γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Έδαφος κερδίζει η οικονομική ανάκαμψη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, βασισμένη περισσότερο στην εγχώρια ζήτηση απ’ όσο προβλεπόταν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μολονότι η οικονομική δραστηριότητα κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους εξακολουθεί να προβλέπεται συγκρατημένη, διαφαίνονται ελαφρώς βελτιωμένα χαρακτηριστικά τριμήνου σε σύγκριση με τις εαρινές προβλέψεις, χάρη στη διατήρηση, ως ένα βαθμό, της ώθησης του δεύτερου τριμήνου.
Για ολόκληρο το 2010, προβλέπεται πλέον αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 1,8% στην ΕΕ και κατά 1,7% στη ευρωζώνη, ποσοστά που αντιπροσωπεύουν αισθητή αναθεώρηση προς τα πάνω. Ωστόσο, η ανάκαμψη παραμένει εύθραυστη, καθώς η αβεβαιότητα είναι μεγάλη και οι εξελίξεις ανισοκατανεμημένες μεταξύ των κρατών μελών. Οι προβλέψεις της Επιτροπής για το 2010 όσον αφορά τον πληθωρισμό, 1,8% στην ΕΕ και 1,4% στην ευρωζώνη, παραμένουν γενικά αμετάβλητες έναντι των αντίστοιχων εαρινών.
Ο αρμόδιος για τις οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις Επίτροπος της ΕΕ, Olli Rehn, δήλωσε: «Η ευρωπαϊκή οικονομία ακολουθεί σαφώς πορεία εντονότερης ανάκαμψης σε σύγκριση με τις εαρινές προβλέψεις, ενώ η αναζωπύρωση της εγχώριας ζήτησης αποτελεί καλό οιωνό για την αγορά εργασίας. Ωστόσο, οι αβεβαιότητες δεν έχουν εκλείψει και βασικές προτεραιότητες παραμένουν η διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και η συνέχιση της δημοσιονομικής εξυγίανσης. Ταυτόχρονα, είναι αναγκαίο να επισπεύσουμε τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να ενισχύσουμε το αναπτυξιακό δυναμικό μας. Όσο πιο άμεση και εντατική είναι η δράση μας στο μέτωπο αυτό, τόσο περισσότερο θα διασφαλιστεί η σταθερή ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων απασχόλησης.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος επισήμανε και την καλή πορεία του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης στην Ελλάδα, τονίζοντας ωστόσο ότι η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να διατηρήσει την αυστηρή της στάση όσον αφορά στη δρομολόγηση των μεταρρυθμίσεων. «Είναι σημαντικό η Ελλάδα να μείνει πιστή στην αυστηρή πολιτική δημοσιονομικής εξυγίανσης και να συνεχίσει τις σοβαρές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου», δήλωσε ο Rehn.
Αναθεώρηση προς τα πάνω των προβλέψεων για την ανάπτυξη στην ΕΕ και στην ευρωζώνη
Προβλέπεται ότι το 2010 το πραγματικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,8% στην ΕΕ και κατά 1,7% στην ευρωζώνη (αναθεώρηση προς τα πάνω κατά 0,75 εκατοστιαία μονάδα έναντι των εαρινών προβλέψεων), πρόβλεψη που αντικατοπτρίζει αποτελέσματα καλύτερα των αναμενομένων κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους και διατήρηση, ως ένα βαθμό, της ώθησης αυτής το δεύτερο εξάμηνο. Η συνολική αυτή εικόνα βασίζεται σε επικαιροποιημένες προβλέψεις για τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Πολωνία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, χώρες στις οποίες αναλογεί περίπου το 80% του ΑΕΠ της ΕΕ. Αν αναλυθούν τα συγκεντρωτικά στοιχεία, η κατανομή των εξελίξεων μεταξύ των κρατών μελών παραμένει άνιση, και η γερμανική και η πολωνική οικονομία επιτυγχάνουν τις καλύτερες επιδόσεις. Αυτή η ανισοκατανομή αντικατοπτρίζει διαφορές στις παραγωγικές δομές, στην κλίμακα των προκλήσεων της προσαρμογής και τη συνεχιζόμενη εξισορρόπηση στο εσωτερικό της ΕΕ και της ευρωζώνης.
Η ανάκαμψη σε παγκόσμιο επίπεδο επιβραδύνεται
Καθώς εξασθενεί η υποστήριξη από τα μέτρα αύξησης των αποθεμάτων και παροχής κινήτρων, ο ρυθμός ανάκαμψης σε παγκόσμιο επίπεδο αναμένεται να επιβραδυνθεί το δεύτερο εξάμηνο του έτους, αν και δεν φαίνεται πιθανή μια ύφεση τύπου διπλής βύθισης (double-dip). Παρά την επιβράδυνση αυτή, το παγκόσμιο ΑΕΠ (εκτός ΕΕ) προβλέπεται να αυξηθεί κατά 5% περίπου το 2010, δηλ. 0,25 εκατοστιαία μονάδα πάνω από την εαρινή πρόβλεψη. Αυτό απορρέει από το γεγονός ότι η οικονομική δραστηριότητα του πρώτου εξαμήνου του έτους ήταν εντονότερη σε σύγκριση με εκείνη που είχε παραβλεφθεί. Όπως και την άνοιξη, διαγράφονται προοπτικές ανισοκατανεμημένης ανάκαμψης, με ισχυρή ανάπτυξη των αναδυόμενων οικονομιών, αλλά διατήρηση της εύθραυστης κατάστασης σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες.
Στροφή της ανάπτυξης της ΕΕ προς την κατεύθυνση της εγχώριας ζήτησης
Ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ αναμένεται να χαλαρώσει και στην ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2010, αντικατοπτρίζοντας την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας και την εξασθένιση των προσωρινών παραγόντων που πυροδότησαν τη ανάκαμψη. Εν τούτοις, η ως ένα βαθμό διατήρηση της ώθησης του δευτέρου εξαμήνου οδηγεί σε ελαφρά αναθεώρηση προς τα πάνω των χαρακτηριστικών τριμήνου σε σύγκριση με τις εαρινές προβλέψεις. Προβλέπεται τώρα άνοδος του ΑΕΠ στην ΕΕ και στην ευρωζώνη κατά 0,5% το τρίτο τρίμηνο και κατά 0,4% και 0,3%, αντίστοιχα, το τέταρτο τρίμηνο. Η ευνοϊκότερη αυτή προοπτική υποστηρίζεται, μεταξύ άλλων, από δείκτες εμπιστοσύνης που μαρτυρούν συνεχή αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας τους επόμενους μήνες.
Παράλληλα, η ανάκαμψη φαίνεται να διευρύνεται σε περισσότερους τομείς και συνιστώσες της ζήτησης. Ειδικότερα, η συνεισφορά των ιδιωτικών επενδύσεων και της κατανάλωσης στην αύξηση του ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο του 2010 υπερκέρασε τη συνδυασμένη συνεισφορά των αποθεμάτων και των καθαρών εξαγωγών. Η εξισορρόπηση αυτή είναι ενθαρρυντική, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι το ασθενέστερο εξωτερικό περιβάλλον το δεύτερο εξάμηνο του έτους αναμένεται να συγκρατήσει την αύξηση των εξαγωγών της ΕΕ. Από την άλλη πλευρά, οι χρηματοοικονομικές αγορές εξακολουθούν να είναι ευάλωτες, καθώς μόνο εν μέρει έχουν ανακάμψει από τις εντάσεις του παρελθόντος Μαΐου.
Ο πληθωρισμός παραμένει σε χαμηλά επίπεδα
Το πρώτο εξάμηνο του 2010 ο πληθωρισμός ΕνΔΤΚ σημείωσε μέτρια άνοδο, με δεδομένα την αύξηση των τιμών βασικών αγαθών στις διεθνείς αγορές και τις ανοδικές βασικές επιπτώσεις από τα τρόφιμα και την ενέργεια. Για το μέλλον προβλέπεται ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει υπό έλεγχο, χάρη στην υποτονικότητα που εξακολουθεί να χαρακτηρίζει την οικονομία, στις μικρές αυξήσεις των μισθών και στις προσδοκίες για χαμηλό πληθωρισμό, παρά τις πρόσφατες εξελίξεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και τις μετεωρολογικής αιτιολογίας αυξήσεις των τιμών ορισμένων γεωργικών βασικών αγαθών. Για ολόκληρο το 2010, ο πληθωρισμός ΕνΔΤΚ προβλέπεται να διαμορφωθεί κατά μέσον όρο σε 1,8% στην ΕΕ και σε 1,4% στη ευρωζώνη – ποσοστά αμετάβλητα, γενικά, σε σχέση με τις εαρινές προβλέψεις.
Εκτίμηση κινδύνων
Ενώ διατηρείται ο υψηλός βαθμός αβεβαιότητας, οι κίνδυνοι για τις προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης της ΕΕ για το 2010 φαίνονται σε γενικές γραμμές ισορροπημένοι. Από την πλευρά των θετικών εξελίξεων, η στροφή της αύξησης του ΑΕΠ προς την κατεύθυνση της εγχώριας ζήτησης και η διάχυση της αναθέρμανσης της οικονομικής δραστηριότητας της Γερμανίας σε άλλα κράτη μέλη, ενδέχεται να υλοποιηθούν σε μεγαλύτερη έκταση απ’ ό,τι προβλέπεται τώρα. Από την πλευρά των αρνητικών εξελίξεων, δεν είναι δυνατόν να αποκλειστούν η διαμόρφωση της εξωτερικής ζήτησης σε επίπεδα χαμηλότερα από τα αναμενόμενα, καθώς και νέα ένταση στις χρηματοοικονομικές αγορές, ενώ η δημοσιονομική εξυγίανση μπορεί να επιβαρύνει την εγχώρια ζήτηση στις αντίστοιχες χώρες περισσότερο από τις προβλέψεις. Όσον αφορά τις προοπτικές του πληθωρισμού, και στην περίπτωση αυτή οι κίνδυνοι για το 2010 φαίνονται σε γενικές γραμμές ισορροπημένοι.
Ο αρμόδιος για τις οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις Επίτροπος της ΕΕ, Olli Rehn, δήλωσε: «Η ευρωπαϊκή οικονομία ακολουθεί σαφώς πορεία εντονότερης ανάκαμψης σε σύγκριση με τις εαρινές προβλέψεις, ενώ η αναζωπύρωση της εγχώριας ζήτησης αποτελεί καλό οιωνό για την αγορά εργασίας. Ωστόσο, οι αβεβαιότητες δεν έχουν εκλείψει και βασικές προτεραιότητες παραμένουν η διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και η συνέχιση της δημοσιονομικής εξυγίανσης. Ταυτόχρονα, είναι αναγκαίο να επισπεύσουμε τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να ενισχύσουμε το αναπτυξιακό δυναμικό μας. Όσο πιο άμεση και εντατική είναι η δράση μας στο μέτωπο αυτό, τόσο περισσότερο θα διασφαλιστεί η σταθερή ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων απασχόλησης.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος επισήμανε και την καλή πορεία του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης στην Ελλάδα, τονίζοντας ωστόσο ότι η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να διατηρήσει την αυστηρή της στάση όσον αφορά στη δρομολόγηση των μεταρρυθμίσεων. «Είναι σημαντικό η Ελλάδα να μείνει πιστή στην αυστηρή πολιτική δημοσιονομικής εξυγίανσης και να συνεχίσει τις σοβαρές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου», δήλωσε ο Rehn.
Αναθεώρηση προς τα πάνω των προβλέψεων για την ανάπτυξη στην ΕΕ και στην ευρωζώνη
Προβλέπεται ότι το 2010 το πραγματικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,8% στην ΕΕ και κατά 1,7% στην ευρωζώνη (αναθεώρηση προς τα πάνω κατά 0,75 εκατοστιαία μονάδα έναντι των εαρινών προβλέψεων), πρόβλεψη που αντικατοπτρίζει αποτελέσματα καλύτερα των αναμενομένων κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους και διατήρηση, ως ένα βαθμό, της ώθησης αυτής το δεύτερο εξάμηνο. Η συνολική αυτή εικόνα βασίζεται σε επικαιροποιημένες προβλέψεις για τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Πολωνία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, χώρες στις οποίες αναλογεί περίπου το 80% του ΑΕΠ της ΕΕ. Αν αναλυθούν τα συγκεντρωτικά στοιχεία, η κατανομή των εξελίξεων μεταξύ των κρατών μελών παραμένει άνιση, και η γερμανική και η πολωνική οικονομία επιτυγχάνουν τις καλύτερες επιδόσεις. Αυτή η ανισοκατανομή αντικατοπτρίζει διαφορές στις παραγωγικές δομές, στην κλίμακα των προκλήσεων της προσαρμογής και τη συνεχιζόμενη εξισορρόπηση στο εσωτερικό της ΕΕ και της ευρωζώνης.
Η ανάκαμψη σε παγκόσμιο επίπεδο επιβραδύνεται
Καθώς εξασθενεί η υποστήριξη από τα μέτρα αύξησης των αποθεμάτων και παροχής κινήτρων, ο ρυθμός ανάκαμψης σε παγκόσμιο επίπεδο αναμένεται να επιβραδυνθεί το δεύτερο εξάμηνο του έτους, αν και δεν φαίνεται πιθανή μια ύφεση τύπου διπλής βύθισης (double-dip). Παρά την επιβράδυνση αυτή, το παγκόσμιο ΑΕΠ (εκτός ΕΕ) προβλέπεται να αυξηθεί κατά 5% περίπου το 2010, δηλ. 0,25 εκατοστιαία μονάδα πάνω από την εαρινή πρόβλεψη. Αυτό απορρέει από το γεγονός ότι η οικονομική δραστηριότητα του πρώτου εξαμήνου του έτους ήταν εντονότερη σε σύγκριση με εκείνη που είχε παραβλεφθεί. Όπως και την άνοιξη, διαγράφονται προοπτικές ανισοκατανεμημένης ανάκαμψης, με ισχυρή ανάπτυξη των αναδυόμενων οικονομιών, αλλά διατήρηση της εύθραυστης κατάστασης σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες.
Στροφή της ανάπτυξης της ΕΕ προς την κατεύθυνση της εγχώριας ζήτησης
Ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ αναμένεται να χαλαρώσει και στην ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2010, αντικατοπτρίζοντας την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας και την εξασθένιση των προσωρινών παραγόντων που πυροδότησαν τη ανάκαμψη. Εν τούτοις, η ως ένα βαθμό διατήρηση της ώθησης του δευτέρου εξαμήνου οδηγεί σε ελαφρά αναθεώρηση προς τα πάνω των χαρακτηριστικών τριμήνου σε σύγκριση με τις εαρινές προβλέψεις. Προβλέπεται τώρα άνοδος του ΑΕΠ στην ΕΕ και στην ευρωζώνη κατά 0,5% το τρίτο τρίμηνο και κατά 0,4% και 0,3%, αντίστοιχα, το τέταρτο τρίμηνο. Η ευνοϊκότερη αυτή προοπτική υποστηρίζεται, μεταξύ άλλων, από δείκτες εμπιστοσύνης που μαρτυρούν συνεχή αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας τους επόμενους μήνες.
Παράλληλα, η ανάκαμψη φαίνεται να διευρύνεται σε περισσότερους τομείς και συνιστώσες της ζήτησης. Ειδικότερα, η συνεισφορά των ιδιωτικών επενδύσεων και της κατανάλωσης στην αύξηση του ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο του 2010 υπερκέρασε τη συνδυασμένη συνεισφορά των αποθεμάτων και των καθαρών εξαγωγών. Η εξισορρόπηση αυτή είναι ενθαρρυντική, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι το ασθενέστερο εξωτερικό περιβάλλον το δεύτερο εξάμηνο του έτους αναμένεται να συγκρατήσει την αύξηση των εξαγωγών της ΕΕ. Από την άλλη πλευρά, οι χρηματοοικονομικές αγορές εξακολουθούν να είναι ευάλωτες, καθώς μόνο εν μέρει έχουν ανακάμψει από τις εντάσεις του παρελθόντος Μαΐου.
Ο πληθωρισμός παραμένει σε χαμηλά επίπεδα
Το πρώτο εξάμηνο του 2010 ο πληθωρισμός ΕνΔΤΚ σημείωσε μέτρια άνοδο, με δεδομένα την αύξηση των τιμών βασικών αγαθών στις διεθνείς αγορές και τις ανοδικές βασικές επιπτώσεις από τα τρόφιμα και την ενέργεια. Για το μέλλον προβλέπεται ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει υπό έλεγχο, χάρη στην υποτονικότητα που εξακολουθεί να χαρακτηρίζει την οικονομία, στις μικρές αυξήσεις των μισθών και στις προσδοκίες για χαμηλό πληθωρισμό, παρά τις πρόσφατες εξελίξεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και τις μετεωρολογικής αιτιολογίας αυξήσεις των τιμών ορισμένων γεωργικών βασικών αγαθών. Για ολόκληρο το 2010, ο πληθωρισμός ΕνΔΤΚ προβλέπεται να διαμορφωθεί κατά μέσον όρο σε 1,8% στην ΕΕ και σε 1,4% στη ευρωζώνη – ποσοστά αμετάβλητα, γενικά, σε σχέση με τις εαρινές προβλέψεις.
Εκτίμηση κινδύνων
Ενώ διατηρείται ο υψηλός βαθμός αβεβαιότητας, οι κίνδυνοι για τις προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης της ΕΕ για το 2010 φαίνονται σε γενικές γραμμές ισορροπημένοι. Από την πλευρά των θετικών εξελίξεων, η στροφή της αύξησης του ΑΕΠ προς την κατεύθυνση της εγχώριας ζήτησης και η διάχυση της αναθέρμανσης της οικονομικής δραστηριότητας της Γερμανίας σε άλλα κράτη μέλη, ενδέχεται να υλοποιηθούν σε μεγαλύτερη έκταση απ’ ό,τι προβλέπεται τώρα. Από την πλευρά των αρνητικών εξελίξεων, δεν είναι δυνατόν να αποκλειστούν η διαμόρφωση της εξωτερικής ζήτησης σε επίπεδα χαμηλότερα από τα αναμενόμενα, καθώς και νέα ένταση στις χρηματοοικονομικές αγορές, ενώ η δημοσιονομική εξυγίανση μπορεί να επιβαρύνει την εγχώρια ζήτηση στις αντίστοιχες χώρες περισσότερο από τις προβλέψεις. Όσον αφορά τις προοπτικές του πληθωρισμού, και στην περίπτωση αυτή οι κίνδυνοι για το 2010 φαίνονται σε γενικές γραμμές ισορροπημένοι.
Σχόλια αναγνωστών