Η ύποπτη σιγή της γερμανικής προεδρίας της ΕΕ
Ουγγαρία και Πολωνία δοκιμάζουν την υπομονή της Ευρώπης.
Αλλά δοκιμάζουν και την επιβίωσή της από μια πρωτοφανή κρίση που έχει προκαλέσει η πανδημίατου κορωνοϊού, αναφέρει νέα ανάλυση του Politico.
Οι δύο χώρες εμποδίζουν την πρόοδο στην ολοκλήρωση του πακέτου της ανάκαμψης, λόγω της αντίθεσής τους σε έναν νέο μηχανισμό που θα επέτρεπε στην ΕΕ να διακόψει τα κεφάλαια σε χώρες που διαπιστώνεται ότι παραβιάζουν τις αρχές του κράτους δικαίου.
Το μπλοκ από τη Βουδαπέστη και τη Βαρσοβία άφησε το μπλοκ των 27 μελών σε αδιέξοδο, χωρίς σαφή πορεία προς τα εμπρός - και το ιστορικό ταμείο των 750 δισ. ευρώ που ήταν η απάντηση στην πανδημία του κορωνοϊού βρίσκεται σε αναστολή.
Ο νέος επταετής προϋπολογισμός των 1,074 τρισ.ευρώ της ΕΕ, ο οποίος πρόκειται να ξεκινήσει την 1η Ιανουαρίου, έχει επίσης καθυστερήσει.
Τόσο ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός όσο και η λεγόμενη απόφαση για τους ιδίους πόρους - προϋπόθεση για το μπλοκ να δανειστεί χρήματα για το ταμείο Ανάκαμψης - απαιτούν ομόφωνη υποστήριξη στο Συμβούλιο της ΕΕ.
Όμως, σε ολόκληρη την Ευρώπη, δεν υπήρχε ένδειξη ότι κάποια πλευρά θα έκανε πίσω πριν από μια τηλεδιάσκεψη ηγετών της ΕΕ που θα συζητήσει το θέμα την Πέμπτη.
Στη Χάγη, ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Mark Rutte δήλωσε στο κοινοβούλιο, "Για την Ολλανδία ο συμφωνημένος συμβιβασμός για το κράτος δικαίου είναι ο ελάχιστος.
Δεν μπορούμε να δεχτούμε τίποτα λιγότερο."
Όταν ο ακροδεξός ηγέτης Geert Wilders θρήνησε ότι οι Κάτω Χώρες δεν είχαν έναν ισχυρό πρωθυπουργό όπως ο Viktor Orban της Ουγγαρίας, ο Rutte απάντησε: «Πρέπει να είμαι περισσότερο σαν τον Orban;
Πρέπει να περιορίσω τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων, να περιορίσω την ελευθερία του τύπου;
Χαίρομαι που δεν μοιάζω με αυτόν τον άνθρωπο - φοβερό».
Άλλοι ηγέτες εξέφρασαν τη λύπη τους για την παρεμπόδιση του σχεδίου προϋπολογισμού και ανάκαμψης, το οποίο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε ομόφωνα σε σύνοδο κορυφής τον Ιούλιο μαζί με σχέδια για τον μηχανισμό του κράτους δικαίου, αν και εκείνη τη στιγμή χωρίς τις κρίσιμες λεπτομέρειες.
Οι εφημερίδες στο Βέλγιο, τη Γερμανία και την Ιρλανδία δήλωσαν για άλλη μια φορά ότι η ΕΕ είναι σε «κρίση», σημειώνοντας ότι η Ουγγαρία και η Πολωνία είναι σχετικά μεγάλοι δικαιούχοι του προϋπολογισμού της ΕΕ.
«Η Ιταλία τρέμει», αναφέρει η La Stampa.
Ενώ η Ουγγαρία και η Πολωνία θα υποφέρουν οικονομικά από οποιεσδήποτε καθυστερήσεις στη δέσμη μέτρων, τα πρωτοσέλιδα στον φιλικό προς την κυβέρνηση Τύπο και στις δύο χώρες θεωρούν τον Orban και τον Πολωνό πρωθυπουργό Mateusz Morawiecki ότι υπερασπίζονται τις χώρες τους από τον εκβιασμό και την τυραννία, ενώ ενισχύουν τις θεωρίες συνωμοσίας για τον στενά προσαρμοσμένο κανόνα - μηχανισμό του νόμου.
Στη σύνοδο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων την Τρίτη, ο Roth αποφάσισε να ξεκινήσει τη συνάντηση, επιτρέποντας στους υπουργούς να δηλώσουν την απογοήτευσή τους και να αυξήσουν την πίεση στην Ουγγαρία και την Πολωνία.
"Οι πολίτες μας, οι εταιρείες, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές βασίζονται στην υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία τους υποσχέθηκε τον Ιούλιο από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων", δήλωσε ο Roth στην εναρκτήρια παρέμβασή του.
«Όλοι μας τώρα πρέπει να δείξουμε μαζί ότι μπορούμε να δράσουμε».
Αλλά γρήγορα αναγνώρισε ότι η γερμανική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ είχε κολλήσει αδρανήσει έναντι της Βαρσοβίας και της Βουδαπέστης.
"Δυστυχώς χθες μεταξύ των πρεσβευτών δεν υπήρξε συμφωνία", δήλωσε ο Roth, προσθέτοντας, "απαιτούνται περισσότερες πολιτικές επαφές.
Λυπάμαι για αυτήν την κατάσταση.
Λυπάμαι πάρα πολύ για την καθυστέρηση που συνεπάγεται την έγκριση του επειγόντως αναγκαίου πακέτου ανάκαμψης".
Απογοήτευση από τους εταίρους
Πολλοί άλλοι υπουργοί εξέφρασαν παρόμοιο θυμό και απογοήτευση.
Ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ιταλίας, Vincenzo Amendola, εξέφρασε «τη βαθιά αίσθηση της απογοήτευσης που βιώνει η κοινή γνώμη» μετά τη συνάντηση των πρεσβευτών της ΕΕ τη Δευτέρα.
"Η κατάσταση είναι εξαιρετικά σοβαρή με το δεύτερο κύμα COVID-19 να μαίνεται σε όλη την ήπειρο", είπε.
Ο Amendola σημείωσε ότι τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχαν αγωνιστεί σκληρά για την υποστήριξη του μηχανισμού κράτους δικαίου, με αποτέλεσμα μια σκληρή συμφωνία στο Συμβούλιο.
"Αγαπητοί φίλοι, θέλω να είμαι ειλικρινής μαζί σας.
Υπάρχει μια αντίφαση σε όλο αυτόν τον αποκλεισμό, γιατί δεν πρέπει να φοβόμαστε... τις προϋποθέσεις για το κράτος δικαίου εάν όλα τα κράτη μέλη ισχυρίζονται ότι σέβονται το κράτος δικαίου", είπε.
Αρκετοί υπουργοί δήλωσαν επίσης ότι ο χρόνος πιέζει.
«Εξαντλείται ο χρόνος», δήλωσε η Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Πορτογαλίας Ana Paula Zacarias, της οποίας η χώρα θα αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου τον Ιανουάριο.
«Βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας οικονομικής, κοινωνικής και χρηματοοικονομικής κατάρρευσης σε πολλά κράτη μέλη», είπε.
«Δεν είναι ώρα για παιχνίδια εξουσίας, δεν μπορούμε να έχουμε πολιτική κρίση».
Μετά τη συνάντηση, ο Φινλανδός Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Tytti Tuppurainen επέμεινε "το κράτος δικαίου είναι θεμελιώδες μέρος της συμφωνίας".
"Πρέπει να παραδεχτώ ότι θεωρώ ότι η κατάσταση είναι εξαιρετικά περίπλοκη και εξαιρετικά δύσκολη - αυτό είναι κάτι που δεν έχουμε ξαναζήσει ποτέ", είπε.
Ανυποχώρητες οι Ουγγαρία και Πολωνία
Οι υπουργοί της Ουγγαρίας και της Πολωνίας δεν είχαν υποχωρήσει.
«Η πολιτική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, που επιτεύχθηκε υπό όρους, παρακάμπτει τις Συνθήκες και δεν συμμορφώνεται με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουλίου», δήλωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης της Ουγγαρίας, Judit Varga.
"Τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί μέχρις ότου συμφωνηθούν όλα, και ως εκ τούτου η Ουγγαρία δεν είναι σε θέση να υποστηρίξει το πακέτο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου [μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός] ως έχει".
Είπε ότι η Ουγγαρία έχει ως πρωταρχικό στόχο το κράτος δικαίου και ισχυρίστηκε ότι, μαζί με άλλα μέτρα της ΕΕ, "προσφέρει έναν εύκολο τρόπο να επιβάλλει κυρώσεις σε μια χώρα με ιδεολογική βάση ή να ασκήσει πολιτική πίεση".
Ο Varga είπε ότι «η νομική βάση του μηχανισμού είναι αβάσιμη, το πεδίο εφαρμογής του είναι ευρέως καθορισμένο, τα μέτρα είναι αυθαίρετα και η διαδικασία είναι χωρίς ουσιαστικές εγγυήσεις - όλα αντιβαίνουν σε πραγματικές στις απαιτήσεις του κράτους δικαίου».
Ο πολωνός υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Konrad Szymański είπε ότι ο μηχανισμός κράτους δικαίου δημιούργησε μια νομική ασάφεια - ένα σημείο που αμφισβήτησαν άλλοι υπουργοί.
«Μπορώ να επαναλάβω μόνο ότι οι προϋποθέσεις δεν είναι πρόβλημα, η προστασία του προϋπολογισμού δεν είναι πρόβλημα, η αρχή του κράτους δικαίου - η αρχή του συντάγματός μας - δεν είναι πρόβλημα», δήλωσε ο Szymański.
«Το πρόβλημα είναι η έλλειψη ασφάλειας δικαίου, η έλλειψη νομικών εγγυήσεων για όλα τα μεμονωμένα κράτη μέλη βάσει της Συνθήκης και εδώ δεν έχουμε καμία λύση».
Orban (Ουγγαρία): Ασκήσαμε βέτο στον προϋπολογισμό λόγω του «εκβιασμού» για το μεταναστευτικό
Στους λόγους για τους οποίους η Ουγγαρία άσκησε βέτο στον προϋπουλογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περίοδο 2021-2027 και το Ταμείο Ανάκαμψης αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός της χώρας, Viktor Orban.
«Μετά την αποδοχή της τρέχουσας πρότασης, δεν θα υπήρχε κανένα εμπόδιο κατά της σύνδεσης της εκταμίευσης κεφαλαίων με τη στήριξη της μετανάστευσης και τον εκβιασμό των χωρών που αντιτίθενται στη μετανάστευση με δημοσιονομικές κυρώσεις», δήλωσε ο Orban σε δήλωση που δημοσιεύθηκε από το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων MTI.
Ωστόσο, όπως σχολιάζει το Reuters, ο προϋπολογισμός και το πακέτο ανάκαμψης δεν έχουν συγκεκριμένες ρήτρες για τη μετανάστευση, και πολιτικοί αναλυτές ανέφεραν ότι οι δηλώσεις του Orban ήταν για... εσωτερική κατανάλωση και αποσκόπουσαν στην ενίσχυση του Orban χρησιμοποιώντας ξανά ρητορική κατά του μεταναστευτικού.
Υπενθυμίζεται ότι η Ουγγαρία και η Πολωνία άσκησαν βέτο τόσο στον προϋπολογισμό όσο και στο Ταμείο Ανάκαμψης διότι η εκταμίευση των κεφαλαίων συνδέεται με το κράτος δικαίου.
Από την πλευρά του, ο Orban υποστήριξε ότι η Ουγγαρία τηρεί το κράτος δικαίου αλλά συμπλήρωσε «εκείνοι οι οποίοι υπερασπίζονται τα σύνορα τους και προστατεύουν τις χώρες τους από το μεταναστευτικό δεν μπορούν πλέον να θεωρούνται νόμιμοι από τις Βρυξέλλες».
Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι η Ουγγαρία είχε αποδεχθεί το Ταμείο Ανάκαμψης και τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό τον Ιούλιο «διότι έχουμε δεσμευτεί για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και υποστηρίζουμε την οικονομική βοήθεια προς τα κράτη που το χρειάζονται το συντομότερο δυνατό».
Χωρίς αποτέλεσμα οι επόμενες Σύνοδοι
Ανώτεροι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν αναμένουν κάποια εξέλιξη από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων που θα πραγματοποιήσουν τη σύνοδο κορυφής μέσω τηλεδιάσκεψης την Πέμπτη.
Ορισμένες χώρες υποστηρίζουν μια πιο σκληρή γραμμή ενάντια στη Βουδαπέστη και τη Βαρσοβία - πιστεύοντας ότι και οι δύο κυβερνήσεις χρειάζονται πραγματικά τα χρήματα του προϋπολογισμού της ΕΕ - ενώ άλλες φαίνεται να έχουν λιγότερη όρεξη για αντιπαραθέσεις.
Ωστόσο, υπήρχε τουλάχιστον μία υπόδειξη ενός δυνητικού συμβιβασμού.
Ο Hahn, ο επίτροπος προϋπολογισμού, μίλησε για μια «εγγύηση» αντικειμενικότητας στον τρόπο εφαρμογής του μηχανισμού κράτους δικαίου.
Απευθυνόμενος σε χώρες που είναι απρόθυμες να αποδεχθούν τη συμφωνία, ο Hahn είπε ότι «η Επιτροπή όχι μόνο θα κάνει το καλύτερο δυνατό, αλλά εγγυάται - σε περίπτωση που υπάρχει ανάγκη εφαρμογής αυτού του μέσου με την προϋπόθεση της προστασίας του προϋπολογισμού - ότι θα εφαρμόσουμε τα υψηλότερα αντικειμενικά πρότυπα "
Ωστόσο, παραμένει ασαφές εάν κάποια εγγύηση θα ήταν αρκετή για τη Βουδαπέστη και τη Βαρσοβία.
Εν τω μεταξύ, η πίεση αυξάνεται για συμφωνία σύντομα, με έναν διπλωμάτη να σημειώνει ότι «το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο [που έχει προγραμματιστεί για τις 10 και 11 Δεκεμβρίου] θα μπορούσε να είναι πολύ καθυστερημένο» για μια συμφωνία.
Η Σλοβενία συντάσσεται με Ουγγαρία - Πολωνία
Ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας εξέφρασε την υποστήριξή του προς την Ουγγαρία και την Πολωνία στο μπρα-ντε-φερ που τις έχει φέρει αντιμέτωπες με την Ευρωπαϊκή Ενωση, καταγγέλλοντας με την σειρά του τον μηχανισμό που συνδέει την εκταμίευση ευρωπαϊκών πόρων με τον σεβασμό του κράτους δικαίου από τα κράτη μέλη.
«Μόνο ένας ανεξάρτητος δικαστικός θεσμός μπορεί να αποφανθεί τι είναι κράτος δικαίου, όχι μία πολιτική πλειοψηφία», γράφει ο Janes Jansa σε επιστολή του που απευθύνεται προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel.
Σε κίνδυνο το Ταμείο Ανάκαμψης - Eurasia: Ακόμα και με συμφωνία τον Δεκέμβριο, η εκταμίευση δεν θα γίνει πριν το γ' 3μηνο του 2021
Το βέτο από Ουγγαρία και Πολωνία καθυστερεί ακόμα περισσότερο την ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ και τα συνέπεια την εκταμίευση των πολυαναμενόμενων κεφαλαίων προς τα κράτη-μέλη.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της Eurasia Group στο καλύτερο σενάριο, τα κεφάλια δεν θα εκταμιευθεί πριν το γ' τρίμηνο του 2021.
«Ακόμα και στην περίπτωση που επιτευχθεί συμφωνία τον Δεκέμβριο, θα υπάρξει σημαντική καθυστέρηση για το πότε τα κεφάλαια καταλήξουν στα ευάλωτα κράτη-μέλη, το νωρίτερο το γ' τρίμηνο του 2021» αναφέρεται σε σχετικό ενημερωτικό σημείωμα.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις τα κεφάλαια θα ήταν διαθέσιμα από τον Ιανουάριο.
«Οι χώρες με υψηλό χρέος όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που επίσης έχουν δεχθεί πλήγμα, προσπαθούν να παρέχουν οικονομική στήριξη στους πληθυσμούς τους.
Οι αδύναμες χρηματοοικονομικές θέσεις τους, τις ανάγκασαν να ζητήσουν στήριξη από την Ευρώπη» αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του CNBC.
Το πακέτο στήριξης είναι συνδυασμός ενός επταετούς προϋπολογισμού 1,074 τρισ. ευρώ και ενός επιπλέον μαξιλαριού 750 δισ. ευρώ (θα αντληθούν από τις αγορές).
Το τελευταίο θα διαιρεθεί σε 390 δισ. ευρώ που θα διανεμηθούν με τη μορφή επιχορηγήσεων και 360 δισ. ευρώ υπό τη μορφή δανείων.
Η Ουγγαρία και η Πολωνία αναμένεται να είναι ανάμεσα στις χώρες που θα επωφεληθούν από το σχέδιο.
«Ζητώ από όλους στην ΕΕ να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Δεν είναι ώρα για βέτο αλλά για άμεση δράση στο πλαίσιο της αλληλεγγύης» επισημαίνει ο Γερμανός υφυπουργός Εξωτερικών, Michael Roth.
«Οι λαοί μας θα πληρώσουν πολύ υψηλό τίμημα για έναν αποκλεισμό», πρόσθεσε.
Το αδιέξοδο θα ξεπεραστεί
Ωστόσο, οι αναλυτές εκτιμούν ότι το αδιέξοδο θα ξεπεραστεί κάποια στιγμή.
«Πρόκειται για παιγνίο δειλίας, που εμπίπτει στην κατηγορία του σοβαρού αλλά όχι απελπιστικού» επισημαίνει ο Γερμανός οικονομολόγος, Daniel Gros.
Ο ίδιος επεσήμανε ότι σε αντίθεση με την αρχή της κρίσης, χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία αντιμετωπίζουν «πολύ ευνοϊκές συνθήκες όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά» κάτι που σημαίνει ότι αυτές οι χώρες «έχουν τη δυνατότητα να περιμένουν» για τα ευρωπαϊκά κεφάλαια.
«Η Πολωνία και η Ουγγαρία θα ζημιωθούν από την καθυστέρηση περισσότερο σε σχέση με την Ιταλία και την Ισπανία» συμπλήρωσε ο ίδιος.
«Ο μόνος δρόμος να προχωρήσουμε μπορεί να είναι μια ακόμη μεγαλύτερη εστίαση στην πρόληψη της διαφθοράς και των συναφών προβλημάτων, επισημαίνοντας παράλληλα το άρθρο 7 (που χρησιμοποιείται για την κατάργηση των ψήφων στα κράτη μέλη που παραβιάζουν τις αξίες της ΕΕ) για την αντιμετώπιση πραγματικών ζητημάτων κράτους δικαίου όπως ως η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης», ανέφεραν αναλυτές της Teneo.
Αυτό σημαίνει ότι ο μηχανισμός σύνδεσης των εκταμιεύσεων με το κράτος δικαίου θα μπορούσε να μειωθεί ώστε να καμφθούν οι αντιστάσεις από Πολωνία και Ουγγαρία.
Ένας αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε στο CNBC ότι «δεν είναι το τέλος της ιστορίας».
Ο ίδιος αξιωματούχος πρόσθεσε ότι η διαδικασία εισέρχεται σε «πολιτική φάση τώρα».
Αυτό σημαίνει ότι η Γερμανίδα καγκελάριος, Angela Merkel, και ο Γάλλος πρόεδρος, Emmanuel Macron, θα μπορούσαν να ηγηθούν διαπραγματεύσεων με τους Ούγγρους και Πολωνούς ηγέτες.
www.bankingnews.gr
Αλλά δοκιμάζουν και την επιβίωσή της από μια πρωτοφανή κρίση που έχει προκαλέσει η πανδημίατου κορωνοϊού, αναφέρει νέα ανάλυση του Politico.
Οι δύο χώρες εμποδίζουν την πρόοδο στην ολοκλήρωση του πακέτου της ανάκαμψης, λόγω της αντίθεσής τους σε έναν νέο μηχανισμό που θα επέτρεπε στην ΕΕ να διακόψει τα κεφάλαια σε χώρες που διαπιστώνεται ότι παραβιάζουν τις αρχές του κράτους δικαίου.
Το μπλοκ από τη Βουδαπέστη και τη Βαρσοβία άφησε το μπλοκ των 27 μελών σε αδιέξοδο, χωρίς σαφή πορεία προς τα εμπρός - και το ιστορικό ταμείο των 750 δισ. ευρώ που ήταν η απάντηση στην πανδημία του κορωνοϊού βρίσκεται σε αναστολή.
Ο νέος επταετής προϋπολογισμός των 1,074 τρισ.ευρώ της ΕΕ, ο οποίος πρόκειται να ξεκινήσει την 1η Ιανουαρίου, έχει επίσης καθυστερήσει.
Τόσο ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός όσο και η λεγόμενη απόφαση για τους ιδίους πόρους - προϋπόθεση για το μπλοκ να δανειστεί χρήματα για το ταμείο Ανάκαμψης - απαιτούν ομόφωνη υποστήριξη στο Συμβούλιο της ΕΕ.
Όμως, σε ολόκληρη την Ευρώπη, δεν υπήρχε ένδειξη ότι κάποια πλευρά θα έκανε πίσω πριν από μια τηλεδιάσκεψη ηγετών της ΕΕ που θα συζητήσει το θέμα την Πέμπτη.
Στη Χάγη, ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Mark Rutte δήλωσε στο κοινοβούλιο, "Για την Ολλανδία ο συμφωνημένος συμβιβασμός για το κράτος δικαίου είναι ο ελάχιστος.
Δεν μπορούμε να δεχτούμε τίποτα λιγότερο."
Όταν ο ακροδεξός ηγέτης Geert Wilders θρήνησε ότι οι Κάτω Χώρες δεν είχαν έναν ισχυρό πρωθυπουργό όπως ο Viktor Orban της Ουγγαρίας, ο Rutte απάντησε: «Πρέπει να είμαι περισσότερο σαν τον Orban;
Πρέπει να περιορίσω τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων, να περιορίσω την ελευθερία του τύπου;
Χαίρομαι που δεν μοιάζω με αυτόν τον άνθρωπο - φοβερό».
Άλλοι ηγέτες εξέφρασαν τη λύπη τους για την παρεμπόδιση του σχεδίου προϋπολογισμού και ανάκαμψης, το οποίο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε ομόφωνα σε σύνοδο κορυφής τον Ιούλιο μαζί με σχέδια για τον μηχανισμό του κράτους δικαίου, αν και εκείνη τη στιγμή χωρίς τις κρίσιμες λεπτομέρειες.
Οι εφημερίδες στο Βέλγιο, τη Γερμανία και την Ιρλανδία δήλωσαν για άλλη μια φορά ότι η ΕΕ είναι σε «κρίση», σημειώνοντας ότι η Ουγγαρία και η Πολωνία είναι σχετικά μεγάλοι δικαιούχοι του προϋπολογισμού της ΕΕ.
«Η Ιταλία τρέμει», αναφέρει η La Stampa.
Ενώ η Ουγγαρία και η Πολωνία θα υποφέρουν οικονομικά από οποιεσδήποτε καθυστερήσεις στη δέσμη μέτρων, τα πρωτοσέλιδα στον φιλικό προς την κυβέρνηση Τύπο και στις δύο χώρες θεωρούν τον Orban και τον Πολωνό πρωθυπουργό Mateusz Morawiecki ότι υπερασπίζονται τις χώρες τους από τον εκβιασμό και την τυραννία, ενώ ενισχύουν τις θεωρίες συνωμοσίας για τον στενά προσαρμοσμένο κανόνα - μηχανισμό του νόμου.
Στη σύνοδο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων την Τρίτη, ο Roth αποφάσισε να ξεκινήσει τη συνάντηση, επιτρέποντας στους υπουργούς να δηλώσουν την απογοήτευσή τους και να αυξήσουν την πίεση στην Ουγγαρία και την Πολωνία.
"Οι πολίτες μας, οι εταιρείες, οι τοπικές και περιφερειακές αρχές βασίζονται στην υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία τους υποσχέθηκε τον Ιούλιο από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων", δήλωσε ο Roth στην εναρκτήρια παρέμβασή του.
«Όλοι μας τώρα πρέπει να δείξουμε μαζί ότι μπορούμε να δράσουμε».
Αλλά γρήγορα αναγνώρισε ότι η γερμανική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ είχε κολλήσει αδρανήσει έναντι της Βαρσοβίας και της Βουδαπέστης.
"Δυστυχώς χθες μεταξύ των πρεσβευτών δεν υπήρξε συμφωνία", δήλωσε ο Roth, προσθέτοντας, "απαιτούνται περισσότερες πολιτικές επαφές.
Λυπάμαι για αυτήν την κατάσταση.
Λυπάμαι πάρα πολύ για την καθυστέρηση που συνεπάγεται την έγκριση του επειγόντως αναγκαίου πακέτου ανάκαμψης".
Απογοήτευση από τους εταίρους
Πολλοί άλλοι υπουργοί εξέφρασαν παρόμοιο θυμό και απογοήτευση.
Ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ιταλίας, Vincenzo Amendola, εξέφρασε «τη βαθιά αίσθηση της απογοήτευσης που βιώνει η κοινή γνώμη» μετά τη συνάντηση των πρεσβευτών της ΕΕ τη Δευτέρα.
"Η κατάσταση είναι εξαιρετικά σοβαρή με το δεύτερο κύμα COVID-19 να μαίνεται σε όλη την ήπειρο", είπε.
Ο Amendola σημείωσε ότι τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είχαν αγωνιστεί σκληρά για την υποστήριξη του μηχανισμού κράτους δικαίου, με αποτέλεσμα μια σκληρή συμφωνία στο Συμβούλιο.
"Αγαπητοί φίλοι, θέλω να είμαι ειλικρινής μαζί σας.
Υπάρχει μια αντίφαση σε όλο αυτόν τον αποκλεισμό, γιατί δεν πρέπει να φοβόμαστε... τις προϋποθέσεις για το κράτος δικαίου εάν όλα τα κράτη μέλη ισχυρίζονται ότι σέβονται το κράτος δικαίου", είπε.
Αρκετοί υπουργοί δήλωσαν επίσης ότι ο χρόνος πιέζει.
«Εξαντλείται ο χρόνος», δήλωσε η Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Πορτογαλίας Ana Paula Zacarias, της οποίας η χώρα θα αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου τον Ιανουάριο.
«Βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας οικονομικής, κοινωνικής και χρηματοοικονομικής κατάρρευσης σε πολλά κράτη μέλη», είπε.
«Δεν είναι ώρα για παιχνίδια εξουσίας, δεν μπορούμε να έχουμε πολιτική κρίση».
Μετά τη συνάντηση, ο Φινλανδός Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Tytti Tuppurainen επέμεινε "το κράτος δικαίου είναι θεμελιώδες μέρος της συμφωνίας".
"Πρέπει να παραδεχτώ ότι θεωρώ ότι η κατάσταση είναι εξαιρετικά περίπλοκη και εξαιρετικά δύσκολη - αυτό είναι κάτι που δεν έχουμε ξαναζήσει ποτέ", είπε.
Ανυποχώρητες οι Ουγγαρία και Πολωνία
Οι υπουργοί της Ουγγαρίας και της Πολωνίας δεν είχαν υποχωρήσει.
«Η πολιτική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, που επιτεύχθηκε υπό όρους, παρακάμπτει τις Συνθήκες και δεν συμμορφώνεται με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουλίου», δήλωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης της Ουγγαρίας, Judit Varga.
"Τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί μέχρις ότου συμφωνηθούν όλα, και ως εκ τούτου η Ουγγαρία δεν είναι σε θέση να υποστηρίξει το πακέτο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου [μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός] ως έχει".
Είπε ότι η Ουγγαρία έχει ως πρωταρχικό στόχο το κράτος δικαίου και ισχυρίστηκε ότι, μαζί με άλλα μέτρα της ΕΕ, "προσφέρει έναν εύκολο τρόπο να επιβάλλει κυρώσεις σε μια χώρα με ιδεολογική βάση ή να ασκήσει πολιτική πίεση".
Ο Varga είπε ότι «η νομική βάση του μηχανισμού είναι αβάσιμη, το πεδίο εφαρμογής του είναι ευρέως καθορισμένο, τα μέτρα είναι αυθαίρετα και η διαδικασία είναι χωρίς ουσιαστικές εγγυήσεις - όλα αντιβαίνουν σε πραγματικές στις απαιτήσεις του κράτους δικαίου».
Ο πολωνός υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Konrad Szymański είπε ότι ο μηχανισμός κράτους δικαίου δημιούργησε μια νομική ασάφεια - ένα σημείο που αμφισβήτησαν άλλοι υπουργοί.
«Μπορώ να επαναλάβω μόνο ότι οι προϋποθέσεις δεν είναι πρόβλημα, η προστασία του προϋπολογισμού δεν είναι πρόβλημα, η αρχή του κράτους δικαίου - η αρχή του συντάγματός μας - δεν είναι πρόβλημα», δήλωσε ο Szymański.
«Το πρόβλημα είναι η έλλειψη ασφάλειας δικαίου, η έλλειψη νομικών εγγυήσεων για όλα τα μεμονωμένα κράτη μέλη βάσει της Συνθήκης και εδώ δεν έχουμε καμία λύση».
Orban (Ουγγαρία): Ασκήσαμε βέτο στον προϋπολογισμό λόγω του «εκβιασμού» για το μεταναστευτικό
Στους λόγους για τους οποίους η Ουγγαρία άσκησε βέτο στον προϋπουλογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περίοδο 2021-2027 και το Ταμείο Ανάκαμψης αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός της χώρας, Viktor Orban.
«Μετά την αποδοχή της τρέχουσας πρότασης, δεν θα υπήρχε κανένα εμπόδιο κατά της σύνδεσης της εκταμίευσης κεφαλαίων με τη στήριξη της μετανάστευσης και τον εκβιασμό των χωρών που αντιτίθενται στη μετανάστευση με δημοσιονομικές κυρώσεις», δήλωσε ο Orban σε δήλωση που δημοσιεύθηκε από το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων MTI.
Ωστόσο, όπως σχολιάζει το Reuters, ο προϋπολογισμός και το πακέτο ανάκαμψης δεν έχουν συγκεκριμένες ρήτρες για τη μετανάστευση, και πολιτικοί αναλυτές ανέφεραν ότι οι δηλώσεις του Orban ήταν για... εσωτερική κατανάλωση και αποσκόπουσαν στην ενίσχυση του Orban χρησιμοποιώντας ξανά ρητορική κατά του μεταναστευτικού.
Υπενθυμίζεται ότι η Ουγγαρία και η Πολωνία άσκησαν βέτο τόσο στον προϋπολογισμό όσο και στο Ταμείο Ανάκαμψης διότι η εκταμίευση των κεφαλαίων συνδέεται με το κράτος δικαίου.
Από την πλευρά του, ο Orban υποστήριξε ότι η Ουγγαρία τηρεί το κράτος δικαίου αλλά συμπλήρωσε «εκείνοι οι οποίοι υπερασπίζονται τα σύνορα τους και προστατεύουν τις χώρες τους από το μεταναστευτικό δεν μπορούν πλέον να θεωρούνται νόμιμοι από τις Βρυξέλλες».
Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι η Ουγγαρία είχε αποδεχθεί το Ταμείο Ανάκαμψης και τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό τον Ιούλιο «διότι έχουμε δεσμευτεί για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και υποστηρίζουμε την οικονομική βοήθεια προς τα κράτη που το χρειάζονται το συντομότερο δυνατό».
Χωρίς αποτέλεσμα οι επόμενες Σύνοδοι
Ανώτεροι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν αναμένουν κάποια εξέλιξη από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων που θα πραγματοποιήσουν τη σύνοδο κορυφής μέσω τηλεδιάσκεψης την Πέμπτη.
Ορισμένες χώρες υποστηρίζουν μια πιο σκληρή γραμμή ενάντια στη Βουδαπέστη και τη Βαρσοβία - πιστεύοντας ότι και οι δύο κυβερνήσεις χρειάζονται πραγματικά τα χρήματα του προϋπολογισμού της ΕΕ - ενώ άλλες φαίνεται να έχουν λιγότερη όρεξη για αντιπαραθέσεις.
Ωστόσο, υπήρχε τουλάχιστον μία υπόδειξη ενός δυνητικού συμβιβασμού.
Ο Hahn, ο επίτροπος προϋπολογισμού, μίλησε για μια «εγγύηση» αντικειμενικότητας στον τρόπο εφαρμογής του μηχανισμού κράτους δικαίου.
Απευθυνόμενος σε χώρες που είναι απρόθυμες να αποδεχθούν τη συμφωνία, ο Hahn είπε ότι «η Επιτροπή όχι μόνο θα κάνει το καλύτερο δυνατό, αλλά εγγυάται - σε περίπτωση που υπάρχει ανάγκη εφαρμογής αυτού του μέσου με την προϋπόθεση της προστασίας του προϋπολογισμού - ότι θα εφαρμόσουμε τα υψηλότερα αντικειμενικά πρότυπα "
Ωστόσο, παραμένει ασαφές εάν κάποια εγγύηση θα ήταν αρκετή για τη Βουδαπέστη και τη Βαρσοβία.
Εν τω μεταξύ, η πίεση αυξάνεται για συμφωνία σύντομα, με έναν διπλωμάτη να σημειώνει ότι «το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο [που έχει προγραμματιστεί για τις 10 και 11 Δεκεμβρίου] θα μπορούσε να είναι πολύ καθυστερημένο» για μια συμφωνία.
Η Σλοβενία συντάσσεται με Ουγγαρία - Πολωνία
Ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας εξέφρασε την υποστήριξή του προς την Ουγγαρία και την Πολωνία στο μπρα-ντε-φερ που τις έχει φέρει αντιμέτωπες με την Ευρωπαϊκή Ενωση, καταγγέλλοντας με την σειρά του τον μηχανισμό που συνδέει την εκταμίευση ευρωπαϊκών πόρων με τον σεβασμό του κράτους δικαίου από τα κράτη μέλη.
«Μόνο ένας ανεξάρτητος δικαστικός θεσμός μπορεί να αποφανθεί τι είναι κράτος δικαίου, όχι μία πολιτική πλειοψηφία», γράφει ο Janes Jansa σε επιστολή του που απευθύνεται προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel.
Σε κίνδυνο το Ταμείο Ανάκαμψης - Eurasia: Ακόμα και με συμφωνία τον Δεκέμβριο, η εκταμίευση δεν θα γίνει πριν το γ' 3μηνο του 2021
Το βέτο από Ουγγαρία και Πολωνία καθυστερεί ακόμα περισσότερο την ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ και τα συνέπεια την εκταμίευση των πολυαναμενόμενων κεφαλαίων προς τα κράτη-μέλη.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της Eurasia Group στο καλύτερο σενάριο, τα κεφάλια δεν θα εκταμιευθεί πριν το γ' τρίμηνο του 2021.
«Ακόμα και στην περίπτωση που επιτευχθεί συμφωνία τον Δεκέμβριο, θα υπάρξει σημαντική καθυστέρηση για το πότε τα κεφάλαια καταλήξουν στα ευάλωτα κράτη-μέλη, το νωρίτερο το γ' τρίμηνο του 2021» αναφέρεται σε σχετικό ενημερωτικό σημείωμα.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις τα κεφάλαια θα ήταν διαθέσιμα από τον Ιανουάριο.
«Οι χώρες με υψηλό χρέος όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που επίσης έχουν δεχθεί πλήγμα, προσπαθούν να παρέχουν οικονομική στήριξη στους πληθυσμούς τους.
Οι αδύναμες χρηματοοικονομικές θέσεις τους, τις ανάγκασαν να ζητήσουν στήριξη από την Ευρώπη» αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του CNBC.
Το πακέτο στήριξης είναι συνδυασμός ενός επταετούς προϋπολογισμού 1,074 τρισ. ευρώ και ενός επιπλέον μαξιλαριού 750 δισ. ευρώ (θα αντληθούν από τις αγορές).
Το τελευταίο θα διαιρεθεί σε 390 δισ. ευρώ που θα διανεμηθούν με τη μορφή επιχορηγήσεων και 360 δισ. ευρώ υπό τη μορφή δανείων.
Η Ουγγαρία και η Πολωνία αναμένεται να είναι ανάμεσα στις χώρες που θα επωφεληθούν από το σχέδιο.
«Ζητώ από όλους στην ΕΕ να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Δεν είναι ώρα για βέτο αλλά για άμεση δράση στο πλαίσιο της αλληλεγγύης» επισημαίνει ο Γερμανός υφυπουργός Εξωτερικών, Michael Roth.
«Οι λαοί μας θα πληρώσουν πολύ υψηλό τίμημα για έναν αποκλεισμό», πρόσθεσε.
Το αδιέξοδο θα ξεπεραστεί
Ωστόσο, οι αναλυτές εκτιμούν ότι το αδιέξοδο θα ξεπεραστεί κάποια στιγμή.
«Πρόκειται για παιγνίο δειλίας, που εμπίπτει στην κατηγορία του σοβαρού αλλά όχι απελπιστικού» επισημαίνει ο Γερμανός οικονομολόγος, Daniel Gros.
Ο ίδιος επεσήμανε ότι σε αντίθεση με την αρχή της κρίσης, χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία αντιμετωπίζουν «πολύ ευνοϊκές συνθήκες όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά» κάτι που σημαίνει ότι αυτές οι χώρες «έχουν τη δυνατότητα να περιμένουν» για τα ευρωπαϊκά κεφάλαια.
«Η Πολωνία και η Ουγγαρία θα ζημιωθούν από την καθυστέρηση περισσότερο σε σχέση με την Ιταλία και την Ισπανία» συμπλήρωσε ο ίδιος.
«Ο μόνος δρόμος να προχωρήσουμε μπορεί να είναι μια ακόμη μεγαλύτερη εστίαση στην πρόληψη της διαφθοράς και των συναφών προβλημάτων, επισημαίνοντας παράλληλα το άρθρο 7 (που χρησιμοποιείται για την κατάργηση των ψήφων στα κράτη μέλη που παραβιάζουν τις αξίες της ΕΕ) για την αντιμετώπιση πραγματικών ζητημάτων κράτους δικαίου όπως ως η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης», ανέφεραν αναλυτές της Teneo.
Αυτό σημαίνει ότι ο μηχανισμός σύνδεσης των εκταμιεύσεων με το κράτος δικαίου θα μπορούσε να μειωθεί ώστε να καμφθούν οι αντιστάσεις από Πολωνία και Ουγγαρία.
Ένας αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε στο CNBC ότι «δεν είναι το τέλος της ιστορίας».
Ο ίδιος αξιωματούχος πρόσθεσε ότι η διαδικασία εισέρχεται σε «πολιτική φάση τώρα».
Αυτό σημαίνει ότι η Γερμανίδα καγκελάριος, Angela Merkel, και ο Γάλλος πρόεδρος, Emmanuel Macron, θα μπορούσαν να ηγηθούν διαπραγματεύσεων με τους Ούγγρους και Πολωνούς ηγέτες.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών