Οι κεντρικές τράπεζες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού προσπαθούν να εντοπίσουν τα αίτια, αλλά με περιορισμένη επιτυχία μέχρι στιγμής
Για εκνευρισμό των κεντρικών τραπεζιτών από τον επίμονα χαμηλό πληθωρισμό, κάνει λόγο στο τελευταίο του άρθρο στο «Bloomberg» ο Mohamed El-Erian, Γενικός Οικονομικός Σύμβουλος της Allianz και πρώην βασικό στέλεχος της PIMCO.
Ο επίμονα χαμηλός πληθωρισμός, ή «lowflation», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο El-Erian, ενοχλεί πολλούς ανθρώπους.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα πρακτικά των συνεδριάσεων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Αμερικής (Federal Reserve, Fed) και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ, ECB), οι κεντρικές τράπεζες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού προσπαθούν να εντοπίσουν τα αίτια - αλλά με περιορισμένη επιτυχία μέχρι στιγμής.
Αυτό, σύμφωνα με τον μεγαλοεπενδυτή, περιπλέκει τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής και υπονομεύει το φάσμα των θεσμικών λύσεων που έχουν προταθεί από ακαδημαϊκούς.
Μέχρις ότου αυτό να μπορέσει αλλάξει, οι κεντρικές τράπεζες μπορεί να χρειαστεί να σκεφτούν πιο ολιστικά τους στόχους νομισματικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των απρόβλεπτων συνεπειών για τη μελλοντική χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την ανάπτυξη, που είναι υπερβολικά χαλαρές για πολύ καιρό.
Όπως αναφέρει ο El-Erian, τέσσερα γεγονότα ξεχωρίζουν κατά την εξέταση των πρόσφατων στοιχείων για τον πληθωρισμό:
- Τα ποσοστά πληθωρισμού είναι ασυνήθιστα και επίμονα χαμηλά.
- Πρόκειται κυρίως για ένα φαινόμενο ανεπτυγμένων χωρών.
- Ο πληθωρισμός δεν έχει ανταποκριθεί στα παρατεταμένα υπερβολικά χαμηλά επιτόκια και τις μαζικές «ενέσεις» ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
- Αυτό έχει συμπέσει με μια περίοδο ισχυρής δημιουργίας θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να μειώνεται η «καμπύλη Phillips» που καταγράφει τα ποσοστά ανεργίας και πληθωρισμού.
Πολλοί οικονομολόγοι ανησυχούν ότι τόσο χαμηλά επίπεδα πληθωρισμού αποδυναμώνουν τις σχετικές προσαρμογές στις τιμές που είναι κρίσιμες για την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας της αγοράς.
Και εάν ο πληθωρισμός και οι σχετικές πληθωριστικές προσδοκίες φλερτάρουν για πολύ καιρό με το μηδέν (όπως συνέβαινε στην Ευρώπη), υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πραγματικής πτώσης των τιμών, που ενθαρρύνει τους καταναλωτές να αναβάλουν τις αγορές τους, αποδυναμώνει την οικονομική ανάπτυξη και υπονομεύει την αποτελεσματικότητα της πολιτικής (κάτι που συνέβαινε στην Ιαπωνία).
Οι πολλοί λόγοι που έχουν προταθεί για το φαινόμενο του χαμηλού πληθωρισμού κυμαίνονται από καλοήθη σφάλματα υπολογισμού έως ανησυχητικές διαρθρωτικές δυνάμεις, με μια σειρά από «ιδιοσυγκρασιακούς παράγοντες» στη μέση.
Πράγματι, τα πρακτικά της Fed, που δημοσιεύθηκαν την περασμένη εβδομάδα, περιέχουν μια λίστα με πιθανές κινητήριες δυνάμεις.
Σημειώνουν επίσης ότι ορισμένοι κεντρικοί τραπεζίτες αμφισβητούν τη χρησιμότητα των παραδοσιακών μοντέλων και προσεγγίσεων στην εξήγηση και την πρόβλεψη της συμπεριφοράς του πληθωρισμού.
Τα πρόσφατα πρακτικά της ΕΚΤ αναφέρονται επίσης σε «έναν αριθμό επεξηγηματικών παραγόντων» για τον χαμηλό πληθωρισμό και στη σημασία της παρακολούθησης «του βαθμού με τον οποίο οι παράγοντες αυτοί θα μπορούσαν να είναι προσωρινοί ή πιο μόνιμοι».
Και αυτό δεν είναι το μόνο ζήτημα που εκνευρίζει τους κεντρικούς τραπεζίτες και τους οικονομολόγους γενικότερα, σχολιάζει ο El-Erian, αναφέροντας την παραγωγικότητα και τους μισθούς.
Όσον αφορά στις λύσεις, ορισμένοι οικονομολόγοι έχουν προτείνει να αυξήσουν οι κεντρικές τράπεζες τους στόχους τους για τον πληθωρισμό, που συνήθως καθορίζονται στο 2%.
Άλλοι πρότειναν οι νομισματικές αρχές να επιδιώξουν έναν στόχο τιμής, ώστε οι ελλείψεις στην επίτευξη του επιθυμητού ποσοστού πληθωρισμού σε ένα έτος να απαιτούν έναν υψηλότερο ρυθμό κατά το επόμενο έτος.
Όσο ελκυστικές και να ακούγονται για κάποιους, αυτές οι λύσεις αμφισβητούνται, ιδιαίτερα εάν διαρθρωτικοί παράγοντες πιέζουν τον πληθωρισμό σε χαμηλά επίπεδα.
Έχοντας αποτύχει στον στόχο του 2% παρά την επιθετική νομισματική πολιτική, δεν είναι καθόλου προφανές ότι οι κεντρικές τράπεζες θα είναι σε θέση να επιτύχουν έναν υψηλότερο στόχο.
Και κανείς δεν είναι σίγουρος πώς το πολιτικό σύστημα θα ανταποκρινόταν σε μια κεντρική τράπεζα που επιδιώκει πολύ υψηλότερα επίπεδα πληθωρισμού καθώς προσπαθεί να αντισταθμίσει τις αποτυχίες των προηγούμενων ετών.
Πράγματι, μέχρις ότου να έχουμε μια καλύτερη κατανόηση του τρόπου εξέλιξης του μηχανισμού μετάδοσης, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι μια αλλαγή στην πολιτική προσέγγιση θα έκανε κάτι περισσότερο από το να απειλήσει ακόμη με μεγαλύτερες παράπλευρες ζημιές και απρόβλεπτες συνέπειες.
Ήδη οι οικονομίες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού πρέπει να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο ότι μια χαλαρή προσέγγιση της νομισματικής πολιτικής μπορεί να έχει καταστείλει υπερβολικά τη χρηματοπιστωτική μεταβλητότητα, να έχει ενισχύσει υπερβολικά ένα φάσμα τιμών περιουσιακών στοιχείων πέρα από τα όρια που δικαιολογούν τα βασικά οικονομικά μεγέθη και να έχει ενθαρρύνει την υπερβολική ανάληψη ρίσκου.
Ο «δαίμονας» του χαμηλού πληθωρισμού είναι πραγματικός, υπογραμμίζει ο El-Erian, και, στην περίπτωση των ΗΠΑ, η αγορά πιστεύει τώρα ότι πιθανότατα θα αποτρέψει τη Fed από το επόμενο βήμα στη σταδιακή εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης μίας ακόμη αύξησης των επιτοκίων στο υπόλοιπο του 2017.
Αλλά, τονίζει ο επενδυτής, χρειάζεται πολύ περισσότερη δουλειά για να κατανοήσουμε τα αίτια και τις συνέπειες του επίμονα χαμηλού πληθωρισμού.
Μέχρι να συμβεί αυτό, οι κεντρικοί τραπεζίτες ίσως θα πρέπει να μείνουν με τον «δαίμονα» που γνωρίζουν και να μην καταλήξουν σε μια μελλοντική οικονομική αστάθεια που να υπονομεύει τις προοπτικές ανάπτυξης και ευημερίας.
www.bankingnews.gr
Ο επίμονα χαμηλός πληθωρισμός, ή «lowflation», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο El-Erian, ενοχλεί πολλούς ανθρώπους.
Σύμφωνα με τα πρόσφατα πρακτικά των συνεδριάσεων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Αμερικής (Federal Reserve, Fed) και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ, ECB), οι κεντρικές τράπεζες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού προσπαθούν να εντοπίσουν τα αίτια - αλλά με περιορισμένη επιτυχία μέχρι στιγμής.
Αυτό, σύμφωνα με τον μεγαλοεπενδυτή, περιπλέκει τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής και υπονομεύει το φάσμα των θεσμικών λύσεων που έχουν προταθεί από ακαδημαϊκούς.
Μέχρις ότου αυτό να μπορέσει αλλάξει, οι κεντρικές τράπεζες μπορεί να χρειαστεί να σκεφτούν πιο ολιστικά τους στόχους νομισματικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των απρόβλεπτων συνεπειών για τη μελλοντική χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την ανάπτυξη, που είναι υπερβολικά χαλαρές για πολύ καιρό.
Όπως αναφέρει ο El-Erian, τέσσερα γεγονότα ξεχωρίζουν κατά την εξέταση των πρόσφατων στοιχείων για τον πληθωρισμό:
- Τα ποσοστά πληθωρισμού είναι ασυνήθιστα και επίμονα χαμηλά.
- Πρόκειται κυρίως για ένα φαινόμενο ανεπτυγμένων χωρών.
- Ο πληθωρισμός δεν έχει ανταποκριθεί στα παρατεταμένα υπερβολικά χαμηλά επιτόκια και τις μαζικές «ενέσεις» ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
- Αυτό έχει συμπέσει με μια περίοδο ισχυρής δημιουργίας θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να μειώνεται η «καμπύλη Phillips» που καταγράφει τα ποσοστά ανεργίας και πληθωρισμού.
Πολλοί οικονομολόγοι ανησυχούν ότι τόσο χαμηλά επίπεδα πληθωρισμού αποδυναμώνουν τις σχετικές προσαρμογές στις τιμές που είναι κρίσιμες για την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας της αγοράς.
Και εάν ο πληθωρισμός και οι σχετικές πληθωριστικές προσδοκίες φλερτάρουν για πολύ καιρό με το μηδέν (όπως συνέβαινε στην Ευρώπη), υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πραγματικής πτώσης των τιμών, που ενθαρρύνει τους καταναλωτές να αναβάλουν τις αγορές τους, αποδυναμώνει την οικονομική ανάπτυξη και υπονομεύει την αποτελεσματικότητα της πολιτικής (κάτι που συνέβαινε στην Ιαπωνία).
Οι πολλοί λόγοι που έχουν προταθεί για το φαινόμενο του χαμηλού πληθωρισμού κυμαίνονται από καλοήθη σφάλματα υπολογισμού έως ανησυχητικές διαρθρωτικές δυνάμεις, με μια σειρά από «ιδιοσυγκρασιακούς παράγοντες» στη μέση.
Πράγματι, τα πρακτικά της Fed, που δημοσιεύθηκαν την περασμένη εβδομάδα, περιέχουν μια λίστα με πιθανές κινητήριες δυνάμεις.
Σημειώνουν επίσης ότι ορισμένοι κεντρικοί τραπεζίτες αμφισβητούν τη χρησιμότητα των παραδοσιακών μοντέλων και προσεγγίσεων στην εξήγηση και την πρόβλεψη της συμπεριφοράς του πληθωρισμού.
Τα πρόσφατα πρακτικά της ΕΚΤ αναφέρονται επίσης σε «έναν αριθμό επεξηγηματικών παραγόντων» για τον χαμηλό πληθωρισμό και στη σημασία της παρακολούθησης «του βαθμού με τον οποίο οι παράγοντες αυτοί θα μπορούσαν να είναι προσωρινοί ή πιο μόνιμοι».
Και αυτό δεν είναι το μόνο ζήτημα που εκνευρίζει τους κεντρικούς τραπεζίτες και τους οικονομολόγους γενικότερα, σχολιάζει ο El-Erian, αναφέροντας την παραγωγικότητα και τους μισθούς.
Όσον αφορά στις λύσεις, ορισμένοι οικονομολόγοι έχουν προτείνει να αυξήσουν οι κεντρικές τράπεζες τους στόχους τους για τον πληθωρισμό, που συνήθως καθορίζονται στο 2%.
Άλλοι πρότειναν οι νομισματικές αρχές να επιδιώξουν έναν στόχο τιμής, ώστε οι ελλείψεις στην επίτευξη του επιθυμητού ποσοστού πληθωρισμού σε ένα έτος να απαιτούν έναν υψηλότερο ρυθμό κατά το επόμενο έτος.
Όσο ελκυστικές και να ακούγονται για κάποιους, αυτές οι λύσεις αμφισβητούνται, ιδιαίτερα εάν διαρθρωτικοί παράγοντες πιέζουν τον πληθωρισμό σε χαμηλά επίπεδα.
Έχοντας αποτύχει στον στόχο του 2% παρά την επιθετική νομισματική πολιτική, δεν είναι καθόλου προφανές ότι οι κεντρικές τράπεζες θα είναι σε θέση να επιτύχουν έναν υψηλότερο στόχο.
Και κανείς δεν είναι σίγουρος πώς το πολιτικό σύστημα θα ανταποκρινόταν σε μια κεντρική τράπεζα που επιδιώκει πολύ υψηλότερα επίπεδα πληθωρισμού καθώς προσπαθεί να αντισταθμίσει τις αποτυχίες των προηγούμενων ετών.
Πράγματι, μέχρις ότου να έχουμε μια καλύτερη κατανόηση του τρόπου εξέλιξης του μηχανισμού μετάδοσης, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι μια αλλαγή στην πολιτική προσέγγιση θα έκανε κάτι περισσότερο από το να απειλήσει ακόμη με μεγαλύτερες παράπλευρες ζημιές και απρόβλεπτες συνέπειες.
Ήδη οι οικονομίες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού πρέπει να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο ότι μια χαλαρή προσέγγιση της νομισματικής πολιτικής μπορεί να έχει καταστείλει υπερβολικά τη χρηματοπιστωτική μεταβλητότητα, να έχει ενισχύσει υπερβολικά ένα φάσμα τιμών περιουσιακών στοιχείων πέρα από τα όρια που δικαιολογούν τα βασικά οικονομικά μεγέθη και να έχει ενθαρρύνει την υπερβολική ανάληψη ρίσκου.
Ο «δαίμονας» του χαμηλού πληθωρισμού είναι πραγματικός, υπογραμμίζει ο El-Erian, και, στην περίπτωση των ΗΠΑ, η αγορά πιστεύει τώρα ότι πιθανότατα θα αποτρέψει τη Fed από το επόμενο βήμα στη σταδιακή εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης μίας ακόμη αύξησης των επιτοκίων στο υπόλοιπο του 2017.
Αλλά, τονίζει ο επενδυτής, χρειάζεται πολύ περισσότερη δουλειά για να κατανοήσουμε τα αίτια και τις συνέπειες του επίμονα χαμηλού πληθωρισμού.
Μέχρι να συμβεί αυτό, οι κεντρικοί τραπεζίτες ίσως θα πρέπει να μείνουν με τον «δαίμονα» που γνωρίζουν και να μην καταλήξουν σε μια μελλοντική οικονομική αστάθεια που να υπονομεύει τις προοπτικές ανάπτυξης και ευημερίας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών