Η πολιτική κρίση που μαστίζει τη χώρα θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την αρχή μιας ευρείας κλίμακας πολιτικής αλλαγής
Η ανακοίνωση αποχώρησης του Saad Αl-Hariri στις 29 Οκτωβρίου, πρωτίστως χαροποίησε τους συμμετέχοντες στις ευρείες διαδηλώσεις που έχουν παραλύσει την οικονομία του Λιβάνου τις τελευταίες δύο εβδομάδες, απαιτώντας να μπει τέλος στο σύστημα στο οποίο βασίζονταν οι φατρίες του Λιβάνου και φέρνοντας το πολιτικό σύστημα της χώρας σε κρίσιμη κατάσταση.
Σε μια δεύτερη ανάγνωση, θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την αρχή μιας δυνητικά ευρείας κλίμακας πολιτικής αλλαγής στον Λίβανο.
Προ της υποβολής της παραιτήσεώς του στον πρόεδρο Michel Aoun, ο Αl-Hariri δήλωσε πως έκανε ό,τι μπορούσε για να επιλύσει την κρίση του Λιβάνου.
Και αυτό γιατί η παρούσα κρίση είναι διαφορετική από τις προηγούμενες.
Η ειδοποιός διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι ενώ οι προηγούμενες αναταραχές είχαν στον πυρήνα τους την αντιπαλότητα και το διαγκωνισμό των σεκταριστικών φατριών του Λιβάνου για την πρόσβαση στην εξουσία και την επιρροή των πολιτικών ελίτ, ετούτες οι αναταχές, εδράζονται στην κοινή απαίτηση των διαδηλωτών να μπει ένα τέλος στο πολιτικό σύστημα στο οποίο βασίζονται οι φατρίες για να έχουν εξουσία και προστασία.
Οι διαδηλώσεις εκπροσωπούν ένα εθνικό, δια-σεκταριστικό κίνημα, που επιδιώκει
τη διάλυση της Εθνικής Συμφωνίας του 1943 που εδραίωσε το παρόν σεκταριστικό πολιτικό σύστημα του Λιβάνου.
Παράλληλα το ίδιο κίνημα αποδυναμώνει την ήδη διαταραγμένη και ασταθή οικονομία, που δεν του φτάνει η επιβάρυνση από τα κατάλοιπα πολλών δεκαετιών οικονομικής κακοδιαχείρισης μεν, αλλά εξακολουθεί να υφίσταται τις πιέσεις από τις αμερικανικές κυρώσεις.
Η αποδυνάμωση αυτή με τη σειρά της θα μπορούσε να εντείνει την οικονομική κρίση της χώρας, κατά την οποία δυστυχώς δεν θα μπορούσε να περιμένει καμία χείρα βοηθείας από τη διεθνή κοινότητα.
Σημεία αιχμής:
Οι φατρίες είναι ένα σύστημα γερά εδραιωμένο στον Λίβανο, ο Αl-Hariri είναι «παιδί» αυτού του συστήματος, οπότε θα πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στις κινήσεις τους.
Προς ώρας ο Αl-Hariri και το κόμμα του, το Μελλοντικό Κίνημα, θα λάβουν τις αποστάσεις τους από την κρίση, παραχωρώντας την ευθύνη στις άλλες φατρίες.
Οι φατρίες με τη σειρά τους θα κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν την λαϊκή αντίδραση που ώθησε σε παραίτηση τον Αl-Hariri, ή τουλάχιστον αυτό θα περάσουν επικοινωνιακά.
Η αποχώρηση του Αl-Hariri και του Μελλοντικού Κινήματος δεν σημαίνει παραίτηση από την εξουσία, συνιστά μια προσωρινή οπισθοχώρηση για αναζήτηση νέων τρόπων και δρόμων διατήρησης στην εξουσίας και διεύρυνσης της επιρροής τους.
Η οργάνωση Χεζμπολάχ, η οποία κατά δήλωσή της, δεν ήθελε την παραίτηση του Αl-Hariri, μετά την αύξηση της εκλογικής της δύναμης στις εκλογές του Μαΐου 2018, θα προσπαθήσει να διατηρήσει την επιρροή της και να κρατήσει τον έλεγχο του σημαντικού υπουργείου Υγείας.
Ο σεΐχης Hassan Nasrallah, ο ηγέτης της Χεζμπολά, στην προγραμματισμένη για αύριο 1η Νοεμβρίου ομιλία του θα παρουσιάσει τη στάση της οργάνωσης.
Το θέμα όμως είναι πως θα κινηθούν και οι άλλες φατρίες – σέκτες όπως το σιιτικό Κίνημα Amal, το Ελεύθερο Πατριωτικό Κίνημα και άλλα που έχουν συμμαχήσει με τη Χεμπολάχ, στο πλαίσιο του κινήματος της 8ης Μαρτίου.
Και αυτές δεν είναι απίθανο να προσπαθήσουν να βρουν τρόπο να ελέγξουν το κίνημα διαμαρτυριών που βάζει στο στόχαστρο και τη δική τους εξουσία.
Καθ'οδόν για πρόωρες εκλογές;
Η παραίτηση του Αl-Hariri ήταν μια βασική απαίτηση πολλών διαδηλωτών.
Για ορισμένους άλλους όμως, μπορεί η παραίτηση του Αl-Hariri να μην είναι αρκετή.
Αντί να τους ικανοποιήσει η αποχώρησή του, μπορεί να τους ενθαρρύνει να απαιτήσουν ακόμα μεγαλύτερες αλλαγές, όπως τον επίσημο τερματισμό της Εθνικής Συμφωνίας του 1943 για παράδειγμα.
Επίσης, επειδή το κίνημα διαμαρτυρίας είναι δια-σεκταριστικό στη βάση του και δεν υπάρχουν απλές λύσεις στα αιτήματά του, μπορεί να αποφασίσει το κίνημα να φτάσει ως το τέλος, η διενέργεια πρόωρων εκλογών θα είναι ένα πρώτο βήμα.
Παρότι όλα δείχνουν πως μάλλον ο Λίβανος θα κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση, λίγοι είναι εκείνοι μέσα στο λιβανέζικο πολιτικό σύστημα που θα τις καλοδεχθούν.
1. Πρώτον, γιατί ενέχουν τον κίνδυνο να επιφέρουν αλλαγή σε ένα σύστημα που εκ της δομής του και της χρόνιας εδραίωσής του, επιβραβεύει τη στασιμότητα.
2. Δεύτερον, γιατί θα έδινε την ευκαιρία στο κίνημα διαμαρτυρίας, που περιλαμβάνει ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας του Λιβάνου, να δημιουργήσει αντίπαλα πολιτικά κόμματα για να αντιμετωπίσει εκλογικά την περιχαρακωμένη ελίτ.
3. Τρίτον, γιατί σε αυτή την περίπτωση η ελίτ του Λιβάνου θα ήταν ευάλωτη σε κατηγορίες για διαφθορά, που θα μπορούσαν να τους δημιουργήσουν νέα προβλήματα στις κάλπες.
Στην περίπτωση όμως που το ζήτημα για βαθύτερες και ουσιαστικότερες αλλαγές δεν ικανοποιηθεί ούτε με τις εκλογές, αυτό μπορεί να σημαίνει την έναρξη μιας νέας παρατεταμένης περιόδου πολιτικής και οικονομικής κρίσης για τη χώρα σε αχαρτογράφητα νερά.
www.bankingnews.gr
Σε μια δεύτερη ανάγνωση, θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την αρχή μιας δυνητικά ευρείας κλίμακας πολιτικής αλλαγής στον Λίβανο.
Προ της υποβολής της παραιτήσεώς του στον πρόεδρο Michel Aoun, ο Αl-Hariri δήλωσε πως έκανε ό,τι μπορούσε για να επιλύσει την κρίση του Λιβάνου.
Και αυτό γιατί η παρούσα κρίση είναι διαφορετική από τις προηγούμενες.
Η ειδοποιός διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι ενώ οι προηγούμενες αναταραχές είχαν στον πυρήνα τους την αντιπαλότητα και το διαγκωνισμό των σεκταριστικών φατριών του Λιβάνου για την πρόσβαση στην εξουσία και την επιρροή των πολιτικών ελίτ, ετούτες οι αναταχές, εδράζονται στην κοινή απαίτηση των διαδηλωτών να μπει ένα τέλος στο πολιτικό σύστημα στο οποίο βασίζονται οι φατρίες για να έχουν εξουσία και προστασία.
Οι διαδηλώσεις εκπροσωπούν ένα εθνικό, δια-σεκταριστικό κίνημα, που επιδιώκει
τη διάλυση της Εθνικής Συμφωνίας του 1943 που εδραίωσε το παρόν σεκταριστικό πολιτικό σύστημα του Λιβάνου.
Παράλληλα το ίδιο κίνημα αποδυναμώνει την ήδη διαταραγμένη και ασταθή οικονομία, που δεν του φτάνει η επιβάρυνση από τα κατάλοιπα πολλών δεκαετιών οικονομικής κακοδιαχείρισης μεν, αλλά εξακολουθεί να υφίσταται τις πιέσεις από τις αμερικανικές κυρώσεις.
Η αποδυνάμωση αυτή με τη σειρά της θα μπορούσε να εντείνει την οικονομική κρίση της χώρας, κατά την οποία δυστυχώς δεν θα μπορούσε να περιμένει καμία χείρα βοηθείας από τη διεθνή κοινότητα.
Σημεία αιχμής:
Οι φατρίες είναι ένα σύστημα γερά εδραιωμένο στον Λίβανο, ο Αl-Hariri είναι «παιδί» αυτού του συστήματος, οπότε θα πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στις κινήσεις τους.
Προς ώρας ο Αl-Hariri και το κόμμα του, το Μελλοντικό Κίνημα, θα λάβουν τις αποστάσεις τους από την κρίση, παραχωρώντας την ευθύνη στις άλλες φατρίες.
Οι φατρίες με τη σειρά τους θα κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν την λαϊκή αντίδραση που ώθησε σε παραίτηση τον Αl-Hariri, ή τουλάχιστον αυτό θα περάσουν επικοινωνιακά.
Η αποχώρηση του Αl-Hariri και του Μελλοντικού Κινήματος δεν σημαίνει παραίτηση από την εξουσία, συνιστά μια προσωρινή οπισθοχώρηση για αναζήτηση νέων τρόπων και δρόμων διατήρησης στην εξουσίας και διεύρυνσης της επιρροής τους.
Η οργάνωση Χεζμπολάχ, η οποία κατά δήλωσή της, δεν ήθελε την παραίτηση του Αl-Hariri, μετά την αύξηση της εκλογικής της δύναμης στις εκλογές του Μαΐου 2018, θα προσπαθήσει να διατηρήσει την επιρροή της και να κρατήσει τον έλεγχο του σημαντικού υπουργείου Υγείας.
Ο σεΐχης Hassan Nasrallah, ο ηγέτης της Χεζμπολά, στην προγραμματισμένη για αύριο 1η Νοεμβρίου ομιλία του θα παρουσιάσει τη στάση της οργάνωσης.
Το θέμα όμως είναι πως θα κινηθούν και οι άλλες φατρίες – σέκτες όπως το σιιτικό Κίνημα Amal, το Ελεύθερο Πατριωτικό Κίνημα και άλλα που έχουν συμμαχήσει με τη Χεμπολάχ, στο πλαίσιο του κινήματος της 8ης Μαρτίου.
Και αυτές δεν είναι απίθανο να προσπαθήσουν να βρουν τρόπο να ελέγξουν το κίνημα διαμαρτυριών που βάζει στο στόχαστρο και τη δική τους εξουσία.
Καθ'οδόν για πρόωρες εκλογές;
Η παραίτηση του Αl-Hariri ήταν μια βασική απαίτηση πολλών διαδηλωτών.
Για ορισμένους άλλους όμως, μπορεί η παραίτηση του Αl-Hariri να μην είναι αρκετή.
Αντί να τους ικανοποιήσει η αποχώρησή του, μπορεί να τους ενθαρρύνει να απαιτήσουν ακόμα μεγαλύτερες αλλαγές, όπως τον επίσημο τερματισμό της Εθνικής Συμφωνίας του 1943 για παράδειγμα.
Επίσης, επειδή το κίνημα διαμαρτυρίας είναι δια-σεκταριστικό στη βάση του και δεν υπάρχουν απλές λύσεις στα αιτήματά του, μπορεί να αποφασίσει το κίνημα να φτάσει ως το τέλος, η διενέργεια πρόωρων εκλογών θα είναι ένα πρώτο βήμα.
Παρότι όλα δείχνουν πως μάλλον ο Λίβανος θα κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση, λίγοι είναι εκείνοι μέσα στο λιβανέζικο πολιτικό σύστημα που θα τις καλοδεχθούν.
1. Πρώτον, γιατί ενέχουν τον κίνδυνο να επιφέρουν αλλαγή σε ένα σύστημα που εκ της δομής του και της χρόνιας εδραίωσής του, επιβραβεύει τη στασιμότητα.
2. Δεύτερον, γιατί θα έδινε την ευκαιρία στο κίνημα διαμαρτυρίας, που περιλαμβάνει ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας του Λιβάνου, να δημιουργήσει αντίπαλα πολιτικά κόμματα για να αντιμετωπίσει εκλογικά την περιχαρακωμένη ελίτ.
3. Τρίτον, γιατί σε αυτή την περίπτωση η ελίτ του Λιβάνου θα ήταν ευάλωτη σε κατηγορίες για διαφθορά, που θα μπορούσαν να τους δημιουργήσουν νέα προβλήματα στις κάλπες.
Στην περίπτωση όμως που το ζήτημα για βαθύτερες και ουσιαστικότερες αλλαγές δεν ικανοποιηθεί ούτε με τις εκλογές, αυτό μπορεί να σημαίνει την έναρξη μιας νέας παρατεταμένης περιόδου πολιτικής και οικονομικής κρίσης για τη χώρα σε αχαρτογράφητα νερά.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών