου!», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια, απάντησε στα παρακάτω ερωτήματα:
- Η Βουλγαρία γενικά είναι όπως περίμενες με βάση όσα είχες ακούσει εδώ;;
Βάση της προυγούμενης ερώτησης, λοιπόν, στην αρχή ήμουν φοβισμένη και οι γύρω μου με φοβίζαν ακόμα πιο πολύ.
Σχόλια του τύπου «Που πας;
Είναι μια τριτοκοσμική χώρα.
Η εγκληματικότητα είναι στα ύψη.
Είναι όλοι περίεργοι.
Εκεί πεινάνε, ζούνε με 200 ευρώ το πολύ (λες και εμείς ζούμε με περισσότερα), δε θα βρεις δουλειά της προκοπής».
Τελικά, αυτό βρήκα εδώ ήταν μια ακόμα χώρα που προσπαθεί να ορθοποδίσει, και το κάνει μάλιστα και καλά.
Η ανεργία δεν είναι υψηλή.
Βλέπεις νέο κόσμο να δουλεύει σε όλων των ειδών τις δουλειές (από μάστορες μέχρι και τρανές θέσεις σε γραφεία) και όχι απλά σερβιτόροι, που για να γίνουν σερβιτόροι, χρειάζονται 3 χρόνια προυπηρεσία, όπως στην Ελλάδα.
- Υπάρχει διαφορά στις υποδομές (ίντερνετ κλπ);
Αγόρασα ένα φτηνό πακέτο με 75mbps, δίνω 12 ευρώ το μήνα και δεν έχει «πέσει» και ποτέ το ίντερνετ!
Γενικότερα, υπάρχουν και πολύ καλύτερα πακέτα και το ίντερνετ τους εδω «δεν πιάνεται»!
Επίσης, υπάρχει free wifi παντού, στο κέντρο κυρίως, αλλά δεν «σέρνεται».
Επίσης, έχουν τα μετρό τους, τα τραμ τους (ορισμένα τραμ βέβαια είναι από το 1950, αλλά είναι κάπως μαγευτικό γιατί ταιριάζει με το στυλ τον πολυκατοικιών), οι δρόμοι τους θυμίζουν λίγο Αθήνα αλλά είναι σε λίγο καλύτερη κατάσταση.
Έχουν καθαριστές για τους δρόμους, τους πλένουν, μαζεύουν τα σκουπίδια, τσιγάρα κάτω δεν βλέπεις τόσο συχνα.
Το δημόσιό τους λειτουργεί ομαλά, όπως επίσης τα νοσοκομεία τους και άλλες επιχειρήσεις δημόσιες και ιδιωτικές, με αρκετά ευχάριστα ωράρια για το λαό. Δηλάδη, αν δουλέυω 08:00 - 16:00 μπορώ να πάω και να κάνω τις δουλειές μου μετά, χωρίς το άγχος ότι πρέπει να στηθώ σε μια ουρά στις 5:30 – 6:00 το πρωί.
Δυστυχώς, όμως, πάνω σε θέματα παιδείας δεν ξέρω τι κάνουν στα σχολεία, παρόλα αυτά έμαθα πως μιλάνε 70% του πληθυσμού αγγλικά (κάτι που δεν είδα).
Τέλος, καίνε τα σκουπίδια και τα κάνουν ενέργεια!
Ζεστό νερό 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα!
Φτηνό ρεύμα, με 2 ισχυρούς υπολογιστές στο σπίτι, μεγάλο ψυγείο και κουζίνα, φώτα κτλ, πληρώνω 20 ευρώ το μήνα maximum.
- Βλεπεις ότι στη Βουλγαρία γίνεται προσπάθεια από το κράτος να εκσυγχρονιστεί;;
Οι πολυκατοικίες έχουν μείνει να θυμίζουν λίγο κουμουνισμό, αλλά μέσα είναι ανακαινισμένα και πανέμορφα σπίτια (τουλάχιστον τα περισσότερα εδώ στη πόλη).
Επίσης, γίνονται σημαντικά βήματα να αλλάξει η όψη της πόλης, με τα νέα κτίρια που σηκώνονται σιγά σιγά και τα υπόλοιπα που εκμοντερνίζονται.
Αλλά ομολογώ πως, ακόμα, η Σόφια δεν είναι και η πιο όμορφη πόλη.
Σε σχέση με την Αθήνα όμως, πιστεύω είναι καλύτερα.
Βλέπεις πιο πολύ πράσινο, πιο πολλά πάρκα.
Επίσης, γίνονται και πολλά events, συναυλίες και διάφορες τέτοιες διοργανώσεις.
Πιστεύω είναι μέρος του εκσυγχρονισμού.
Ακόμα ένα παράδειγμα που έχω στο μυαλό μου, σαν σημάδι εκσυγχρονισμού, είναι τα μηχανήματα που έχουν οι γιατροί τους στα γιατρεία τους!
Χωρίς να μένουν πίσω στα παλιά, επειδή «και αυτά κάνουν τη δουλειά τους».
Τέλος, βλέπω πως η οικονομία τους αναπτύσσεται, οπότε πιστεύω πως στο μέλλον θα δούμε αρκετά περισσότερα και καλύτερα πράγματα από τώρα.
- Τα δύο πράγματα που σου έκαναν θετική εντύπωση και τα δύο πράγματα που σου έκανα αρνητική εντύπωση στη Βουλγαρία!
Θετικα: 1) Μπορώ να πάω στις δημοσιες υπηρεσίες ή τράπεζες ακόμα και στις 18:00 το απόγευμα.
Και δεν κλείνουν στις 14:00 το μεσημέρι ή βάζουνε χαρτάκι στις 12:30 ότι κλείσανε (συχνό φαινόμενο ΟΑΕΔ στην Ελλάδα)...
Επίσης, στα παραπάνω, θα εξυπηρετηθώ στο μισό χρόνο από ότι στην Ελλάδα!
2) Υπερβολικά φθηνή ζωή.
Περισσεύουν χρήματα στο τέλος του μήνα και αγοράζω ότι θέλω, βάζω και στην άκρη, αντί να λέω «μου έμειναν 5 ευρώ αυτό το μήνα, ας βάλω στην άκρη μη χρειαστούν για λογαριασμούς τον άλλο μήνα».
Αρνητικά: 1) Καθόλου φιλόξενος λαός.
Δεν «το έχουν» καθόλου με τα τουριστικά, παρόλο που έχουν απίστευτα πολλούς φοιτητές, από όλη την Ευρώπη και όχι μόνο.
Ζητάς βοήθεια στο δρόμο, σε κοιτάνε στα μάτια και σου μιλάνε βουλγάρικα, ενοχλούνται που τους ρώτησες.
Γενικότερα μου φαίνονται πολύ παράξενοι άνθρωποι, αλλά είναι και θέμα κουλτούρας.
2) Νιώθω κλεισμένη στα βουνά.
Μου λείπει η μυρωδιά της αλμύρας και η θέα της θάλασσας καθημερινά.
- Τί θα ήθελες για να γυρίσεις Ελλαδα;
Ουσιαστικά ποτέ δεν ξέρεις.
Ίσως φτάσω σε ένα σημείο που απλά θα μου λείπει η καθημερινότητα που είχα και αποφασίσω να γυρίσω, παρά τις δυσκολίες.
Προς το παρών όμως, αυτό που σκέφτομαι είναι οτι χρειάζομαι δουλειά με 8ωρο, με ρεπό για ξεκούραση και μισθό να ζω σαν άνθρωπος και όχι απλά να προσπαθώ να επιβιώσω πληρώνοντας όλη μου τη ζωή αποφάσεις άλλων.
Ώστε να καταφέρω κάποια στιγμή να μπορέσω να ζήσω την οικογένεια που ίσως δημιουργήσω, ή να πω πως τουλάχιστον άφησα κάτι πίσω μου για κάποιον άλλο.
Προσπάθησα πολύ να μείνω Ελλάδα, γιατί αγαπώ το τόπο μου και τους ανθρώπους μου, ήμουν πολύ διστακτική στο να φύγω, αλλά εν τέλει κουράστηκα.
Η κοινωνία και η πολιτική της Ελλάδας, μου στέρησε το τόπο μου, με το να μου ζητάει 3 χρόνια προυπηρεσία για σερβιτόρα, 2 χρόνια για πωλήτρια και για δουλειά γραφείου 5 χρόνια.
Είναι πράγματα απίστευτα και απίθανα να έχει κάποιος -αν δεν έχει μέσο- που προσπαθεί να μπει στη ζωή του ενήλικα και να μη χρειάζεται να ζητάει από τους γονείς του...
Εν κατακλείδει
Το βιοτικό επίπεδο στη Βουλγαρία απέχει ακόμη από αυτό των Ελλήνων, με τη διαφορά ωστόσο να είναι πλέον ελάχιστη.
Και αυτό δεν οφείλεται τόσο στην ταχύτατη ανάπτυξη της Βουλγαρίας, όσο στην απίστευτη οπισθοδρόμηση της χώρας μας και στην πεισματική μας άρνηση να κάνουμε το βήμα εμπρός, ξεκινώντας από την κοινωνία.
Από προσωπική διαπίστωση, η πρωτεούσα Σόφια καταγράφει «άλματα προόδου» με το πέρασμα του χρόνου, όταν η Αθήνα, και αυτό δεν είναι σχόλιο μόνο για τον τωρινό Δήμαρχο κ. Γιώργο Καμίνη, έχει σχεδόν αφεθεί στην τύχη της.
Δεν είναι τυχαίο ότι ακούμε όλο και περισσότερο πως Έλληνες φοιτητές επιλέγουν τη Σόφια για το προπτυχιακό τους.
Βέβαια, να ξεκαθαριστεί πως τα παραπάνω δεν τίθενται φυσικά με οποιαδήποτε έννοια μη υγιούς ανταγωνιστικότητας μεταξύ των δύο χωρών.
Είναι πάντα προς το συμφέρον της μίας χώρας -κι εναλλάξ- όταν οι γείτονές της πάνε μπροστά...
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών