ΔΝΤ: Οι αναδυόμενες οικονομίες έχουν 5 εργαλεία για τη διαχείριση των ροών κεφαλαίων

Στο θέμα των ροών κεφαλαίων στις αναδυόμενες αγορές αναφέρονται, οι Atish R. Ghosh, Jonathan D. Ostry, και Mahvash S. Qureshi σε άρθρο του στο blog του ΔΝΤ.
Αν και παραδοσιακά οι οικονομίες των αναδυόμενων αγορών συμβουλεύονταν να μην παρεμποδίζουν τις ροές κεφαλαίων, τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να επικρατεί η ιδέα ότι οι οικονομίες αυτές θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την πιο ενεργητική διαχείριση ώστε να αποφευχθούν κρίσεις όταν τελικά οι ροές υποχωρήσουν.
Όπως προκύπτει από πρόσφατη έρευνα του Ταμείου, οι αναδυόμενες αγορές αντιδρούν στις ροές κεφαλαίων -συνήθως μέσω της παρέμβασης στο συνάλλαγμα και μέσω της νομισματικής πολιτικής, αλλά και με τη χρήση μέτρων μακροπροληπτικής εποπτείας και capital controls.
Κατά κάποιο ειρωνικό τρόπο, το μέτρο που συστήνεται για τις περισσότερες περιπτώσεις -η σύσφιξη νομισματικής πολιτικής- είναι το λιγότερο αναπτυγμένο στην πράξη.

Οι επιλογές πολιτικής

Σύμφωνα με το άρθρο, οι πολιτικοί και μη των αναδυόμενων αγορών έχουν πέντε εργαλεία για να διαχειριστούν τις ροές κεφαλαίων: νομισματική πολιτική, δημοσιονομική πολιτική, μέτρα μακροπροληπτικής εποπτείας και capital controls.
Οι νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των προβλημάτων πληθωρισμού και οικονομικής υπερθέρμανσης που προκαλούνται από τις εισροές κεφαλαίων.
Όταν το νόμισμα δεν είναι υποτιμημένο, η παρέμβαση σε ξένο συνάλλαγμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον περιορισμό της ανατίμησης του νομίσματος που απειλεί την ανταγωνιστικότητα.
Αντίστοιχα, τα μέτρα μακροπροληπτικής εποπτείας (όπως απαιτήσεις υποχρεωτικών ελάχιστων αποθεματικών, δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας κ.λπ.), προκειμένου να εφαρμοστούν για να περιοριστεί η υπερβολική πιστωτική επέκταση και οι σχετικοί κίνδυνοι χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Οι έλεγχοι εισροών κεφαλαίων μπορούν να στηρίξουν αυτές τις πολιτικές περιορίζοντας τον όγκο των εισροών κεφαλαίων ή μεταβάλλοντας τη σύνθεση των ροών προς τους λιγότερο επικίνδυνους τύπους υποχρεώσεων.
Οι χώρες με ελέγχους στις εκροές κεφαλαίων μπορούν επίσης να χαλαρώσουν αυτούς τους περιορισμούς για να μειώσουν τον όγκο των καθαρών ροών, μειώνοντας την υπερθέρμανση και τις πιέσεις εκτίμησης του νομίσματος.

Προληπτική αντίδραση της κεντρικής τράπεζας

Οι ροές κεφαλαίων στις αναδυόμενες αγορές ήταν ιδιαίτερα ευμετάβλητες την τελευταία δεκαετία.
Ωστόσο, οι κεντρικές τράπεζες των αναδυόμενων αγορών δεν ήταν αδιάφορες σε αυτή την αστάθεια.
Κατά μέσο όρο, οι κεντρικές τράπεζες των αναδυόμενων αγορών αγοράζουν περίπου 30-40% της εισροής, αλλά ορισμένες κεντρικές τράπεζες, ιδίως εκείνες της Ασίας (όπως η Ινδία, η Ινδονησία, η Μαλαισία) και η Λατινική Αμερική (Βραζιλία και Περού), τείνουν να παρεμβαίνουν περισσότερο, ενώ άλλες (όπως το Μεξικό και η Νότια Αφρική) τείνουν να παρεμβαίνουν λιγότερο.



Δημοσιονομική πολιτική

Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, όσον αφορά τη δημοσιονομική πολιτική, η στάση είναι έντονα φιλοκυκλική έναντι των εισροών κεφαλαίων.
Έτσι, οι δημόσιες δαπάνες κατανάλωσης αυξάνονται όταν οι εισροές κεφαλαίων αυξάνονται και μειώνονται όταν οι εισροές κεφαλαίων μειώνονται.

Λιγότερο ορθόδοξες πολιτικές

Όσον αφορά τα μακροπροληπτικά μέτρα και τους κεφαλαιακούς ελέγχους στις εισροές, η ανάλυση του ΔΝΤ δείχνει ότι τα μέτρα αυτά είναι γενικά αυστηρότερα καθώς οι εισροές αυξάνονται και χαλαρώνουν όταν οι ροές υποχωρούν.
Υπάρχει, ωστόσο, μια σημαντική διαφορά μεταξύ των χωρών όσον αφορά την ανταπόκριση.
Ορισμένες χώρες, όπως η Βραζιλία, η Κορέα και η Τουρκία, τείνουν να χρησιμοποιούν τα μέτρα αυτά πιο συχνά από άλλα.