Πρόκειται για ένα καίριο ζήτημα στην καρδιά του Καυκάσου τα τελευταία 30 χρόνια, το οποίο επανήλθε στο προσκήνιο λόγω των αυξανόμενων επιθέσεων της Αρμενίας
Έξι απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα, δίνει το πρακτορείο Anadolu, ώστε να παρουσιαστεί το ζήτημα της... παράνομης όπως τη χαρακτηρίζει, κατοχής του Άνω Καραμπάχ, γνωστού και ως Nagorno-Karabakh.
Πρόκειται για ένα καίριο ζήτημα στην καρδιά του Καυκάσου τα τελευταία 30 χρόνια, το οποίο επανήλθε στην ημερήσια διάταξη λόγω των αυξανόμενων επιθέσεων της Αρμενίας.
Οι προκλήσεις του Ερεβάν ήταν μια προσπάθεια να αποσπάσουν την προσοχή από κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα, αναφέρει το Anadolu.
Το Αζερμπαϊτζάν, ωστόσο, θέλει να επιστρέψουν τα εδάφη του.
Εδώ, η διαφωνία εξηγείται σε έξι σημεία.
1- Πότε και πώς ξεκίνησε η σύγκρουση στο Άνω Καραμπάχ;
Η προέλευση της σύγκρουσης ανάγεται στις αρχές του 20ού αιώνα.
Κατά τη σοβιετική εποχή, ο πρωθυπουργός Joseph Stalin αποφάσισε να δημιουργήσει μια αρμενική αυτόνομη περιοχή στο Άνω Καραμπάχ εντός των συνόρων του Αζερμπαϊτζάν.
Έτσι, εγκατέστησε πολλούς Αρμένιους από διαφορετικές περιοχές.
Αυτή η πολιτική των Ρώσων άρχισε να έχει αιματηρά αποτελέσματα στα τέλη της δεκαετίας του '90.
Όταν η Σοβιετική Ένωση άρχισε να εξασθενεί, οι Αρμένιοι ζήτησαν τη μεταφορά του Καραμπάχ από το Σοβιετικό Αζερμπαϊτζάν στη Σοβιετική Αρμενία.
Οι διαφωνίες μεταξύ των δύο κοινοτήτων μετατράπηκαν σε σύγκρουση και σε μεγάλο πόλεμο στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Οι Αρμένιοι, που είχαν την υποστήριξη των Ρώσων, κατέλαβαν το Khankendi το 1991, ενώτο 1992 κατέλαβαν το Shusha και το Khojaly.
Οι Αρμένιοι, οι οποίοι αργότερα κατέλαβαν τις περιοχές Lachin, Khojavend, Kalbajar και Agdara, εισήλθαν στο Agdam το 1993.
Μετά το Agdam, ακολούθησε η κατοχή στις επαρχίες Jabrayil, Fuzuli, Qubadli και Zangilan.
Έτσι, περίπου το 20% των εδαφών του Αζερμπαϊτζάν καταλήφθηκαν και σχεδόν ένα εκατομμύριο Αζέροι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις περιοχές τους.
2- Ποιο είναι το Πρωτόκολλο Bishkek που υπεγράφη πριν από 26 χρόνια και παρέμεινε μόνο στα χαρτιά;
Με την αύξηση των αρμενικών βιαιοπραγιών (κατά το Anadolu), τα μέρη υπέγραψαν συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, γνωστή ως Πρωτόκολλο Bishkek, μετά από συνάντηση με την πρωτοβουλία της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης των κρατών μελών της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών, του Κοινοβουλίου της Δημοκρατίας της Κιργιζίας, της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης της Ρωσίας και του Υπουργείου Εξωτερικών στο Μπισκέκ στις 4-5 Μαΐου 1994.
Με το πρωτόκολλο που υπογράφηκε σε επίπεδο εκπροσώπων του Κοινοβουλίου, συμφωνήθηκε ότι από τις 12 Μαΐου 1994, τα μέρη θα κηρύξουν κατάπαυση του πυρός και δεν θα οργανώσουν αμοιβαία επίθεση, θα αποσύρουν τις δυνάμεις από τα "κατακτηθέντα εδάφη", θα αποκαταστήσουν τις υποδομές και θα επιτρέψουν την επιστροφή των προσφύγων.
Το αντίγραφο της συμφωνίας στο Μπακού υπογράφηκε στις 8 Μαΐου αφού έγιναν ορισμένες αλλαγές από τον τότε πρόεδρο του κοινοβουλίου.
Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, μια συνολική συμφωνία προοριζόταν στο μέλλον, αλλά η ειρηνευτική συμφωνία που αναφέρεται στο πρωτόκολλο δεν μπορούσε να επιτευχθεί λόγω της διαφωνίας των μερών.
Παρόλο που οι επιθέσεις και οι επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας τερματίστηκαν με το πρωτόκολλο, η κατάπαυση του πυρός παρέμεινε στα χαρτιά τα τελευταία 26 χρόνια.
Δεν είναι γνωστοί ακριβείς αριθμοί θυμάτων, αλλά εκτιμάται ότι είναι χιλιάδες.
3- Γιατί οι διεθνείς οργανισμοί δεν βρήκαν λύση;
Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) συγκρότησε την Ομάδα του Μινσκ στις 24 Μαρτίου 1992, προκειμένου να ενθαρρύνει μια ειρηνική λύση στη σύγκρουση Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Η Ρωσία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ ήταν συμπρόεδροι του ομίλου.
Η Ομάδα Minsk του ΟΑΣΕ, η οποία ιδρύθηκε για την επίλυση του προβλήματος, δεν έχει επιτύχει μέχρι στιγμής αποτελέσματα.
Οι συμπρόεδροι της Ομάδας του Μινσκ, οι οποίοι επισκέφθηκαν περιοδικά και τις δύο χώρες και συναντήθηκαν με τις αρχές, δεν έκαναν τίποτα άλλο παρά να προειδοποιούν τα μέρη να συμμορφώνονται με την κατάπαυση του πυρός κάθε φορά.
4- Πώς συνέβαλε η Ρωσία στο αδιέξοδο του Άνω Καραμπάχ;
Ενώ η Ρωσία ήταν ο συμπρόεδρος της Ομάδας του Μινσκ από τη μία πλευρά, ακολούθησε επίσης μια πολιτική συγκράτησης των μερών δημιουργώντας αβεβαιότητα.
Πριν και μετά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που υπεγράφη μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν το 1994, ο Ρωσικος οπλισμός της Αρμενίας ήταν πάντα στην ημερήσια διάταξη.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δηλώθηκε ότι η Ρωσία δωρίζει άμεσα όπλα στην Αρμενία ή χορήγησε πίστωση και τα πούλησε στην τιμή της εγχώριας αγοράς της Ρωσίας.
Η έκθεση που εκπόνησε ο Lev Rokhlin, επικεφαλής της Επιτροπής Άμυνας της Κρατικής Δούμας, της κάτω πτέρυγας της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το 1997 αποκάλυψε ότι η Ρωσία έχει δωρίσει όπλα αξίας 1 δισ. δολαρίων στην Αρμενία μεταξύ 1993-1996.
Από την άλλη πλευρά, το 2008, αναφέρθηκε ευρέως ότι η Ρωσία δωρίζει όπλα αξίας 800 εκατ. δολαρίων στην Αρμενία.
Ο πρώην πρόεδρος της Αρμενίας Serzh Sargsyan, δήλωσε στις 19 Αυγούστου μετά τις επιθέσεις του Tovuz τον Ιούλιο, ότι η Ρωσία έστειλε περισσότερους από 50.000 τόνους όπλων στην Αρμενία μεταξύ 2010-2018.
Με τη συμφωνία δανείου που υπεγράφη μεταξύ των δύο χωρών το 2015, η Ρωσία χορήγησε δάνειο 200 εκατ. δολαρίων στην Αρμενία για να αγοράσει όπλα, και στο πλαίσιο αυτού του δανείου, η Αρμενία αγόρασε όπλα από τη Ρωσία στην τιμή της εγχώριας αγοράς.
Στην τετραήμερη σύγκρουση το 2016, αφού το Αζερμπαϊτζάν απελευθέρωσε ορισμένα από τα υπό κατοχή ύψη, η Ρωσία τοποθέτησε πυραύλους Iskander-M στην Αρμενία.
5 - Ποια είναι η πολιτική της Τουρκίας για το ζήτημα του Άνω Καραμπάχ;
Από την αρχή της κρίσης, η Τουρκία υποστήριξε τη στάση του Αζερμπαϊτζάν σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Τούρκοι αξιωματούχοι, ειδικά ο Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan, κάλεσαν την Αρμενία να τερματίσει την κατοχή σε διεθνείς συναντήσεις στις οποίες παρευρέθηκαν.
Η διοίκηση της Άγκυρας δήλωσε συχνά ότι οι διπλωματικές σχέσεις με την Αρμενία δεν θα αποκατασταθούν έως ότου λήξει η κατοχή των εδαφών του Αζερμπαϊτζάν.
6 - Ποιες είναι οι προτεινόμενες λύσεις στο Άνω Καραμπάχ, το παγωμένο πρόβλημα του Καυκάσου;
Καμία χώρα ή διεθνής οργανισμός δεν αναγνώρισε την κατοχή της Αρμενίας για σχεδόν 30 χρόνια και τη λεγόμενη δημοκρατία που ίδρυσε στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν.
Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενέκρινε τέσσερα ψηφίσματα, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης εκκένωσης κατεχόμενων εδαφών από την Αρμενία, αλλά η διοίκηση του Ερεβάν δεν συμμορφώθηκε με αυτές τις αποφάσεις.
Η πλευρά του Αζερμπαϊτζάν προβάλλει την προϋπόθεση ότι οι Αρμένιοι στρατιώτες αποσύρονται από τις περιοχές που κατέλαβαν προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία επίλυσης.
Ενώ το Μπακού υπόσχεται αυτονομία υψηλού επιπέδου στον Άνω Καραμπάχ, η Αρμενία θέλει αυτή η περιοχή να είναι ανεξάρτητη από το Αζερμπαϊτζάν.
www.bankingnews.gr
Πρόκειται για ένα καίριο ζήτημα στην καρδιά του Καυκάσου τα τελευταία 30 χρόνια, το οποίο επανήλθε στην ημερήσια διάταξη λόγω των αυξανόμενων επιθέσεων της Αρμενίας.
Οι προκλήσεις του Ερεβάν ήταν μια προσπάθεια να αποσπάσουν την προσοχή από κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα, αναφέρει το Anadolu.
Το Αζερμπαϊτζάν, ωστόσο, θέλει να επιστρέψουν τα εδάφη του.
Εδώ, η διαφωνία εξηγείται σε έξι σημεία.
1- Πότε και πώς ξεκίνησε η σύγκρουση στο Άνω Καραμπάχ;
Η προέλευση της σύγκρουσης ανάγεται στις αρχές του 20ού αιώνα.
Κατά τη σοβιετική εποχή, ο πρωθυπουργός Joseph Stalin αποφάσισε να δημιουργήσει μια αρμενική αυτόνομη περιοχή στο Άνω Καραμπάχ εντός των συνόρων του Αζερμπαϊτζάν.
Έτσι, εγκατέστησε πολλούς Αρμένιους από διαφορετικές περιοχές.
Αυτή η πολιτική των Ρώσων άρχισε να έχει αιματηρά αποτελέσματα στα τέλη της δεκαετίας του '90.
Όταν η Σοβιετική Ένωση άρχισε να εξασθενεί, οι Αρμένιοι ζήτησαν τη μεταφορά του Καραμπάχ από το Σοβιετικό Αζερμπαϊτζάν στη Σοβιετική Αρμενία.
Οι διαφωνίες μεταξύ των δύο κοινοτήτων μετατράπηκαν σε σύγκρουση και σε μεγάλο πόλεμο στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Οι Αρμένιοι, που είχαν την υποστήριξη των Ρώσων, κατέλαβαν το Khankendi το 1991, ενώτο 1992 κατέλαβαν το Shusha και το Khojaly.
Οι Αρμένιοι, οι οποίοι αργότερα κατέλαβαν τις περιοχές Lachin, Khojavend, Kalbajar και Agdara, εισήλθαν στο Agdam το 1993.
Μετά το Agdam, ακολούθησε η κατοχή στις επαρχίες Jabrayil, Fuzuli, Qubadli και Zangilan.
Έτσι, περίπου το 20% των εδαφών του Αζερμπαϊτζάν καταλήφθηκαν και σχεδόν ένα εκατομμύριο Αζέροι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις περιοχές τους.
2- Ποιο είναι το Πρωτόκολλο Bishkek που υπεγράφη πριν από 26 χρόνια και παρέμεινε μόνο στα χαρτιά;
Με την αύξηση των αρμενικών βιαιοπραγιών (κατά το Anadolu), τα μέρη υπέγραψαν συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, γνωστή ως Πρωτόκολλο Bishkek, μετά από συνάντηση με την πρωτοβουλία της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης των κρατών μελών της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών, του Κοινοβουλίου της Δημοκρατίας της Κιργιζίας, της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης της Ρωσίας και του Υπουργείου Εξωτερικών στο Μπισκέκ στις 4-5 Μαΐου 1994.
Με το πρωτόκολλο που υπογράφηκε σε επίπεδο εκπροσώπων του Κοινοβουλίου, συμφωνήθηκε ότι από τις 12 Μαΐου 1994, τα μέρη θα κηρύξουν κατάπαυση του πυρός και δεν θα οργανώσουν αμοιβαία επίθεση, θα αποσύρουν τις δυνάμεις από τα "κατακτηθέντα εδάφη", θα αποκαταστήσουν τις υποδομές και θα επιτρέψουν την επιστροφή των προσφύγων.
Το αντίγραφο της συμφωνίας στο Μπακού υπογράφηκε στις 8 Μαΐου αφού έγιναν ορισμένες αλλαγές από τον τότε πρόεδρο του κοινοβουλίου.
Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, μια συνολική συμφωνία προοριζόταν στο μέλλον, αλλά η ειρηνευτική συμφωνία που αναφέρεται στο πρωτόκολλο δεν μπορούσε να επιτευχθεί λόγω της διαφωνίας των μερών.
Παρόλο που οι επιθέσεις και οι επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας τερματίστηκαν με το πρωτόκολλο, η κατάπαυση του πυρός παρέμεινε στα χαρτιά τα τελευταία 26 χρόνια.
Δεν είναι γνωστοί ακριβείς αριθμοί θυμάτων, αλλά εκτιμάται ότι είναι χιλιάδες.
3- Γιατί οι διεθνείς οργανισμοί δεν βρήκαν λύση;
Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) συγκρότησε την Ομάδα του Μινσκ στις 24 Μαρτίου 1992, προκειμένου να ενθαρρύνει μια ειρηνική λύση στη σύγκρουση Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Η Ρωσία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ ήταν συμπρόεδροι του ομίλου.
Η Ομάδα Minsk του ΟΑΣΕ, η οποία ιδρύθηκε για την επίλυση του προβλήματος, δεν έχει επιτύχει μέχρι στιγμής αποτελέσματα.
Οι συμπρόεδροι της Ομάδας του Μινσκ, οι οποίοι επισκέφθηκαν περιοδικά και τις δύο χώρες και συναντήθηκαν με τις αρχές, δεν έκαναν τίποτα άλλο παρά να προειδοποιούν τα μέρη να συμμορφώνονται με την κατάπαυση του πυρός κάθε φορά.
4- Πώς συνέβαλε η Ρωσία στο αδιέξοδο του Άνω Καραμπάχ;
Ενώ η Ρωσία ήταν ο συμπρόεδρος της Ομάδας του Μινσκ από τη μία πλευρά, ακολούθησε επίσης μια πολιτική συγκράτησης των μερών δημιουργώντας αβεβαιότητα.
Πριν και μετά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που υπεγράφη μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν το 1994, ο Ρωσικος οπλισμός της Αρμενίας ήταν πάντα στην ημερήσια διάταξη.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δηλώθηκε ότι η Ρωσία δωρίζει άμεσα όπλα στην Αρμενία ή χορήγησε πίστωση και τα πούλησε στην τιμή της εγχώριας αγοράς της Ρωσίας.
Η έκθεση που εκπόνησε ο Lev Rokhlin, επικεφαλής της Επιτροπής Άμυνας της Κρατικής Δούμας, της κάτω πτέρυγας της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας, το 1997 αποκάλυψε ότι η Ρωσία έχει δωρίσει όπλα αξίας 1 δισ. δολαρίων στην Αρμενία μεταξύ 1993-1996.
Από την άλλη πλευρά, το 2008, αναφέρθηκε ευρέως ότι η Ρωσία δωρίζει όπλα αξίας 800 εκατ. δολαρίων στην Αρμενία.
Ο πρώην πρόεδρος της Αρμενίας Serzh Sargsyan, δήλωσε στις 19 Αυγούστου μετά τις επιθέσεις του Tovuz τον Ιούλιο, ότι η Ρωσία έστειλε περισσότερους από 50.000 τόνους όπλων στην Αρμενία μεταξύ 2010-2018.
Με τη συμφωνία δανείου που υπεγράφη μεταξύ των δύο χωρών το 2015, η Ρωσία χορήγησε δάνειο 200 εκατ. δολαρίων στην Αρμενία για να αγοράσει όπλα, και στο πλαίσιο αυτού του δανείου, η Αρμενία αγόρασε όπλα από τη Ρωσία στην τιμή της εγχώριας αγοράς.
Στην τετραήμερη σύγκρουση το 2016, αφού το Αζερμπαϊτζάν απελευθέρωσε ορισμένα από τα υπό κατοχή ύψη, η Ρωσία τοποθέτησε πυραύλους Iskander-M στην Αρμενία.
5 - Ποια είναι η πολιτική της Τουρκίας για το ζήτημα του Άνω Καραμπάχ;
Από την αρχή της κρίσης, η Τουρκία υποστήριξε τη στάση του Αζερμπαϊτζάν σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Τούρκοι αξιωματούχοι, ειδικά ο Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan, κάλεσαν την Αρμενία να τερματίσει την κατοχή σε διεθνείς συναντήσεις στις οποίες παρευρέθηκαν.
Η διοίκηση της Άγκυρας δήλωσε συχνά ότι οι διπλωματικές σχέσεις με την Αρμενία δεν θα αποκατασταθούν έως ότου λήξει η κατοχή των εδαφών του Αζερμπαϊτζάν.
6 - Ποιες είναι οι προτεινόμενες λύσεις στο Άνω Καραμπάχ, το παγωμένο πρόβλημα του Καυκάσου;
Καμία χώρα ή διεθνής οργανισμός δεν αναγνώρισε την κατοχή της Αρμενίας για σχεδόν 30 χρόνια και τη λεγόμενη δημοκρατία που ίδρυσε στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν.
Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενέκρινε τέσσερα ψηφίσματα, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης εκκένωσης κατεχόμενων εδαφών από την Αρμενία, αλλά η διοίκηση του Ερεβάν δεν συμμορφώθηκε με αυτές τις αποφάσεις.
Η πλευρά του Αζερμπαϊτζάν προβάλλει την προϋπόθεση ότι οι Αρμένιοι στρατιώτες αποσύρονται από τις περιοχές που κατέλαβαν προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία επίλυσης.
Ενώ το Μπακού υπόσχεται αυτονομία υψηλού επιπέδου στον Άνω Καραμπάχ, η Αρμενία θέλει αυτή η περιοχή να είναι ανεξάρτητη από το Αζερμπαϊτζάν.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών