Η εκ νέου μετατροπή του ναού σε τζαμί δηλώνει σε όλο τον κόσμο ότι δυστυχώς δεν είμαστε πλέον κοσμικό κράτος
Για τον πρόεδρο Erdogan και τους συντηρητικούς μουσουλμάνους υποστηρικτές του, η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί είναι ένα ορόσημο στην αναγέννηση της Τουρκίας ως ενός ισχυρού μουσουλμανικού έθνους, έναν αιώνα μετά από μια σειρά λανθασμένων προσπαθειών να μιμηθεί τη Χριστιανική Δύση.
Όσοι έρχονται σε αντίθεση με αυτή την κίνηση, στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό, βλέπουν την απόφαση του Τούρκου προέδρου να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε Τζαμί ως την τελευταία δραματική απόδειξη ότι επί της θητείας του Erdogan αναδύεται μια Τουρκία λιγότερο κοσμική και ανεκτική.
Tο Bloomberg αναφερόμενο στις αντιδράσεις που προκάλεσε παγκοσμίως η απόφαση αυτή του τούρκου προέδρου φιλοξενεί τη δήλωση του Τούρκου συγγραφέα Orhan Pamuk, που έχει βραβευτεί με Νόμπελ Λογοτεχνίας, στο βρετανικό BBC.
"Η εκ νέου μετατροπή του ναού σε τζαμί δηλώνει σε όλο τον κόσμο ότι δυστυχώς δεν είμαστε πλέον κοσμικό κράτος. Υπάρχουν εκατομμύρια κοσμικών Τούρκων όπως εγώ που δηλώνουμε την αντίθεσή μας, αλλά οι φωνές μας δεν ακούγονται".
Όπως υπογραμμίζει το Bloomberg, ο βυζαντινός καθεδρικός ναός άλλαξε καθεστώς σε δύο περιπτώσεις στην τελευταία χιλιετία. Μετατράπηκε σε τζαμί ύστερα από την οθωμανική κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453 και την εκ νέου μετατροπή του σε μουσείο το 1934 από τον Κεμάλ Ατατούρκ στην προσπάθειά του να εκκοσμικεύσει την τότε νέα Τουρκική Δημοκρατία.
Προάγγελος ελευθερίας
Η απόφαση του τουρκικού ΣτΕ, η οποία αναίρεσε την κίνηση του Ατατούρκ, ήταν λιγότερο δραματική απ' ό,τι η πτώση του Βυζαντίου.
"Η αναγέννηση της Αγίας Σοφίας είναι ένας προάγγελος ελευθερίας του Αλ- Ακσά και τα βήματα των μουσουλμάνων αναδύονται ύστερα από μια περίοδο διαλείμματος”, δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος στην αναφορά του στο τζαμί Αλ-Ακσά της Ιερουσαλήμ, το οποίο οι μουσουλμάνοι θεωρούν ότι τελεί υπό κατοχή.
Σύμφωνα με τον Erdogan, η Αγία Σοφία θα ανοίξει για να δεχθεί τους πιστούς μουσουλμάνους στις 24 Ιουλίου, στην επέτειο της συνθήκης του 1923 (της συνθήκης της Λωζάνης) που καθιέρωσε τα υφιστάμενα σύνορα της Τουρκίας. Η εν λόγο συνθήκη επί μακρόν θεωρείτο ως νίκη για τους Τούρκους, αλλά το τελευταίο καιρό ο Erdogan την επικρίνει, θεωρώντας ότι εκχωρήθηκαν εδάφη και εκλάπησαν από την Τουρκία και το νόμιμο status της που είχε ως μεγάλη δύναμη.
Για τους Τούρκους θρησκευόμενους συντηρητικούς, "η μετατροπή της Αγίας Σοφίας είναι η απόλυτη στιγμή”, ανέφερε ο Mustafa Akyol, ειδικός στο Ισλάμ που συνεργάζεται με το Cato Institute, ένα think tank με έδρα την Ουάσινγκτον.
Το δίκαιο του ξίφους
"Πιστεύουν σε αυτό που ονομάζουν το δίκαιο του ξίφους, το δικαίωμα των Οθωμανών να μετατρέψουν μια εκκλησία σε τζαμί ως αποτέλεσμα της κατάκτησής τους”, αναφέρει ο Akyol. "Η Τουρκία έχει το κυριαρχικό δικαίωμα να το πράξει. Όμως τη ρωτάω: Τι θα λέγατε αν το Ισραήλ έκανε κάτι ανάλογο με το Αλ- Ακσά; Θα ήταν και αυτό δίκαιο του ξίφους;” αναφέρει ο Akyol.
Η Αγία Σοφία δεν είναι ο μοναδικός καθεδρικός ή τζαμί που έχει αλλάξει. Στην Κόρδοβα, η οποία για αιώνες υπήρξε το κέντρο της Ισλαμικής κυριαρχίας στην Ισπανία, το μεγάλο τζαμί έδωσε τη θέση σε έναν χριστιανικό καθεδρικό ναό που χτίστηκε στην "καρδιά” του τζαμιού , ύστερα από την ανάκτηση της περιοχής τον 13ο αιώνα.
Σύμφωνα με τον Akyol, μια πιθανή μεγάλη διαφορά είναι ότι στην Κόρδοβα οι μουσουλμανικές απεικονίσεις παραμένουν στον καθεδρικό και είναι ορατές σε όλους. Όμως το Ισλάμ απαγορεύει τη χριστιανική εικονογράφηση και παραμένει ασαφές τι θα συμβεί στις αγιογραφίες της Αγίας Σοφίας -οι οποίες είχαν καλυφθεί από τους Οθωμανούς και αποκαλύφθηκαν το 1934- και αν θα καλυφθούν εκ νέου.
Ο Erdogan στον λόγο του την Παρασκευή ανέφερε ότι το κτίριο "θα διατηρήσει το καθεστώς του μνημείου πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας”.
Η απόφασή του φαινόταν εδώ και αρκετό καιρό να έρχεται.
Το πιθανότερο είναι ότι η κίνηση του Ερντογάν θα προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά στις ήδη δύσκολες σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα, για την οποία η Αγία Σοφία έχει ιδιαίτερη σημασία ως το σημαντικότερο μνημείο της ορθοδοξίας. Ούτως ή άλλως οι εντάσεις ανάμεσα στις δύο χώρες είναι αυξημένες λόγω των ενεργειακών ερευνών στη Μεσόγειο.
Η Ελλάδα προειδοποιεί για ένταση στις σχέσεις της Τουρκίας με την Αθήνα και την ΕΕ
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, καταδίκασε την απόφαση Erdogan με δήλωσή του την Παρασκευή, τονίζοντας ότι δεν επηρεάζονται "μόνο οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα, αλλά επίσης οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την UNESCO και τη διεθνή κοινότητα”.
Η Αγία Σοφία βρίσκεται στη λίστα της UNESCO με τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομίας, με τον οργανισμό να δηλώνει τη "βαθύτατη λύπη του” για την απόφαση των τουρκικών αρχών. Η ΕΕ από την πλευρά της χαρακτήρισε την απόφαση του Erdogan ως "λυπηρή”.
"Πράγματι για πολλούς λόγους είναι μια σοκαριστική απόφαση”, αναφέρει ο James Ker-Lindsay του London School of Economics, ο οποίος εστιάζει στην ασφάλεια στη νοτιοανατολική Ευρώπη. "Το μόνο που πετυχαίνει είναι η επιδείνωση των σχέσεων Αθήνας-Άγκυρας, όπως τις παρακολουθούμε τα τελευταία χρόνια και έχει υπολογιστεί έτσι ώστε να απομακρύνει και τα τελευταία ίχνη εμπιστοσύνης" τονίζει.
Όσοι έρχονται σε αντίθεση με αυτή την κίνηση, στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό, βλέπουν την απόφαση του Τούρκου προέδρου να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε Τζαμί ως την τελευταία δραματική απόδειξη ότι επί της θητείας του Erdogan αναδύεται μια Τουρκία λιγότερο κοσμική και ανεκτική.
Tο Bloomberg αναφερόμενο στις αντιδράσεις που προκάλεσε παγκοσμίως η απόφαση αυτή του τούρκου προέδρου φιλοξενεί τη δήλωση του Τούρκου συγγραφέα Orhan Pamuk, που έχει βραβευτεί με Νόμπελ Λογοτεχνίας, στο βρετανικό BBC.
"Η εκ νέου μετατροπή του ναού σε τζαμί δηλώνει σε όλο τον κόσμο ότι δυστυχώς δεν είμαστε πλέον κοσμικό κράτος. Υπάρχουν εκατομμύρια κοσμικών Τούρκων όπως εγώ που δηλώνουμε την αντίθεσή μας, αλλά οι φωνές μας δεν ακούγονται".
Όπως υπογραμμίζει το Bloomberg, ο βυζαντινός καθεδρικός ναός άλλαξε καθεστώς σε δύο περιπτώσεις στην τελευταία χιλιετία. Μετατράπηκε σε τζαμί ύστερα από την οθωμανική κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453 και την εκ νέου μετατροπή του σε μουσείο το 1934 από τον Κεμάλ Ατατούρκ στην προσπάθειά του να εκκοσμικεύσει την τότε νέα Τουρκική Δημοκρατία.
Προάγγελος ελευθερίας
Η απόφαση του τουρκικού ΣτΕ, η οποία αναίρεσε την κίνηση του Ατατούρκ, ήταν λιγότερο δραματική απ' ό,τι η πτώση του Βυζαντίου.
"Η αναγέννηση της Αγίας Σοφίας είναι ένας προάγγελος ελευθερίας του Αλ- Ακσά και τα βήματα των μουσουλμάνων αναδύονται ύστερα από μια περίοδο διαλείμματος”, δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος στην αναφορά του στο τζαμί Αλ-Ακσά της Ιερουσαλήμ, το οποίο οι μουσουλμάνοι θεωρούν ότι τελεί υπό κατοχή.
Σύμφωνα με τον Erdogan, η Αγία Σοφία θα ανοίξει για να δεχθεί τους πιστούς μουσουλμάνους στις 24 Ιουλίου, στην επέτειο της συνθήκης του 1923 (της συνθήκης της Λωζάνης) που καθιέρωσε τα υφιστάμενα σύνορα της Τουρκίας. Η εν λόγο συνθήκη επί μακρόν θεωρείτο ως νίκη για τους Τούρκους, αλλά το τελευταίο καιρό ο Erdogan την επικρίνει, θεωρώντας ότι εκχωρήθηκαν εδάφη και εκλάπησαν από την Τουρκία και το νόμιμο status της που είχε ως μεγάλη δύναμη.
Για τους Τούρκους θρησκευόμενους συντηρητικούς, "η μετατροπή της Αγίας Σοφίας είναι η απόλυτη στιγμή”, ανέφερε ο Mustafa Akyol, ειδικός στο Ισλάμ που συνεργάζεται με το Cato Institute, ένα think tank με έδρα την Ουάσινγκτον.
Το δίκαιο του ξίφους
"Πιστεύουν σε αυτό που ονομάζουν το δίκαιο του ξίφους, το δικαίωμα των Οθωμανών να μετατρέψουν μια εκκλησία σε τζαμί ως αποτέλεσμα της κατάκτησής τους”, αναφέρει ο Akyol. "Η Τουρκία έχει το κυριαρχικό δικαίωμα να το πράξει. Όμως τη ρωτάω: Τι θα λέγατε αν το Ισραήλ έκανε κάτι ανάλογο με το Αλ- Ακσά; Θα ήταν και αυτό δίκαιο του ξίφους;” αναφέρει ο Akyol.
Η Αγία Σοφία δεν είναι ο μοναδικός καθεδρικός ή τζαμί που έχει αλλάξει. Στην Κόρδοβα, η οποία για αιώνες υπήρξε το κέντρο της Ισλαμικής κυριαρχίας στην Ισπανία, το μεγάλο τζαμί έδωσε τη θέση σε έναν χριστιανικό καθεδρικό ναό που χτίστηκε στην "καρδιά” του τζαμιού , ύστερα από την ανάκτηση της περιοχής τον 13ο αιώνα.
Σύμφωνα με τον Akyol, μια πιθανή μεγάλη διαφορά είναι ότι στην Κόρδοβα οι μουσουλμανικές απεικονίσεις παραμένουν στον καθεδρικό και είναι ορατές σε όλους. Όμως το Ισλάμ απαγορεύει τη χριστιανική εικονογράφηση και παραμένει ασαφές τι θα συμβεί στις αγιογραφίες της Αγίας Σοφίας -οι οποίες είχαν καλυφθεί από τους Οθωμανούς και αποκαλύφθηκαν το 1934- και αν θα καλυφθούν εκ νέου.
Ο Erdogan στον λόγο του την Παρασκευή ανέφερε ότι το κτίριο "θα διατηρήσει το καθεστώς του μνημείου πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας”.
Η απόφασή του φαινόταν εδώ και αρκετό καιρό να έρχεται.
Και όπως η απόφαση του Ατατούρκ για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσείο, που συνέβαλλε στο να λειανθεί το έδαφος στις σχέσεις με την Ελλάδα, σε μια εποχή που αυξανόντουσαν οι στρατιωτικές εντάσεις στην Ευρώπη, σε μια διαφορετική πολιτική χρονική στιγμή συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο.
Η δημοφιλία του Erdogan υποχωρεί υπό το βάρος μιας κατεστραμμένης οικονομίας, την ώρα που δέχεται την πίεση των πολιτικών του αντιπάλων.Το πιθανότερο είναι ότι η κίνηση του Ερντογάν θα προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά στις ήδη δύσκολες σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα, για την οποία η Αγία Σοφία έχει ιδιαίτερη σημασία ως το σημαντικότερο μνημείο της ορθοδοξίας. Ούτως ή άλλως οι εντάσεις ανάμεσα στις δύο χώρες είναι αυξημένες λόγω των ενεργειακών ερευνών στη Μεσόγειο.
Η Ελλάδα προειδοποιεί για ένταση στις σχέσεις της Τουρκίας με την Αθήνα και την ΕΕ
Η Αγία Σοφία βρίσκεται στη λίστα της UNESCO με τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομίας, με τον οργανισμό να δηλώνει τη "βαθύτατη λύπη του” για την απόφαση των τουρκικών αρχών. Η ΕΕ από την πλευρά της χαρακτήρισε την απόφαση του Erdogan ως "λυπηρή”.
"Πράγματι για πολλούς λόγους είναι μια σοκαριστική απόφαση”, αναφέρει ο James Ker-Lindsay του London School of Economics, ο οποίος εστιάζει στην ασφάλεια στη νοτιοανατολική Ευρώπη. "Το μόνο που πετυχαίνει είναι η επιδείνωση των σχέσεων Αθήνας-Άγκυρας, όπως τις παρακολουθούμε τα τελευταία χρόνια και έχει υπολογιστεί έτσι ώστε να απομακρύνει και τα τελευταία ίχνη εμπιστοσύνης" τονίζει.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών