Η πρόσφατη τραγωδία στο Τέξας έφερε στο προσκήνιο τα περιστατικά «τυφλής βίας» που αν και όχι μοναδικά στην αμερικανική κοινωνία, φαίνεται να μαστίζουν τη συγκεκριμένη χώρα συχνότερα.
Τέτοια λυπηρά γεγονότα έχουν συμβεί σε μέρη όπως η Κίνα, η Αυστραλία, η Γερμανία, η Αγγλία και πρόσφατα η Νέα Ζηλανδία.
Αλλά για κάποιο λόγο μόνο στις ΗΠΑ η κοινή γνώμη τα συνδέει με την οπλοκατοχή.
Το ιστορικό και νομικό πλαίσιο
Οι ΗΠΑ δημιουργήθηκαν ως αποτέλεσμα της επανάστασης του 1776, η οποία οδήγησε στην απόσχιση και ανεξαρτητοποίηση της πρώην Βρετανικής αποικίας.
Προφανώς οι Επαναστάτες δε διέθεταν τακτικό στρατό και οπλισμό και στηρίχτηκαν στην εθελοντική προσέλευση για την απελευθέρωση της γης τους από εκείνο που έβλεπαν ως ένα τυραννικό, αριστοκρατικό καθεστώς.
Έτσι στο Δεύτερο μόλις Άρθρο του συντάγματος της νέας χώρας κατοχύρωσαν το δικαίωμα στην ατομική οπλοκατοχή και οπλοφορία.
Σκοπός του Άρθρου που συχνά αποκαλείται «τα δόντια της Δημοκρατίας» είναι η διαφύλαξη όλων των συνταγματικών ελευθεριών που περιγράφουν τα επόμενα, από κάποια μελλοντική διεφθαρμένη διακυβέρνηση.
Το καθεστώς και ο σκοπός του Δευτέρου Άρθρου έχει ερμηνευτεί και επιβεβαιωθεί κατά καιρούς από το Ανώτατο Δικαστήριο, παρά τις προσπάθειες, κυρίως του Δημοκρατικού Κόμματος να αμβλύνει ή και να εξαλείψει τις προβλέψεις του.
Θα απαιτούνταν μια κοσμογονική αναθεώρηση του Συντάγματος ώστε να διαγραφεί το συγκεκριμένο άρθρο και μέχρι στιγμής οι πρόεδροι Κάρτερ, Κλίντον και Ομπάμα απέτυχαν να πείσουν τους Νομοθέτες.
Τέξας και Βιρτζίνια: Οι δύο όψεις της οπλοκατοχής
Ο βαρύ φόρος αίματος στο Οβάλντε του Τέξας έριξε βαριά σκιά σε ένα άλλο που συνέβη σχεδόν ταυτόχρονα στο Ρίτσμοντ της Βιτζίνια.
Εξετάζοντας τα θα δούμε την ανάγκη για ισορροπία ανάμεσα στην πρόληψη αλλά και προστασία των ατομικών ελευθεριών.
Ο απολογισμός στο Τέξας είναι βαρύς, είκοσι νεκροί δύο δάσκαλοι και μικρά παιδιά.
Έπεσαν από τις σφαίρες του δεκαοκτάχρονου, ψυχικά διαταραγμένου Ράμος που ξεκίνησε το έγκλημα του πυροβολώντας τη γιαγιά που τον μεγάλωσε.
Ας μη μπούμε στην ολιγωρία των αστυνομικών που παρέμειναν αμέτοχοι επί 50 λεπτά έξω από το σχολείο, ενώ εντός εξελισσόταν σφαγή αθώων.
Φαίνεται ότι εκεί η Δικαιοσύνη ήδη ξεκίνησε την έρευνα της για τις δικές τους ευθύνες.
Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι το σχέδιο ασφαλείας του σχολείου (που επιβλέπει η πολιτεία) δε λειτούργησε.
Την ίδια μέρα στο Ρίτσμοντ μια νεαρή κοπέλα που εξασκούσε το νόμιμο δικαίωμα της στην αυτοάμυνα, πυροβόλησε και τραυμάτισε θανάσιμα τον τριανταεπτάχρονο πρώην κατάδικο Ντένις Μπάτλερ. Ο αποθανών είχε στο παρελθόν δικαστεί για ξυλοδαρμούς γυναικών, βιαιοπραγίες και ληστείες.
Ενοχλημένος από μια παρέα νεαρών που διασκέδαζαν σε ένα πάρτυ επιτέθηκε με ένα παράνομο τουφέκι και άρχισε να πυροβολεί από απόσταση.
Σύμφωνα με τους υφιστάμενους νόμους δεν μπορούσε να οπλοφορεί.
Αυτό δεν απέτρεψε τον «εγκληματία καριέρας» Μπάτλερ από το να προσπαθήσει να τραυματίσει του τριάντα περίπου ανυπεράσπιστους θαμώνες.
Χρειάστηκε η ψύχραιμη και άμεση αντίδραση της νεαρής κοπέλας, την οποία ο διευθυντής της αστυνομίας του Ρίτσμοντ αποκάλεσε «ηρωίδα».
Αυτό το περιστατικό τράβηξε πολύ λιγότερο τη δημοσιότητα, διότι δεν εξυπηρετεί την κυβερνητική ρητορική.
Ισχύον καθεστώς και πολιτική ατζέντα
Σε αντίθεση με την κοινή άποψη, η οπλοφορία στις ΗΠΑ δεν είναι ανεξέλεγκτη.
Οι υποψήφιοι κάτοχοι πρέπει να επιδεικνύουν καθαρό ποινικό μητρώο, να μην είναι χρήστες ουσιών ούτε καταδικασμένοι εγκληματίες.
Επιπλέον, εξετάζεται η ικανότητα χειρισμού πριν αποκτήσουν όπλο.
Ένα εθνικό σύστημα ελέγχου γνωστό ως NICS ελέγχει κάθε αίτηση για αγορά νέου όπλου και ενημερώνει ψηφιακά αν υπάρχει νομικό κώλυμα στην πραγματοποίηση της.
Εξυπακούεται ότι ένα τέτοιο σύστημα επιτηρεί τους νόμιμους οπλοκατόχους και όχι εγκληματίες όπως ο Μπάτλερ.
Η κυβέρνηση Biden έχει στην ατζέντα της την κατάργηση της οπλοκατοχής ως προεκλογική δέσμευση και προωθεί σταθερά ένα πλέγμα νόμων προς αυτό.
Προσκρούει όμως στο Σύνταγμα των ΗΠΑ.
Χρησιμοποιεί το συμβάν στο Τέξας για να κάμψει τις αντιστάσεις γερουσιαστών και δικαστών που τηρούν αυστηρά συνταγματική θέση.
Ο πραγματικός στόχος δεν είναι - για την ώρα - η απαγόρευση της οπλοκατοχής αλλά η επιβολή σε ομοσπονδιακό επίπεδο δύο μέτρων που θα την ακυρώνουν ντε φάκτο.
Το πρώτο είναι η επιβολή ενός εθνικού νόμου «Κόκκινης Σημαίας» (Red Flag law).
Αυτός θα επιτρέπει σε αστυνομικούς να εκδίδουν εντάλματα κατάσχεσης και να μπαίνουν σε σπίτια οπλοκατόχων «προληπτικά» μετά από (ακόμη και ανώνυμες) καταγγελίες ότι «επιδεικνύουν ασυνήθιστη ή επικίνδυνη συμπεριφορά».
Η ιδέα είναι πως τα ατομικά δικαιώματα του κατηγορηθέντος θα αναστέλλονται προσωρινά.
Το προφανές πρόβλημα είναι ότι παρακάμπτεται το τεκμήριο της αθωότητας και οδηγεί σε προληπτική δράση κατά των πολιτών που κατέχουν όπλα.
Μια τέτοια παραβίαση της ιδιωτικότητας έχει ξεσηκώσει κύμα αντίδρασης καθώς εύλογα πολλοί πιστεύουν πως θα δημιουργήσει βιομηχανία κατηγορουμένων.
Το δεύτερο μέτρο είναι η δημιουργία και τήρηση ενός μαζικού αρχείου όπλων από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
Σήμερα οι αρχές γνωρίζουν ποιοί κατέχουν όπλα, όμως τα τοπικά συντάγματα απαγορεύουν την τήρηση δεδομένων για τους σειριακούς αριθμούς και τις ποσότητες.
Και εδώ οι δικαστές και νομοθέτες πιστεύουν ότι ένα τέτοιο αρχείο στα χέρια της εκτελεστικής εξουσίας εύκολα θα οδηγήσει σε καταγραφή και εν τέλει κατάσχεση τους στο μέλλον.
Συνταγματικό και κοινωνικό ζήτημα
Το θέμα της οπλοκατοχής στις ΗΠΑ είναι βασικά θέμα συνταγματικότητας.
Οι προβλέψεις για την κατοχύρωση του έχουν σκοπό την προστασία από τη θέληση της οποιασδήποτε εκτελεστικής εξουσίας.
Οι Ιδρυτές της Αμερικανικής Πολιτείας ήθελαν να διαφυλάξουν στο μέλλον τα ατομικά δικαιώματα, το πολίτευμα και τη λαϊκή βούληση από την ισχύ της περιχαρακωμένης γραφειοκρατίας και της αυθαιρεσίας των πολιτικών.
Η σκέψη αυτή είναι ξένη για την Ευρώπη, όπου η πολιτική εξουσία προέρχεται από μετεξέλιξη αριστοκρατιών.
Εδώ η πολιτική τάξη (αριστοκρατία) επιβάλλει «ανέξοδα» τη θέληση της καθώς διατηρεί το μονοπώλιο της βίας.
Οι Αμερικανοί συνταγματολόγοι θεωρούν ότι κάτι αντίστοιχο θα αποτελέσει έκπτωση για τη Δημοκρατία τους και - άσχετα από τις ατομικές τους απόψεις για την οπλοκατοχή - το θεωρούν συνταγματική εκτροπή.
Ο πρόεδρος Biden και το Δημοκρατικό κόμμα γνωρίζουν ότι δε μπορούν να αναθεωρήσουν το Σύνταγμα.
Κάτι τέτοιο θα προκαλούσε επανάσταση στη χώρα.
Οπότε αρκούνται στο επικοινωνιακό παιχνίδι και σε περιφερειακούς περιορισμούς της οπλοκατοχής, ώστε να καταστήσουν δυσκολότερη την εξάσκηση του δικαιώματος για το μέσο πολίτη.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών