Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο
Στις Βρυξέλλες επικρατούν έντονες διεργασίες για το πως θα δράσουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Οι υπουργοί Ενέργειας θα βρίσκονται στην πρωτεύουσα της ΕΕ την Παρασκευή για μια έκτακτη σύνοδο κορυφής.
Τι σημαίνει όμως όλο αυτό;
Τι αναμένεται να συζητήσουν;
Και τι θα επιτευχθεί αυτή την εβδομάδα;
Το Politico έφτιαξε έναν οδηγό ενόψει της κρίσιμης συνόδου κορυφής.
1)Ποιο είναι το πρόβλημα;
Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο σε όλη την ήπειρο, κυρίως λόγω του ότι Ρωσία που εργαλειοποιεί τις παραδόσεις φυσικού αερίου για να πλήξει τους συμμάχους της Ουκρανίας στην ΕΕ.
Οι τιμές του φυσικού αερίου συνδέονται στενά με τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, με τη χονδρική τιμή της ενέργειας να καθορίζεται από τον τελευταίο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής που απαιτείται για την κάλυψη της ζήτησης για την επόμενη μέρα.
Αυτό ήταν πρόσφατα πολύ ακριβό φυσικό αέριο – τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης έφτασαν τα 238 ευρώ ανά μεγαβατώρα, οκταπλάσια αύξηση σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε από τις υψηλές θερμοκρασίες νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι που κατέστρεψαν τη χωρητικότητα των υδροηλεκτρικών ταμιευτήρων της Ευρώπης.
Τα ζητήματα συντήρησης ανάγκασαν τη Γαλλία να κλείσει 32 από τους 56 πυρηνικούς αντιδραστήρες της, διαβρώνοντας τον ρόλο της χώρας ως ιστορικού εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας.
2)Γιατί επιδεινώνεται η αγορά;
Οι τιμές της ενέργειας μειώθηκαν κάπως από τα τέλη Αυγούστου, αλλά η μεγάλη ανησυχία είναι πώς θα τα πάει η Ήπειρος κατά τη χειμερινή περίοδο.
Η ρωσική Gazprom ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι θα σταματήσει επ' αόριστον τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream.
Η ανησυχία είναι ότι οτιδήποτε άλλο εκτός από έναν ήπιο χειμώνα θα μπορούσε να αναγκάσει τις κυβερνήσεις να μεριμνήσουν για προμήθειες, ειδικά σε βιομηχανικούς χρήστες.
3)Τι κάνει η ΕΕ;
Οι χώρες της ΕΕ έχουν γεμίσει τις αποθήκες φυσικού αερίου στο 82% της χωρητικότητας, πολύ νωρίτερα από τον στόχο του Νοεμβρίου που συμφωνήθηκε αυτό το καλοκαίρι κάμπτοντας τους φόβους εφοδιασμού ενόψει της χειμερινής περιόδου.
Η Επιτροπή εκπονεί σχέδια για μια «έκτακτη παρέμβαση» στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, με τους ευρωπαίους πρεσβευτές να λάβουν νέα αξιολόγηση πολιτικής από την Επιτροπή πριν από την υπουργική συνεδρίαση της Παρασκευής.
Πολλές εθνικές πρωτεύουσες έχουν επίσης πάρει την κατάσταση στα χέρια τους και ανακοίνωσαν μέτρα υποστήριξης για την προστασία των χρηστών από τους τεράστιους λογαριασμούς ενέργειας.
Ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron δήλωσε τη Δευτέρα ότι η Γαλλία είναι έτοιμη να παραδώσει περισσότερο φυσικό αέριο στη Γερμανία αυτόν τον χειμώνα με αντάλλαγμα τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από το Βερολίνο.
Οι χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας, έχουν εισαγάγει σαρωτικά σχέδια εξοικονόμησης ενεργειακής ζήτησης που περιλαμβάνουν όρια θερμοκρασίας για τις επιχειρήσεις.
Ορισμένοι σχεδιάζουν απροσδόκητους φόρους στα υπερβολικά κέρδη των παραγωγών ενέργειας που δεν χρησιμοποιούν φυσικό αέριο, στηρίζοντας με αυτά τα έσοδα τους καταναλωτές.
4)Ποιες είναι οι επιλογές;
Αν και η Επιτροπή δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει καμία επίσημη πρόταση, έχει περιγράψει διάφορες επιλογές.
Στην προκαταρκτική της αξιολόγηση, την οποία έλαβε το POLITICO την περασμένη εβδομάδα, η Επιτροπή πρότεινε προσπάθειες για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.
Πρότεινε επίσης τις χώρες να περιορίσουν την τιμή της ενέργειας από άλλες πηγές εκτός από το φυσικό αέριο και να αναδιανείμουν κεφάλαια από παραγωγούς ενέργειας υψηλού κέρδους για να βοηθήσουν τους καταναλωτές.
Η Επιτροπή έχει επίσης διατυπώσει αρκετές ιδέες για τον περιορισμό των τιμών του φυσικού αερίου σε ένα άλλο έγγραφο που είδε το POLITICO — τον καθορισμό μιας μέγιστης τιμής για το ρωσικό φυσικό αέριο ή τη μείωση των τιμών μέσω διοικητικών ενεργειών.
Η Ισπανία και η Πορτογαλία, οι οποίες έλαβαν ειδική άδεια από την Επιτροπή τον Ιούνιο για να θέσουν προσωρινό ανώτατο όριο τιμών για το φυσικό αέριο, θεωρούνται πιθανή δοκιμαστική λειτουργία για παρόμοια μέτρα σε όλο το μπλοκ.
Ωστόσο, οι αναλυτές έχουν εκφράσει αμφιβολίες ότι το ιβηρικό μοντέλο, που περιλαμβάνει την επιδότηση παραγωγών ορυκτών καυσίμων, θα μπορούσε να εφαρμοστεί αλλού — ειδικά σε χώρες όπου τα ορυκτά καύσιμα αποτελούν μεγάλο μέρος του ενεργειακού μείγματος και η επιδότησή τους μπορεί να αποδειχθεί ακριβή.
5)Υποστηρίζουν οι χώρες της ΕΕ τα σχέδια της Επιτροπής;
Πολλά κράτη της ΕΕ είναι τώρα υπέρ της παρέμβασης στην αγορά, συμπεριλαμβανομένου κάποιου είδους ανώτατου ορίου τιμών της ενέργειας, αλλά οι απόψεις παραμένουν διχασμένες σε άλλες προτάσεις, όπως ο καθορισμός ανώτατης τιμής για το ρωσικό φυσικό αέριο - μια ιδέα που έθεσε η πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen την Παρασκευή.
Το Κρεμλίνο προειδοποίησε ότι θα κλείσει το φυσικό αέριο ως απάντηση, εκπέμποντας κώδωνα κινδύνου σε ορισμένες χώρες.
Αν και η Γερμανία λαμβάνει τώρα πολύ λίγο φυσικό αέριο από τη Ρωσία, εξακολουθεί να ανησυχεί μήπως η διακοπή του θα έχει κλιμακωτές επιπτώσεις σε όλο το μπλοκ.
«Παραμένουμε δύσπιστοι όταν πρόκειται για ζητήματα που αφορούν το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου», δήλωσε εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομίας.
Άλλοι, όμως, έδειχναν αμέτοχοι, με τον Γάλλο Πρόεδρο Emmanuel Macron να λέει τη Δευτέρα ότι «αν η Επιτροπή αποφασίσει να εφαρμόσει ανώτατο όριο τιμής στο φυσικό αέριο που αγοράζεται μέσω αγωγών από τη Ρωσία, η Γαλλία θα υποστήριζε ένα τέτοιο μέτρο».
Η Βαρσοβία προχωρά ένα βήμα παραπέρα και θα προτείνει τον περιορισμό της τιμής όλων των εισαγωγών φυσικού αερίου στην Ευρώπη, δήλωσε Πολωνός διπλωμάτης στο POLITICO.
Υπάρχει επίσης επιφυλακτικότητα σχετικά με την αποσύνδεση των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, αν και οι απόψεις αρχίζουν να αλλάζουν.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ παραδέχτηκε ότι το μπλοκ χρειάζεται «μια θεμελιώδη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας».
6)Τι γίνεται μετά;
Οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ θα μεταβούν στις Βρυξέλλες την Παρασκευή, αλλά δεν είναι σαφές ότι το αποτέλεσμα θα είναι μια συμφωνία.
Οι Τσέχοι, που ασκούν επί του παρόντος την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου, έχουν συντάξει έναν κατάλογο προτάσεων, συμπεριλαμβανομένων των ανώτατων τιμών για το φυσικό αέριο από «συγκεκριμένες δικαιοδοσίες», αποσυνδέοντας προσωρινά τις τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, αυξάνοντας τη «ρευστότητα στην αγορά, περιορίζοντας τα έσοδα από παραγωγούς που δεν χρησιμοποιούν φυσικό αέριο και αξιολογώντας τον αντίκτυπο του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ.
Ο υπουργός Βιομηχανίας της Τσεχίας Jozef Síkela είπε ότι οι υπουργοί θα εξετάσουν δύο προτάσεις: Αποσύνδεση των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και καθορισμό μέγιστης τιμής για ηλεκτρική ενέργεια που δεν παράγεται από φυσικό αέριο, όπως πυρηνικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ωστόσο, σύμφωνα με διπλωμάτη της ΕΕ, δεν έχει προταθεί ακόμη νομοθεσία και η σύνοδος κορυφής της Παρασκευής θα αφορά περισσότερο τη συζήτηση εθνικών απόψεων, με επίσημες συνομιλίες να πραγματοποιούνται στο επόμενο Συμβούλιο Ενέργειας τον Οκτώβριο.
Ανώτερος αξιωματούχος της Επιτροπής πρότεινε ότι μια επίσημη πρόταση θα έρθει μόνο μετά την ομιλία της von der Leyen για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 14 Σεπτεμβρίου.
Οι ηγέτες της ΕΕ πραγματοποιούν επίσης μια σύνοδο κορυφής τον Οκτώβριο, αλλά με τις εντυπωσιακές τιμές της ενέργειας αυξάνεται η πίεση για ταχεία δράση.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών