Ποιον κίνδυνο βλέπουν οι Γερμανοί και «άλλαξαν γνώμη» για τον πόλεμο: Λένε stop στις αντιρωσικές κυρώσεις

Το αυξανόμενο κόστος της ενέργειας, το οποίο είναι ιδιαίτερα υψηλό στη Γερμανία, διαβρώνει την ευρωπαϊκή υποστήριξη για βοήθεια στην πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας κατά της Ρωσίας, όμως δεν είναι μόνο αυτός ο λόγος που οι Γερμανοί είναι πλέον απρόθυμοι να βοηθήσουν περαιτέρω την Ουκρανία στον πόλεμο, πολλώ δε μάλλον να εμπλακούν περισσότερο, αλλά και να συνεχιστούν οι δυτικές αντιρωσικές κυρώσεις. 
Η Ρωσία – στην προσπάθειά της να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως όπλο – μείωσε τις προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Ως αποτέλεσμα, οι τιμές έχουν εκτοξευθεί στα ύψη στο δεκαπλάσιο των προηγούμενων επιπέδων τους και οι προμήθειες απλώς εξαντλούνται.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί βλέπουν τη Γερμανία – τη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ – ως τη δοκιμαστική περίπτωση για τη συνεχιζόμενη ευρωπαϊκή δέσμευση στην Ουκρανία.

Οι αστρονομικοί λογαριασμοί φυσικού αερίου και ο κρύος χειμώνας θα οδηγήσουν τους Γερμανούς να πιέσουν την κυβέρνησή τους να μειώσει ή να αποσύρει τη βοήθειά της προς την Ουκρανία;

Σε έρευνα κοινής γνώμης που πραγματοποίησε η Washington Post διαπιστώθηκε πως οι τιμές της ενέργειας δεν είναι το βασικό ζήτημα.
Όπως διαπιστώνουν κι άλλες έρευνες, ενώ οι Γερμανοί υποστηρίζουν τη μάχη της Ουκρανίας ενάντια στη ρωσική εισβολή, πιστεύουν ότι η Γερμανία έχει ήδη κάνει αρκετά.
Δύο παράγοντες επιδρούν σε αυτή την στάση:
1. η ιστορική τους μνήμη της γερμανικής επιθετικότητας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και,
2. η ανησυχία για το κόστος φιλοξενίας των προσφύγων.
Και οι δύο λόγοι έχουν μεγαλύτερη σημασία από τις τιμές της ενέργειας στη γερμανική κοινή γνώμη για τη βοήθεια της Ουκρανίας.

Τα ερωτήματα

Η έρευνα βασίστηκε σε ένα δείγμα συμμετοχής 1.000 Γερμανών στο διαδίκτυο μεταξύ 14 Σεπτεμβρίου και 6 Οκτωβρίου 2022.
Χρησιμοποίησε στατιστικά εργαλεία για να λάβει αποτελέσματα που αντικατοπτρίζουν τον γερμανικό πληθυσμό κατά ηλικία, φύλο και πολιτεία.
Έθεσε μια σειρά ερωτήσεων σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη γνώμη των ερωτηθέντων για τις προσπάθειες της Γερμανίας να βοηθήσει.
Στη συνέχεια ρώτησε πόσο βοήθησαν (καμία, λίγο, μερικές, πολύ ή εξαιρετικά) τέσσερις συγκεκριμένες πολιτικές:
- Αύξηση των κυρώσεων στη Ρωσία και τον Putin, ακόμη και αν αυτές οι κυρώσεις ενδέχεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση των τιμών των τροφίμων και του φυσικού αερίου·
- Αποστολή περισσότερων πυραύλων και άλλου στρατιωτικού εξοπλισμού στην Ουκρανία, ακόμη κι αν αυτό αύξανε τον στρατιωτικό προϋπολογισμό της Γερμανίας.
- Η αποδοχή περισσότερων προσφύγων από την Ουκρανία, ακόμη κι αν αυτό επιβαρύνει επιπλέον την οικονομία.
- Η αποδοχή της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι θα δεσμευτείτε να υπερασπιστείτε στρατιωτικά την Ουκρανία στο μέλλον.

«Τους κατανοούμε, αλλά έχουμε κάνει αρκετά»

Οι περισσότεροι Γερμανοί (91%) εξέφρασαν τουλάχιστον κάποια συμπάθεια για τους Ουκρανούς.
Ωστόσο, η πλειοψηφία (54%) πιστεύει ότι η χώρα τους κάνει αρκετά, το (37%) πάρα πολλά, (17%) πολλά, για να βοηθήσει τις στρατιωτικές προσπάθειες της Ουκρανίας και τους πρόσφυγες της.
Χλιαρή υποστήριξη για περαιτέρω στρατιωτική επέμβαση, για αύξηση της στρατιωτικής βοήθειας και υποδοχή περισσότερων προσφύγων - παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, εκφράζουν οι Γερμανοί, καθώς γενικά, περίπου
- το 30% των Γερμανών αντιτίθεται σε καθεμία από τις τέσσερις πολιτικές, ενώ περίπου,
- το 70% εξέφρασε κάποιο βαθμό υποστήριξης.
Αλλά αν αναλυθεί η υποστήριξη με βάση την ένταση (ισχυρή ή αδύναμη), όπου η ισχυρή μετριέται ως «πολύ» ή «εξαιρετικά» και η αδύναμη μετράται ως «μερική» ή «λίγη», βρίσκουμε κάποια ενδεικτική παραλλαγή, ενώ,
- λιγότεροι από τους μισούς (40%) υποστηρίζουν σθεναρά περισσότερες κυρώσεις,
- ακόμη λιγότεροι υποστηρίζουν είτε την παράδοση περισσότερων όπλων στην Ουκρανία είτε την αποδοχή περισσότερων προσφύγων (μόνο το 31% υποστηρίζει σθεναρά κάθε πολιτική) και ακόμη λιγότεροι,
- μόλις το 26% υποστηρίζει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.

Οι πρώην Ανατολικογερμανοί είναι ακόμη λιγότερο πρόθυμοι να υποστηρίξουν την Ουκρανία από εκείνους στη Δύση

Αυτό το εθνικό στιγμιότυπο, ωστόσο, κρύβει σημαντικές διαφορές μεταξύ της παλιάς Ανατολικής και Δυτικής Γερμανίας.
Οι Ανατολικογερμανοί είναι περισσότερο αντίθετοι και στις τέσσερις πολιτικές από τους Δυτικογερμανούς με μεγάλη διαφορά.
Για παράδειγμα, ενώ μόνο το 27% των Δυτικογερμανών ερωτηθέντων αντιτίθεται στην αύξηση της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, το 52% των Ανατολικογερμανών εκφράζει αυτή την άποψη.
Αυτό συνάδει με μια πιο θετική στάση απέναντι στη Ρωσία και μεγαλύτερο σκεπτικισμό προς το ΝΑΤΟ μεταξύ αυτής της ομάδας.

Αν δεν είναι το ενεργειακό κόστος, τι διαμορφώνει τη γερμανική στάση απέναντι στην Ουκρανία;

Αλλά αν οι Γερμανοί είναι πιο πρόθυμοι να θυσιάσουν τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό παρά να στείλουν όπλα ή να δεχτούν πρόσφυγες, το κόστος ενέργειας σαφώς δεν είναι τόσο κρίσιμο όσο προτείνουν οι παρατηρητές.
Πιστεύουμε ότι δύο άλλοι παράγοντες είναι βασικοί.
1. Ο πρώτος είναι η δέσμευση για μη-στρατιωτική επέμβαση που έχει καλλιεργήσει το έθνος από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτή η κληρονομιά του πολέμου οδηγεί πολλούς Γερμανούς να υιοθετήσουν μια στάση στρατιωτικού περιορισμού και αποστροφής στη στρατιωτική εμπλοκή.
Μέχρι τώρα, η αυτοκατανόηση της Γερμανίας ως «αστικής δύναμης» έχει γίνει βασικό μέρος της ταυτότητάς της, η οποία είναι δύσκολο να αλλάξει.
Η ίδια ιστορία –συμπεριλαμβανομένης της μνήμης των γερμανικών πόλεων που βομβαρδίστηκαν– μπορεί επίσης να επηρεάσει την απροθυμία των Γερμανών να εμπλακούν άμεσα στη σύγκρουση.
Από αυτή την άποψη, η απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης να στείλει όπλα στην Ουκρανία για την καταπολέμηση της ρωσικής επιθετικότητας ήταν μια επαναστατική αλλαγή στην εξωτερική της πολιτική, η οποία είχε μια θεμελιώδη δέσμευση να μην επέμβει στρατιωτικά εκτός των συνόρων της.
Γερμανικά αεροσκάφη και στρατεύματα συμμετείχαν στην επιχείρηση υπό το ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο το 1999, συμβάλλοντας στον τερματισμό της γενοκτονίας των Σερβικών δυνάμεων κατά των Αλβανών.
Και μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, η Γερμανία έστειλε στρατεύματα στη στρατιωτική επιχείρηση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν.
Αλλά αυτές οι αναπτύξεις δεν ήταν δημοφιλείς από την αρχή και η κυβέρνηση αντιμετώπισε μαζικές διαμαρτυρίες ως αποτέλεσμα.
Όταν ο Γερμανός καγκελάριος Olaf Scholz ανακοίνωσε ότι η Γερμανία θα προμήθευε όπλα στην Ουκρανία, το κοινό τον υποστήριξε συντριπτικά.
Όμως, καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται, οι Γερμανοί έχουν γίνει πιο διστακτικοί σχετικά με τη στρατιωτική εμπλοκή τους.
Αυτό συνέβη και κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Αφγανιστάν: η γερμανική υποστήριξη για άμεση ανάμειξη μειώθηκε απότομα με την πάροδο του χρόνου, αφήνοντας ακόμη λιγότερη όρεξη για στρατιωτική επέμβαση οπουδήποτε.

2. Ο δεύτερος βασικός παράγοντας είναι η προσφυγική κόπωση.
Καθώς η κοινωνική και δημοσιονομική πραγματικότητα της φιλοξενίας προσφύγων έχει γίνει πιο ξεκάθαρη, οι Γερμανοί χάνουν τον ενθουσιασμό τους για την αποδοχή περισσότερων Ουκρανών.
Αυτό θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες τους επόμενους μήνες, καθώς η συνεχιζόμενη εκστρατεία βομβαρδισμών της Ρωσίας πιθανότατα θα οδηγήσει περισσότερους Ουκρανούς να διαφύγουν σε ευρωπαϊκές χώρες – κάτι που μπορεί να χρησιμεύσει στην περαιτέρω αποδυνάμωση της υποστήριξης προς την Ουκρανία.
Αν και η πτώση των τιμών του φυσικού αερίου από τον Οκτώβριο, εν μέρει λόγω των υψηλότερων θερμοκρασιών, έχει δώσει στην Ευρώπη μια ανακούφιση, αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό για να διατηρήσει τα τρέχοντα επίπεδα στήριξης προς την Ουκρανία.
Στη Γερμανία, η κυβέρνηση ανακοίνωσε σχέδιο πληρωμής των λογαριασμών φυσικού αερίου Δεκεμβρίου για νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Αλλά ακόμη και αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό για να ενισχύσει τη γερμανική δημόσια υποστήριξη για την παράδοση όπλων και την αποδοχή περισσότερων Ουκρανών προσφύγων.

www.bankingnews.gr