Ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων στην Ευρώπη ανατρέπεται
Στις 2 Ιουνίου 1992, ο τότε επικεφαλής αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών της Ιταλίας και μετέπειτα κεντρικός τραπεζίτης και πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi είχε ζητήσει τη συνδρομή Βρετανών ομολόγων του, προκειμένου να μειώσει τον διογκωμένο δημόσιο τομέα της χώρας του.
Σχεδόν τρεις δεκαετίες αργότερα και ένα χρόνο από την αποχώρησή του από την προεδρία της ΕΚΤ, ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων στην Ευρώπη ανατρέπεται.
Εταιρείες, που συμπεριλαμβάνονταν στο κύμα των πωλήσεων Draghi με στόχο την προώθηση της ανάπτυξης και τη μείωση του χρέους όπως ο διαχειριστής διοδίων Autostrade, επιστρέφουν σε μια νέα εποχή κρατικής παρέμβασης.
Σε αντίθεση με αυτές τις ιδιωτικοποιήσεις, η τρέχουσα επεκτατική δημοσιονομική πολιτική δεν συνδυάζεται με ένα συνεκτικό όραμα πέρα από την καταπολέμηση της κρίσης του κορωνοϊού, κάτι που επιβαρύνει τον κυβερνώντα συνασπισμό, επισημαίνει το Bloomberg.
Κρατικό καπιταλιστικό μοντέλο
Ο κατάλογος των πρόσφατων παρεμβάσεων από την κυβέρνηση του Ιταλού πρωθυπουργού Giuseppe Conte είναι ήδη μακρύς, με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων να πιέζει τους κεντροαριστερούς του εταίρους του Δημοκρατικού Κόμματος για ακόμη μεγαλύτερο κρατικό ρόλο.
Η τράπεζα κατέχει επίσης σημαντική συμμετοχή στον γίγαντα ψηφιακών πληρωμών Nexi.
Την ίδια ώρα η κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Conte, προσπαθεί να παρεμποδίσει τη γαλλική Vivendi να ασκήσει δικαιώματα ψήφου στην εταιρεία μέσων ενημέρωσης του Silvio Berlusconi, Mediaset.
Πιέζει επίσης την UniCredit να βρει αγοραστή για την τράπεζα Banca Monte dei Paschi di Siena.
Η υγειονομική κρίση άνοιξε ένα παράθυρο ευκαιρίας για μια τέτοια δράση, δημιουργώντας την επιθυμία για συνολική αναδιάρθρωση της οικονομίας.
Η ώθηση αυτή υποστηρίχθηκε από την αναστολή των κανόνων της ΕΕ – τόσο δημοσιονομικά όσο και κανονιστικά- που παλαιότερα περιόριζαν τις κυβερνητικές δράσεις.
«Αυτή είναι μια μεταβατική κατάσταση», επιμένει ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ιταλίας Vincenzo Amendola.
«Τα πράγματα θα επανέλθουν στο φυσιολογικό και η ελευθερία του ανταγωνισμού θα παραμείνει θεμελιώδες μέρος της ταυτότητας της ΕΕ».
Ένας τέτοιος κρατικός παρεμβατισμός πάντως δημιουργεί ανησυχία στους διεθνείς επενδυτές.
Οι μειοψηφικοί μέτοχοι στην Atlantia μητρική εταιρεία της Autostrade, έχουν διαμαρτυρηθεί για απειλές από κυβερνητικά μέλη και ότι η πώληση στην Cassa Depositi e Prestiti δεν θα παράξει αξία.
Ο νέος παρεμβατισμός είναι μια πηγή έντασης εντός του αμφιλεγόμενου συνασπισμού του Conte, καθώς οι σύμμαχοι διαφωνούν για τη διακυβέρνηση και τις κορυφαίες θέσεις στις εταιρείες.
Ένας αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας διαμαρτυρήθηκε για έλλειψη συντονισμού και σχεδιασμού.
Πολλοί επικαλούνται την εποχή του IRI, ή του Ινστιτούτου Βιομηχανικής Ανασυγκρότησης, μιας κρατικής εταιρείας χαρτοφυλακίου που ιδρύθηκε υπό το φασιστικό καθεστώς το 1933 και ανέλαβε μια αναζωογονητική αποστολή μετά τον πόλεμο και είχε πολλές μεγάλες ιταλικές εταιρείες υπό τη διαχείρισή του μέχρι τη δεκαετία του 1990.
Ωστόσο, για άλλους, μια τέτοια νοσταλγική άποψη είναι υπερβολικά αισιόδοξη.
«Το πρόβλημα είναι ότι δεν φαίνεται να έχει πραγματοποιηθεί ανάλυση κόστους – κέρδους σε ποιους τομείς να επενδύσουν πέρα από τη βασική πολιτική ανάγκη», δήλωσε η Rosamaria Bitetti, οικονομολόγος και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης.
Σχεδόν τρεις δεκαετίες αργότερα και ένα χρόνο από την αποχώρησή του από την προεδρία της ΕΚΤ, ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων στην Ευρώπη ανατρέπεται.
Εταιρείες, που συμπεριλαμβάνονταν στο κύμα των πωλήσεων Draghi με στόχο την προώθηση της ανάπτυξης και τη μείωση του χρέους όπως ο διαχειριστής διοδίων Autostrade, επιστρέφουν σε μια νέα εποχή κρατικής παρέμβασης.
Σε αντίθεση με αυτές τις ιδιωτικοποιήσεις, η τρέχουσα επεκτατική δημοσιονομική πολιτική δεν συνδυάζεται με ένα συνεκτικό όραμα πέρα από την καταπολέμηση της κρίσης του κορωνοϊού, κάτι που επιβαρύνει τον κυβερνώντα συνασπισμό, επισημαίνει το Bloomberg.
Κρατικό καπιταλιστικό μοντέλο
Η Ιταλία φαίνεται να δημιουργεί ένα κρατικό καπιταλιστικό μοντέλο που τις προηγούμενες δεκαετίες προσπάθησε να απορρίψει.
«Ένας πιο ενεργός ρόλος για το κράτος στην οικονομία δικαιολογείται σε μια μεταβατική περίοδο, αλλά πρέπει να έχει ένα σαφές πρόγραμμα με σχέδιο εξόδου», δήλωσε ο Nicola Nobile οικονομολόγος της Oxford Economics.
«Είναι πολύ ιταλικό να μεταμορφώνουμε κάτι παροδικό σε κάτι μόνιμο», συμπλήρωσε. «Ένας πιο ενεργός ρόλος για το κράτος στην οικονομία δικαιολογείται σε μια μεταβατική περίοδο, αλλά πρέπει να έχει ένα σαφές πρόγραμμα με σχέδιο εξόδου», δήλωσε ο Nicola Nobile οικονομολόγος της Oxford Economics.
Ο κατάλογος των πρόσφατων παρεμβάσεων από την κυβέρνηση του Ιταλού πρωθυπουργού Giuseppe Conte είναι ήδη μακρύς, με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων να πιέζει τους κεντροαριστερούς του εταίρους του Δημοκρατικού Κόμματος για ακόμη μεγαλύτερο κρατικό ρόλο.
Οι κρατικές παρεμβάσεις
Οι Telecom Italia, Autostrade per l'Italia και το χρηματιστήριο της Ιταλίας ήταν όλοι πρόσφατοι στόχοι, με τους υπουργούς να ωθούν την κρατική τράπεζα Cassa Depositi e Prestiti να αναλάβει ή να επεκτείνει τη συμμετοχή της και στις τρεις. Η τράπεζα κατέχει επίσης σημαντική συμμετοχή στον γίγαντα ψηφιακών πληρωμών Nexi.
Την ίδια ώρα η κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Conte, προσπαθεί να παρεμποδίσει τη γαλλική Vivendi να ασκήσει δικαιώματα ψήφου στην εταιρεία μέσων ενημέρωσης του Silvio Berlusconi, Mediaset.
Πιέζει επίσης την UniCredit να βρει αγοραστή για την τράπεζα Banca Monte dei Paschi di Siena.
Η υγειονομική κρίση άνοιξε ένα παράθυρο ευκαιρίας για μια τέτοια δράση, δημιουργώντας την επιθυμία για συνολική αναδιάρθρωση της οικονομίας.
Η ώθηση αυτή υποστηρίχθηκε από την αναστολή των κανόνων της ΕΕ – τόσο δημοσιονομικά όσο και κανονιστικά- που παλαιότερα περιόριζαν τις κυβερνητικές δράσεις.
Μεταβατική κατάσταση;
«Αυτή είναι μια μεταβατική κατάσταση», επιμένει ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ιταλίας Vincenzo Amendola.
«Τα πράγματα θα επανέλθουν στο φυσιολογικό και η ελευθερία του ανταγωνισμού θα παραμείνει θεμελιώδες μέρος της ταυτότητας της ΕΕ».
Ένας τέτοιος κρατικός παρεμβατισμός πάντως δημιουργεί ανησυχία στους διεθνείς επενδυτές.
Οι μειοψηφικοί μέτοχοι στην Atlantia μητρική εταιρεία της Autostrade, έχουν διαμαρτυρηθεί για απειλές από κυβερνητικά μέλη και ότι η πώληση στην Cassa Depositi e Prestiti δεν θα παράξει αξία.
Ο νέος παρεμβατισμός είναι μια πηγή έντασης εντός του αμφιλεγόμενου συνασπισμού του Conte, καθώς οι σύμμαχοι διαφωνούν για τη διακυβέρνηση και τις κορυφαίες θέσεις στις εταιρείες.
Ένας αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας διαμαρτυρήθηκε για έλλειψη συντονισμού και σχεδιασμού.
Πολλοί επικαλούνται την εποχή του IRI, ή του Ινστιτούτου Βιομηχανικής Ανασυγκρότησης, μιας κρατικής εταιρείας χαρτοφυλακίου που ιδρύθηκε υπό το φασιστικό καθεστώς το 1933 και ανέλαβε μια αναζωογονητική αποστολή μετά τον πόλεμο και είχε πολλές μεγάλες ιταλικές εταιρείες υπό τη διαχείρισή του μέχρι τη δεκαετία του 1990.
Ωστόσο, για άλλους, μια τέτοια νοσταλγική άποψη είναι υπερβολικά αισιόδοξη.
«Το πρόβλημα είναι ότι δεν φαίνεται να έχει πραγματοποιηθεί ανάλυση κόστους – κέρδους σε ποιους τομείς να επενδύσουν πέρα από τη βασική πολιτική ανάγκη», δήλωσε η Rosamaria Bitetti, οικονομολόγος και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης.
Σχόλια αναγνωστών