Εντονες αντιδράσεις κατά της νομισματικής πολιτικής από τον επιχειρηματικό κόσμο και τους οικονομολόγους που «βλέπουν» τον πληθωρισμό στο 30% λόγω των Erdoganomcs
Τα επιτεύγματα του παρελθόντος επικαλείται ο πρόεδρος της Τουρκίας Recep Tayyip Erdoğan, για να καθησυχάσει τους πολίτες της χώρας για τον υψηλό πληθωρισμό αλλά και την κατακύλα της ισοτιμίας της λίρας, που καταβαραθρώθηκε μετά την ανακοίνωση της πολιτικής για την επιθετική νομισματική χαλάρωση.
Ο Erdogan υποστήριξε ότι όπως στο παρελθόν, μείωσε τον πληθωρισμό της Τουρκίας, έτσι θα το πράξει και τώρα, και μάλιστα σύντομα.
Την ίδια ώρα οι ανατιμήσεις συνεχίζονται και ο πληθωρισμός ξεπερνά το 21%, με τον πρόεδρο να στοχεύει στη μείωσή του στο 4%.
Οικονομική ανεξαρτησία
Ο Erdogan έχει δηλώσει ότι το νέο μοντέλο οικονομικής πολιτικής βασίζεται στα χαμηλά επιτόκια και εντάσσεται σε έναν «πόλεμο για οικονομική ανεξαρτησία», ο οποίος -όπως είπε- συνεχίζεται με επιτυχία.
Οικονομολόγοι έχουν χαρακτηρίσει «ριψοκίνδυνη» την οικονομική πολιτική του Erdogan προβλέποντας ότι τον ερχόμενο χρόνο ο πληθωρισμός θα ξεπεράσει το 30%.
Την Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου η τουρκική λίρα κατέρευσε σε νέο ιστορικά χαμηλό επίπεδο κάτω από 17 λίρες έναντι του δολαρίου έπειτα από τους φόβους για ένα πληθωριστικό σπιράλ που θα προκληθεί από την νέα πολιτική.
«Τα επιτόκια προκαλούν τον πληθωρισμό»…
Στο χαμηλότερο επίπεδό της η λίρα έχασε φέτος περίπου το 55% της αξίας της, περιλαμβανομένου του 37% μέσα στις τελευταίες 30 ημέρες.
Σε συνάντηση που είχε με νέους από την Αφρική το Σάββατο 16 Δεκεμβρίου 2021, η οποία μεταδόθηκε τηλεοπτικά, ο Τούρκος πρόεδρος επανέλαβε την ανορθόδοξη άποψή του ότι τα επιτόκια είναι εκείνα που προκαλούν τον πληθωρισμό και πρόσθεσε ότι δεν θα αφήσει τους Τούρκους να «συνθλιβούν» από τα επιτόκια.
Διδάσκει... στις τραπαζες το νέο οικονομικό δόγμα ο υπουργός Οικονομικών Nureddin Nebati
Ενημέρωση στην ένωση τραπεζών της Τουρκίας, την τραπεζική εποπτική αρχή BDDK και τους διευθυντές κρατικών τραπεζών για το νέο οικονομικό μοντέλο της κυβέρνησης με τα χαμηλά επιτόκια, έκανε ο υπουργός Οικονομικών Nureddin Nebati, ‘όπως ανακοίνωσε η ένωση, μετά την πτώση της λίρας σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters το Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 2021.
Ο μηχανισμός
«Οι τράπεζές μας θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τους πόρους τους για να καλύψουν τις οικονομικές ανάγκες των νοικοκυριών και του πραγματικού τομέα της οικονομίας, στο πλαίσιο του μηχανισμού ελεύθερης αγοράς που λειτουργεί με τους κανόνες του», υποστήριξε ο Nureddin Nebati όπως αναφέρει στην ανακοίνωση.
Αναπτυξιακό μοντέλο
Παράλληλα όπως επισημαίνεται στην ίδια ανακοίνωση, στόχος της συνάντησης ήταν να συζητηθεί μια «υγιής, συνεπής ανάπτυξη».
Η λίρα έφτασε σε νέο χαμηλό υπό του 17 έναντι του αμερικανικού δολαρίου την Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2021 , εν μέσω ένος νέου κύματος φόβων από ότι η νέα πολιτική του Τούρκου προέδρου Erdogan και η εκτίναξη του πληθωρισμού (21,3% τον Νοέμβριο), θα προκαλέσουν πληθωριστική περιδίνηση στην τουρκική οικονομία.
Eπικαλείται το κινεζικό θαύμα
Την ίδια ώρα ο πρόεδρος Erdogan επιμένει να επαναλαμβάνει τη θεωρία του περί κινεζοποίησης της τουρκικής οικονομίας και να υπόσχεται πως με το φθηνό νόμισμα η χώρα των 83 εκατ. ανθρώπων θα γνωρίσει μια θεαματική αύξηση των εξαγωγών της, των επενδύσεων αλλά και των θέσεων εργασίας.
Επικαλείται επανειλημμένως το κινεζικό θαύμα και τον μετασχηματισμό της κινεζικής οικονομίας μετά τις μεταρρυθμίσεις του 1978 ως απόδειξη πως το μοντέλο αυτό αποφέρει καρπούς.
Οπως, βέβαια, επισημαίνουν οι επικριτές του, στην πραγματικότητα υποβάλλει τη χώρα σε ένα κολοσσιαίο οικονομικό πείραμα.
Ανάμεσά τους ο Durmus Yilmaz, πρώην διοικητής της κεντρικής τράπεζας που τόνισε προ ημερών πως ο Τούρκος πρόεδρος μετατρέπει τη χώρα σε ένα «εργαστήριο εξεζητημένων ιδεών».
To παράδειγμα της Ζιμπάμπουε…
Παράλληλα, ο Ali Ackmelic, οικονομολόγος με ειδίκευση στις δύο οικονομίες Κίνας και Τουρκίας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Yamaguchi της Ιαπωνίας, επισημαίνει ότι σε αντίθεση με την Κίνα, η Τουρκία δεν διαθέτει ένα σαφές «βιομηχανικό όραμα».
Η πλέον ηχηρή δήλωση είναι πάντως ενός τραπεζικού στελέχους στο Λονδίνο, που επίσης ειδικεύεται στις δύο οικονομίες και τόνισε πως δεν επαρκεί η μεγάλη υποτίμηση του νομίσματος για να υπάρξει ευημερία σε μια οικονομία, γιατί «αν ήταν έτσι, η Ζιμπάμπουε θα ήταν τεχνολογική υπερδύναμη».
Εκκληση για αλλαγή της νομισματικής πολιτικής από τη μεγαλύτερη επιχειρηματική ένωση της Τουρκίας, TUSIAD
Να εγκαταλείψει την αμφιλεγόμενη νομισματική πολιτική των χαμηλών επιτοκίων που έχει προκαλέσει καταβαράθρωση της τουρκικής λίρας, προέτρεψε την κυβέρνηση του Recep Tayyip Erdoğan η μεγαλύτερη επιχειρηματική ένωση της Τουρκίας, TUSIAD, ζητώντας την επιστροφή στους «ορθόδοξους κανόνες της οικονομικής επιστήμης», σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.
Σε ανακοίνωσή της, η TUSIAD αναφέρει ότι έχει προειδοποιήσει την κυβέρνηση για τις αρνητικές επιπτώσεις των χαμηλών επιτοκίων, προσθέτοντας ότι τα οικονομικά σοκ βλάπτουν τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.
«Δεν θα επιτευχθούν οι στόχοι»
«Ως αποτέλεσμα της αστάθειας που βιώνουμε τον τελευταίο καιρό, είναι σαφές ότι οι στόχοι στο πλαίσιο αυτού του οικονομικού προγράμματος που επιχειρείται δεν θα επιτευχθούν», σημειώνεται.
«Μετά τα βήματα που έγιναν στο πλαίσιο των νέων οικονομικών πολιτικών, δημιουργήθηκε ένα περιβάλλον δυσπιστίας και αστάθειας», σημειώνει η TUSIAD, προσθέτοντας ότι το οικονομικό μοντέλο ενέχει τον κίνδυνο να προκαλέσει «πολύ μεγαλύτερα» προβλήματα στο μέλλον.
Πλήγμα και για τις … εξαγωγές
«Ακόμη και οι εξαγωγές, που αναμένεται να ωφεληθούν περισσότερο, έχουν πληγεί σε αυτό το περιβάλλον».
Υπό την πίεση του Erdogan, η κεντρική τράπεζα έχει μειώσει τα επιτόκια κατά 500 μονάδες βάσης από τον Σεπτέμβριο.
Ο Τούρκος ηγέτης υποστηρίζει ότι το νέο μοντέλο θα τονώσει τις εξαγωγές, την απασχόληση και τις επενδύσεις, αν και οι οικονομολόγοι χαρακτηρίζουν το πείραμά του «απερίσκεπτο», καθώς οδήγησε τη λίρα σε κατάρρευση.
Δυσφορία όσων τον στήριξαν - Απώλεια των κοινωνικών του ερεισμάτων
Σχετικό ρεπορτάζ του Bloomberg καταγράφει,, τη δυσφορία που εκφράζουν λαϊκά στρώματα της Ριζούντας, της ιδιαίτερης πατρίδας του Erdogan, από τους ψαράδες, τις μικρές επιχειρήσεις λιανικών πωλήσεων, τους απλούς υπαλλήλους των καφενείων και των σταθμών φυσικού αερίου, ακόμη και των καλλιεργητών τσαγιού - εν ολίγοις τους χαμηλόμισθους Τούρκους που στήριξαν τον Erdogan τις προηγούμενες δύο δεκαετίες.’
Μιλώντας απευθείας στους απλούς Τούρκους, το πρακτορείο καταγράφει την περίπτωση συνταξιούχου που μόλις είχε αγοράσει κρέας με πίστωση από κρεοπωλείο και δηλώνει ότι ίσως δεν θα μπορεί να αγοράσει άλλο κρέας στο μέλλον, δεδομένου ότι «δεν μπορούμε καν να ξέρουμε ποια θα είναι η τιμή του σε μία ώρα».
Στη συνέχεια οι συντάκτες του Bloomberg συνομιλούν με υπάλληλο ενός μικρού καφέ που σερβίρει τσάι και επικρίνει τον Erdpgan τονίζοντας «δεν μπορείς να λες ότι δεν δέχεσαι τα επιτόκια, όταν η οικονομία σου είναι βαθύτατα συνδεδεμένη με τον υπόλοιπο κόσμο».
Ζουν στην πολυτέλεια
Η συνηθέστερη κριτική που ακούγεται όμως, ιδιαιτέρως από τα χείλη των φτωχών καθημερινών ανθρώπων στην Τουρκία, είναι «μας κοιτάζουν αφ’ υψηλού γιατί στην αρχή ήταν σαν εμάς, καθημερινοί άνθρωποι, αλλά τώρα ζουν μέσα στην πολυτέλεια».
Η κριτική αυτή ακούγεται περισσότερο από οπουδήποτε αλλού στη Ριζούντα, που σημαίνει ότι ο Erdogan κινδυνεύει να χάσει τους πλέον πιστούς από τους ψηφοφόρους του.
Σχόλια αναγνωστών