Έχουν ήδη ειπωθεί και γραφτεί αρκετά για τις πιθανές συνέπειες της ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Πολλοί αναλυτές αξιολογούν τη μεταβαλλόμενη ισορροπία δυνάμεων στα νερά της Βαλτικής Θάλασσας, τη νέα κατάσταση στα μακρά χερσαία σύνορα Ρωσίας - Φινλανδίας και τις πιθανές συνέπειες της επέκτασης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας για την περιοχή της Αρκτικής.
Η επόμενη, ένατη στη σειρά, επέκταση του ΝΑΤΟ είναι ίσως η πιο γλαφυρή απεικόνιση της εδραίωσης της υπό όρους «συλλογικής Δύσης».
Η αλλαγή στο πολιτικό και στρατιωτικό-στρατηγικό καθεστώς των δύο, προηγουμένως ουδέτερων ευρωπαϊκών χωρών όχι μόνο αλλάζει τη γεωπολιτική κατάσταση στο βόρειο τμήμα της ηπείρου, αλλά φέρνει επίσης το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση ακόμη πιο κοντά, προωθώντας την προοπτική της ευρωπαϊκής «στρατηγικής αυτονομίας» σε ένα απροσδιόριστο μέλλον.
Η πολιτική των ΗΠΑ υπό τον Biden
Ο τρέχων κύκλος της δυτικής εξυγίανσης δεν ξεκίνησε χθες. Και δεν προκλήθηκε μόνο από τη μετάβαση της λανθάνουσας σύγκρουσης στην Ουκρανία σε μια οξεία φάση. Η αλλαγή από φυγόκεντρο φορέα σε κεντρομόλο στον δυτικό κόσμο έγινε εμφανής πριν από τουλάχιστον ενάμιση χρόνο, όταν ο Biden, σταθερός υποστηρικτής της υπερατλαντικής και ευρύτερης παγκόσμιας ενότητας των φιλελεύθερων δημοκρατιών, κέρδισε τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.
Πολύ πριν από την έναρξη της ρωσικής στρατιωτικής επιχείρησης, οι δυτικές πολιτικές ελίτ ωθήθηκαν προς την προσέγγιση λόγω της επίγνωσής τους για την αυξανόμενη υπαρξιακή πρόκληση από την Κίνα. Η τρέχουσα επέκταση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας θα πρέπει να ιδωθεί στο πλαίσιο τέτοιων συμβόλων της νέας εποχής όπως η δημιουργία πέρυσι της τριμερούς Συμμαχίας ΗΠΑ-Βρετανίας-Αυστραλίας (AUKUS),
Ωστόσο, όλα όσα ξεκίνησαν στις 24 Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους έδωσαν στη διαδικασία εξυγίανσης μια νέα, πολύ ισχυρή ώθηση. Η Δύση προετοιμάζεται διεξοδικά για ένα τέτοιο σενάριο εδώ και πολύ καιρό, και ως εκ τούτου η αντίδραση των δυτικών αρχηγών, επιχειρηματικών και ηγετών της κοινής γνώμης στις ενέργειες της Μόσχας το 2022 αποδείχθηκε πιο γρήγορη, καλά συντονισμένη και αποτελεσματική από ότι ήταν το 2014.
Οι μορφές ενοποίησης της Δύσης
Οι πιο σημαντικές αποφάσεις για τους περιορισμούς πάρθηκαν κυριολεκτικά μέσα σε λίγες μέρες και ο κύκλος των χωρών που εντάχθηκαν στην πολιτική κυρώσεων των ΗΠΑ αποδείχθηκε πολύ ευρύτερος αυτή τη φορά από ότι πριν από οκτώ χρόνια.
Ο όγκος της δυτικής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία δεν έχει κανένα προηγούμενο στη σύγχρονη ιστορία. Εξίσου πρωτοφανές είναι το επίπεδο πολιτικής απόρριψης της Μόσχας και ακόμη και της καθημερινής ρωσοφοβίας, που καταγράφεται σε όλες σχεδόν τις δυτικές χώρες. Απροσδόκητες για πολλούς και προφανώς βιαστικές αποφάσεις του Ελσίνκι και της Στοκχόλμης να εγκαταλείψουν την παραδοσιακή τους ουδετερότητα υπέρ της ένταξης στο ΝΑΤΟ είναι στο ίδιο επίπεδο με άλλες εκδηλώσεις της συνεχιζόμενης ενοποίησης.
Η νέα παγκόσμια ισορροπία
Είναι οι ΗΠΑ που έχουν τα περισσότερα να κερδίσουν από αυτή την ενοποίηση. Στην πραγματικότητα, γινόμαστε μάρτυρες όχι εντελώς ανεπιτυχών προσπαθειών αποκατάστασης του μοντέλου του «μονοπολικού κόσμου» των αρχών αυτού του αιώνα.
Η μακροπρόθεσμη επιτυχία αυτών των δυναμικών προσπαθειών αποκατάστασης δεν είναι καθόλου βέβαιη. Οι ΗΠΑ —και η Δύση γενικότερα— δεν είναι πλέον τόσο ισχυρές οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά όσο πριν από δύο δεκαετίες.
Η ισορροπία δυνάμεων στον σύγχρονο κόσμο έχει αλλάξει αισθητά προς όφελος των μη δυτικών χωρών και περιοχών του κόσμου, και αυτή η μακροπρόθεσμη τάση συνεχίζει να επιταχύνεται.
Η διεθνής κοινότητα έχει από καιρό χάσει την… ευλάβεια για τα φιλελεύθερα οικονομικά και κοινωνικοπολιτικά μοντέλα, που παρατηρήθηκε ευρέως στις αρχές αυτού του αιώνα.
Και καμία ρωσική εισβολή δεν είναι σε θέση να σβήσει εντελώς από τη μνήμη των συγχρόνων του το πρόσφατο άδοξο φιάσκο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στο Αφγανιστάν.
Ο ρόλος της Κίνας
Προφανώς, η επόμενη φυγόκεντρη κίνηση στον δυτικό κόσμο θα ξεκινήσει όχι από τη ρωσική κατεύθυνση, αλλά από την κινεζική.
Η ιστορία της περσινής διπλωματικής σύγκρουσης Λιθουανίας-Κίνας μπορεί να θεωρηθεί ως προάγγελος μιας πιθανής διαίρεσης, όταν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες προτίμησαν να μείνουν μακριά από το σκάνδαλο μεταξύ Βίλνιους και Πεκίνου και να περιοριστούν στη δηλωτική υποστήριξη των Λιθουανών εταίρων τους.
Η αποφασιστικότητα των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών να στηρίξουν άνευ όρων την Ουάσιγκτον σε περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασης στα στενά της Ταϊβάν εγείρει επίσης σοβαρές αμφιβολίες.
Αργά ή γρήγορα, διαφορές -συμπεριλαμβανομένου του ΝΑΤΟ- θα προκύψουν και στη ρωσική κατεύθυνση.
Ήδη σήμερα, οι προσεγγίσεις του Παρισιού για τη διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης είναι αισθητά διαφορετικές από τις προσεγγίσεις του Λονδίνου ή της Ουάσιγκτον.
Ωστόσο, η Μόσχα δεν πρέπει να περιμένει μια διάσπαση στη Δύση στο πολύ εγγύς μέλλον. Η πραγματικότητα είναι ότι η Ρωσία θα πρέπει να προετοιμαστεί για μια παρατεταμένη αντιπαράθεση με τη πρόσφατα ενοποιημένη «συλλογική Δύση», και οι προσπάθειες να παίξει με τις αντιθέσεις κατάστασης μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης είναι απίθανο να είναι επιτυχείς. Ευτυχώς, ο σύγχρονος κόσμος εξακολουθεί να είναι πολύ μεγαλύτερος από τη «συλλογική Δύση»…
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών