H οικονομία είναι η «αχίλλειος πτέρνα» του Erdogan εν όψει εκλογών - Οι ξένοι επενδυτές εγκατέλειψαν την Τουρκία

Οι Τούρκοι που ταλαιπωρούνται εδώ και χρόνια από τον πληθωρισμό και την κατάρρευση της τουρκικής λίρας, καλούνται να αποφασίσουν σύντομα αν θα προχωρήσουν με το όραμα του προέδρου Recep Tayyip Erdogan για μια οικονομία με έντονη διαχείριση ή αν θα το εγκαταλείψουν για μια επώδυνη επιστροφή στη φιλελεύθερη ορθοδοξία.
Οι προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές, ίσως οι πιο σημαντικές στην εκατονταετή ιστορία της τουρκικής δημοκρατίας, θα διεξαχθούν πιθανότατα τον Μάιο και θα καθορίσουν αν ο Erdogan, θα εισέλθει για τρίτη δεκαετία στην εξουσία.
Η ψηφοφορία σηματοδοτεί ένα σταυροδρόμι για τους Τούρκους που πλήττονται από την κρίση του κόστους ζωής λόγω του πληθωρισμού, η οποία μόλις τώρα έχει αρχίσει να χαλαρώνει.
Οι διεθνείς επενδυτές, πολλοί από τους οποίους εγκατέλειψαν την Τουρκία τα τελευταία πέντε χρόνια εν μέσω επαναλαμβανόμενων αναταραχών στις αγορές και της υιοθέτησης ανορθόδοξων οικονομικών πολιτικών από την Άγκυρα, παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.

Ράλι αλλά και αβεβαιότητα σε περίπτωση ήττας Erdogan

Διαχειριστές κεφαλαίων δήλωσαν στο Reuters ότι ακόμη και ο υπαινιγμός μιας νίκης της αντιπολίτευσης θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικό ράλι στα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία, δεδομένων των υποσχέσεων για ανατροπή των... Erdonomics.
Αλλά ο δραστικός μετασχηματισμός της οικονομίας και των χρηματοπιστωτικών αγορών σημαίνει ότι μια τέτοια αλλαγή θα έφερνε τις δικές της αβεβαιότητες.
Ο Blaise Antin, επικεφαλής της έρευνας EM sovereign research στη διαχειρίστρια περιουσιακών στοιχείων TCW στο Λος Άντζελες, δήλωσε ότι ένα άμεσο "γρήγορο kill στην ανατίμηση του FX φαίνεται απίθανο να υλοποιηθεί", ακόμη και αν ο Erdogan χάσει.
Μόνο μεσοπρόθεσμα οι αγορές θα μπορούσαν να γίνουν βιώσιμα ανοδικές, δεδομένης της ανάγκης να αντιμετωπιστεί ένα υπερτιμημένο νόμισμα και να επανακαθοριστούν τα επιτόκια σε "πολύ υψηλότερο επίπεδο", είπε.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Erdogan θα μπορούσε να διατηρήσει την προεδρία, ενώ το ισλαμιστικών ριζών κόμμα του AK Party χάνει τον έλεγχο του κοινοβουλίου.
Αυτό θα μπορούσε να είναι "η χειρότερη περίπτωση" αποτελέσματος, δήλωσε ο Antin, οδηγώντας σε βραχυπρόθεσμη πολιτική αβεβαιότητα και αστάθεια στην αγορά.
Υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος να διανύσουμε.
H εξακομματική συμμαχία της αντιπολίτευσης δεν έχει ακόμη επιλέξει υποψήφιο πρόεδρο.
Μια δημοφιλής επιλογή, ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, ασκεί έφεση κατά της ποινής φυλάκισης και της πολιτικής απαγόρευσης.
Οι επικριτές λένε ότι τα δικαστήρια φιμώνουν τους αντιπάλους του Erdogan, κάτι που η κυβέρνηση αρνείται.
Οι εκλογές θα καθορίσουν επίσης τον ρόλο που θα διαδραματίσει η περιφερειακή στρατιωτική δύναμη και μέλος του ΝΑΤΟ Τουρκία στις συγκρούσεις στην Ουκρανία, όπου ο Erdogan έχει βοηθήσει στη μεσολάβηση για συνομιλίες, και στη γειτονική Συρία.

H αχίλλειος πτέρνα

Ο Erdogan δεν έχει φανεί ποτέ πιο ευάλωτος, με την οικονομία να αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα του.
Αυτοπροσδιοριζόμενος ως "εχθρός" των επιτοκίων, η αποφασιστικότητά του να μειώσει τα επιτόκια στο 9% από 19% έστειλε τη λίρα να καταρρεύσει στα τέλη του 2021 και να πέσει άλλο ένα 30% πέρυσι - η 10η συνεχής ετήσια πτώση της.
Ο πληθωρισμός εκτοξεύθηκε σε μέγιστο επίπεδο 24 ετών, στο 85%, τον Οκτώβριο, καθώς το κόστος των τροφίμων, των καυσίμων και των ενοικίων διογκώθηκε.
Για να αντισταθμίσει τις πιέσεις των ψηφοφόρων, η Άγκυρα έχει αναπτύξει δαπάνες ρεκόρ κοινωνικής βοήθειας αξίας περίπου 1,4% του ετήσιου προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών επιδοτήσεων, του διπλασιασμού του κατώτατου μισθού και της δυνατότητας σε περισσότερους από 2 εκατομμύρια Τούρκους να συνταξιοδοτηθούν άμεσα.
"Ο Erdogan προσφέρει το ένα πακέτο (στήριξης) μετά το άλλο", το οποίο θα ασκήσει "σημαντική πίεση" στα δημόσια ταμεία, δήλωσε ο Γκαλίπ Νταλάι, συνεργάτης του Chatham House στο Λονδίνο.
"Αλλά αν χάσει τις εκλογές, αυτό θα είναι πρόβλημα κάποιου άλλου".
Η Τουρκία εξακολουθεί να έχει πολύ χαμηλότερα επίπεδα χρέους από τις περισσότερες χώρες, αλλά τα χρόνια εξάντλησης των συναλλαγματικών αποθεμάτων, η διάβρωση της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας και του δικαστικού συστήματος και η ανορθοδοξία γενικότερα έχουν αφήσει τα σημάδια τους.
Οι αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας από τους οίκους Moody's και Fitch έχουν διολισθήσει από επενδυτική βαθμίδα το 2016 σε "σκουπίδια" - στο ίδιο επίπεδο με τη Βολιβία και το Καμερούν.
"Οι πολιτικές απλά δεν φαίνονται βιώσιμες", δήλωσε ο Paul Gamble της Fitch.

Έφυγαν οι ξένοι επενδυτές

Οι επενδυτές λένε ότι το μοντέλο της ελεύθερης αγοράς της Τουρκίας άρχισε να μεταμορφώνεται γύρω στο 2017, όταν υιοθέτησε ένα εκτελεστικό προεδρικό σύστημα που συγκέντρωσε την εξουσία στα χέρια του Erdogan.
Το 2019, οι αρχές που ανησυχούσαν για αποσταθεροποιητική κερδοσκοπία συμπίεσαν τις διεθνείς αγορές λίρας.
Οι συναλλαγές σε κέντρα όπως το Λονδίνο είναι πλέον κατά μέσο όρο κάτω από 10 δισεκατομμύρια δολάρια την ημέρα, από 56 δισεκατομμύρια δολάρια το 2018, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Αγγλίας.
Οι ξένοι έχουν μειώσει τις συμμετοχές τους σε τουρκικά κρατικά ομόλογα σε λιγότερο από 1% από 20% το 2017 και κατέχουν πλέον μόλις το 30% της αγοράς μετοχών, έναντι 65% πριν από μερικά χρόνια.
Οι Τούρκοι που αναζητούν έναν τρόπο να αντισταθμίσουν την άνοδο των τιμών έχουν καλύψει το κενό, βοηθώντας στην άνοδο του δείκτη της Κωνσταντινούπολης κατά 200% πέρυσι.
Αντιπροσωπεύουν πλέον το 70% των μετοχών, από 35% το 2020.

www.bankingnews.gr