Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) πιστεύει ότι οι αγορές συνήθως δεν κάνουν τη δουλειά τους - ή όχι με τον καλύτερο τρόπο που επιθυμεί
Ένα κεντρικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα συνδυάζει τα επιτόκια χωρίς κίνδυνο για να τονώσει ή να παγώσει το γενικό οικονομικό σύστημα, ωστόσο είναι «ουδέτερο για την αγορά»: δεν πρέπει να ευνοεί κανένα περιουσιακό στοιχείο έναντι του άλλου.
Οι ιδιώτες traders επιλέγουν σε ποιον θα δανείσουν και με ποιο premium.
Εάν συνδυαστούν αυτά τα δύο, τότε θα δει κανείς το οικονομικό σύστημα που θα πρέπει να έχει ένα σύνολο επιτοκίων που να δείχνει τις οικονομικές συνθήκες, σύμφωνα με τον Economist.
Το «ορατό χέρι» της ΕΚΤ
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), ωστόσο, πιστεύει ότι οι αγορές συνήθως δεν κάνουν τη δουλειά τους - ή όχι με τον καλύτερο τρόπο που επιθυμεί.
Ετοιμάζεται να παρέμβει με δύο τρόπους: περιορίζοντας αυτό που θεωρείται κατάλληλη διάκριση στις επιβαρύνσεις μεταξύ οφειλετών, και με το εργαλείο των αγορών ομολόγων και των τραπεζικών κατευθυντήριων γραμμών.
Με αυτόν τον τρόπο εγκαταλείπει την ουδετερότητα της αγοράς και κάνει διακρίσεις μεταξύ των εκδοτών.
Χειραγώγηση των spreads
Στις 21 Ιουλίου, η ΕΚΤ αναμένεται να παρουσιάσει ένα ολοκαίνουργιο εργαλείο που προορίζεται να σταματήσει τις διαφορές στο κόστος δανεισμού μεταξύ των κυβερνήσεων της ευρωζώνης.
Η πρόθεση είναι να διασφαλιστεί ότι οι επιλογές νομισματικής πολιτικής λειτουργούν εξίσου σε ολόκληρο το μπλοκ.
Εάν οι αυξανόμενες χρεώσεις οδηγούν σε μεγάλα spread, η πρόσθετη επιβάρυνση μεταδίδεται στον ιδιωτικό τομέα, με πολλές περιοχές πραγματικά να αισθάνονται πολύ μεγαλύτερη πίεση από άλλες.
Η ευρωζώνη όμως έχει ιστορικό παρελθόν τέτοιας απόκλισης.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης του ευρώ, μεταξύ 2011 και 2015, ένα πολύ μεγαλύτερο spread μεταξύ των κρατών σήμανε επιπλέον αυστηρότερες νομισματικές συνθήκες για τις εταιρείες και τα νοικοκυριά.
Οι αντιδράσεις
Ωστόσο, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το νέο εργαλείο της ΕΚΤ απλώς δεν είναι επιθυμητό αυτή τη στιγμή.
Η Ευρώπη έχει καθαρίσει τις τράπεζές της και η ΕΚΤ έχει δεσμευτεί να κάνει ό,τι κι αν χρειαστεί για να αντιμετωπίσει τα προβλήαμτα του ευρώ.
Στον μη δημόσιο τομέα, ο κατακερματισμός είναι πολύ μικρότερος όμως.
Οι χρεώσεις δανεισμού σε εταιρείες στην Ιταλία βρίσκονται στο στάδιο που ήταν νωρίτερα από την κρίση του ευρώ, σε σχέση με τη Γερμανία, ανεξάρτητα από τη διεύρυνση των κρατικών spread.
Στην πράξη...
Βέβαια, μπορεί οι προθέσεις να είναι ξεκάθαρες στην ΕΚΤ, αλλά η υλοποίηση φαίνεται να είναι δύσκολη.
Η ΕΚΤ μπορεί να θέλει να περιγράψει τι θεωρείται «υπερβολικό» spread.
Αυτό είναι δύσκολο, καθώς οι οικονομολόγοι δεν έχουν ιδέα ποιο είναι το πραγματικό, δικαιολογημένο επιτόκιο για οποιοδήποτε δεδομένο ομόλογο.
Το νέο εργαλείο μπορεί να ενθαρρύνει αδύναμους εκδότες να δανείζονται κατά βούληση, ανακαλύπτοντας ότι η ΕΚΤ περιορίζει τα spread τους.
Επομένως, τα δύο αυτά μπορεί και πρέπει να συνδέονται.
Αλλά αν κριθεί παρόμοια με τη χρηματοδότηση κράτους, η οποία απαγορεύεται από τη συνθήκη του Μάαστριχτ, μπορεί να σκοντάψει στα δικαστήρια.
Ωστόσο, η ΕΚΤ είναι πιο πιθανό να προχωρήσει προς τα εμπρός.
Υπάρχει μια αυξανόμενη συναίνεση ότι, σε μια διαφορετική χρηματοπιστωτική ένωση, η διαχείριση των κρατικών spread αποτελεί μέρος της οικονομικής κάλυψης.
Όλο και περισσότερο, η ΕΚΤ θεωρεί ως ευθύνη της να περιορίσει τους νομισματικούς κινδύνους.
Στις 4 Ιουλίου δήλωσε ότι ενδέχεται να «ζητά» από τις εκδόσεις εταιρικών ομολόγων «καλύτερες κλιματικές επιδόσεις».
Μπορεί επίσης να καταστήσει πιο σκληρό τη δέσμευση εκπομπών άνθρακα ως εγγύηση για δάνεια από το κεντρικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα.
Μύθος η ουδετερότητα
Η ουδετερότητα της ΕΚΤ ήταν πάντα ένας μύθος, λέει ο Pierre Monnin, οικονομολόγος στο Council on Economic Policies, μια δεξαμενή σκέψης στη Ζυρίχη.
Οι εκτιμήσεις του κινδύνου που βασίζονται στην αγορά είναι αναπόφευκτα εσφαλμένες όταν πρόκειται για την κλιματική αλλαγή, επειδή δεν υπάρχει ολοκληρωμένο σύστημα τιμολόγησης του άνθρακα.
Οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων βασίζονται επιπλέον στη χρηματοδότηση ομολόγων παρά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ωστόσο, αν και αυτά τα επιχειρήματα είναι οικονομικά ορθά, δεν είναι η συνήθης θέση των κεντρικών τραπεζών να αξιολογούν τις εξωτερικές επιδράσεις.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών