Σήμερα, μια νέα πλασματική πλάνη απειλεί την Ευρώπη: η πεποίθηση ότι μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία θα εξελιχθεί σε μια βιώσιμη δημοκρατική ομοσπονδία.
Η Ευρώπη βρίσκεται στο έλεος ενός κοινού νομίσματος που δεν ήταν μόνο περιττό για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αλλά υπονομεύει και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, οδηγώντας την βαθμιαία σε μία πλάνη, καθώς η λογική της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας η οποία ακούγεται έντονα τον τελευταίο καιρό δεν μπορεί να εφαρμοστεί, όπως επισημαίνει σε άρθρο στην ιστοσελίδα ProjectSyndicate, ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης.
Τι πρέπει λοιπόν να γίνει για ένα νόμισμα χωρίς μία χώρα να το υποστηρίξει - ή για τα 19 ευρωπαϊκά κράτη χωρίς ένα νόμισμα που να το ελέγχουν;
Η λογική απάντηση είναι είτε η κατάργηση του ευρώ είτε η παροχή του στο ομοσπονδιακό κράτος που το χρειάζεται.
Το πρόβλημα είναι ότι η πρώτη λύση θα είναι εξαιρετικά δαπανηρή, ενώ η δεύτερη δεν είναι εφικτή σε ένα πολιτικό κλίμα που ευνοεί την εκ νέου εθνικοποίηση.
Όσοι συμφωνούν ότι το κόστος της απόσυρσης του ευρώ είναι υπερβολικά υψηλό για να το υπολογίσει κανείς, αναγκάζονται να καταλήξουν σε ένα είδος ευσεβούς σκέψης, μία τάση που βρίσκεται πολύ στη μόδα, ειδικά μετά την εκλογή του Emmanuel Macron στη γαλλική Προεδρία.
Η ιδέα τους είναι ότι, με κάποιο τρόπο, με κάποια απροσδιόριστα μέσα, η Ευρώπη θα βρει έναν τρόπο να κινηθεί προς τη λογική της ομοσπονδίας.
"Απλά στηριχθείτε εκεί", φαίνεται να είναι το σύνθημά τους.
Η ιδέα του Macron είναι να προχωρήσει πέρα από την αισιοδοξία, κερδίζοντας τη γερμανική συγκατάθεση για να μετατρέψει την ευρωζώνη σε μια κρατική οντότητα - μια μορφή ομοσπονδίας.
Σε αντάλλαγμα για να μετατρέψει τη γαλλική αγορά εργασίας σε γερμανική, καθώς και για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος της Γαλλίας, ζητείται από την Γερμανία να συμφωνήσει καταρχήν σε έναν κοινό προϋπολογισμό, σε ένα κοινό υπουργείο οικονομικών και σε ένα κοινοβούλιο της ευρωζώνης που θα παρέχει δημοκρατική νομιμότητα.
Ο Macron γνωρίζει ότι μια τέτοια ομοσπονδία θα είναι ασήμαντη από οικονομική άποψη, δεδομένης της βαθιάς κρίσης του χρέους των τραπεζών, των επενδύσεων και της φτώχειας που εκτυλίσσεται σε ολόκληρη την ευρωζώνη.
Ωστόσο, σύμφωνα με το πνεύμα της βαθμιαίας παράδοσης της ΕΕ, πιστεύει ότι μια τέτοια κίνηση θα είναι πολιτικά σημαντική και ένα αποφασιστικό βήμα προς μια ουσιαστική ομοσπονδία.
"Μόλις οι Γερμανοί αποδεχθούν την αρχή, τα οικονομικά θα τους αναγκάσουν να αποδεχθούν τα απαραίτητα μεγέθη", έλεγε πρόσφατα ένας γάλλος αξιωματούχος.
Μια τέτοια αισιοδοξία μπορεί να φανεί δικαιολογημένη υπό το πρίσμα προτάσεων που κατατέθηκαν από τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Wolfgang Schäuble.
Αλλά υπάρχουν δύο σοβαροί λόγοι να είμαστε σκεπτικοί.
Κατ 'αρχάς, η καγκελάριος Angela Merkel και ο Schäuble δεν γεννήθηκαν χθες.
Αν οι πολίτες του Macron φανταστούν μια ομοσπονδία ως μια πύλη για μία πολιτική ολοκλήρωση, το ίδιο θα κάνουν και η Merkel, ο Schäuble και οι ανανεωμένοι Ελεύθεροι Δημοκράτες (οι οποίοι πιθανότατα θα ενταχθούν σε μια κυβέρνηση συνασπισμού με τους Χριστιανοδημοκράτες της Merkel μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2017).
Και θα απορρίψουν ευγενικά αλλά σθεναρά τις γαλλικές προφητείες.
Δεύτερον, στην απίθανη περίπτωση που η Γερμανία συμφωνήσει για την ευρωπαϊκή ομοσπονδία, κάθε αλλαγή στη λειτουργία της ευρωζώνης αναμφισβήτητα θα συντρίψει μεγάλα τμήματα του πολιτικού κεφαλαίου των μεταρρυθμιστών.
Εάν δεν παράξει βελτιωμένα οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα, οι πιθανότητες μιας κατάλληλης ευρωπαϊκής ομοσπονδίας, όπως υποψιάζομαι δεν θα υπάρξουν, ενώ μπορεί να προκύψει μια πολιτική αντίδραση, θέτοντας τέλος σε οποιαδήποτε προοπτική μιας πιο ουσιαστικής ομοσπονδίας στο μέλλον.
Σε αυτή την περίπτωση, η διάλυση του ευρώ θα καταστεί αναπόφευκτη, θα κοστίσει περισσότερο, και θα πλήξει την Ευρώπη σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό.
Αν έχω δίκιο ότι οι επιδιώξεις του Macron και η ευρωπαϊκή ομοσπονδία θα αποδειχθούν πρόωρη αποτυχία, ποια είναι η εναλλακτική λύση;
Η απάντησή μου είναι απλή:
Επανεγκαταστήστε τα υπάρχοντα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα για να προσομοιώσετε μια λειτουργική ομοσπονδία στους τέσσερις πυλώνες όπου εξελίσσεται η κρίση του ευρώ: δημόσιο χρέος, τραπεζικές εργασίες, επενδύσεις και κοινωνική στέρηση.
Μόλις σταθεροποιηθούν αυτές οι τέσσερις επιμέρους κρίσεις, θα αποκατασταθεί η ελπίδα και θα αποκατασταθεί η ιδέα της Ευρώπης.
Στη συνέχεια - και μόνο τότε - θα πρέπει να ξεκινήσουμε τη διαδικασία συνταγματικής συνέλευσης που στηρίζει κάθε πρόγραμμα για την οικοδόμηση μιας πλήρους δημοκρατικής ομοσπονδίας.
Αλλά πώς μπορούμε να προσομοιώσουμε σήμερα μια μακροοικονομική και μακροοικονομική κοινωνιολογική ομοσπονδία, βάσει των υφιστάμενων συνθηκών και θεσμών;
Φανταστείτε μια συνέντευξη Τύπου με τους προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Εκδίδουν κοινή δήλωση ξεκινώντας - από αύριο το πρωί - τέσσερις νέες πρωτοβουλίες που δεν απαιτούν αλλαγή συνθήκης ή νέο θεσμικό όργανο.
Πρώτον, η ΕΤΕπ θα ξεκινήσει ένα πρόγραμμα αποκατάστασης που θα βασίζεται σε πράσινες επενδύσεις, ύψους 5% του εισοδήματος της ευρωζώνης, το οποίο θα χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου με εκδόσεις ομολόγων της ΕΤΕπ, τα οποία η ΕΚΤ θα αγοράσει στις δευτερογενείς αγορές, εάν είναι απαραίτητο, για να διατηρήσει τις αποδόσεις εξαιρετικά χαμηλές.
Δεύτερον, η ΕΚΤ θα εξυπηρετεί (χωρίς να αγοράζει) το μέρος που συμμορφώνεται με το Μάαστριχτ (60% του ΑΕΠ) των ομολόγων του δημοσίου με ημερομηνία λήξης, εκδίδοντας δικά της ομόλογα της ΕΚΤ.
Αυτά τα ομόλογα θα εξαργυρωθούν από το κράτος μέλος του οποίου το χρέος έχει μερικώς συντηρηθεί από την ΕΚΤ με τις πολύ χαμηλές αποδόσεις που μπορεί να εξασφαλίσει η ΕΚΤ.
Τρίτον, οι αποτυχημένες τράπεζες θα αποκρατικοποιηθούν.
Βάσει μιας άτυπης διακυβερνητικής συμφωνίας, ο τραπεζικός ελεγκτής της ΕΚΤ θα ορίσει νέο διοικητικό συμβούλιο και κάθε ανακεφαλαιοποίηση θα χρηματοδοτηθεί απευθείας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Σε αντάλλαγμα, ο ESM θα διατηρήσει τις μετοχές των τραπεζών, προκειμένου να τις πουλήσει στον ιδιωτικό τομέα σε κάποια μελλοντική ημερομηνία.
Τέταρτον, όλα τα κέρδη από τις αγορές ομολόγων της ΕΚΤ, καθώς και τα κέρδη από το εσωτερικό λογιστικό σύστημα Target 2, θα χρηματοδοτήσουν ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα τροφίμων, όπως αυτό με τις σφραγίδες στην Αμερική, το οποίο προβλέπει ότι οι βασικές διατροφικές ανάγκες των ευρωπαϊκών οικογενειών πέφτουν κάτω από κάποιο όριο φτώχειας.
Παρατηρήστε πώς είναι αρκετή μια συνέντευξη Τύπου, για να ανακοινωθεί στον κόσμο ότι η ευρωζώνη πρόκειται να προσομοιώσει μια πολιτική ομοσπονδία που χρησιμοποιεί τα υπάρχοντα θεσμικά όργανα για την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους (χωρίς περικοπές), δημιουργεί μια κατάλληλη τραπεζική ένωση, ενισχύει τις συνολικές επενδύσεις και μετριάζει τη φτώχεια σε ηπειρωτική κλίμακα.
Παρατηρήστε επίσης ότι αυτή η εξομοιωμένη ομοσπονδία μπορεί πράγματι να επιτευχθεί αύριο το πρωί, χωρίς να παραβιάσει τις ισχύουσες συνθήκες της ΕΕ.
Η κρίση του ευρώ προήλθε από την πλάνη ότι μια νομισματική ένωση θα εξελιχθεί σε μια πολιτική ένωση.
Σήμερα, μια νέα πλασματική πλάνη απειλεί την Ευρώπη: η πεποίθηση ότι μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία θα εξελιχθεί σε μια βιώσιμη δημοκρατική ομοσπονδία.
Όσο παράδοξο μπορεί να ακούγεται, η ανακοίνωση μιας προσομοιωμένης ομοσπονδίας σήμερα μπορεί να είναι η τελευταία ευκαιρία να σώθει το όνειρο μιας σωστής Ευρωπαϊκής Ένωσης.
www.bankingnews.gr
Τι πρέπει λοιπόν να γίνει για ένα νόμισμα χωρίς μία χώρα να το υποστηρίξει - ή για τα 19 ευρωπαϊκά κράτη χωρίς ένα νόμισμα που να το ελέγχουν;
Η λογική απάντηση είναι είτε η κατάργηση του ευρώ είτε η παροχή του στο ομοσπονδιακό κράτος που το χρειάζεται.
Το πρόβλημα είναι ότι η πρώτη λύση θα είναι εξαιρετικά δαπανηρή, ενώ η δεύτερη δεν είναι εφικτή σε ένα πολιτικό κλίμα που ευνοεί την εκ νέου εθνικοποίηση.
Όσοι συμφωνούν ότι το κόστος της απόσυρσης του ευρώ είναι υπερβολικά υψηλό για να το υπολογίσει κανείς, αναγκάζονται να καταλήξουν σε ένα είδος ευσεβούς σκέψης, μία τάση που βρίσκεται πολύ στη μόδα, ειδικά μετά την εκλογή του Emmanuel Macron στη γαλλική Προεδρία.
Η ιδέα τους είναι ότι, με κάποιο τρόπο, με κάποια απροσδιόριστα μέσα, η Ευρώπη θα βρει έναν τρόπο να κινηθεί προς τη λογική της ομοσπονδίας.
"Απλά στηριχθείτε εκεί", φαίνεται να είναι το σύνθημά τους.
Η ιδέα του Macron είναι να προχωρήσει πέρα από την αισιοδοξία, κερδίζοντας τη γερμανική συγκατάθεση για να μετατρέψει την ευρωζώνη σε μια κρατική οντότητα - μια μορφή ομοσπονδίας.
Σε αντάλλαγμα για να μετατρέψει τη γαλλική αγορά εργασίας σε γερμανική, καθώς και για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος της Γαλλίας, ζητείται από την Γερμανία να συμφωνήσει καταρχήν σε έναν κοινό προϋπολογισμό, σε ένα κοινό υπουργείο οικονομικών και σε ένα κοινοβούλιο της ευρωζώνης που θα παρέχει δημοκρατική νομιμότητα.
Ο Macron γνωρίζει ότι μια τέτοια ομοσπονδία θα είναι ασήμαντη από οικονομική άποψη, δεδομένης της βαθιάς κρίσης του χρέους των τραπεζών, των επενδύσεων και της φτώχειας που εκτυλίσσεται σε ολόκληρη την ευρωζώνη.
Ωστόσο, σύμφωνα με το πνεύμα της βαθμιαίας παράδοσης της ΕΕ, πιστεύει ότι μια τέτοια κίνηση θα είναι πολιτικά σημαντική και ένα αποφασιστικό βήμα προς μια ουσιαστική ομοσπονδία.
"Μόλις οι Γερμανοί αποδεχθούν την αρχή, τα οικονομικά θα τους αναγκάσουν να αποδεχθούν τα απαραίτητα μεγέθη", έλεγε πρόσφατα ένας γάλλος αξιωματούχος.
Μια τέτοια αισιοδοξία μπορεί να φανεί δικαιολογημένη υπό το πρίσμα προτάσεων που κατατέθηκαν από τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Wolfgang Schäuble.
Αλλά υπάρχουν δύο σοβαροί λόγοι να είμαστε σκεπτικοί.
Κατ 'αρχάς, η καγκελάριος Angela Merkel και ο Schäuble δεν γεννήθηκαν χθες.
Αν οι πολίτες του Macron φανταστούν μια ομοσπονδία ως μια πύλη για μία πολιτική ολοκλήρωση, το ίδιο θα κάνουν και η Merkel, ο Schäuble και οι ανανεωμένοι Ελεύθεροι Δημοκράτες (οι οποίοι πιθανότατα θα ενταχθούν σε μια κυβέρνηση συνασπισμού με τους Χριστιανοδημοκράτες της Merkel μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2017).
Και θα απορρίψουν ευγενικά αλλά σθεναρά τις γαλλικές προφητείες.
Δεύτερον, στην απίθανη περίπτωση που η Γερμανία συμφωνήσει για την ευρωπαϊκή ομοσπονδία, κάθε αλλαγή στη λειτουργία της ευρωζώνης αναμφισβήτητα θα συντρίψει μεγάλα τμήματα του πολιτικού κεφαλαίου των μεταρρυθμιστών.
Εάν δεν παράξει βελτιωμένα οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα, οι πιθανότητες μιας κατάλληλης ευρωπαϊκής ομοσπονδίας, όπως υποψιάζομαι δεν θα υπάρξουν, ενώ μπορεί να προκύψει μια πολιτική αντίδραση, θέτοντας τέλος σε οποιαδήποτε προοπτική μιας πιο ουσιαστικής ομοσπονδίας στο μέλλον.
Σε αυτή την περίπτωση, η διάλυση του ευρώ θα καταστεί αναπόφευκτη, θα κοστίσει περισσότερο, και θα πλήξει την Ευρώπη σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό.
Αν έχω δίκιο ότι οι επιδιώξεις του Macron και η ευρωπαϊκή ομοσπονδία θα αποδειχθούν πρόωρη αποτυχία, ποια είναι η εναλλακτική λύση;
Η απάντησή μου είναι απλή:
Επανεγκαταστήστε τα υπάρχοντα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα για να προσομοιώσετε μια λειτουργική ομοσπονδία στους τέσσερις πυλώνες όπου εξελίσσεται η κρίση του ευρώ: δημόσιο χρέος, τραπεζικές εργασίες, επενδύσεις και κοινωνική στέρηση.
Μόλις σταθεροποιηθούν αυτές οι τέσσερις επιμέρους κρίσεις, θα αποκατασταθεί η ελπίδα και θα αποκατασταθεί η ιδέα της Ευρώπης.
Στη συνέχεια - και μόνο τότε - θα πρέπει να ξεκινήσουμε τη διαδικασία συνταγματικής συνέλευσης που στηρίζει κάθε πρόγραμμα για την οικοδόμηση μιας πλήρους δημοκρατικής ομοσπονδίας.
Αλλά πώς μπορούμε να προσομοιώσουμε σήμερα μια μακροοικονομική και μακροοικονομική κοινωνιολογική ομοσπονδία, βάσει των υφιστάμενων συνθηκών και θεσμών;
Φανταστείτε μια συνέντευξη Τύπου με τους προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Εκδίδουν κοινή δήλωση ξεκινώντας - από αύριο το πρωί - τέσσερις νέες πρωτοβουλίες που δεν απαιτούν αλλαγή συνθήκης ή νέο θεσμικό όργανο.
Πρώτον, η ΕΤΕπ θα ξεκινήσει ένα πρόγραμμα αποκατάστασης που θα βασίζεται σε πράσινες επενδύσεις, ύψους 5% του εισοδήματος της ευρωζώνης, το οποίο θα χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου με εκδόσεις ομολόγων της ΕΤΕπ, τα οποία η ΕΚΤ θα αγοράσει στις δευτερογενείς αγορές, εάν είναι απαραίτητο, για να διατηρήσει τις αποδόσεις εξαιρετικά χαμηλές.
Δεύτερον, η ΕΚΤ θα εξυπηρετεί (χωρίς να αγοράζει) το μέρος που συμμορφώνεται με το Μάαστριχτ (60% του ΑΕΠ) των ομολόγων του δημοσίου με ημερομηνία λήξης, εκδίδοντας δικά της ομόλογα της ΕΚΤ.
Αυτά τα ομόλογα θα εξαργυρωθούν από το κράτος μέλος του οποίου το χρέος έχει μερικώς συντηρηθεί από την ΕΚΤ με τις πολύ χαμηλές αποδόσεις που μπορεί να εξασφαλίσει η ΕΚΤ.
Τρίτον, οι αποτυχημένες τράπεζες θα αποκρατικοποιηθούν.
Βάσει μιας άτυπης διακυβερνητικής συμφωνίας, ο τραπεζικός ελεγκτής της ΕΚΤ θα ορίσει νέο διοικητικό συμβούλιο και κάθε ανακεφαλαιοποίηση θα χρηματοδοτηθεί απευθείας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Σε αντάλλαγμα, ο ESM θα διατηρήσει τις μετοχές των τραπεζών, προκειμένου να τις πουλήσει στον ιδιωτικό τομέα σε κάποια μελλοντική ημερομηνία.
Τέταρτον, όλα τα κέρδη από τις αγορές ομολόγων της ΕΚΤ, καθώς και τα κέρδη από το εσωτερικό λογιστικό σύστημα Target 2, θα χρηματοδοτήσουν ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα τροφίμων, όπως αυτό με τις σφραγίδες στην Αμερική, το οποίο προβλέπει ότι οι βασικές διατροφικές ανάγκες των ευρωπαϊκών οικογενειών πέφτουν κάτω από κάποιο όριο φτώχειας.
Παρατηρήστε πώς είναι αρκετή μια συνέντευξη Τύπου, για να ανακοινωθεί στον κόσμο ότι η ευρωζώνη πρόκειται να προσομοιώσει μια πολιτική ομοσπονδία που χρησιμοποιεί τα υπάρχοντα θεσμικά όργανα για την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους (χωρίς περικοπές), δημιουργεί μια κατάλληλη τραπεζική ένωση, ενισχύει τις συνολικές επενδύσεις και μετριάζει τη φτώχεια σε ηπειρωτική κλίμακα.
Παρατηρήστε επίσης ότι αυτή η εξομοιωμένη ομοσπονδία μπορεί πράγματι να επιτευχθεί αύριο το πρωί, χωρίς να παραβιάσει τις ισχύουσες συνθήκες της ΕΕ.
Η κρίση του ευρώ προήλθε από την πλάνη ότι μια νομισματική ένωση θα εξελιχθεί σε μια πολιτική ένωση.
Σήμερα, μια νέα πλασματική πλάνη απειλεί την Ευρώπη: η πεποίθηση ότι μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία θα εξελιχθεί σε μια βιώσιμη δημοκρατική ομοσπονδία.
Όσο παράδοξο μπορεί να ακούγεται, η ανακοίνωση μιας προσομοιωμένης ομοσπονδίας σήμερα μπορεί να είναι η τελευταία ευκαιρία να σώθει το όνειρο μιας σωστής Ευρωπαϊκής Ένωσης.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών