Είναι ζωτικής σημασίας η ευρωζώνη να μην επιβιώνει απλά, όπως έχει, αλλά να ευδοκιμήσει, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά
Η ευρωζώνη επιβίωσε την παγκόσμιας χρηματοπιστωτική κρίση την περίοδο 2007-2009 και τη δική της κρίση χρέους την περίοδο το 2010-12.
Και τώρα απολαμβάνει μια καλή ανάκαμψη.
Ωστόσο, αυτό δεν δικαιολογεί τον εφησυχασμό.
Η πραγματική κατά κεφαλή παραγωγή στην ευρωζώνη έχει υποστεί μια χαμένη δεκαετία.
Η ανάκαμψη είναι μάλλον μια ευκαιρία για μεταρρυθμίσεις, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ευρωζώνης.
Το ερώτημα είναι ποιες μεταρρυθμίσεις πρέπει να επιλέξει αναφέρει σε νέο του κείμενο ο έγκριτος συντάκτης των Financial Times, Martin Wolf.
Το 2017 το πραγματικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν ανά κεφαλή στην ευρωζώνη θα ξεπεράσει τελικά το επίπεδο του 2007.
Από το 2013, κατά κεφαλή παραγωγή στην ευρωζώνη αυξάνεται με τον ίδιο ρυθμό όπως και στις ΗΠΑ.
Η κυριότερη εξήγηση γι 'αυτό το γύρο, ήταν η αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, υπό τον Mario Draghi, να κάνει σωστά τη δουλειά της.
Μια αποφασιστική στιγμή ήταν η παρατήρηση του κ. Draghi, τον Ιούλιο του 2012, μια στιγμή κρίσης στις αγορές ομολόγων.
"Στο πλαίσιο της εντολής μας, η ΕΚΤ είναι έτοιμη να κάνει ό, τι χρειάζεται για τη διαφύλαξη του ευρώ.
Και πιστέψτε με, θα είναι αρκετό".
Είχε δίκιο.
Η ανακοίνωση του προγράμματος "απεριόριστης αγοράς χρέους από την ΕΚΤ" τον Αύγουστο του 2012 έδωσε την υπόσχεσή του Μ. Draghi σε μια πολιτική που θα έκανε τα πάντα για τη διατήρηση του ευρώ.
Αυτό μετατόπισε την άποψη της αγοράς και μείωσε τις αυξημένες αποδόσεις των ιταλικών και ισπανικών κρατικών ομολόγων.
Η ΕΚΤ μείωσε τα επιτόκια και, το 2015, ξεκίνησε επίσης το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Άλλα βήματα περιελάμβαναν:
Τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και του μόνιμου διαδόχου του, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.
-Τα προγράμματα στήριξης για τις χώρες που επλήγησαν από κρίσεις, τέσσερα από τα οποία - για την Κύπρο, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία - έχουν πλέον ολοκληρωθεί επιτυχώς.
-Την επιβολή μεταρρυθμίσεων στις χώρες που επλήγησαν από την κρίση να κάνουν ό, τι ήταν απαραίτητο για να παραμείνουν στην ευρωζώνη
-Τη δημιουργία του ενιαίου μηχανισμού εποπτείας για τις τράπεζες
-Τα βήματα προς μια ένωση τραπεζών και κεφαλαιαγορών.
Όποια και αν είναι τα λάθη που έγιναν κατά τη δημιουργία και τη λειτουργία της ευρωζώνης, τα μέλη έχουν αποδείξει ότι είναι πολύ πιο αποφασισμένα να διατηρήσουν τη νομισματική ένωση από ότι περίμεναν οι χώρες εκτός της ευρωζώνης κυρίως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις.
Στην πιο πρόσφατη ανάλυση της ευρωζώνης, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σημειώνει ότι «η κρίση των ετών 2007-08 σημάδεψε το τέλος της τάσης σύγκλισης και την έναρξη μιας τάσης απόκλισης, η οποία διορθώνεται αργά".
Ορισμένες χώρες που επλήγησαν από την κρίση έδειξαν σημαντικά σημάδια βελτίωσης ιδίως στην Ιρλανδία.
Το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Πορτογαλίας και της Ισπανίας είναι και πάλι εκεί όπου ήταν το 2007.
Ωστόσο, η γερμανική οικονομία αυξήθηκε κατά 20% σε σχέση με την αντίστοιχη της Ιταλίας κατά την τελευταία δεκαετία.
Το πραγματικό ελληνικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ εξακολουθεί να είναι 20% χαμηλότερο από ό,τι ήταν το 2007.
Η ανεργία παραμένει επίσης υψηλή στην Ελλάδα, την Ισπανία και, σε μικρότερο βαθμό, στην Ιταλία.
Το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος παραμένει υψηλό σε πολλές χώρες.
Συνεπώς, είναι χρήσιμο ότι η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ είναι πλέον υψηλότερη από την απόδοση των κρατικών ομολόγων, ακόμη και στην Ιταλία.
Επομένως, η ΕΚΤ δεν θα πρέπει να συσφίξει πρόωρα τη νομσιματική της πολιτική.
Εξάλλου, ο βασικός πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή είναι κάτω από το 2% από το 2008.
Η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιείται όπου υπάρχει χώρος, ιδίως στη Γερμανία.
Οι ασθενέστερες οικονομίες πρέπει επίσης να προχωρήσουν δυναμικά με μεταρρυθμίσεις υπέρ της ανάπτυξης και υπέρ της απασχόλησης.
Ποιες είναι λοιπόν οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει να κάνει η ευρωζώνης;
Αμφιβάλλω ότι οι προτάσεις του γάλλου προέδρου E. Macron για περαιτέρω εμβάθυνση της ευρωζώνης θα προχωρήσουν ιδιαίτερα μετά το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών
Το τραπεζικό σύστημα χρειάζεται δημοσιονομική υποστήριξη για την ασφάλεια καταθέσεων.
Αλλά αυτό μπορεί να είναι όσο θα φτάσει η δημοσιονομική ολοκλήρωση.
Ο Adam Lerrick του Αμερικανικού Ινστιτούτου Επιχειρήσεων πρότεινε ένα πρόγραμμα για τον μετριασμό των επιπτώσεων των ασύμμετρων δημοσιονομικών κρίσεων, χωρίς την υποστήριξη της ΕΚΤ.
Σε μια κρίση, οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων των πιο ευάλωτων χωρών αυξάνονται περισσότερο σε σχέση με τις αποδόσεις των ομολόγων των ισχυρότερων κρατών.
Σύμφωνα με τον κ. Lerrick, στην κορύφωση της κρίσης στην ευρωζώνης, το 2012, η απροσδόκητη αύξηση των επιτοκίων κόστισε στην Ισπανία και την Ιταλία περισσότερα από 5 δισ. ευρώ ετησίως.
Σε διάστημα επταετούς μέσης διάρκειας, το συνολικό κόστος υπερέβη τα 35 δισ. ευρώ.
Εάν ένα μέρος των κερδών των ισχυρών μεταφερόταν προσωρινά στους αδύναμους, ο αντίκτυπος της κρίσης θα μετριαζόταν.
Σύμφωνα με την πρόταση του κ. Lerrick: "Τα μέλη της ευρωζώνης των οποίων οι αποδόσεις των ομολόγων καταγράφουν μια απροσδόκητη μείωση του κόστους χρηματοδότησής τους, θα συνεισφέρουν το 50% του κέρδους τους σε ένα "λογαριασμό σταθεροποίησης κόστους χρηματοδότησης της Ευρωζώνης¨.
Τα κονδύλια αυτά θα προορίζονταν για τα κράτη - μέλη της ευρωζώνης των οποίων οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων θα σημειώσουν μια απροσδόκητη αύξηση του κόστους χρηματοδότησή τους, για να καλύψουν το 50% των απωλειών τους.
Οι μεταφορές των κεφαλαίων θα σταματήσουν όταν οι σχετικές αποδόσεις σταθεροποιηθούν και τα κεφάλαια θα επιστραφούν.
Οι χώρες θα είναι επιλέξιμες μόνο αν τηρούν τους δημοσιονομικούς κανόνες.
Το σχέδιο αυτό δεν θα απαιτούσε νέα συνθήκη και δεν θα είχε αμοιβαιοποιούσε τους πιστωτικούς κινδύνους.
Αλλά θα ήταν μια χειρονομία αλληλεγγύης.
Από πολιτική άποψη, λοιπόν, αυτή η ιδέα μπορεί να είναι ελκυστική για τους Γερμανούς, ενισχύοντας ταυτόχρονα την αλληλεγγύη που επιθυμούν οι υπόλοιπες χώρες.
Αυτό είναι το είδος της καταπληκτικής ιδέας που πρέπει να εξετάσει η ευρωζώνη.
Η ευρωζώνη δεν θα είναι ποτέ κανονική ομοσπονδία.
Είναι απαραίτητο να επινοηθούν εναλλακτικές λύσεις.
Είναι ζωτικής σημασίας η ευρωζώνη να μην επιβιώνει απλά, όπως έχει, αλλά να ευδοκιμήσει, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά.
Έτσι, η περίοδος ανάκαμψης είναι μια ευκαιρία για τα μέλη της να προωθήσουν τις μεταρρυθμίσεις, τόσο ατομικά όσο και συλλογικά.
Εάν αποτύχουν, θα μπορούσαν να έρθουν ακόμα χειρότερες κρίσεις.
www.bankingnews.gr
Και τώρα απολαμβάνει μια καλή ανάκαμψη.
Ωστόσο, αυτό δεν δικαιολογεί τον εφησυχασμό.
Η πραγματική κατά κεφαλή παραγωγή στην ευρωζώνη έχει υποστεί μια χαμένη δεκαετία.
Η ανάκαμψη είναι μάλλον μια ευκαιρία για μεταρρυθμίσεις, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ευρωζώνης.
Το ερώτημα είναι ποιες μεταρρυθμίσεις πρέπει να επιλέξει αναφέρει σε νέο του κείμενο ο έγκριτος συντάκτης των Financial Times, Martin Wolf.
Το 2017 το πραγματικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν ανά κεφαλή στην ευρωζώνη θα ξεπεράσει τελικά το επίπεδο του 2007.
Από το 2013, κατά κεφαλή παραγωγή στην ευρωζώνη αυξάνεται με τον ίδιο ρυθμό όπως και στις ΗΠΑ.
Η κυριότερη εξήγηση γι 'αυτό το γύρο, ήταν η αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, υπό τον Mario Draghi, να κάνει σωστά τη δουλειά της.
Μια αποφασιστική στιγμή ήταν η παρατήρηση του κ. Draghi, τον Ιούλιο του 2012, μια στιγμή κρίσης στις αγορές ομολόγων.
"Στο πλαίσιο της εντολής μας, η ΕΚΤ είναι έτοιμη να κάνει ό, τι χρειάζεται για τη διαφύλαξη του ευρώ.
Και πιστέψτε με, θα είναι αρκετό".
Είχε δίκιο.
Η ανακοίνωση του προγράμματος "απεριόριστης αγοράς χρέους από την ΕΚΤ" τον Αύγουστο του 2012 έδωσε την υπόσχεσή του Μ. Draghi σε μια πολιτική που θα έκανε τα πάντα για τη διατήρηση του ευρώ.
Αυτό μετατόπισε την άποψη της αγοράς και μείωσε τις αυξημένες αποδόσεις των ιταλικών και ισπανικών κρατικών ομολόγων.
Η ΕΚΤ μείωσε τα επιτόκια και, το 2015, ξεκίνησε επίσης το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Άλλα βήματα περιελάμβαναν:
Τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και του μόνιμου διαδόχου του, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.
-Τα προγράμματα στήριξης για τις χώρες που επλήγησαν από κρίσεις, τέσσερα από τα οποία - για την Κύπρο, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία - έχουν πλέον ολοκληρωθεί επιτυχώς.
-Την επιβολή μεταρρυθμίσεων στις χώρες που επλήγησαν από την κρίση να κάνουν ό, τι ήταν απαραίτητο για να παραμείνουν στην ευρωζώνη
-Τη δημιουργία του ενιαίου μηχανισμού εποπτείας για τις τράπεζες
-Τα βήματα προς μια ένωση τραπεζών και κεφαλαιαγορών.
Όποια και αν είναι τα λάθη που έγιναν κατά τη δημιουργία και τη λειτουργία της ευρωζώνης, τα μέλη έχουν αποδείξει ότι είναι πολύ πιο αποφασισμένα να διατηρήσουν τη νομισματική ένωση από ότι περίμεναν οι χώρες εκτός της ευρωζώνης κυρίως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις.
Στην πιο πρόσφατη ανάλυση της ευρωζώνης, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σημειώνει ότι «η κρίση των ετών 2007-08 σημάδεψε το τέλος της τάσης σύγκλισης και την έναρξη μιας τάσης απόκλισης, η οποία διορθώνεται αργά".
Ορισμένες χώρες που επλήγησαν από την κρίση έδειξαν σημαντικά σημάδια βελτίωσης ιδίως στην Ιρλανδία.
Το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Πορτογαλίας και της Ισπανίας είναι και πάλι εκεί όπου ήταν το 2007.
Ωστόσο, η γερμανική οικονομία αυξήθηκε κατά 20% σε σχέση με την αντίστοιχη της Ιταλίας κατά την τελευταία δεκαετία.
Το πραγματικό ελληνικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ εξακολουθεί να είναι 20% χαμηλότερο από ό,τι ήταν το 2007.
Η ανεργία παραμένει επίσης υψηλή στην Ελλάδα, την Ισπανία και, σε μικρότερο βαθμό, στην Ιταλία.
Το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος παραμένει υψηλό σε πολλές χώρες.
Συνεπώς, είναι χρήσιμο ότι η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ είναι πλέον υψηλότερη από την απόδοση των κρατικών ομολόγων, ακόμη και στην Ιταλία.
Επομένως, η ΕΚΤ δεν θα πρέπει να συσφίξει πρόωρα τη νομσιματική της πολιτική.
Εξάλλου, ο βασικός πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή είναι κάτω από το 2% από το 2008.
Η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιείται όπου υπάρχει χώρος, ιδίως στη Γερμανία.
Οι ασθενέστερες οικονομίες πρέπει επίσης να προχωρήσουν δυναμικά με μεταρρυθμίσεις υπέρ της ανάπτυξης και υπέρ της απασχόλησης.
Ποιες είναι λοιπόν οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει να κάνει η ευρωζώνης;
Αμφιβάλλω ότι οι προτάσεις του γάλλου προέδρου E. Macron για περαιτέρω εμβάθυνση της ευρωζώνης θα προχωρήσουν ιδιαίτερα μετά το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών
Το τραπεζικό σύστημα χρειάζεται δημοσιονομική υποστήριξη για την ασφάλεια καταθέσεων.
Αλλά αυτό μπορεί να είναι όσο θα φτάσει η δημοσιονομική ολοκλήρωση.
Ο Adam Lerrick του Αμερικανικού Ινστιτούτου Επιχειρήσεων πρότεινε ένα πρόγραμμα για τον μετριασμό των επιπτώσεων των ασύμμετρων δημοσιονομικών κρίσεων, χωρίς την υποστήριξη της ΕΚΤ.
Σε μια κρίση, οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων των πιο ευάλωτων χωρών αυξάνονται περισσότερο σε σχέση με τις αποδόσεις των ομολόγων των ισχυρότερων κρατών.
Σύμφωνα με τον κ. Lerrick, στην κορύφωση της κρίσης στην ευρωζώνης, το 2012, η απροσδόκητη αύξηση των επιτοκίων κόστισε στην Ισπανία και την Ιταλία περισσότερα από 5 δισ. ευρώ ετησίως.
Σε διάστημα επταετούς μέσης διάρκειας, το συνολικό κόστος υπερέβη τα 35 δισ. ευρώ.
Εάν ένα μέρος των κερδών των ισχυρών μεταφερόταν προσωρινά στους αδύναμους, ο αντίκτυπος της κρίσης θα μετριαζόταν.
Σύμφωνα με την πρόταση του κ. Lerrick: "Τα μέλη της ευρωζώνης των οποίων οι αποδόσεις των ομολόγων καταγράφουν μια απροσδόκητη μείωση του κόστους χρηματοδότησής τους, θα συνεισφέρουν το 50% του κέρδους τους σε ένα "λογαριασμό σταθεροποίησης κόστους χρηματοδότησης της Ευρωζώνης¨.
Τα κονδύλια αυτά θα προορίζονταν για τα κράτη - μέλη της ευρωζώνης των οποίων οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων θα σημειώσουν μια απροσδόκητη αύξηση του κόστους χρηματοδότησή τους, για να καλύψουν το 50% των απωλειών τους.
Οι μεταφορές των κεφαλαίων θα σταματήσουν όταν οι σχετικές αποδόσεις σταθεροποιηθούν και τα κεφάλαια θα επιστραφούν.
Οι χώρες θα είναι επιλέξιμες μόνο αν τηρούν τους δημοσιονομικούς κανόνες.
Το σχέδιο αυτό δεν θα απαιτούσε νέα συνθήκη και δεν θα είχε αμοιβαιοποιούσε τους πιστωτικούς κινδύνους.
Αλλά θα ήταν μια χειρονομία αλληλεγγύης.
Από πολιτική άποψη, λοιπόν, αυτή η ιδέα μπορεί να είναι ελκυστική για τους Γερμανούς, ενισχύοντας ταυτόχρονα την αλληλεγγύη που επιθυμούν οι υπόλοιπες χώρες.
Αυτό είναι το είδος της καταπληκτικής ιδέας που πρέπει να εξετάσει η ευρωζώνη.
Η ευρωζώνη δεν θα είναι ποτέ κανονική ομοσπονδία.
Είναι απαραίτητο να επινοηθούν εναλλακτικές λύσεις.
Είναι ζωτικής σημασίας η ευρωζώνη να μην επιβιώνει απλά, όπως έχει, αλλά να ευδοκιμήσει, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά.
Έτσι, η περίοδος ανάκαμψης είναι μια ευκαιρία για τα μέλη της να προωθήσουν τις μεταρρυθμίσεις, τόσο ατομικά όσο και συλλογικά.
Εάν αποτύχουν, θα μπορούσαν να έρθουν ακόμα χειρότερες κρίσεις.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών