Η ιστορία προσφέρει πολλά παραδείγματα που σχετίζονται με μεγάλες εξωτερικές ανισορροπίες...
Οι ανισορροπίες του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μπορεί να είναι υγιείς ή ένα σημάδι μακροοικονομικού και οικονομικού άγχους, γεγονός που καθιστά την εκτίμησή τους δύσκολη, αναφέρει σε σχετική του έκθεση του Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Όπως εξηγεί ο κ. Maurice Obstfeld, οικονομολόγος του Ταμείου, οι χώρες, όπως τα νοικοκυριά, ενδέχεται να ξοδεύουν μερικές φορές περισσότερο ή λιγότερο από τα εισοδήματά τους, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.
Μια χώρα που δαπανά πάνω από το εισόδημά της εισάγει περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες από ό, τι εξάγει και λέγεται ότι έχει έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Χρηματοδοτεί αυτό το έλλειμμα αναλαμβάνοντας υποχρεώσεις προς τον υπόλοιπο κόσμο ή δανειζόμενη από αυτόν.
Μια χώρα με την αντίθετη ανισορροπία - ένα πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών - συσσωρεύει αξιώσεις στον υπόλοιπο κόσμο.
Επειδή το σύνολο του δανεισμού πρέπει να συνοδεύεται από δανεισμό, το άθροισμα όλων των ελλειμμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών παγκοσμίως είναι ίσο με το άθροισμα των πλεονασμάτων του - μια αρχή γνωστή ως πολυμερής συνέπεια, σημειώνει το Ταμείο.
Οι ανισορροπίες μπορεί να είναι υγιείς...
Σε πολλές περιπτώσεις, οι ανισορροπίες στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μπορεί να είναι απολύτως κατάλληλες, έστω και αναγκαίες.
Για παράδειγμα, οι χώρες των οποίων ο πληθυσμός γερνά γρήγορα - όπως πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες στην Ευρώπη και την Ασία - πρέπει να συγκεντρώσουν κεφάλαια που θα μπορούν να αντλήσουν όταν συνταξιοδοτούνται οι εργαζόμενοί τους.
Εάν οι εγχώριες επενδυτικές ευκαιρίες είναι λίγες, είναι λογικό οι χώρες αυτές να επενδύσουν στο εξωτερικό.
Το αποτέλεσμα θα είναι ένα πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Σε άλλες χώρες, ισχύει το αντίθετο.
Νέες και ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες με άφθονες επενδυτικές ευκαιρίες επωφελούνται από την εξωτερική χρηματοδότηση και έχουν την οικονομική δυνατότητα να συσσωρεύουν χρέη (με τη διενέργεια ελλειμμάτων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών), υπό την προϋπόθεση ότι μπορούν να τους αποπληρώσουν από το μελλοντικό εισόδημα.
...ή ένα σήμα κινδύνου
Ωστόσο, μερικές φορές, οι εξωτερικές ανισορροπίες μπορούν να οδηγήσουν σε μακροοικονομικό και οικονομικό άγχος - τόσο για τις μεμονωμένες χώρες όσο και για την παγκόσμια οικονομία.
Ακριβώς όπως τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά μπορούν να χάσουν την πρόσβαση σε πιστώσεις, οι οικονομίες που συσσωρεύουν εξωτερικές υποχρεώσεις σε πολύ μεγάλη κλίμακα μπορεί να γίνουν ευάλωτες σε ξαφνικές στάσεις στις ροές κεφαλαίων, που επιφέρουν πιθανότερες απότομες περικοπές και οικονομικές κρίσεις.
Ταυτόχρονα, οι επίμονες ανισορροπίες μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα στρεβλώσεων στην εγχώρια οικονομία που μπορεί να βλάψουν την ανάπτυξη - για παράδειγμα, ανεπαρκή δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας που προκαλούν υπερβολική προληπτική εξοικονόμηση.
Η άρση των στρεβλώσεων και η μείωση των ανισορροπιών είναι προς το συμφέρον της ίδιας της χώρας.
Η μείωση των ανισορροπιών μπορεί επίσης να ωφελήσει την παγκόσμια κοινότητα, καθιστώντας την λιγότερο ευάλωτη στη μετάδοση από χρηματοπιστωτικές κρίσεις ή στα μειονεκτήματα των υπερβολικών πλεονασμάτων.
Αυτά τα μειονεκτήματα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μειωμένη παγκόσμια ζήτηση και αυξημένο προστατευτιστικό κλίμα στις ελλειμματικές χώρες.
Μάθημα από την ιστορία
Η ιστορία προσφέρει πολλά παραδείγματα που σχετίζονται με μεγάλες εξωτερικές ανισορροπίες.
Το πιο περίφημο είναι αναμφισβήτητα η Μεγάλη Ύφεση στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και στις αρχές της δεκαετίας του 1930.
Προηγήθηκε η αποτυχία της διεθνούς συνεργασίας για την αντιμετώπιση των επίμονων ανισορροπιών μεταξύ των χωρών με μεγάλα πλεονάσματα (κυρίως των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας) και των ελλειμμάτων (συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου).
προκύπτουσα διάλυση της παγκόσμιας οικονομικής τάξης ενέπνευσε την ίδρυση του Δ.Ν.Τ. μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο, με την εντολή του να προωθήσει τη διεθνή νομισματική συνεργασία και να βοηθήσει τις χώρες να οικοδομήσουν και να διατηρήσουν ισχυρές οικονομίες.
www.bankingnews.gr
Όπως εξηγεί ο κ. Maurice Obstfeld, οικονομολόγος του Ταμείου, οι χώρες, όπως τα νοικοκυριά, ενδέχεται να ξοδεύουν μερικές φορές περισσότερο ή λιγότερο από τα εισοδήματά τους, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.
Μια χώρα που δαπανά πάνω από το εισόδημά της εισάγει περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες από ό, τι εξάγει και λέγεται ότι έχει έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Χρηματοδοτεί αυτό το έλλειμμα αναλαμβάνοντας υποχρεώσεις προς τον υπόλοιπο κόσμο ή δανειζόμενη από αυτόν.
Μια χώρα με την αντίθετη ανισορροπία - ένα πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών - συσσωρεύει αξιώσεις στον υπόλοιπο κόσμο.
Επειδή το σύνολο του δανεισμού πρέπει να συνοδεύεται από δανεισμό, το άθροισμα όλων των ελλειμμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών παγκοσμίως είναι ίσο με το άθροισμα των πλεονασμάτων του - μια αρχή γνωστή ως πολυμερής συνέπεια, σημειώνει το Ταμείο.
Οι ανισορροπίες μπορεί να είναι υγιείς...
Σε πολλές περιπτώσεις, οι ανισορροπίες στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μπορεί να είναι απολύτως κατάλληλες, έστω και αναγκαίες.
Για παράδειγμα, οι χώρες των οποίων ο πληθυσμός γερνά γρήγορα - όπως πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες στην Ευρώπη και την Ασία - πρέπει να συγκεντρώσουν κεφάλαια που θα μπορούν να αντλήσουν όταν συνταξιοδοτούνται οι εργαζόμενοί τους.
Εάν οι εγχώριες επενδυτικές ευκαιρίες είναι λίγες, είναι λογικό οι χώρες αυτές να επενδύσουν στο εξωτερικό.
Το αποτέλεσμα θα είναι ένα πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Σε άλλες χώρες, ισχύει το αντίθετο.
Νέες και ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες με άφθονες επενδυτικές ευκαιρίες επωφελούνται από την εξωτερική χρηματοδότηση και έχουν την οικονομική δυνατότητα να συσσωρεύουν χρέη (με τη διενέργεια ελλειμμάτων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών), υπό την προϋπόθεση ότι μπορούν να τους αποπληρώσουν από το μελλοντικό εισόδημα.
...ή ένα σήμα κινδύνου
Ωστόσο, μερικές φορές, οι εξωτερικές ανισορροπίες μπορούν να οδηγήσουν σε μακροοικονομικό και οικονομικό άγχος - τόσο για τις μεμονωμένες χώρες όσο και για την παγκόσμια οικονομία.
Ακριβώς όπως τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά μπορούν να χάσουν την πρόσβαση σε πιστώσεις, οι οικονομίες που συσσωρεύουν εξωτερικές υποχρεώσεις σε πολύ μεγάλη κλίμακα μπορεί να γίνουν ευάλωτες σε ξαφνικές στάσεις στις ροές κεφαλαίων, που επιφέρουν πιθανότερες απότομες περικοπές και οικονομικές κρίσεις.
Ταυτόχρονα, οι επίμονες ανισορροπίες μπορεί να είναι ένα σύμπτωμα στρεβλώσεων στην εγχώρια οικονομία που μπορεί να βλάψουν την ανάπτυξη - για παράδειγμα, ανεπαρκή δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας που προκαλούν υπερβολική προληπτική εξοικονόμηση.
Η άρση των στρεβλώσεων και η μείωση των ανισορροπιών είναι προς το συμφέρον της ίδιας της χώρας.
Η μείωση των ανισορροπιών μπορεί επίσης να ωφελήσει την παγκόσμια κοινότητα, καθιστώντας την λιγότερο ευάλωτη στη μετάδοση από χρηματοπιστωτικές κρίσεις ή στα μειονεκτήματα των υπερβολικών πλεονασμάτων.
Αυτά τα μειονεκτήματα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μειωμένη παγκόσμια ζήτηση και αυξημένο προστατευτιστικό κλίμα στις ελλειμματικές χώρες.
Μάθημα από την ιστορία
Η ιστορία προσφέρει πολλά παραδείγματα που σχετίζονται με μεγάλες εξωτερικές ανισορροπίες.
Το πιο περίφημο είναι αναμφισβήτητα η Μεγάλη Ύφεση στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και στις αρχές της δεκαετίας του 1930.
Προηγήθηκε η αποτυχία της διεθνούς συνεργασίας για την αντιμετώπιση των επίμονων ανισορροπιών μεταξύ των χωρών με μεγάλα πλεονάσματα (κυρίως των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας) και των ελλειμμάτων (συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου).
προκύπτουσα διάλυση της παγκόσμιας οικονομικής τάξης ενέπνευσε την ίδρυση του Δ.Ν.Τ. μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο, με την εντολή του να προωθήσει τη διεθνή νομισματική συνεργασία και να βοηθήσει τις χώρες να οικοδομήσουν και να διατηρήσουν ισχυρές οικονομίες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών