γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Μαζί με την πολιτική ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται να δοκιμάζεται και η οικονομική ηγεσία της ΕΕ, με την ΕΚΤ να έχει χωριστεί σε στρατόπεδα με μήλον της έριδος την αγορά κρατικών ομολόγων μέσω της δευτερογενούς αγοράς και την αποδοχή τους ως ενέχυρων για χρηματοδότηση των εμπορικών τραπεζών, ανεξαρτήτως του βαθμού αξιολόγησής τους από τους ιδιωτικούς οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης..
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι κεντρικές τράπεζες των 16 χωρών-μελών της ευρωζώνης, από τη στιγμή που ανακοινώθηκε ο μηχανισμός στήριξης των 750 δισ. ευρώ αγοράζουν σταθερής απόδοσης ομόλογα ανεβάζοντας τον συνολικό όγκο των αγορών τους σε 55,4 δισ. ευρώ μέχρι σήμερα. Ωστόσο, αυτή η κίνηση προκάλεσε σημαντικές αντιδράσεις, ιδιαίτερα από τη γερμανική πλευρά και κυρίως για τα ελληνικά ομόλογα, καθώς αγοράζοντας ομόλογα, η ΕΚΤ διατηρεί τις τιμές τους υψηλές με τεχνητό τρόπο. Αυτό βολεύει τις τράπεζες που είναι σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένες στο ελληνικό χρέος. Μάλιστα, αξιωματούχοι της γερμανικής κεντρικής τράπεζας έθεταν το ερώτημα γιατί η ΕΚΤ αγοράζει ελληνικό χρέος και μάλιστα σε τόσο μεγάλη κλίμακα, από τη στιγμή που οι χώρες-μέλη της Ευρωζώνης έχουν συμφωνήσει στο ύψους 110 δισεκατομμυρίων ευρώ πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα.
Οι αιχμές στράφηκαν κυρίως προς το γεγονός ότι οι γαλλικές τράπεζες, που έχουν και τα μεγαλύτερα χαρτοφυλάκια ελληνικών ομολόγων, περίπου 80 δισ. ευρώ, βγαίνουν οι πιο κερδισμένες από αυτήν την πρακτική, καθώς βρίσκουν στην ΕΚΤ αυτό που δεν μπορούν να βρουν στις αγορές: έναν αντισυμβαλλόμενο, ο οποίος αγοράζει τα ελληνικά ομόλογα στην ονομαστική τους τιμή. Έτσι, οι γαλλικές τράπεζες μπορούν εύκολα, γρήγορα και -προ παντός- χωρίς κόστος να «καθαρίσουν» τα χαρτοφυλάκιά τους από «τοξικούς» τίτλους. H Ισπανία και η Ιταλία είναι «δυνητικοί υποψήφιοι» για αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ καθώς οι αποδόσεις των τίτλων τους αυξάνουν, τόνισε η BNP Paribas, προσθέτοντας ότι εάν η παρούσα κατάσταση συνεχισθεί, η ΕΚΤ δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να υποστηρίξει αυτές τις χώρες, αρχικά με ένα μικρό ποσό αγορών. Μόνο έτσι οι χρηματοοικονομικοί όμιλοι που είναι υπερβολικά εκτεθειμένοι σε «επικίνδυνα» ομόλογα μπορούν να περιορίσουν τον πιστωτικό κίνδυνο έναντι τιμήματος.
Υπενθυμίζεται ότι παρόμοια πολιτική εφάρμοσαν η αμερικανική Fed και η Τράπεζα της Αγγλίας στην κορύφωση της κρίσης που ακολούθησε την κατάρρευση της Lehman Brothers. Ωστόσο, όμως οι επιπτώσεις στις τράπεζες Γερμανίας και Γαλλίας, μαζί με την επιδείνωση της οικονομικής εμπιστοσύνης, ενδέχεται να προκαλέσει ύφεση σε όλη την ευρωζώνη, την ίδια στιγμή που το αδύναμο ευρώ θα ενισχύει τον πληθωρισμό. O κίνδυνος που υπάρχει είναι μήπως αναγκαστεί να προχωρήσει σε μια πολιτική νομισματικής ποσοτικής χαλάρωσης. Μέχρι στιγμής έχει αποφευχθεί αυτή η προοπτική, καθώς όπως τόνισε προ ημερών και ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Z. Trichet, παράλληλα με τις αγορές ομολόγων, η κεντρική τράπεζα αποσύρει από το σύστημα μέσω άλλων προγραμμάτων τα χρήματα που διέθεσε για την αγορά των ομολόγων από τις τράπεζες. Για τους Γερμανούς, όμως, μια τέτοια κίνηση από την EKT σημαίνει παράλληλα την παραβίαση δύο θεμελιακών αρχών για την ευρωζώνη: την πλήρη ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας από την πολιτική και την υποχρέωση των κυβερνήσεων να διατηρούν σε τάξη τα δημοσιονομικά τους.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η ΕΚΤ, έχει προειδοποιήσει ότι το 2010 και το 2011 θα είναι ένα ακόμη δύσκολο έτος για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, καθώς είναι πολύ πιθανό το ενδεχόμενο να αντιμετωπίσουν ένα δεύτερο κύμα δυνητικών ζημιών από δάνεια ύψους 195 δισ ευρώ τα οποία πρέπει να διαγραφούν μέσα στους προσεχείς 18 μήνες εξαιτίας της χρηματοπιστωτικής και δημοσιονομικής κρίσης. Παράλληλα, το τελευταίο διάστημα, όσα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν πλεονάζουσα ρευστότητα προτιμούν να την καταθέτουν στην EKT, σε overnight καταθέσεις στην οποία έχουν ανέλθει σε επίπεδα-ρεκόρ, δείχνοντας ότι δεν εμπιστεύονται την αγορά ομολόγων.
Υπενθυμίζεται τέλος ότι το «Πρόγραμμα Eγγυημένων Aγορών ομολόγων της Eυρωζώνης» (Euro Debt Assured Purchase Agreement Program-EDAP), δίνει στους κατόχους του σε περίπτωση χρεοστασίου μιας χώρας της Eυρωζώνης το δικαίωμα να πωλήσουν ομόλογα της εν λόγω χώρας στην EKT στην τιμή έκδοσής τους. Oι εν λόγω τίτλοι θα εκδίδονται από την EKT ξεχωριστά για κάθε χώρα μέσω δημοπρασιών. Όσον αφορά την τιμολόγησή τους, προτείνουμε προμήθεια 5% επί της τιμής έκδοσης στην αρχή και ετήσια προμήθεια 2% στη συνέχεια. Θα μεταβιβάζονται δε μόνο μέσω των primary dealers ή των κεντρικών τραπεζών του Eυρω-συστήματος ώστε οι κάτοχοί τους να είναι γνωστοί στην EKT, κάτι που εξασφαλίζει αυξημένη διαφάνεια.
Analyst
www.bankingnews.gr
Οι αιχμές στράφηκαν κυρίως προς το γεγονός ότι οι γαλλικές τράπεζες, που έχουν και τα μεγαλύτερα χαρτοφυλάκια ελληνικών ομολόγων, περίπου 80 δισ. ευρώ, βγαίνουν οι πιο κερδισμένες από αυτήν την πρακτική, καθώς βρίσκουν στην ΕΚΤ αυτό που δεν μπορούν να βρουν στις αγορές: έναν αντισυμβαλλόμενο, ο οποίος αγοράζει τα ελληνικά ομόλογα στην ονομαστική τους τιμή. Έτσι, οι γαλλικές τράπεζες μπορούν εύκολα, γρήγορα και -προ παντός- χωρίς κόστος να «καθαρίσουν» τα χαρτοφυλάκιά τους από «τοξικούς» τίτλους. H Ισπανία και η Ιταλία είναι «δυνητικοί υποψήφιοι» για αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ καθώς οι αποδόσεις των τίτλων τους αυξάνουν, τόνισε η BNP Paribas, προσθέτοντας ότι εάν η παρούσα κατάσταση συνεχισθεί, η ΕΚΤ δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να υποστηρίξει αυτές τις χώρες, αρχικά με ένα μικρό ποσό αγορών. Μόνο έτσι οι χρηματοοικονομικοί όμιλοι που είναι υπερβολικά εκτεθειμένοι σε «επικίνδυνα» ομόλογα μπορούν να περιορίσουν τον πιστωτικό κίνδυνο έναντι τιμήματος.
Υπενθυμίζεται ότι παρόμοια πολιτική εφάρμοσαν η αμερικανική Fed και η Τράπεζα της Αγγλίας στην κορύφωση της κρίσης που ακολούθησε την κατάρρευση της Lehman Brothers. Ωστόσο, όμως οι επιπτώσεις στις τράπεζες Γερμανίας και Γαλλίας, μαζί με την επιδείνωση της οικονομικής εμπιστοσύνης, ενδέχεται να προκαλέσει ύφεση σε όλη την ευρωζώνη, την ίδια στιγμή που το αδύναμο ευρώ θα ενισχύει τον πληθωρισμό. O κίνδυνος που υπάρχει είναι μήπως αναγκαστεί να προχωρήσει σε μια πολιτική νομισματικής ποσοτικής χαλάρωσης. Μέχρι στιγμής έχει αποφευχθεί αυτή η προοπτική, καθώς όπως τόνισε προ ημερών και ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Z. Trichet, παράλληλα με τις αγορές ομολόγων, η κεντρική τράπεζα αποσύρει από το σύστημα μέσω άλλων προγραμμάτων τα χρήματα που διέθεσε για την αγορά των ομολόγων από τις τράπεζες. Για τους Γερμανούς, όμως, μια τέτοια κίνηση από την EKT σημαίνει παράλληλα την παραβίαση δύο θεμελιακών αρχών για την ευρωζώνη: την πλήρη ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας από την πολιτική και την υποχρέωση των κυβερνήσεων να διατηρούν σε τάξη τα δημοσιονομικά τους.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η ΕΚΤ, έχει προειδοποιήσει ότι το 2010 και το 2011 θα είναι ένα ακόμη δύσκολο έτος για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, καθώς είναι πολύ πιθανό το ενδεχόμενο να αντιμετωπίσουν ένα δεύτερο κύμα δυνητικών ζημιών από δάνεια ύψους 195 δισ ευρώ τα οποία πρέπει να διαγραφούν μέσα στους προσεχείς 18 μήνες εξαιτίας της χρηματοπιστωτικής και δημοσιονομικής κρίσης. Παράλληλα, το τελευταίο διάστημα, όσα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν πλεονάζουσα ρευστότητα προτιμούν να την καταθέτουν στην EKT, σε overnight καταθέσεις στην οποία έχουν ανέλθει σε επίπεδα-ρεκόρ, δείχνοντας ότι δεν εμπιστεύονται την αγορά ομολόγων.
Υπενθυμίζεται τέλος ότι το «Πρόγραμμα Eγγυημένων Aγορών ομολόγων της Eυρωζώνης» (Euro Debt Assured Purchase Agreement Program-EDAP), δίνει στους κατόχους του σε περίπτωση χρεοστασίου μιας χώρας της Eυρωζώνης το δικαίωμα να πωλήσουν ομόλογα της εν λόγω χώρας στην EKT στην τιμή έκδοσής τους. Oι εν λόγω τίτλοι θα εκδίδονται από την EKT ξεχωριστά για κάθε χώρα μέσω δημοπρασιών. Όσον αφορά την τιμολόγησή τους, προτείνουμε προμήθεια 5% επί της τιμής έκδοσης στην αρχή και ετήσια προμήθεια 2% στη συνέχεια. Θα μεταβιβάζονται δε μόνο μέσω των primary dealers ή των κεντρικών τραπεζών του Eυρω-συστήματος ώστε οι κάτοχοί τους να είναι γνωστοί στην EKT, κάτι που εξασφαλίζει αυξημένη διαφάνεια.
Analyst
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών