Η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής στην ευρύτερη γειτονιά της ΕΕ στρατιωτικοποιείται όλο και περισσότερο γράφει αναλυτή στη Politico
Σε απλό θεατή των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή της κινδυνεύει να μετατραπεί η ΕΕ μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση της Ρωσίας μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν για το Nagorno Karabakh.
Όπως επισημαίνει σε άρθρο γνώμης στο Politico ο διευθυντής του προγράμματος Wider Europe στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων με την κατάσταση τώρα στο πεδίο των μαχών να έχει «ξαναπαγώσει», διαφαίνονται δύο καθαροί νικητές: η Ρωσία και η Τουρκία, που ενεπλάκησαν ενεργά στη σύγκρουση, ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση απλώς παρατηρούσε.
Και θα συνεχίσει να παρατηρεί όσο δεν αναθεωρεί τη στρατηγική της για την περιοχή.
«Η συμφωνία», εξηγεί ο αναλυτής, «μοιάζει πολύ με τον συμβιβασμό, στον οποίο κατέληξαν πριν από μια δεκαετία η Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και η διεθνής κοινότητα. Η μεγάλη διαφορά είναι ότι η εφαρμογή αυτής της συμφωνίας δεν γίνεται με τη βοήθεια διπλωματών ή πολιτικών, αλλά με τη στρατιωτική ισχύ.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η Ρωσία θα εγκαταστήσει 2.000 κυανόκρανους, που θα εξασφαλίζουν ότι το Nagorno Karabakh θα έχει μια προστατευόμενη από τη Ρωσία οδική σύνδεση με την Αρμενία και ότι το Αζερμπαϊτζάν θα έχει μια προστατευόμενη από τη Ρωσία επικοινωνιακή και οδική σύνδεση με τον αζερικό θύλακα του Ναχτσιβάν.
Ρωσικό πόδι στο Αζερμπαϊτζάν
Αν όμως το Αζερμπαϊτζάν μοιάζει να νίκησε και η Αρμενία να ηττήθηκε, η κατάσταση είναι πιο σύνθετη και για τις δύο χώρες.
Το Μπακού κέρδισε επτά επαρχίες γύρω από το Nagorno Karabakh, που κατέχονταν ως τώρα από την Αρμενία, και θα διατηρήσει τα εδαφικά του κέρδη στον θύλακα. Θα αναγκαστεί όμως να δεχθεί περιορισμούς στη μελλοντική εξωτερική του πολιτική και ασφάλεια.
Με τη ρωσική στρατιωτική παρουσία σε ένα έδαφος που είναι διεθνώς αναγνωρισμένο ως αζερικό, και με ρωσικό προσωπικό ασφαλείας που εξασφαλίζει την πρόσβαση του Αζερμπαϊτζάν στο Ναχτσιβάν, η Μόσχα «πατάει» πολύ πιο γερά στη χώρα αυτή.
Το Nagorno Karabakh θα μοιάζει πλέον περισσότερο με την Αμπχαζία και τη Νότια Οσετία πριν από το 2008.
Οι δύο αυτές επαρχίες της Γεωργίας που διεκδικούν την αυτονομία τους επιτρέπουν στη Ρωσία να ανεβάζει ή να κατεβάζει τη «θερμοκρασία της ασφάλειας» προκειμένου να επηρεάζει τις εξελίξεις στη Γεωργία.
Στην ομάδα αυτή εντάσσεται τώρα και το Αζερμπαϊτζάν. Βραχυπρόθεσμα, αυτό θα οδηγήσει σε έναν μήνα του μέλιτος μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Ρωσίας, σε βάθος χρόνου όμως θα αποτελεί μια πηγή αστάθειας και αντιπαραθέσεων στις σχέσεις Μόσχας και Μπακού.
Ενισχύεται η εξάρτηση της Αρμενίας από τη Ρωσία
Η Αρμενία, από την άλλη πλευρά, διατηρεί τον έλεγχο ενός μέρους του Nagorno Karabakh και η ανάπτυξη Ρώσων κυανοκράνων την καθιστά λιγότερο ευάλωτη σε μελλοντικές επιθέσεις. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνεται δραματικά η εξάρτηση της Αρμενίας από τη Ρωσία, αφού αυτό που απομένει από το ελεγχόμενο από τη Ρωσία Nagorno Karabakh είναι εντελώς ανυπεράσπιστο χωρίς τη Ρωσία. Το Ερεβάν θα δεχθεί τώρα ακόμη πιο ισχυρές πιέσεις από τη Μόσχα για να κάνει σημαντικές παραχωρήσεις στην εγχώρια ή την εξωτερική του πολιτική.
Οι πραγματικοί νικητές αυτής της σύγκρουσης είναι η Ρωσία και η Τουρκία.
Η πρώτη αυξάνει τον έλεγχό της τόσο επί της Αρμενίας όσο και επί του Αζερμπαϊτζάν.
Χάρις στον στρατό και τα drones της δεύτερης, το Αζερμπαϊτζάν ανέκτησε επτά επαρχίες και μέρος του Nagorno Karabakh.
Η Τουρκία απέδειξε έτσι ότι, αντίθετα με τη Ρωσία, ξέρει να υπερασπίζεται τους συμμάχους της.
Και οι τουρκορωσικές σχέσεις παρέμειναν ισχυρές.
Δυσοίωνες οι εξελίξεις για την ΕΕ
Τίποτα από αυτά δεν αποτελεί καλό οιωνό για την εξωτερική πολιτική και το διεθνές προφίλ της Ευρωπαϊκής Ενωσης, υπογραμμίζει ο σημαίνων αναλυτής στο άρθρο του στο Politico:
«η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής στην ευρύτερη γειτονιά της ΕΕ στρατιωτικοποιείται όλο και περισσότερο. Οι βασικοί παίκτες στην περιοχή δεν είναι χώρες της ΕΕ.
Αντιθέτως, η Τουρκία, η Ρωσία και τώρα το Αζερμπαϊτζάν βλέπουν τη στρατιωτική δράση να αποτελεί έναν αποτελεσματικό και ασφαλή δρόμο για την επιτυχία, από τον Νότιο Καύκασο μέχρι τη Συρία και τη Λιβύη», σημειώνει.
Και καταλήγει: «Όσο η ΕΕ συνεχίζει να στηρίζεται αποκλειστικά στα διπλωματικά και οικονομικά μέσα για την άσκηση της επιρροής της στην περιοχή, η τάση αυτή θα συνεχίζεται.
Για να αλλάξει η κατάσταση, η ΕΕ θα πρέπει να αρχίσει να συνεργάζεται στον στρατιωτικό τομέα, στην αντικατασκοπεία και την ασφάλεια με διάφορες χώρες στα ανατολικά και τα νότιά της.
Μόνο έτσι, η φωνή της θα αρχίσει να ακούγεται δυνατότερα».
www.bankingnews.gr
Όπως επισημαίνει σε άρθρο γνώμης στο Politico ο διευθυντής του προγράμματος Wider Europe στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων με την κατάσταση τώρα στο πεδίο των μαχών να έχει «ξαναπαγώσει», διαφαίνονται δύο καθαροί νικητές: η Ρωσία και η Τουρκία, που ενεπλάκησαν ενεργά στη σύγκρουση, ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση απλώς παρατηρούσε.
Και θα συνεχίσει να παρατηρεί όσο δεν αναθεωρεί τη στρατηγική της για την περιοχή.
«Η συμφωνία», εξηγεί ο αναλυτής, «μοιάζει πολύ με τον συμβιβασμό, στον οποίο κατέληξαν πριν από μια δεκαετία η Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και η διεθνής κοινότητα. Η μεγάλη διαφορά είναι ότι η εφαρμογή αυτής της συμφωνίας δεν γίνεται με τη βοήθεια διπλωματών ή πολιτικών, αλλά με τη στρατιωτική ισχύ.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η Ρωσία θα εγκαταστήσει 2.000 κυανόκρανους, που θα εξασφαλίζουν ότι το Nagorno Karabakh θα έχει μια προστατευόμενη από τη Ρωσία οδική σύνδεση με την Αρμενία και ότι το Αζερμπαϊτζάν θα έχει μια προστατευόμενη από τη Ρωσία επικοινωνιακή και οδική σύνδεση με τον αζερικό θύλακα του Ναχτσιβάν.
Ρωσικό πόδι στο Αζερμπαϊτζάν
Αν όμως το Αζερμπαϊτζάν μοιάζει να νίκησε και η Αρμενία να ηττήθηκε, η κατάσταση είναι πιο σύνθετη και για τις δύο χώρες.
Το Μπακού κέρδισε επτά επαρχίες γύρω από το Nagorno Karabakh, που κατέχονταν ως τώρα από την Αρμενία, και θα διατηρήσει τα εδαφικά του κέρδη στον θύλακα. Θα αναγκαστεί όμως να δεχθεί περιορισμούς στη μελλοντική εξωτερική του πολιτική και ασφάλεια.
Με τη ρωσική στρατιωτική παρουσία σε ένα έδαφος που είναι διεθνώς αναγνωρισμένο ως αζερικό, και με ρωσικό προσωπικό ασφαλείας που εξασφαλίζει την πρόσβαση του Αζερμπαϊτζάν στο Ναχτσιβάν, η Μόσχα «πατάει» πολύ πιο γερά στη χώρα αυτή.
Το Nagorno Karabakh θα μοιάζει πλέον περισσότερο με την Αμπχαζία και τη Νότια Οσετία πριν από το 2008.
Οι δύο αυτές επαρχίες της Γεωργίας που διεκδικούν την αυτονομία τους επιτρέπουν στη Ρωσία να ανεβάζει ή να κατεβάζει τη «θερμοκρασία της ασφάλειας» προκειμένου να επηρεάζει τις εξελίξεις στη Γεωργία.
Στην ομάδα αυτή εντάσσεται τώρα και το Αζερμπαϊτζάν. Βραχυπρόθεσμα, αυτό θα οδηγήσει σε έναν μήνα του μέλιτος μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Ρωσίας, σε βάθος χρόνου όμως θα αποτελεί μια πηγή αστάθειας και αντιπαραθέσεων στις σχέσεις Μόσχας και Μπακού.
Ενισχύεται η εξάρτηση της Αρμενίας από τη Ρωσία
Η Αρμενία, από την άλλη πλευρά, διατηρεί τον έλεγχο ενός μέρους του Nagorno Karabakh και η ανάπτυξη Ρώσων κυανοκράνων την καθιστά λιγότερο ευάλωτη σε μελλοντικές επιθέσεις. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνεται δραματικά η εξάρτηση της Αρμενίας από τη Ρωσία, αφού αυτό που απομένει από το ελεγχόμενο από τη Ρωσία Nagorno Karabakh είναι εντελώς ανυπεράσπιστο χωρίς τη Ρωσία. Το Ερεβάν θα δεχθεί τώρα ακόμη πιο ισχυρές πιέσεις από τη Μόσχα για να κάνει σημαντικές παραχωρήσεις στην εγχώρια ή την εξωτερική του πολιτική.
Οι πραγματικοί νικητές αυτής της σύγκρουσης είναι η Ρωσία και η Τουρκία.
Η πρώτη αυξάνει τον έλεγχό της τόσο επί της Αρμενίας όσο και επί του Αζερμπαϊτζάν.
Χάρις στον στρατό και τα drones της δεύτερης, το Αζερμπαϊτζάν ανέκτησε επτά επαρχίες και μέρος του Nagorno Karabakh.
Η Τουρκία απέδειξε έτσι ότι, αντίθετα με τη Ρωσία, ξέρει να υπερασπίζεται τους συμμάχους της.
Και οι τουρκορωσικές σχέσεις παρέμειναν ισχυρές.
Δυσοίωνες οι εξελίξεις για την ΕΕ
Τίποτα από αυτά δεν αποτελεί καλό οιωνό για την εξωτερική πολιτική και το διεθνές προφίλ της Ευρωπαϊκής Ενωσης, υπογραμμίζει ο σημαίνων αναλυτής στο άρθρο του στο Politico:
«η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής στην ευρύτερη γειτονιά της ΕΕ στρατιωτικοποιείται όλο και περισσότερο. Οι βασικοί παίκτες στην περιοχή δεν είναι χώρες της ΕΕ.
Αντιθέτως, η Τουρκία, η Ρωσία και τώρα το Αζερμπαϊτζάν βλέπουν τη στρατιωτική δράση να αποτελεί έναν αποτελεσματικό και ασφαλή δρόμο για την επιτυχία, από τον Νότιο Καύκασο μέχρι τη Συρία και τη Λιβύη», σημειώνει.
Και καταλήγει: «Όσο η ΕΕ συνεχίζει να στηρίζεται αποκλειστικά στα διπλωματικά και οικονομικά μέσα για την άσκηση της επιρροής της στην περιοχή, η τάση αυτή θα συνεχίζεται.
Για να αλλάξει η κατάσταση, η ΕΕ θα πρέπει να αρχίσει να συνεργάζεται στον στρατιωτικό τομέα, στην αντικατασκοπεία και την ασφάλεια με διάφορες χώρες στα ανατολικά και τα νότιά της.
Μόνο έτσι, η φωνή της θα αρχίσει να ακούγεται δυνατότερα».
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών