Οι υψηλότερες αποταμιεύσεις στο α' εξάμηνο του 2021 αντανακλούν σε σημαντικό βαθμό τη μείωση της καταναλωσης, καθώς οι δημοσιονομικές μεταβιβάσεις έχουν σταθεροποιήσει το εισόδημα των νοικοκυριών, σύμφωνα με τη μελέτη της ΕΚΤ
Σχετικά Άρθρα
Κατά 1,6 δισ. αυξήθηκαν οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες τον Ιούνιο του 2021
Ευρωζώνη: Επιβράδυνση σε επιχειρηματικά δάνεια και καταθέσεις τον Απρίλιο
Τα υγειονομικά μέτρα που επιβλήθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημιας ανα τοο κόσμο, μεταξύ των άλλων επιπτώσεων προκάλεσαν την εκτίναξη των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, και σύμφωνα με την μελέτη της ΕΚΤ που δημοσιοποιήθηκε τη Δευτέρα 2 Αυγούστου αυτές αναμένεται να αποτελέσουν έναν από τους καταλύτες για την ανάκαμψη της οικονομίας.
Όσον αφορά την εν λόγω τάση, επισημαίνεται στη μελέτη των Maria Grazia Attinasi, Alina Bobasu και Ana-Simona Manu ότι το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών, όπως προήλθε από τους τομεακούς λογαριασμούς της ζώνης του ευρώ , αυξήθηκε κατακόρυφα το πρώτο εξάμηνο του 2020.
Το κεντρικό ερώτημα που θέτουν οι ερευνητές είναι αν τα νοικοκυριά θα προχωρήσουν σε μια ταχεία αύξηση των δαπανών τους μετά την άρση των περιορισμών που σχετίζονται με την πανδημία και την επιστροφή της καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε κανονικά επίπεδα ή αν άλλα κίνητρα (π.χ. προληπτική διατήρηση κεφαλαίων, απομόχλευση) θα εμποδίσουν τα νοικοκυριά να ξοδέψουν τις συσσωρευμένες υψηλές τους αποταμιεύσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι, οποιαδήποτε μείωση του αποθέματος της πλεονάζουσας αποταμίευσης ως αποτέλεσμα της υψηλότερης κατανάλωσης το πλέον πιθανό είναι να είναι περιορισμένο μεσοπρόθεσμα - με απλά λόγια δεν θα αποδυθούν με με έκρηξη των καταναλωτικών δαπανών
Πτώση της κατανάλωσης
Οι αναλυτές της ΕΚΤ επισημαίνουν επίσης ότι οι πληροφορίες από την έρευνα καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τις προθέσεις των νοικοκυριών όσον αφορά τις αποταμιεύσεις τους επόμενους 12 μήνες αποδείχθηκαν επίσης χρήσιμες για τη μέτρηση των εξελίξεων.
Οι υψηλότερες αποταμιεύσεις αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό χαμηλότερη κατανάλωση, καθώς οι δημοσιονομικές μεταβιβάσεις (τα μέτρα τόνωσης των οικονομιών) έχουν σταθεροποιήσει το εισόδημα του τομέα των νοικοκυριών.
Το συνολικό εισόδημα των νοικοκυριών έχει περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας ως αποτέλεσμα των μεγάλων δημοσιονομικών μεταβιβάσεων.
Αυτό διαφέρει πολύ από τις εξελίξεις κατά τη διάρκεια των δύο προηγούμενων περιόδων ύφεσης τη Ευρωζώνη, όταν το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε σημαντικά παρά τη πολύ μικρότερη πτώση των απολαβών των εργαζομένων.
Κατανάλωση και αποταμιεύσεις
Ακούσια αποταμίευση
Η αύξηση των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών ήταν σε μεγάλο βαθμό ακούσια.
Λόγω των περιορισμών που επέβαλαν οι κυβερνήσεις και της ανησυχίας για την πανδημία, πολλά είδη κατανάλωσης ουσιαστικά δεν ήταν διαθέσιμα (π.χ. επισκέψεις σε εστιατόρια, συναυλίες και ταξίδια), οδηγώντας σε ακούσιες ή «αναγκαστικές» αποταμιεύσεις.
Οι προληπτικές αποταμιεύσεις διαδραμάτισαν επίσης σημαντικό, αν και πιο περιορισμένο, ρόλο.
Τα βραχυπρόθεσμα προγράμματα εργασίας (αναστολές) όχι μόνο παρείχαν άμεση αποζημίωση για την απώλεια εισοδήματος από την εργασία, αλλά βοήθησαν επίσης στη διατήρηση των υφιστάμενων θέσεων.
Η φύση αυτών των δημοσιονομικών μέτρων φαίνεται επίσης ότι συνέβαλε στον περιορισμό του κινδύνου μελλοντικής απώλειας εισοδήματος και ως εκ τούτου στην ανάγκη για προληπτικές αποταμιεύσεις, αν και αυτό το αποτέλεσμα είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές.
Κατανάλωση υπηρεσιών
Η μείωση της κατανάλωσης αντανακλά κυρίως τη μείωση της κατανάλωσης υπηρεσιών προς τους καταναλωτές.
Στην αρχική μείωση της κατανάλωσης κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας και στις νέες περικοπές κατά τα επόμενα κύματα κυριαρχούσαν οι χαμηλότερες δαπάνες για υπηρεσίες σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι στις προηγούμενες ύφεσεις.
Όταν χαλάρωσαν προσωρινά τα lockdown στο τρίτο τρίμηνο του 2020, οι δαπάνες για διαρκή αγαθά επανήλθαν στα επίπεδα πριν από την πανδημία, αλλά η ανάκαμψη των υπηρεσιών παρέμεινε υποτονική.
Κίνητρα αποταμιεύσεων
Διαρκή αγαθά
Ενώ η ανάκαμψη εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ανάκαμψη των υπηρεσιών, οι οποίες είναι λιγότερο επιρρεπείς σε συσσωρευμένες επιπτώσεις της ζήτησης, αυτό θα μπορούσε να αντισταθμιστεί σε κάποιο βαθμό με αντικατάσταση υπέρ της κατανάλωσης διαρκών αγαθών.
Το προφίλ των αποταμιευτών
Η συσσώρευση αποταμιεύσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχει συγκεντρωθεί σε νοικοκυριά μεγαλύτερης ηλικίας και υψηλότερου εισοδήματος.
Και οι δύο ομάδες νοικοκυριών ήταν γενικά λιγότερο εκτεθειμένες σε απώλειες εργατικού εισοδήματος, καθώς είτε είναι ανενεργές είτε εργάζονται σε τομείς λιγότερο εκτεθειμένους στις επιπτώσεις της κοινωνικής απόστασης.
Οι δείκτες της έρευνας δείχνουν ότι δεν θα υπάρξει άμεση αύξηση στην ιδιωτική κατανάλωση.
Διαμόρφωση της ζήτησης
Τα νοικοκυριά ανέφεραν επίσης ότι οι προθέσεις τους για αγορά αυτοκινήτου τους επόμενους 12 μήνες παραμένουν κάτω από τα επίπεδα πριν από την COVID.
Ενώ ορισμένες κατηγορίες δαπανών μπορεί να επωφελούνται από εξαιρετικά υψηλή ζήτηση, οι δείκτες της έρευνας δεν σηματοδοτούν ότι το επόμενο έτος η εκτεταμένη συσσωρευμένη ζήτηση που χρηματοδοτείται από υπερβολικές αποταμιεύσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας θα δώσει ισχυρή ώθηση στην ιδιωτική κατανάλωση.
Αποταμιεύσεις και κατανάλωση
Μεσοπρόθεσμη προοπτική
Η πανδημία του COVID-19 προκαλέσει σοκ στη οικονομία που έχει επηρεάσει την ιδιωτική κατανάλωση και τις οικονομίες των νοικοκυριών με πολύπλοκο τρόπο.
Ενώ αρκετοί παράγοντες υποδηλώνουν ότι η συσσωρευμένη πλεονάζουσα εξοικονόμηση θα μπορούσε να απορροφηθεί εύκολα για καταναλωτικούς σκοπούς, άλλοι παράγοντες υποδηλώνουν ότι αυτό μπορεί να μην είναι τόσο απλό.
Συνολικά, η πιθανότητα άμεσης επαναρρόφησης της συσσωρευμένης περίσσειας εξοικονόμησης για μελλοντικούς σκοπούς κατανάλωσης παραμένει περιορισμένη.
Τα σενάρια για διοχέτευση των αποταμιεύσεων
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών