Οι ΗΠΑ οδηγούν σε παράλυση τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου

Η αναταραχή που έχουν προκαλέσει οι ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομική τάξη φθάνει σήμερα σε σημείο-ορόσημο καθώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) χάνει τη δυνατότητά του να παρεμβαίνει σε εμπορικούς πολέμους, γεγονός που απειλεί το μέλλον του οργανισμού που εδρεύει στη Γενεύη.
Δύο χρόνια αφού ξεκίνησαν να μπλοκάρουν τους διορισμούς αξιωματούχων, οι ΗΠΑ θα οδηγήσουν τελικά σε παράλυση το αρμόδιο 7μελές όργανο επίλυσης διαφορών, το Δευτεροβάθμιο Δικαιοδοτικό Όργανο (Appellate Body), που λειτουργεί ως ανώτατο δικαστήριο για το διεθνές εμπόριο.
Το όργανο αυτό χρειάζεται τουλάχιστον τρεις δικαστές για να λειτουργήσει, αλλά η θητεία δύο εκ των τριών μελών του πάνελ που έχουν απομείνει λήγει σήμερα και το σώμα αυτό δεν θα έχει πλέον τη δυνατότητα να εκδίδει αποφάσεις.
Μεγάλες εμπορικές διαμάχες, όπως η αντιπαράθεση των ΗΠΑ με την Κίνα και οι δασμοί στα μέταλλα που επιβλήθηκαν από τον Αμερικανό πρόεδρο Donald Trump, δεν θα επιλυθούν από τον παγκόσμιο διαμεσολαβητή για το εμπόριο.
Η τύχη του ανώτατου δικαστηρίου του ΠΟΕ σφραγίστηκε ουσιαστικά χθες αφού οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι δεν θα στηρίξουν την πρόταση που του επιτρέπει να συνεχίσει τη λειτουργία του, δήλωσαν χθες αξιωματούχοι, αν και ο επικεφαλής του Οργανισμού δεσμεύθηκε να βρεθεί μια λύση.
Χθες έγινε μια ακόμα προσπάθεια να επιτευχθεί συναίνεση για την πλήρωση των κενών θέσεων στο όργανο αυτό καθώς και να αναγκαστεί το σώμα των δικαστών να εκδώσει αποφάσεις εντός 90 ημερών.
Ωστόσο, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΠΟΕ Denis Sea δήλωσε ότι άλλα μέλη του οργανισμού δεν κατάφεραν να δώσουν απαντήσεις στις ανησυχίες που έχει διατυπώσει η Ουάσινγκτον για "υπέρβαση εξουσιών" του δικαστηρίου και "παράβλεψη" των κανόνων του ΠΟΕ.
Σε ομιλία του, το κείμενο της οποίας δόθηκε στη δημοσιότητα από την αμερικανική αποστολή, ο Σέα δήλωσε χθες ότι οι ΗΠΑ δεν στηρίζουν την πρόταση για να αρχίσουν να πληρούνται οι κενές θέσεις στο όργανο αυτό που εξετάζει τις εφέσεις.
Μεγάλο μέρος της δυσαρέσκειας των ΗΠΑ προέρχεται από το πώς ο ΠΟΕ έχει δεμένα τα χέρια στον τρόπο που διαχειρίζεται την Κίνα.
Ασιάτης πρεσβευτής δήλωσε χθες στο Reuters: «Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι δεν μπορούν να συναινέσουν.
Εμείς θα γράψουμε τις νεκρολογίες».
Ωστόσο, ο γενικός διευθυντής του ΠΟΕ Roberto Azevedo δήλωσε χθες ότι ένα «λειτουργικό, δίκαιο και δεσμευτικό σύστημα διευθέτησης διαφορών είναι βασικός πυλώνας του συστήματος του ΠΟΕ», προσθέτοντας ότι, «Δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε αυτό που πρέπει να είναι η προτεραιότητά μας, δηλαδή να βρεθεί μια μόνιμη λύση για το όργανο αυτό».
Ο Steven Vaughn, που θήτευσε ως γενικός σύμβουλος στον Αμερικανό εκπρόσωπο για το εμπόριο κατά τα δύο πρώτα χρόνια διακυβέρνησης του Trump, δήλωσε σήμερα ότι πολλές διαμάχες θα διευθετηθούν στο μέλλον μέσω διαπραγματεύσεων.
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι αυτό σημαίνει επιστροφή στη μεταπολεμική περίοδο αντιφατικών διευθετήσεων, προβλήματα που η δημιουργία του ΠΟΕ το 1995 είχε στόχο να επιλύσει.
Ο πρεσβευτής της ΕΕ στον ΠΟΕ δήλωσε χθες στους εταίρους του στη Γενεύη ότι η παράλυση του Δευτεροβάθμιου Δικαιοδοτικού Οργάνου προκαλεί τον κίνδυνο να δημιουργηθεί ένα σύστημα οικονομικών σχέσεων με βάση την ισχύ και όχι τους κανόνες.
Η παράλυση της δυνατότητας διευθέτησης διαφορών έρχεται την ώρα που ο ΠΟΕ πασχίζει με τον άλλο σημαντικό του ρόλο που σχετίζεται με το άνοιγμα των αγορών.
Η ομάδα των 164 χωρών του ΠΟΕ δεν έχει παράξει άλλη διεθνή συμφωνία από τότε που εγκατέλειψε τις διαπραγματεύσεις του «Γύρου της Ντόχα» το 2015.

ΠΡΩΤΑ Η ΑΜΕΡΙΚΗ

Τα εμπορικά μέτρα περιοριστικού χαρακτήρα μεταξύ των μελών της Ομάδας με τις 20 μεγαλύτερες οικονομίες (G20) βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, και γίνονται εντονότερα από την ατζέντα του Τραμπ «Πρώτα η Αμερική» και τον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα.
Ο Φιλ Χόγκαν, ο νέος Ευρωπαίος επίτροπος για το εμπόριο, δήλωσε την Παρασκευή ότι ο ΠΟΕ δεν ανταποκρίνεται στο σκοπό του και χρειάζεται άμεσα μεταρρυθμίσεις, που να υπερβαίνουν ζητήματα όπως η διευθέτηση απλά του μηχανισμού υποβολής εφέσεων.
Για τις ανεπτυγμένες χώρες, ιδιαίτερα, οι κανόνες του ΠΟΕ πρέπει να αλλάξουν για να λαμβάνουν υπόψη τις κρατικά ελεγχόμενες επιχειρήσεις.
Οι ΗΠΑ πιέζουν επίσης να περιοριστεί η δυνατότητα των μελών του ΠΟΕ να αποδίδουν στον εαυτό τους καθεστώς αναπτυσσόμενης χώρας, το οποίο για παράδειγμα τους δίνει περισσότερο χρόνο να εφαρμόσουν τις συμφωνίες του ΠΟΕ.
Αυτές οι «αναπτυσσόμενες χώρες» περιλαμβάνουν τη Σιγκαπούρη και το Ισραήλ, αλλά η Κίνα είναι εμφανώς στο προσκήνιο.
Ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου Wilbour Ross δήλωσε στο Reuters την περασμένη εβδομάδα ότι οι ΗΠΑ θέλουν να τερματιστούν οι παραχωρήσεις που δόθηκαν στις τότε προβληματικές οικονομίες, οι οποίες πλέον δεν είναι οι κατάλληλες.
«Κακομαθαίναμε τις χώρες για πολύ, πολύ καιρό, άρα είναι φυσιολογικό που αντιδρούν καθώς προσπαθούμε να αλλάξουμε τα πράγματα», δήλωσε.
Το πρόβλημα με τη μεταρρύθμιση του ΠΟΕ είναι ότι οι αλλαγές απαιτούν συναίνεση για να περάσουν.
Αυτό περιλαμβάνει και τη στήριξη της Κίνας.
Το Πεκίνο έχει δημοσιοποιήσει τις δικές του προτάσεις για μεταρρυθμίσεις με μια σειρά καταγγελιών απέναντι στις ενέργειες των ΗΠΑ. Η μεταρρύθμιση θα πρέπει να επιλύει κρίσιμα ζητήματα που απειλούν την ύπαρξη του ΠΟΕ, προστατεύοντας παράλληλα τα δικαιώματα αναπτυσσόμενων χωρών.
Πολλοί παρατηρητές πιστεύουν ότι ο ΠΟΕ θα βρεθεί ενώπιον μια κρίσιμης στιγμής στα μέσα του 2020 όταν οι υπουργοί Εμπορίου του συνεδριάσουν σε μια προσπάθεια να προωθήσουν μια πολυεθνική συμφωνία –για τη μείωση των επιδοτήσεων στην αλιεία.
«Δεν είναι ο ΠΟΕ που θα σώσει τα ψάρια.
Είναι τα ψάρια που θα σώσουν τον ΠΟΕ», δήλωσε ένας πρεσβευτής.