Τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η παγκόσμια οικονομία κρούει με άρθρο του στο Project Syndicate ο διακεκριμένος οικονομολόγος Nouriel Roubini.
Όπως επισημαίνει, «επί μήνες προειδοποιώ ότι η τρέχουσα χαλαρή νομισματική πολιτική, σε συνδυασμό με την ιδιαίτερα επεκτατική δημοσιονομική πολιτική στις ΗΠΑ, θα οδηγήσει σε υπερθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας και, εντέλει, σε αύξηση του πληθωρισμού».
Ως αποτέλεσμα, μεσοπρόθεσμα αρνητικά σοκ προσφοράς θα προκαλέσουν επιβράδυνση της ανάπτυξης και θα αυξήσουν το κόστος παραγωγής, συμπληρώνει.
Αυτή η δυναμική της ζήτησης σε συνδυασμό με την τρέχουσα καμπύλη προσφοράς θα μπορούσε να οδηγήσει σε στασιμότητα ανάλογη της δεκαετίας του 1970 (αύξηση του πληθωρισμού εν μέσω ύφεσης) και τελικά σε μια σοβαρή κρίση χρέους.
«Μέχρι πρόσφατα, επικεντρωνόμουν περισσότερο στους μεσοπρόθεσμους κινδύνους.
Αλλά τώρα μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι ο ήπιος, σταδιακός πληθωρισμός βρίσκεται ήδη σε διαδικασία εξέλιξης.
Ο πληθωρισμός αυξάνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε πολλές προηγμένες οικονομίες και η ανάπτυξη επιβραδύνεται απότομα, παρά τα τεράστια νομισματικά, πιστωτικά και δημοσιονομικά μέτρα που έχουν ληφθεί για τη στήριξη της οικονομίας» αναφέρει ο Roubini και συνεχίζει:
«Όλοι πλέον ομονοούν στο ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης στις ΗΠΑ, την Κίνα, την Ευρώπη, αλλά και σε άλλες μεγάλες οικονομίες, είναι αποτέλεσμα της διαταραχής της προσφοράς στις αγορές εργασίας αλλά και στη διακίνηση αγαθών.
Το αισιόδοξο σενάριο είναι ότι ο πληθωρισμός θα είναι παροδικός, και θα διαρκέσει όσο διαρκέσουν οι διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Προσφορά - ζήτηση
Στην πραγματικότητα, όμως, υπάρχουν πολλοί παράγοντες πίσω από τη στασιμότητα που παρατηρήθηκε το φετινό καλοκαίρι.
Κατ’ αρχάς, η παραλλαγή Delta αύξησε προσωρινά το κόστος παραγωγής, μείωσε την παραγωγή και περιόρισε την προσφορά εργασίας.
Οι εργαζόμενοι, πολλοί από τους οποίους εξακολουθούν να λαμβάνουν επιδόματα ανεργίας, που θα λήξουν τον Σεπτέμβριο, είναι απρόθυμοι να επιστρέψουν στο χώρο εργασίας - ειδικά τώρα που η Delta μαίνεται.
Και όσοι έχουν παιδιά μπορεί να χρειαστεί να μείνουν στο σπίτι, λόγω του κλεισίματος των σχολείων».
Από την πλευρά της παραγωγής, η Delta διαταράσσει την επαναλειτουργία πολλών τομέων – ειδικά την παροχή υπηρεσιών.
Οι ελλείψεις σε βασικές εισροές όπως οι ημιαγωγοί παρεμποδίζουν την παραγωγή αυτοκινήτων, ηλεκτρονικών ειδών και άλλων προϊόντων, ενισχύοντας τον πληθωρισμό.
«Ωστόσο, οι αισιόδοξοι επιμένουν ότι όλα αυτά είναι προσωρινά.
Μόλις η Delta παρουσιάσει ύφεση και λήξουν τα επιδόματα εργασίας, οι εργαζόμενοι θα επιστρέψουν, τα προβλήματα της παραγωγής θα επιλυθούν, η παραγωγή θα επιταχυνθεί και ο βασικός πληθωρισμός -που τώρα φτάνει κοντά στο 4% στις ΗΠΑ- θα υποχωρήσει στο 2%, όπως είναι ο στόχος της Fed».
Από την πλευρά της ζήτησης, εν τω μεταξύ, θεωρείται ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και άλλες κεντρικές τράπεζες θα αρχίσουν να ξετυλίγουν τις μη συμβατικές νομισματικές τους πολιτικές, υποστηρίζει ο Roubini.
Σε συνδυασμό με κάποια δημοσιονομική επιβράδυνση το επόμενο έτος (όταν τα ελλείμματα μπορεί να είναι χαμηλότερα), αυτό υποτίθεται ότι θα μειώσει τους κινδύνους υπερθέρμανσης και «θα κρατήσει τον πληθωρισμό σε… απόσταση».
Στασιμοπληθωρισμός
Αν όμως οι αισιόδοξοι κάνουν λάθος και ενταθούν οι πληθωριστικές πιέσεις σε συνδυασμό με ύφεση;
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δείκτες του πληθωρισμού δεν είναι μόνο πολύ πάνω από τον στόχο, αλλά είναι και... επίμονοι.
Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ, ο βασικός πληθωρισμός είναι πιθανό να παραμείνει κοντά στο 4% μέχρι το τέλος του έτους.
Οι μακροοικονομικές πολιτικές, επίσης, είναι πιθανό να παραμείνουν χαλαρές, αν κρίνουμε από τα σχέδια τόνωσης της κυβέρνησης Biden και την πιθανότητα οι αδύναμες οικονομίες της ευρωζώνης να αντιμετωπίσουν μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα ακόμη και το 2022.
Και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς και πολλές άλλες κεντρικές τράπεζες, παραμένουν πλήρως δεσμευμένες στη συνέχιση αντισυμβατικών πολιτικών.
Παρόλο που η Fed εξετάζει το ενδεχόμενο μείωσης της ποσοτικής χαλάρωσής της (QE), πιθανότατα δεν προβεί σε μεγάλες μειώσεις.
Όπως και οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες, παρασύρθηκε σε «μια παγίδα χρέους» λόγω της αύξησης των ιδιωτικών και δημοσίων υποχρεώσεων (ως ποσοστό του ΑΕΠ) τα τελευταία χρόνια.
Ακόμα κι αν ο πληθωρισμός παραμείνει υψηλότερος από τον στόχο, η έξοδος από το QE πολύ σύντομα θα μπορούσε να προκαλέσει κατάρρευση των αγορών.
Άλλωστε, αυτό συνέβη μεταξύ του τέταρτου τριμήνου του 2018 και του πρώτου τριμήνου του 2019, μετά από προηγούμενη προσπάθεια της Fed να αυξήσει τα επιτόκια.
Οι πιστωτικές και οι χρηματιστηριακές αγορές έπεσαν κατακόρυφα και η Fed σταμάτησε την αυστηρή πολιτική της.
Στη συνέχεια, όταν η αμερικανική οικονομία υπέστη επιβράδυνση που προκλήθηκε από τον εμπορικό πόλεμο, η Fed μείωσε στο 0% τα επιτόκια και συνέχισε το QE.
Όλα αυτά συνέβησαν έναν ολόκληρο χρόνο πριν από την COVID-19.
Όμως τα πραγματικά προβλήματα θα κάνουν την εμφάνισή τους όταν οι οικονομίες έρθουν αντιμέτωπες που τα μεγάλα χρέη που δημιούργησαν αλλά και με τις υψηλές πληθωριστικές πιέσεις.
«Όπως έχω υποστηρίξει, τα αρνητικά σοκ προσφοράς είναι πιθανό να διατηρηθούν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα» καταλήγει ο Nouriel Roubini.
Ο Nouriel Roubini είναι διευθύνων σύμβουλος της Roubini Macro Associates Inc. και Επικεφαλής Οικονομολόγος της Atlas Capital Team.
www.bankingenws.gr
Roubini: Η πολιτική των κεντρικών τραπεζών κυοφορεί στασιμοπληθωρισμό και κρίση χρέους
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει με άρθρο του στο Project Syndicate ο διακεκριμένος Nouriel Roubini
Σχόλια αναγνωστών