Η πολιτική Trump έχει σπείρει ανέμους – Δύσκολα θα γλιτώσει τις θύελλες που θα ξεσπάσουν λίγο πριν τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου
Η πορεία των χρηματοπιστωτικών αγορών παραμένει ακόμη στην άρνηση των πολυάριθμων προβλέψιμων παγκόσμιων κρίσεων που θα μπορούσαν ξεσπάσουν φέτος, ιδιαίτερα το διάστημα πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές και αυτό γιατί εκτός από τους αυξανόμενους προφανείς κινδύνους που συνδέονται με την αλλαγή του κλίματος, υπάρχουν τέσσερις χώρες που υφίστανται τις αυστηρές πολιτικές των ΗΠΑ και επιθυμούν διακαώς να τις αποσταθεροποιήσουν εκ των έσω.
Αυτό υποστηρίζει και αναλύει σε άρθρο του στο Project Syndicate (υπό τον τίτλο «Οι Λευκοί Κύκνοι του 2020» - «The White Swans of 2020»), ο γνωστός οικονομολόγος, Nouriel Roubini.
Πίσω στο 2010, οριοθετώντας την ερμηνεία της οικονομικής κρίσης, την έθεσα, όπως διευκρινίζει ο κ. Roubini, όχι ως «μαύρο κύκνο», ως γεγονός δηλαδή που ξεπηδά απρόβλεπτα, από το πουθενά, αλλά ως «λευκό κύκνο» που έρχεται ως συνέπεια μιας διογκωμένης και υπερβάλλουσας κατανομής στατιστικών στοιχείων και γεγονότων.
Οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις μοιάζουν περισσότερο με τυφώνες: πρόκειται για το προβλέψιμο αποτέλεσμα της ύπαρξης οικονομικών και χρηματοπιστωτικών τρωτών σημείων και της πραγματοποίησης πολιτικών λαθών.
Τα γεγονότα αυτά κάνουν το σύστημα να φτάσει σε σημείο ανατροπής - το "Minsky Moment" – όταν η φούσκα διογκωθεί τόσο ώστε να εκραγεί και να συντρίψει τα πάντα.
Τέτοια γεγονότα όμως δεν αφορούν «άγνωστες εξελίξεις», αλλά «γνωστά άγνωστα βήματα».
Πέρα από τους συνήθεις οικονομικούς και πολιτικούς κινδύνους που ανησυχούν τους περισσότερους οικονομικούς αναλυτές, 4 πιθανοί λευκοί κύκνοι πιστεύω πως μπορούν να προκαλέσουν σεισμικές συνέπειες παγκοσμίως και είναι ήδη ορατοί στον ορίζοντα.
Οποιοσδήποτε από αυτούς θα μπορούσε να προκαλέσει τόσο σοβαρές οικονομικές, χρηματοπιστωτικές, πολιτικές και γεωπολιτικές διαταραχές που θα κάνουν την κρίση του 2008 να μοιάζει παιχνιδάκι.
Για αρχή: Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι εγκλωβισμένες σε μια κλιμακούμενη στρατηγική αντιπαλότητα με τουλάχιστον τέσσερις, σιωπηρά ευθυγραμμισμένες ρεβιζιονιστικές δυνάμεις - Κίνα, Ρωσία, Ιράν και Βόρεια Κορέα.
Όλες αυτές οι χώρες έχουν συμφέρον να αμφισβητήσουν την παγκόσμια τάξη που κατευθύνθηκε από τις ΗΠΑ και το 2020 θα μπορούσε να είναι ένα κρίσιμο έτος γι 'αυτούς, λόγω των προεδρικών εκλογών των ΗΠΑ και της ενδεχόμενης αλλαγής στις παγκόσμιες πολιτικές των ΗΠΑ που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν.
Υπό τον πρόεδρο Trump οι ΗΠΑ προσπαθούν να περιορίσουν ή ακόμα και να προκαλέσουν μια αλλαγή καθεστώτος σε αυτές τις τέσσερις χώρες μέσω οικονομικών κυρώσεων και άλλων μέσων.
Ομοίως, οι τέσσερις αυτές χώρες θέλουν να υποχωρήσουν την αμερικανική σκληρή και ήπια ισχύ που ασκούν στο εξωτερικό αποσταθεροποιώντας τις ΗΠΑ εκ των έσω πυροδοτώντας εσωτερικά έναν ασύμμετρο πόλεμο.
Εάν οι εκλογές στις ΗΠΑ καταλήξουν σε κομματική οργή, το χάος, οι αμφισβητούμενες ψηφοφορίες και οι κατηγορίες για εκλογές νοθείας, θα είναι βούτυρο στο ψωμί των αντιπάλων των ΗΠΑ.
Η διάλυση του αμερικανικού πολιτικού συστήματος θα αποδυνάμωνε την αμερικανική εξουσία στο εξωτερικό.
Επιπλέον, ορισμένες χώρες έχουν ιδιαίτερο συμφέρον σε μια ήττα Trump.
1ος Λευκός Κύκνος: Οι ΗΠΑ και το Ιράν έχουν ήδη στρατιωτική αντιπαράθεση που σύντομα θα κλιμακωθεί.
Η έντονη απειλή που θέτει στο ιρανικό καθεστώς, του παρέχει κάθε λόγο για να κλιμακωθεί η σύγκρουση με τις ΗΠΑ τους επόμενους μήνες - ακόμα κι αν σημαίνει ότι θα δύο κράτη είτε θα φτάσουν στο χείλος, είτε θα ξεκινήσουν μια ένοπλη σύρραξη – καθώς η πιθανότητα αυτή θα έχει ως επακόλουθο την άνοδο των τιμών του πετρελαίου, που είναι ικανή να συντρίψει την Αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά, να προκαλέσει ύφεση και να βουλιάξει τις προοπτικές επανεκλογής του Trump.
Ναι, είναι κοινός τόπος ότι η στοχευμένη δολοφονία του Qassem Suleimani έχει αποτρέψει το Ιράν, αλλά αυτό το επιχείρημα παρερμηνεύει τα πάγια διεστραμμένα κίνητρα του καθεστώτος.
Ο πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν είναι πιθανός φέτος. η τρέχουσα νηνεμία είναι αυτή που προηγείται μιας παροιμιώδους καταιγίδας.
2ος Λευκός Κύκνος: Κίνα - Ο μεγάλος αντίπαλος
Η Κίνα βρίσκεται υπό τον έλεγχο μιας επιδημίας που κινδυνεύει να μετατραπεί σε παγκόσμια πανδημία.
Όσον αφορά τις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας, η πρόσφατη συμφωνία "πρώτης φάσης" είναι μια προσωρινή βοήθεια κάτι σαν τσιρώτο σε μια πληγή, όχι θεραπεία του τραύματος.
Ο διμερής ψυχρός πόλεμος στην τεχνολογία, τα δεδομένα, τις επενδύσεις, το νόμισμα και τη χρηματοδότηση ήδη κλιμακώνεται έντονα.
Η έκρηξη της επιδημίας του κορωνοϊού COVID-19 ενίσχυσε τη θέση εκείνων στις ΗΠΑ, που διαμαρτύρονται για συγκράτηση και έδωσε νέα ώθηση στην ευρύτερη τάση της "αποσύνδεσης" της Κίνας-Αμερικής.
Πιο άμεσα, η επιδημία είναι πιθανόν να είναι πιο σοβαρή από ό, τι αναμένεται και η διατάραξη της κινεζικής οικονομίας θα έχει επιπτώσεις στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού - συμπεριλαμβανομένων των εισροών φαρμακευτικών προϊόντων, των οποίων η Κίνα είναι κρίσιμος προμηθευτής - και της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης, θα είναι πιθανόν πολύ πιο σοβαρή από ό, τι δείχνει ο τρέχων εφησυχασμός των χρηματοπιστωτικών αγορών.
Παρόλο που ο Σινο-Αμερικανός ψυχρός πόλεμος είναι εξ ορισμού μια σύγκρουση χαμηλής έντασης, πιθανότατα θα υπάρξει έντονη κλιμάκωση φέτος.
Σε μερικούς κινέζους ηγέτες δεν μπορεί να είναι τυχαίο ότι η χώρα τους αντιμετωπίζει μια μεγάλη επιδημία γρίπης των χοίρων, μια σοβαρή γρίπη των πτηνών, μια επιδημία κορωνοϊού, πολιτικές αναταραχές στο Χονγκ Κονγκ, την επανεκλογή του προέδρου που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν και - στις ναυτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στην Ανατολική και τη Νότια Κίνα.
Ανεξάρτητα από το αν η Κίνα έχει μόνο το εαυτό της να κατηγορήσει για κάποιες από αυτές τις κρίσεις, η γενική άποψη στο Πεκίνο είναι έντονα καχύποπτη και τείνει έντονα προς τις θεωρίες συνωμοσίας.
Αλλά η ανοικτή επιθετικότητα δεν είναι πραγματικά μια συνετή επιλογή σε αυτό το σημείο, δεδομένης της ασυμμετρίας της συμβατικής εξουσίας.
Κυβερνοπόλεμος σε εξέλιξη...
Η άμεση ανταπόκριση της Κίνας στις προσπάθειες συγκράτησης των ΗΠΑ θα πάρει πιθανώς τη μορφή κυβερνοεπιθέσεων.
Υπάρχουν πολλοί προφανείς στόχοι
Οι κινέζοι χάκερ (και οι Ρώσοι, Βόρειοι Κορεάτες και Ιρανοί ομολόγοι τους) θα μπορούσαν να παρέμβουν στις εκλογές των ΗΠΑ, πλημμυρίζοντας τους Αμερικανούς με έντονη παραπληροφόρηση και απίστευτα ψεύδη.
Με ένα έντονα πολωμένο εκλογικό σώμα στις ΗΠΑ, δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε ένοπλους πατριώτες Αμερικανούς να βγαίνουν στους δρόμους για να αμφισβητήσουν τα αποτελέσματα, οδηγώντας την κατάσταση σε σοβαρή βία και χάος.
Οι αναθεωρητικές δυνάμεις θα μπορούσαν επίσης να επιτεθούν στα αμερικανικά και δυτικά χρηματοπιστωτικά συστήματα - συμπεριλαμβανομένης της πλατφόρμας της Εταιρείας Παγκόσμιας Διατραπεζικής Χρηματοπιστωτικής Τηλεπικοινωνίας (SWIFT).
Ήδη, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Christine Lagarde προειδοποίησε ότι ένα κυβερνοεπίθεση στις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές μπορεί να κοστίσει 645 δισεκατομμύρια δολάρια.
Και αξιωματούχοι ασφαλείας έχουν εκφράσει παρόμοιες ανησυχίες για τις ΗΠΑ, όπου ένα ακόμα ευρύτερο φάσμα τηλεπικοινωνιακών υποδομών είναι δυνητικά ευάλωτο.
Την επόμενη χρονιά, η σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας θα μπορούσε να κλιμακωθεί από ψυχρό πόλεμο σε θερμό.
Ένα καθεστώς (το κινεζικό) και μια οικονομία που υπέστη σοβαρές ζημιές από την κρίση του κορωνοϊού COVID-19 και αντιμετωπίζει ανήσυχες μάζες θα χρειαστεί έναν εξωτερικό αποδιοπομπαίο τράγο και πιθανότατα να έρθει σε αντιπαράθεση με τις ναυτικές θέσεις της Ταϊβάν, του Χονγκ Κονγκ, του Βιετνάμ και των ΗΠΑ στις ανατολικές και νότιες θάλασσες της Κίνας.
Η αντιπαράθεση θα μπορούσε να φθάσει σε κλιμακούμενα στρατιωτικά ατυχήματα.
3ος Λευκός Κύκνος: Οι κυριότεροι κάτοχοι αμερικανικών κρατικών ομολόγων ακολουθούν στρατηγικές διαφοροποίησης.
Η Κίνα θα μπορούσε επίσης να επιδιώξει τη χρηματοοικονομική "πυρηνική επιλογή" να ασκήσει ντάμπινγκ στις συμμετοχές της σε ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου, αν επέλθει κλιμάκωση.
Επειδή τα assets των ΗΠΑ αποτελούν ένα τόσο μεγάλο μερίδιο των ξένων αποθεμάτων της Κίνας (και σε μικρότερο βαθμό της Ρωσίας), οι Κινέζοι ανησυχούν ολοένα και περισσότερο ότι τέτοια περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να παγώσουν μέσω αμερικανικών κυρώσεων (όπως αυτές που ήδη χρησιμοποιήθηκαν κατά του Ιράν και της Βόρειας Κορέας).
Βέβαια, το ντάμπινγκ των αμερικανικών κρατικών ομολόγων θα παρεμπόδιζε την οικονομική ανάπτυξη της Κίνας αν τα περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια πωλούνταν και μετατρέπονταν ξανά σε κινεζικό νόμισμα.
Αλλά η Κίνα θα μπορούσε να διαφοροποιήσει τα αποθέματά της μετατρέποντάς τα σε άλλο ρευστό περιουσιακό στοιχείο που είναι λιγότερο ευάλωτο στις αμερικανικές πρωτογενείς ή δευτερεύουσες κυρώσεις, δηλαδή στον χρυσό.
Πράγματι, τόσο η Κίνα όσο και η Ρωσία αλλάζουν σε αποθέματα χρυσού (εμφανώς και συγκεκαλυμμένα), γεγονός που εξηγεί την άνοδο των τιμών του χρυσού κατά 30% από τις αρχές του 2019.
Σε ένα sell off σενάριο, τα κεφαλαιακά κέρδη από τον χρυσό θα αντισταθμίσουν τυχόν ζημίες από το ντάμπινγκ.
Τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, των οποίων οι αποδόσεις θα αυξάνονταν καθώς η τιμή αγοράς και η αξία τους έπεσαν.
Μέχρι στιγμής, η μετατόπιση της Κίνας και της Ρωσίας σε χρυσό συνέβη αργά, αφήνοντας τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων ανεπηρέαστες.
Αν όμως αυτή η στρατηγική διαφοροποίησης επιταχυνθεί, όπως είναι πιθανό, θα μπορούσε να προκαλέσει ένα σοκ στην αγορά των αμερικανικών κρατικών ομολόγων και ενδεχομένως να οδηγήσει σε απότομη οικονομική επιβράδυνση στις ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ, βέβαια, δεν θα παραμείνουν αδρανείς έτσι και βρεθούν υπό ασύμμετρη επίθεση.
Έχουν ήδη αυξήσει την πίεση στις χώρες αυτές με κυρώσεις και άλλες μορφές πίεσης του εμπορίου και οικονομικού πολέμου, για να μην αναφέρουμε τις δικές της δυνατότητες στον κυβερνοχώρο.
Οι κυβερνοεπιθέσεις των ΗΠΑ εναντίον των τεσσάρων αντιπάλων θα συνεχίσουν να εντατικοποιούνται φέτος, αυξάνοντας τον κίνδυνο του πρώτου παγκόσμιου παγκοσμίου πολέμου στον κυβερνοχώρο και της τεράστιας οικονομικής, χρηματοπιστωτικής και πολιτικής αναταραχής.
4ος Λευκός Κύκνος: Το πραγματικό κόστος της αλλαγής του κλίματος και των άλλων περιβαλλοντικών τάσεων αυξάνονται.
Εκτός από τον κίνδυνο σοβαρών γεωπολιτικών ανατροπών το 2020, υπάρχουν και μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, οι οποίοι θα μπορούσαν να προκαλέσουν δαπανηρές περιβαλλοντικές καταστροφές.
Η κλιματική αλλαγή δεν είναι απλώς ένας τεράστιος γίγαντας που θα προκαλέσει οικονομικές και οικονομικές καταστροφές για δεκαετίες μπροστά από τώρα. Πρόκειται για μια απειλή εδώ και τώρα, όπως καταδεικνύεται από την αυξανόμενη συχνότητα και τη σοβαρότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Εκτός από την κλιματική αλλαγή, υπάρχουν ενδείξεις ότι ξεχωριστά, βαθύτερα σεισμικά γεγονότα βρίσκονται σε εξέλιξη, οδηγώντας σε ταχείες παγκόσμιες μεταβολές της μαγνητικής πολικότητας και την επιτάχυνση των ωκεάνιων ρευμάτων.
Οποιαδήποτε από αυτές τις εξελίξεις θα μπορούσε να προκαλέσει μια περιβαλλοντική εκδήλωση ενός λευκού κύκνου, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιματικά "σημεία ανατροπής" όπως η κατάρρευση σημαντικών φύλλων πάγου στην Ανταρκτική ή τη Γροιλανδία τα επόμενα χρόνια.
Γνωρίζουμε ήδη ότι η υποβρύχια ηφαιστειακή δραστηριότητα αυξάνεται.
τι συμβαίνει εάν η τάση αυτή μεταφράζεται σε ταχεία θαλάσσια οξίνιση και εξάντληση των παγκόσμιων ιχθυαποθεμάτων στα οποία βασίζονται δισεκατομμύρια άνθρωποι;
Συνοπτικά…
Από τις αρχές του 2020, αυτό είναι το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε: Οι ΗΠΑ και το Ιράν έχουν ήδη στρατιωτική αντιπαράθεση που σύντομα θα κλιμακωθεί.
Η Κίνα βρίσκεται υπό τον έλεγχο μιας επιδημίας που κινδυνεύει να μετατραπεί σε παγκόσμια πανδημία.
Κυβερνοπόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη.
Οι κυριότεροι κάτοχοι αμερικανικών κρατικών ομολόγων ακολουθούν στρατηγικές διαφοροποίησης.
Οι εκλογές των Δημοκρατικών ήδη θέτουν τα ψήγματα αμφισβήτηση της εγκυρότητας των ψηφοφοριών
Η αντιπαλότητα των ΗΠΑ και των τεσσάρων ρεβιζιονιστικών δυνάμεων κλιμακώνονται.
Και το πραγματικό κόστος της αλλαγής του κλίματος και των άλλων περιβαλλοντικών τάσεων αυξάνονται.
Αυτός ο κατάλογος δεν εξαντλείται, αλλά δείχνει αυτό που λογικά αναμένει κανείς για το 2020.
Οι χρηματοοικονομικές αγορές, εν τω μεταξύ, παραμένουν στην νιρβάνα της άρνησης των κινδύνων, πεπεισμένες ότι το 2020 θα είναι μια ήρεμη αν όχι ευτυχισμένη χρόνια για τις μεγάλες οικονομίες και τις παγκόσμιες αγορές.
Αυτό υποστηρίζει και αναλύει σε άρθρο του στο Project Syndicate (υπό τον τίτλο «Οι Λευκοί Κύκνοι του 2020» - «The White Swans of 2020»), ο γνωστός οικονομολόγος, Nouriel Roubini.
Πίσω στο 2010, οριοθετώντας την ερμηνεία της οικονομικής κρίσης, την έθεσα, όπως διευκρινίζει ο κ. Roubini, όχι ως «μαύρο κύκνο», ως γεγονός δηλαδή που ξεπηδά απρόβλεπτα, από το πουθενά, αλλά ως «λευκό κύκνο» που έρχεται ως συνέπεια μιας διογκωμένης και υπερβάλλουσας κατανομής στατιστικών στοιχείων και γεγονότων.
Οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις μοιάζουν περισσότερο με τυφώνες: πρόκειται για το προβλέψιμο αποτέλεσμα της ύπαρξης οικονομικών και χρηματοπιστωτικών τρωτών σημείων και της πραγματοποίησης πολιτικών λαθών.
Τα γεγονότα αυτά κάνουν το σύστημα να φτάσει σε σημείο ανατροπής - το "Minsky Moment" – όταν η φούσκα διογκωθεί τόσο ώστε να εκραγεί και να συντρίψει τα πάντα.
Τέτοια γεγονότα όμως δεν αφορούν «άγνωστες εξελίξεις», αλλά «γνωστά άγνωστα βήματα».
Πέρα από τους συνήθεις οικονομικούς και πολιτικούς κινδύνους που ανησυχούν τους περισσότερους οικονομικούς αναλυτές, 4 πιθανοί λευκοί κύκνοι πιστεύω πως μπορούν να προκαλέσουν σεισμικές συνέπειες παγκοσμίως και είναι ήδη ορατοί στον ορίζοντα.
Οποιοσδήποτε από αυτούς θα μπορούσε να προκαλέσει τόσο σοβαρές οικονομικές, χρηματοπιστωτικές, πολιτικές και γεωπολιτικές διαταραχές που θα κάνουν την κρίση του 2008 να μοιάζει παιχνιδάκι.
Για αρχή: Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι εγκλωβισμένες σε μια κλιμακούμενη στρατηγική αντιπαλότητα με τουλάχιστον τέσσερις, σιωπηρά ευθυγραμμισμένες ρεβιζιονιστικές δυνάμεις - Κίνα, Ρωσία, Ιράν και Βόρεια Κορέα.
Όλες αυτές οι χώρες έχουν συμφέρον να αμφισβητήσουν την παγκόσμια τάξη που κατευθύνθηκε από τις ΗΠΑ και το 2020 θα μπορούσε να είναι ένα κρίσιμο έτος γι 'αυτούς, λόγω των προεδρικών εκλογών των ΗΠΑ και της ενδεχόμενης αλλαγής στις παγκόσμιες πολιτικές των ΗΠΑ που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν.
Υπό τον πρόεδρο Trump οι ΗΠΑ προσπαθούν να περιορίσουν ή ακόμα και να προκαλέσουν μια αλλαγή καθεστώτος σε αυτές τις τέσσερις χώρες μέσω οικονομικών κυρώσεων και άλλων μέσων.
Ομοίως, οι τέσσερις αυτές χώρες θέλουν να υποχωρήσουν την αμερικανική σκληρή και ήπια ισχύ που ασκούν στο εξωτερικό αποσταθεροποιώντας τις ΗΠΑ εκ των έσω πυροδοτώντας εσωτερικά έναν ασύμμετρο πόλεμο.
Εάν οι εκλογές στις ΗΠΑ καταλήξουν σε κομματική οργή, το χάος, οι αμφισβητούμενες ψηφοφορίες και οι κατηγορίες για εκλογές νοθείας, θα είναι βούτυρο στο ψωμί των αντιπάλων των ΗΠΑ.
Η διάλυση του αμερικανικού πολιτικού συστήματος θα αποδυνάμωνε την αμερικανική εξουσία στο εξωτερικό.
Επιπλέον, ορισμένες χώρες έχουν ιδιαίτερο συμφέρον σε μια ήττα Trump.
1ος Λευκός Κύκνος: Οι ΗΠΑ και το Ιράν έχουν ήδη στρατιωτική αντιπαράθεση που σύντομα θα κλιμακωθεί.
Η έντονη απειλή που θέτει στο ιρανικό καθεστώς, του παρέχει κάθε λόγο για να κλιμακωθεί η σύγκρουση με τις ΗΠΑ τους επόμενους μήνες - ακόμα κι αν σημαίνει ότι θα δύο κράτη είτε θα φτάσουν στο χείλος, είτε θα ξεκινήσουν μια ένοπλη σύρραξη – καθώς η πιθανότητα αυτή θα έχει ως επακόλουθο την άνοδο των τιμών του πετρελαίου, που είναι ικανή να συντρίψει την Αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά, να προκαλέσει ύφεση και να βουλιάξει τις προοπτικές επανεκλογής του Trump.
Ναι, είναι κοινός τόπος ότι η στοχευμένη δολοφονία του Qassem Suleimani έχει αποτρέψει το Ιράν, αλλά αυτό το επιχείρημα παρερμηνεύει τα πάγια διεστραμμένα κίνητρα του καθεστώτος.
Ο πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν είναι πιθανός φέτος. η τρέχουσα νηνεμία είναι αυτή που προηγείται μιας παροιμιώδους καταιγίδας.
2ος Λευκός Κύκνος: Κίνα - Ο μεγάλος αντίπαλος
Η Κίνα βρίσκεται υπό τον έλεγχο μιας επιδημίας που κινδυνεύει να μετατραπεί σε παγκόσμια πανδημία.
Όσον αφορά τις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας, η πρόσφατη συμφωνία "πρώτης φάσης" είναι μια προσωρινή βοήθεια κάτι σαν τσιρώτο σε μια πληγή, όχι θεραπεία του τραύματος.
Ο διμερής ψυχρός πόλεμος στην τεχνολογία, τα δεδομένα, τις επενδύσεις, το νόμισμα και τη χρηματοδότηση ήδη κλιμακώνεται έντονα.
Η έκρηξη της επιδημίας του κορωνοϊού COVID-19 ενίσχυσε τη θέση εκείνων στις ΗΠΑ, που διαμαρτύρονται για συγκράτηση και έδωσε νέα ώθηση στην ευρύτερη τάση της "αποσύνδεσης" της Κίνας-Αμερικής.
Πιο άμεσα, η επιδημία είναι πιθανόν να είναι πιο σοβαρή από ό, τι αναμένεται και η διατάραξη της κινεζικής οικονομίας θα έχει επιπτώσεις στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού - συμπεριλαμβανομένων των εισροών φαρμακευτικών προϊόντων, των οποίων η Κίνα είναι κρίσιμος προμηθευτής - και της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης, θα είναι πιθανόν πολύ πιο σοβαρή από ό, τι δείχνει ο τρέχων εφησυχασμός των χρηματοπιστωτικών αγορών.
Παρόλο που ο Σινο-Αμερικανός ψυχρός πόλεμος είναι εξ ορισμού μια σύγκρουση χαμηλής έντασης, πιθανότατα θα υπάρξει έντονη κλιμάκωση φέτος.
Σε μερικούς κινέζους ηγέτες δεν μπορεί να είναι τυχαίο ότι η χώρα τους αντιμετωπίζει μια μεγάλη επιδημία γρίπης των χοίρων, μια σοβαρή γρίπη των πτηνών, μια επιδημία κορωνοϊού, πολιτικές αναταραχές στο Χονγκ Κονγκ, την επανεκλογή του προέδρου που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν και - στις ναυτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στην Ανατολική και τη Νότια Κίνα.
Ανεξάρτητα από το αν η Κίνα έχει μόνο το εαυτό της να κατηγορήσει για κάποιες από αυτές τις κρίσεις, η γενική άποψη στο Πεκίνο είναι έντονα καχύποπτη και τείνει έντονα προς τις θεωρίες συνωμοσίας.
Αλλά η ανοικτή επιθετικότητα δεν είναι πραγματικά μια συνετή επιλογή σε αυτό το σημείο, δεδομένης της ασυμμετρίας της συμβατικής εξουσίας.
Κυβερνοπόλεμος σε εξέλιξη...
Η άμεση ανταπόκριση της Κίνας στις προσπάθειες συγκράτησης των ΗΠΑ θα πάρει πιθανώς τη μορφή κυβερνοεπιθέσεων.
Υπάρχουν πολλοί προφανείς στόχοι
Οι κινέζοι χάκερ (και οι Ρώσοι, Βόρειοι Κορεάτες και Ιρανοί ομολόγοι τους) θα μπορούσαν να παρέμβουν στις εκλογές των ΗΠΑ, πλημμυρίζοντας τους Αμερικανούς με έντονη παραπληροφόρηση και απίστευτα ψεύδη.
Με ένα έντονα πολωμένο εκλογικό σώμα στις ΗΠΑ, δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε ένοπλους πατριώτες Αμερικανούς να βγαίνουν στους δρόμους για να αμφισβητήσουν τα αποτελέσματα, οδηγώντας την κατάσταση σε σοβαρή βία και χάος.
Οι αναθεωρητικές δυνάμεις θα μπορούσαν επίσης να επιτεθούν στα αμερικανικά και δυτικά χρηματοπιστωτικά συστήματα - συμπεριλαμβανομένης της πλατφόρμας της Εταιρείας Παγκόσμιας Διατραπεζικής Χρηματοπιστωτικής Τηλεπικοινωνίας (SWIFT).
Ήδη, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Christine Lagarde προειδοποίησε ότι ένα κυβερνοεπίθεση στις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές μπορεί να κοστίσει 645 δισεκατομμύρια δολάρια.
Και αξιωματούχοι ασφαλείας έχουν εκφράσει παρόμοιες ανησυχίες για τις ΗΠΑ, όπου ένα ακόμα ευρύτερο φάσμα τηλεπικοινωνιακών υποδομών είναι δυνητικά ευάλωτο.
Την επόμενη χρονιά, η σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας θα μπορούσε να κλιμακωθεί από ψυχρό πόλεμο σε θερμό.
Ένα καθεστώς (το κινεζικό) και μια οικονομία που υπέστη σοβαρές ζημιές από την κρίση του κορωνοϊού COVID-19 και αντιμετωπίζει ανήσυχες μάζες θα χρειαστεί έναν εξωτερικό αποδιοπομπαίο τράγο και πιθανότατα να έρθει σε αντιπαράθεση με τις ναυτικές θέσεις της Ταϊβάν, του Χονγκ Κονγκ, του Βιετνάμ και των ΗΠΑ στις ανατολικές και νότιες θάλασσες της Κίνας.
Η αντιπαράθεση θα μπορούσε να φθάσει σε κλιμακούμενα στρατιωτικά ατυχήματα.
3ος Λευκός Κύκνος: Οι κυριότεροι κάτοχοι αμερικανικών κρατικών ομολόγων ακολουθούν στρατηγικές διαφοροποίησης.
Η Κίνα θα μπορούσε επίσης να επιδιώξει τη χρηματοοικονομική "πυρηνική επιλογή" να ασκήσει ντάμπινγκ στις συμμετοχές της σε ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου, αν επέλθει κλιμάκωση.
Επειδή τα assets των ΗΠΑ αποτελούν ένα τόσο μεγάλο μερίδιο των ξένων αποθεμάτων της Κίνας (και σε μικρότερο βαθμό της Ρωσίας), οι Κινέζοι ανησυχούν ολοένα και περισσότερο ότι τέτοια περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να παγώσουν μέσω αμερικανικών κυρώσεων (όπως αυτές που ήδη χρησιμοποιήθηκαν κατά του Ιράν και της Βόρειας Κορέας).
Βέβαια, το ντάμπινγκ των αμερικανικών κρατικών ομολόγων θα παρεμπόδιζε την οικονομική ανάπτυξη της Κίνας αν τα περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια πωλούνταν και μετατρέπονταν ξανά σε κινεζικό νόμισμα.
Αλλά η Κίνα θα μπορούσε να διαφοροποιήσει τα αποθέματά της μετατρέποντάς τα σε άλλο ρευστό περιουσιακό στοιχείο που είναι λιγότερο ευάλωτο στις αμερικανικές πρωτογενείς ή δευτερεύουσες κυρώσεις, δηλαδή στον χρυσό.
Πράγματι, τόσο η Κίνα όσο και η Ρωσία αλλάζουν σε αποθέματα χρυσού (εμφανώς και συγκεκαλυμμένα), γεγονός που εξηγεί την άνοδο των τιμών του χρυσού κατά 30% από τις αρχές του 2019.
Σε ένα sell off σενάριο, τα κεφαλαιακά κέρδη από τον χρυσό θα αντισταθμίσουν τυχόν ζημίες από το ντάμπινγκ.
Τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα, των οποίων οι αποδόσεις θα αυξάνονταν καθώς η τιμή αγοράς και η αξία τους έπεσαν.
Μέχρι στιγμής, η μετατόπιση της Κίνας και της Ρωσίας σε χρυσό συνέβη αργά, αφήνοντας τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων ανεπηρέαστες.
Αν όμως αυτή η στρατηγική διαφοροποίησης επιταχυνθεί, όπως είναι πιθανό, θα μπορούσε να προκαλέσει ένα σοκ στην αγορά των αμερικανικών κρατικών ομολόγων και ενδεχομένως να οδηγήσει σε απότομη οικονομική επιβράδυνση στις ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ, βέβαια, δεν θα παραμείνουν αδρανείς έτσι και βρεθούν υπό ασύμμετρη επίθεση.
Έχουν ήδη αυξήσει την πίεση στις χώρες αυτές με κυρώσεις και άλλες μορφές πίεσης του εμπορίου και οικονομικού πολέμου, για να μην αναφέρουμε τις δικές της δυνατότητες στον κυβερνοχώρο.
Οι κυβερνοεπιθέσεις των ΗΠΑ εναντίον των τεσσάρων αντιπάλων θα συνεχίσουν να εντατικοποιούνται φέτος, αυξάνοντας τον κίνδυνο του πρώτου παγκόσμιου παγκοσμίου πολέμου στον κυβερνοχώρο και της τεράστιας οικονομικής, χρηματοπιστωτικής και πολιτικής αναταραχής.
4ος Λευκός Κύκνος: Το πραγματικό κόστος της αλλαγής του κλίματος και των άλλων περιβαλλοντικών τάσεων αυξάνονται.
Εκτός από τον κίνδυνο σοβαρών γεωπολιτικών ανατροπών το 2020, υπάρχουν και μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, οι οποίοι θα μπορούσαν να προκαλέσουν δαπανηρές περιβαλλοντικές καταστροφές.
Η κλιματική αλλαγή δεν είναι απλώς ένας τεράστιος γίγαντας που θα προκαλέσει οικονομικές και οικονομικές καταστροφές για δεκαετίες μπροστά από τώρα. Πρόκειται για μια απειλή εδώ και τώρα, όπως καταδεικνύεται από την αυξανόμενη συχνότητα και τη σοβαρότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Εκτός από την κλιματική αλλαγή, υπάρχουν ενδείξεις ότι ξεχωριστά, βαθύτερα σεισμικά γεγονότα βρίσκονται σε εξέλιξη, οδηγώντας σε ταχείες παγκόσμιες μεταβολές της μαγνητικής πολικότητας και την επιτάχυνση των ωκεάνιων ρευμάτων.
Οποιαδήποτε από αυτές τις εξελίξεις θα μπορούσε να προκαλέσει μια περιβαλλοντική εκδήλωση ενός λευκού κύκνου, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιματικά "σημεία ανατροπής" όπως η κατάρρευση σημαντικών φύλλων πάγου στην Ανταρκτική ή τη Γροιλανδία τα επόμενα χρόνια.
Γνωρίζουμε ήδη ότι η υποβρύχια ηφαιστειακή δραστηριότητα αυξάνεται.
τι συμβαίνει εάν η τάση αυτή μεταφράζεται σε ταχεία θαλάσσια οξίνιση και εξάντληση των παγκόσμιων ιχθυαποθεμάτων στα οποία βασίζονται δισεκατομμύρια άνθρωποι;
Συνοπτικά…
Από τις αρχές του 2020, αυτό είναι το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε: Οι ΗΠΑ και το Ιράν έχουν ήδη στρατιωτική αντιπαράθεση που σύντομα θα κλιμακωθεί.
Η Κίνα βρίσκεται υπό τον έλεγχο μιας επιδημίας που κινδυνεύει να μετατραπεί σε παγκόσμια πανδημία.
Κυβερνοπόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη.
Οι κυριότεροι κάτοχοι αμερικανικών κρατικών ομολόγων ακολουθούν στρατηγικές διαφοροποίησης.
Οι εκλογές των Δημοκρατικών ήδη θέτουν τα ψήγματα αμφισβήτηση της εγκυρότητας των ψηφοφοριών
Η αντιπαλότητα των ΗΠΑ και των τεσσάρων ρεβιζιονιστικών δυνάμεων κλιμακώνονται.
Και το πραγματικό κόστος της αλλαγής του κλίματος και των άλλων περιβαλλοντικών τάσεων αυξάνονται.
Αυτός ο κατάλογος δεν εξαντλείται, αλλά δείχνει αυτό που λογικά αναμένει κανείς για το 2020.
Οι χρηματοοικονομικές αγορές, εν τω μεταξύ, παραμένουν στην νιρβάνα της άρνησης των κινδύνων, πεπεισμένες ότι το 2020 θα είναι μια ήρεμη αν όχι ευτυχισμένη χρόνια για τις μεγάλες οικονομίες και τις παγκόσμιες αγορές.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών