Μπορεί η Τουρκία του Erdogan να συμφιλιωθεί με τη Δύση; - O Putin στοιχηματίζει πως όχι

Ο Τούρκος πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan ήταν προσκεκλημένος στην στρατιωτική παρέλαση του Αζερμπαϊτζάν την Πέμπτη (10/12/2020) για τη νίκη επί της Αρμενίας, που επιτεύχθηκε με τη βοήθεια της Άγκυρας.
Εάν ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin ήταν ενοχλημένος με την εισβολή στην πρώην σοβιετική «αυλή του», δεν το έδειξε, σημειώνει σε άρθρο του το Bloomberg.
Ο Erdogan επιδιώκει να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με τις ΗΠΑ και τον εκλεγμένο πρόεδρο Joe Biden, αν και η Μόσχα εμφανίζεται πεπεισμένη, πως η Τουρκία θα παραμείνει αγκάθι στα πλευρά του ΝΑΤΟ τροφοδοτώντας διαιρέσεις που απολαμβάνει το Κρεμλίνο.
Ο αμυντικός προυπολογισμός των ΗΠΑ, που εγκρίθηκε από τη Γερουσία – ενώ ο Trump έχει θερμές σχέσεις  με τον Erdogan – προβλέπει κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας για την αγορά ενός ρωσικού συστήματος πυραυλικής άμυνας S-400.
Αυτό θα περιπλέξει ακόμη περισσότερο τις προσπάθειες του Τούρκου ηγέτη για την ανοικοδόμηση σχέσεων με την Ουάσινγκτον.
 
Από το Αζερμπαϊτζάν, τη Συρία έως και τη Λιβύη, η επιδίωξη του  Erdogan είναι να ισχυροποιήσει την επιρροή της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης ανάγκασε τη Ρωσία να ανατρέψει τις φιλοδοξίες της.
Ακόμη και όταν ο Erdogan προσπαθεί να καταστεί ένας σημαντικός γεωπολιτικός παίκτης ακόμα και στα ρωσικά «χωράφια», ο Putin έχει μόνο θερμά λόγια για τον γείτονά του στη Μαύρη Θάλασσα.
«Οι σχέσεις είναι πολύ τεταμένες αυτή τη στιγμή, υπάρχει ανταγωνισμός και ακόμη και ένα στοιχείο αντιπαράθεσης», δήλωσε ο Andrey Kortunov, επικεφαλής του ρωσικού Συμβουλίου Διεθνών Υποθέσεων του Κρεμλίνου.
«Ωστόσο, η συνεργασία με την Τουρκία είναι τόσο σημαντική στρατηγικά ώστε η Ρωσία να είναι έτοιμη να κλείσει τα μάτια της σε αυτό».
Η μετριοπαθής ρωσική απάντηση αντικατοπτρίζει την επιθυμία να καλλιεργηθούν δεσμοί με τον Erdogan, ο οποίος πυροδότησε μια άνευ προηγουμένου ρήξη εντός του NATO με τη συμφωνία του 2017 για το σύστημα S-400.
 Υπάρχουν πάρα πολλές διαφορές μεταξύΤουρκίας και ΗΠΑ - Ευρώπης για να αποφευχθεί η ρήξη και ο Τούρκος πρόεδρος δεν θα ανεχθεί όλους όσοι προσπαθούν να του υπαγορεύσουν τρόπους συμπεριφοράς, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της ρωσικής κυβέρνησης στο Bloomberg, υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Η Ρωσία έχει εμπειρία στη διαχείριση μιας ευμετάβλητης οικονομικής και πολιτικής σχέσης με την Τουρκία, ακόμη και όταν ο Erdogan έστελνε τουρκικές δυνάμεις και αντιπροσώπους για να εμποδίσει τον Putin σε περιφερειακά σημεία.
Η παρέμβαση Erdogan στη στρατιωτική νίκη του Αζερμπαϊτζάν επί της Αρμενίας στο Nagorno Karabakh με την αποστολή στρατευμάτων και αεροσκαφών ήταν καθοριστική.
Επίσης έχει ανακόψει τη ρωσική εκστρατεία να εξαφανίσει κάθε προσπάθεια αντίστασης στον Assad στη Συρία.
«Ενώ η Άγκυρα ισχυρίζεται προς τους Δυτικούς εταίρους ότι το αυξανόμενο ίχνος της στην πρώην Σοβιετική Ένωση και τη Μέση Ανατολή αποτελεί προπύργιο ενάντια σε μια επεκτατική Ρωσία, αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία βρίσκεται στην ίδια θέση μαζί τους», δήλωσε ο  Kortunov.
Ωστόσο, οι εντάσεις μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας αναζωπυρώνουν και αιώνες αντιπαλότητας μεταξύ των δύο πρώην αυτοκρατορικών δυνάμεων.

Το 2015 η Ρωσία επέβαλε συντριπτικές κυρώσεις στην Τουρκία αφού η τελευταία κατέρριψε ένα ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος στα σύνορα με τη Συρία.
Την Τετάρτη (9/12/2020), απαγόρευσε τις εισαγωγές τομάτας από το Αζερμπαϊτζάν, τη μεγαλύτερη εξαγωγή της χώρας μετά από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Ο Ρώσος ηγέτης υπεραμύνεται ενός πολυπολικού κόσμου στον οποίο οι περιφερειακές δυνάμεις αμφισβητούν την παραδοσιακή ηγεσία της Ουάσιγκτον, αλλά ο Erdogan αναδεικνύεται σε ένα πρόσωπο σημαντικότερο από έναν περιφερειακό παίκτη.
«Είμαστε σύμμαχοι από ορισμένες απόψεις, αλλά σε άλλους τομείς τα συμφέροντά μας είναι διαμετρικά αντίθετα», δήλωσε στο Bloomberg  ο  Andrei Baklanov Ρώσος πρώην διπλωμάτης που έχει υπηρετήσει σε αξιώματα συμπεριλαμβανομένου του πρέσβη στη Σαουδική Αραβία.
«Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτήν την κατάσταση», πρόσθεσε.

Ενώ ο Putin εξασφάλιζε κατάπαυση πυρός μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας που του επέτρεψε να στείλει Ρώσους ειρηνευτές στο Nagorno Karabakh, η αποφασιστικότητα του Erdogan να στηρίξει το Μπακού κατά τη διάρκεια του πολέμου έδωσε στην Τουρκία ρόλο επόπτη στη συμφωνηθείσα εκεχειρία.
Στη Συρία, όπου ο σύμμαχος του  Putin, Bashar al Assad  διατήρησε τον έλεγχο της χώρας του χάρη στη ρωσική και ιρανική υποστήριξη, η Τουρκία έχει παρεμποδίσει τις κυβερνητικές προσπάθειες να ανακτήσουν τον βασικό προμαχώνα των ανταρτών του Idlib.
Η Ρωσία, η οποία έστειλε μισθοφόρους νωρίτερα το 2020 για να ηγηθεί μιας επίθεσης στην πόλη, ανέστειλε την επιχείρηση λόγω της τουρκικής  επιμονής.
Και στην πλούσια σε πετρέλαιο Λιβύη ένας σύμμαχος της Ρωσίας, ο  επικεφαλής στρατιωτικός αρχηγός Khalifa Haftar χάνει έδαφος εν μέσω νέων προσπαθειών για πολιτική λύση, που καταβάλλουν ο ΟΗΕ και η κυβέρνηση της Τρίπολης που στηρίζεται από την Τουρκία.
Η Τουρκία είναι επιπλέον σημαντικός ενεργειακός πελάτης  για τη Ρωσία, αλλά ακόμη και εδώ η σχέση αυτή αποδειχθεί προβληματική.
Η Άγκυρα έχει μειώσει την αγορά φυσικού αερίου από τη Ρωσία τα τελευταία χρόνια στρεφόμενη σε ανταγωνιστές προμηθευτές, όπως το Αζερμπαϊτζάν.
Παρόλα αυτά ο Putin επαινεί δημοσίως τον Erdogan για τις ενεργειακές και οπλικές του επιλογές, που συναντούν την αντίθεση του ΝΑΤΟ.

«Δεν είναι μόνο ωραίο να δουλεύεις με αυτό το είδος εταίρου, αλλά είναι και αξιόπιστο», δήλωσε ο Putin τον Οκτώβριο 2020 για τον Τούρκο πρόεδρο.
Όσον αφορά στις διαφορές μεταξύ τους, η Ρωσία πρέπει να «υπομείνει» και «να επιδιώξει συμβιβασμούς», είπε.
Προς το παρόν, η Ρωσία και η Τουρκία διατηρούν μια έντονα θερμή σχέση «παρά τις αμοιβαίες διαφορές», δήλωσε ο Sinan Ulgen, εκτελεστικός πρόεδρος του EDAM με έδρα την Κωνσταντινούπολη και καθηγητής στο Carnegie Europe στις Βρυξέλλες.
«Ο Erdogan αυξάνει παντού τις μετοχές του. Δεν ακούει άλλες χώρες », δήλωσε η Irina Zvyagelskaya, ειδική σε θέματα Μέσης Ανατολής στο κρατικό Ινστιτούτο Παγκόσμιας Οικονομίας και Διεθνών Σχέσεων της Ρωσίας.
«Για τη Ρωσία, ο Erdogan δεν είναι εύκολος εταίρος, ούτε ένας εύκολος ηθοποιός για να διαπραγματευτείς μαζί του», κατέληξε.