Δυναμική απάντηση στον πόλεμο που διεξάγεται με τις φαρμακοβιομηχανίες για την επάρκεια στην προμήθεια εμβολίων έδωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση την Παρασκευή 29 Ιανουαρίου με τρεις αποφάσεις:
1. Περιόρισε την δυνατότητα των εταιριών που παράγουν εμβόλια στο έδαφός της να πραγματοποιούν εξαγωγές, επικαλούμενη κανόνες διαφάνειας,
2. Υποχρέωσε την AstraZeneca με τη δημοσιοποίηση της σύμβασης αίροντας τη ρήτρα εμπιστευτικότητας και
3. Δέσμευσε την AstraZeneca στην παράδοση 400 εκατ. δόσεων εμβολίων.
Την ίδια ώρα ήρθε η σειρά της Moderna ανακοίνωνε τη μείωση στις παραδόσεις εμβολίων της προς την πολύπαθη από τη πανδημία Ιταλία, ενώ η Ουγγαρία προκειμένου να αποφύγει τη διακοπή στράφηκε και προς την Κίνα για την αγορά εμβολίου, όπως ειχε κάνει νωρίτερα και με το ρωσικό.
Το χρονικό της κρίσης…
Όλα ξεκίνησαν όταν η ΕΕ δέχτηκε δύο μεγάλα χτυπήματα την προηγούμενη εβδομάδα.
Πρώτα από την Pfizer, η οποία δήλωσε ότι θα μειώσει προσωρινά την παραγωγή, επειδή θα αναβαθμίσει την παραγωγική της ικανότητα στο βελγικό εργοστάσιό της.
Στη συνέχεια, την περασμένη Παρασκευή, η AstraZeneca ανέφερε πως παραδώσει πολύ λιγότερες δόσεις στο μπλοκ την άνοιξη από ό, τι αναμενόταν αρχικά, λόγω προβλημάτων παραγωγής στα εργοστάσιά της στην Ολλανδία και στο Βέλγιο.
Οι καθυστερήσεις προκάλεσαν μια μικρή κρίση στην ΕΕ, η οποία ανέφερε ότι θα μπορούσε να περιορίσει τις εξαγωγές εμβολίων κορωνοϊού, σε μια προσπάθεια να δοθεί προτεραιότητα στους πολίτες της.
Την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου, η ΕΕ ζήτησε από την AstraZeneca να τηρήσει στο ακέραιο τη συμφωνία να της προμηθεύσει εκατομμύρια εμβόλια, υπαινισσόμενη ότι η εταιρεία προορίζει, «παρανόμως», ορισμένες προμήθειες προς το Ηνωμένο Βασίλειο, ενών την Πέμπτη 29 Ιανουαρίου η γερμανική αρχή φαρμάκων προχώρησε στην παραδοχή πως τα εμβόλια της AstraZeneca δεν συστήνονται για ηλικιωμένους, γεγονός που στήριξε και ο πρόεδρος της Γαλλίας Emmanuel Macron και που η εταιρεία αρνήθηκε κατηγορηματικά.
Η AstraZeneca είπε ότι τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή της θα συγκεντρωθούν και θα δημοσιευτούν στο ιατρικό περιοδικό The Lancet τον Δεκέμβριο.
Η διένεξη έφτασε στα άκρα με την ΕΕ να δημοσιεύει (29/1/2021) το συμβόλαιο με την AstraZeneca προκειμένου να της ασκήσει πιέσεις υποστηρίζοντας το μίνιμουμ των 300 εκατ. δόσεων που η εταιρία είχε δεσμευτεί να παραδώσει.
Της δημοσίευσης προηγήθηκε συνέντευξη της προέδρου της Επιτροπής Ursula Von der Leyen στο γερμανικό Ραδιόφωνο πως το συμβόλαιο περιείχε δεσμευτικούς όρους, διευκρινίζοντας πως ο όρος του συμβολαίου που προβλέπει ότι η AstraZeneca θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την παράδοση εμβολίων (best-effort delivery) ίσχυε όταν δεν ήταν ξεκάθαρο αν η φαρμακοβιομηχανία θα μπορούσε να αναπτύξει ένα εμβόλιο.
«Το συμβόλαιο που έχει υπογράψει η ΕΕ με την AstraZeneca περιέχει ξεκάθαρα τις ποσότητες των εμβολίων που θα έπρεπε να παραδοθούν στην Ένωση τον Δεκέμβριο και τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2021» υποστήριξε η επικεφαλής της Κομισιόν, η οποία υποστήριξε ότι «υπάρχουν δεσμευτικοί όροι και το συμβόλαιο είναι απολύτως ξεκάθαρο».
«Με το συμβόλαιο, όλα τα κράτη μέλη μπορούν να αγοράσουν 300 εκατ. δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca, με μια option για επιπλέον 100 εκατ. δόσεις.
Επίσης το συμβόλαιο επιτρέπει στα κράτη-μέλη να δωρίσουν τις δόσεις του εμβολίου που τους αναλογούν σε φτωχότερες χώρες ή να τις αναδιανείμουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες» αναφέρεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν.
Μετά από διαψεύσεις, διαβουλεύσεις και διευκρινήσεις, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων ενέκρινε το εμβόλιο της AstraZeneca διευκολύνοντας την επίτευξης μιας νέας συμφωνίας με την AstraZeneca, η οποία προβλέπει έκτακτα μέτρα για τις εξαγωγές εμβολίων θα έχουν ισχύ έως το τέλος Μαρτίου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε την Παρασκευή 29 Ιανουαρίου υπό καθεστώς προσωρινών ελέγχου στην εξαγωγή εμβολίων για τον Covid-19 που παράγονται στην ΕΕ, μετά τη διαμάχη με την βρετανική φαρμακοβιομηχανία AstraZeneca και τα ευρύτερα ζητήματα που ανέκυψαν στην προμήθεια των εμβολίων .
Η Pfizer έκανε την αρχή δηλώνοντας ότι ότι θα μειώσει προσωρινά την παραγωγή ενώ θα αναβαθμίσει την παραγωγική της ικανότητα στο εργοστάσιο της στο Βέλγιο.
Την περασμένη εβδομάδα, η AstraZeneca δήλωσε επίσης ότι θα παραδώσει πολύ λιγότερες δόσεις στην ΕΕ την άνοιξη από ό, τι αναμενόταν αρχικά, λόγω προβλημάτων παραγωγής στα εργοστάσιά της στην Ολλανδία και το Βέλγιο.
Αφού πίεσε την AstraZeneca αυτήν την εβδομάδα για να τηρήσει τις δεσμεύσεις της και, στη συνέχεια, προτρέποντας την εταιρεία να μεταφέρει εμβόλια που κατασκευάστηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο εντός της, η ΕΕ επιβεβαίωσε την Παρασκευή ότι εφαρμόζει προσωρινούς ελέγχους στις εξαγωγές εμβολίων.
Τι περιλαμβάνει το σχέδιο της ΕΕ - Προτεραιότητα
«Η προστασία της υγείας των πολιτών μας παραμένει ύψιστη προτεραιότητά μας και πρέπει να θεσπίσουμε τα απαραίτητα μέτρα για να το επιτύχουμε», δήλωσε την Παρασκευή 29 Ιανουαρίου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen.
«Αυτός ο μηχανισμός διαφάνειας και ενημέρωσης προσωρινός και φυσικά θα συνεχίσουμε να τηρούμε τις δεσμεύσεις μας έναντι των χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος».
Οι έλεγχοι αναμένεται να διαρκέσουν μέχρι το τέλος Μαρτίου.
Το καθεστώς ελέγχου της ΕΕ στις εξαγωγές εμβολίων θα περιλαμβάνει την υποχρέωση των φαρμακευτικών εταιρειών να ενημερώνουν εκ των προτέρων τις εθνικές αρχές για τις ποσότητες και τον προορισμό τυχόν αποστολών εμβολίων εκτός ΕΕ, ανέφεραν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες.
Τα εργοστασία παραγωγής εμβολίων στην ΕΕ / εταιρεία: Το καθεστώς ελέγχου της ΕΕ στις εξαγωγές εμβολίων θα περιλαμβάνει την υποχρέωση των φαρμακευτικών εταιρειών να ενημερώνουν εκ των προτέρων τις εθνικές αρχές για τις ποσότητες και τον προορισμό τυχόν αποστολών εμβολίων εκτός ΕΕ, ανέφεραν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες.
Τα εργοστασία παραγωγής εμβολίων στην ΕΕ / εταιρεία.
Τα κριτήρια: Οι νέοι κανόνες θα επιτρέψουν στα κράτη της ΕΕ να μπλοκάρουν τις εξαγωγές εάν δεν έχει ικανοποιείται ένα σύνολο προκαθορισμένων κριτηρίων, ανέφεραν οι αξιωματούχοι.
Ο κύριος όρος θα είναι ότι οι εταιρείες έχουν ήδη παραδώσει επαρκή αριθμό δόσεων στα μέλη της ΕΕ, όπως ορίζεται στις υφιστάμενες συμφωνίες προμήθειας που έχουν υπογραφεί.
Ειδικές εξουσίες: Την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου, ο Michel συζήτησε τη χρήση ενός άρθρου έκτακτης ανάγκης των συνθηκών της ΕΕ (το άρθρο 122) , το οποίο θα παραχωρούσε στην ΕΕ ειδικές εξουσίες για παρέμβαση στην παραγωγή εμβολίων, σε μια επιστολή που εστάλη σε μια ομάδα ηγετών της ΕΕ.
Οι εν λόγω έκτακτες εξουσίες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τον εξαναγκασμό των φαρμακοποιών να μοιραστούν την τεχνογνωσία τους και τις εγκαταστάσεις παραγωγής τους, ακόμη και τη δήμευση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στις πατέντες, σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ που γνωρίζει το θέμα.
Οι εν λόγω έκτακτες εξουσίες προορίζονται να χρησιμοποιηθούν μόνο ως έσχατη λύση, πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Ο εξοπλισμός: To σύστημα αδειών εξαγωγής θα στηρίζεται σε μια ευρωπαϊκή ρύθμιση που έχει τεθεί σε ισχύ μεγάλο μέρος του 2020 και αφορούσε τον εξοπλισμό ατομικής προστασίας, όπως μάσκες, γάντια και άλλα υλικά σχετιζόμενα με την υγειονομική κρίση και έθετε περιορισμούς στις εξαγωγές των εν λόγω ειδων.
Όριο ελέγου διακίνησης ο Μάρτιος: Το νέο σύστημα ελέγχου της διακίνησης των εμβολίων θα διαρκέσει αρχικά έως τα τέλη Μαρτίου, με δυνατότητα παράτασης.
Αξιωματούχοι της ΕΕ δήλωσαν ότι ο κύριος στόχος είναι η μεγαλύτερη διαφάνεια σχετικά με την κατάσταση στην αγορά.
Η ΕΕ έχει επιτύχει συμφωνίες με φαρμακοβιομηχανίες για συνολικά 2,3 δισεκατομμύρια δόσεις από αυτές 400 εκατομμύρια δόσεις είναι του εμβολίου της AstraZeneca.
Βέλγιο: Εν τω μεταξύ, το Βέλγιο κοινοποίησε στη Κομισίον ένα σχέδιο νόμου που θα του επέτρεπε να περιορίσει τις εξαγωγές βασικών φαρμάκων και δραστικών ουσιών.
Η διατύπωση του νόμου μπορεί να ανοίξει την πόρτα για τον περιορισμό των εξαγωγών εμβολίων από μια χώρα όπου βασίζονται οι βασικές εγκαταστάσεις παραγωγής της Pfizer. και της AstraZeneca
Αυτό το αίτημα κάνει αναφορά στις ειδικές συνθήκες προστασίας της δημόσιας υγείας οι οποίες επιτρέψουν τη λήψη έκτακτων μέτρων.
Αυτή τη στιγμή αξιολογείται από την επιτροπή, σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg.
Von der Leyen (EE): Η AstraZeneca να παραδώσει τα 400 εκατ. δόσεις όπως συμφωνήθηκε
Αμέσως μετά τη συμφωνία και με την έγκριση του εμβολίου της εταιρίας για χρήση στην ΕΕ, η Πρόεδρος την Κομισιόν σε δηλώσεις της είπε πως περιμένει από την AstraZeneca να της παραδώσει τα 400 εκατομμύρια δόσεις που έχουν συμφωνηθεί.
«Μόλις εγκρίναμε το εμβόλιο της AstraZeneca στην αγορά της ΕΕ μετά τη θετική αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων.
Περιμένω από την εταιρεία να παραδώσει τα 400 εκατομμύρια δόσεις όπως συμφωνήθηκε.
Θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να εξασφαλίσουμε εμβόλια για τους Ευρωπαίους, τους γείτονες και τους συνεργάτες μας σε όλο τον κόσμο» έγραψε η Ursula von der Leyen.
Η AstraZeneca με τη σειρά της υποσχέθηκε δίκαιη πρόσβαση και την εκπλήρωση της υπόσχεσης για χορήγηση 400 εκατομμυρίων δόσεων.
«Η σύσταση (του ΕΜΑ) υπογραμμίζει την αξία του εμβολίου της AstraZeneca κατά της Covid-19, που δεν είναι μονάχα ασφαλές και καλά ανεκτό αλλά επίσης εύκολο στο να χορηγηθεί και, είναι σημαντικό, προστατεύει πλήρως από τις σοβαρές μορφές της ασθένειας και τις νοσηλείες», δήλωσε ο γενικός διευθυντής της φαρμακευτικής.
Το εργαστήριο επισημαίνει πως εργάζεται «με τις κυβερνήσεις, τους διεθνείς οργανισμούς και τους συνεργάτες σε ολόκληρο τον κόσμο για να διασφαλίσει μια ευρεία και δίκαιη πρόσβαση στο εμβόλιο, χωρίς κέρδος την εποχή της πανδημίας».
Soriot (AstraZeneca): Έχουμε έτοιμες εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου, άμεσα ξεκινούν οι παραδόσεις στην ΕΕ
Μετά τη λήξη του πολέμου ανάμεσα σε Βρυξέλλες και AstraZeneca, ο διευθύνων σύμβουλος της φαρμακοβιομηχανίας, Pascal Soriot, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, τόνισε ότι οι δυσλειτουργίες και οι καθυστερήσεις κατά την παρασκευή των εμβολίων για τον κορωνοϊό είναι αναπόφευκτες, δεδομένης της ταχύτητας με την οποία αναπτύχθηκαν.
Ο Soriot αρνήθηκε να σχολιάσει τη διαμάχη της εταιρείας του με την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τον εφοδιασμό της Ευρώπης, γιατί θέλει να επικεντρωθεί στην έγκριση που έδωσε σήμερα η ευρωπαϊκή ρυθμιστική αρχή (EMA) στο εμβόλιο της AstraZeneca και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Είπε όμως ότι είχε μια «καλή» συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις χώρες μέλη.
«Έχουμε έτοιμες εκατομμύρια δόσεις» για να ξεκινήσουν οι παραδόσεις στην ΕΕ, πρόσθεσε.
Η εταιρεία πιστεύει ότι έχει επιλύσει τα περισσότερα από τα προβλήματα που αντιμετώπισε στη μονάδα που παρασκευάζει τα εμβόλια για την ΕΕ και η παραγωγικότητα θα βελτιωθεί σύντομα.
Η AstraZeneca «εργάζεται 24 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα» για να αυξήσει την παραγωγική της ικανότητα και είναι «απολύτως επικεντρωμένη» στην αύξηση της παραγωγής για την Ευρώπη, υποστήριξε.
Κανείς δεν πίστευε ότι αυτό το εμβόλιο θα ήταν εφικτό να παρασκευαστεί πριν από 9 μήνες και τώρα που έγινε «ο κόσμος το θεωρεί δεδομένο», σημείωσε ο Soriot.
Την ίδια ώρα στη μάχη της επιτάχυνσης της παραγωγής έχουν ριχτεί και τρίτες εταιρίες όπως η Sanofi και η Novartis
Pfizer: Αισιόδοξος ο πρόεδρος Bourla επιβεβαιώνει πως σύντομα θα παραδοθούν οι δόσεις εμβολίων που έχουν συμφωνηθεί
Την αισιοδοξία του ότι η Pfizer σύντομα θα μπορέσει να παράσχει τις δόσεις που έχει υποσχεθεί εξέφρασε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Albert Bourla.
«Είμαι πολύ αισιόδοξος ότι πολύ σύντομα θα είμαστε έτοιμοι να προμηθεύσουμε στον κόσμο τις δόσεις που έχουμε υποσχεθεί», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Bourla σε δηλώσεις του στο Παγκόσμιο Φόρουμ του Νταβός το Reuters.
Μάλιστα ο CEO της Pfizer ανέφερε επίσης ότι προς το τέλος του 2ου τριμήνου του 2021 δεν θα υπάρχουν ανησυχίες για την παροχή των εμβολίων προς όσους έχουν δοθεί ανάλογες υποσχέσεις.
Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο: «Καταστροφική» επιλογή η απαγόρευση εξαγωγών εμβολίων από την Ευρώπη
Προειδοποίηση απήυθυνε στις Βρυξέλλες μία από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως επιχειρηματικές ενώσεις ότι τα σχέδια της Κομισιόν να δώσουν στα κράτη - μέλη της ΕΕ τη δυνατότητα απαγόρευσης στις εξαγωγές εμβολίων τα οποία παράγονται στην ΕΕ απειλούν να πυροδοτήσουν αντίποινα από άλλες περιοχές του πλανήτη και να έχουν «καταστροφικές» επιπτώσεις στην προμήθεια δόσεων εμβολίων παγκοσμίως, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times την Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2021.
Το Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο (International Chamber of Commerce) δήλωσε σε επιστολή του προς την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, ότι η κίνηση περιορισμού των εξαγωγών – καθώς σήμερα Παρασκευή 29 Ιανουαρίου αναμένεται να ανακοινωθεί και επίσημα το σχέδιο των ευρωπαϊκών αρχών - θα μπορούσε «να προκαλέσει πολύ σύντομα σοβαρά προβλήματα στις βασικές αλυσίδες εφοδιασμού» όσον αφορά τα εμβόλια.
Οι αντιρρήσεις: Στην επιστολή του το ICC αντιδρά στα σχέδια της Κομισιόν να υποχρεώσουν τις φαρμακοβιομηχανίες να γνωστοποιούν τα σχέδια εξαγωγής εμβολίων στις εθνικές αρχές, οι οποίες στη συνέχεια θα είχαν τη νομική δυνατότητα ακόμη και να απαγορεύσουν τις εξαγωγές.
Ο John Denton, γενικός γραμματέας του ICC, επισήμανε: «Ο άμεσος φόβος μας είναι ότι οι προτεινόμενοι έλεγχοι των εξαγωγών της ΕΕ κινδυνεύουν να προκαλέσουν αντίποινα από τρίτες χώρες που θα μπορούσαν πολύ γρήγορα να προκαλέσουν προβλήματα στις βασικές αλυσίδες εφοδιασμού.
Συνέπειες: Στην επιστολή, που απεστάλη την Πέμπτη 25 Ιανουαρίου και την οποία επικαλούνται οι FT επισημαίνεται: «Μια τέτοια σειρά εξελίξεων - η οποία φαίνεται απολύτως προβλέψιμη δεδομένης της ταχείας κλιμάκωσης των περιορισμών στη διακίνηση υλικών που αφορύν το εξοπλισμό ατομικής προστασίας κατά την έναρξη της πανδημίας - θα είχε καταστροφικές επιπτώσεις στην προμήθεια εμβολίων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των κρατών - μελών της ΕΕ ».
Φτωχές χώρες: Ο κ. Denton, του οποίου η οργάνωση εκπροσωπεί περισσότερες από 45 εκατομμύρια επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο, δήλωσε ότι η κίνηση της ΕΕ - ενώ «κατ’ αρχήν είναι καλοπροαίρετη» - μπορεί επίσης να βλάψει τις φτωχές χώρες που εξαρτώνται από την παραγωγή στα εργοστάσια στην Ευρώπη για τον εφοδιασμό τους.
«Θα σας ενθαρρύνω να εξετάσετε τις πιθανές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία μιας παρατεταμένης πανδημίας στον αναπτυσσόμενο κόσμο», έγραψε.
Φαρμακοβιομηχανίες: Ο μεγαλύτερος σύνδεσμος φαρμακοβιομηχανιών στην Ευρώπη έχει επίσης τεθεί κατά των προτάσεων των Βρυξελλών καθώς σε σχετική ανακοίνωση επισήμανε ότι τα σχέδια των Βρυξελλών θα ήταν δυνατόν «να υπονομεύσουν την επάρκεια στην προμήθεια εμβολίων στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο».
Αντίποινα: «Είναι ζωτικής σημασίας τα μέτρα που προτείνουν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μην περιορίζουν, να καθυστερούν είτε να έχουν άλλες αρνητικές επιπτώσεις στις εξαγωγές εμβολίων ή στην εισαγωγή βασικών υλικών παρασκευής εμβολίων», ανέφερε.
«Ο κίνδυνος αντιποίνων από άλλες περιοχές σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή στον αγώνα κατά του Covid-19 δεν θα αποβεί προς το συμφέρον κανενός», επισημαίνεται.
Αλεξία Κοσίνα
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών