Φοβούνται ύφεση οι επενδυτές ομολόγων
Ένας από τους πιο στενά παρακολουθούμενους δείκτες ύφεσης της Wall Street έχει φθάσει σε υψηλά επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί εδώ και τέσσερις και πλέον δεκαετίες.
Αν και αυτό το σήμα δεν οδηγεί αναπόφευκτα σε συρρίκνωση της οικονομίας, κάθε ύφεση από το 1955 έχει προηγηθεί της φοβερής αναστροφής της καμπύλης αποδόσεων.
Αυτό το σπάνιο φαινόμενο συμβαίνει όταν οι επενδυτές απαιτούν υψηλότερο επιτόκιο απόδοσης για να δανείσουν στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση χρήματα για μόλις δύο χρόνια αντί για μια μεγαλύτερη περίοδο 10 ετών - κανονικά ισχύει το αντίθετο.
Ο άμεσος λόγος για τον οποίο οι επενδυτές σταθερού εισοδήματος είναι σήμερα τόσο πτωτικοί όσον αφορά τις προοπτικές της αμερικανικής οικονομίας είναι η προειδοποίηση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ.
Στην εξαμηνιαία κατάθεσή του ενώπιον της Τραπεζικής Επιτροπής της Γερουσίας, ο πρόεδρος Jerome Powell ξάφνιασε τις αγορές λέγοντας ότι το τελικό επιτόκιο θα πρέπει πιθανότατα να είναι υψηλότερο από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως.
"Ο πρόεδρος Powell ήταν πολύ πιο επιθετικός από ό,τι περιμέναμε", έγραψε η ομάδα παγκόσμιας στρατηγικής επιτοκίων της UBS, προσθέτοντας ότι οι διαφορές των 2ετών και 10ετών ομολόγων "ξεπέρασαν" το όριο των 100 μονάδων βάσης.
Το χάσμα 2ετών - 10ετών
Η τελευταία φορά που το χάσμα ήταν τόσο υψηλό ήταν το 1981, κατά τη διάρκεια αυτού που η Fed του Σεντ Λούις αποκαλεί "περίοδο του μεγάλου πληθωρισμού", όταν οι αποδόσεις του διετούς ομολόγου έφτασαν το 16% υπό τον πρώην πρόεδρο της Fed Paul Volcker.
Μετά τις παρατηρήσεις του Πάουελ, η UBS υποστήριξε ότι η Fed φάνηκε να αντιστρέφει την πορεία της και να ρίχνει στην άκρη την πιο προσεκτική προσέγγισή της για αυξήσεις με βήματα 25 μονάδων βάσης, αν όχι καθόλου.
Τώρα μια αύξηση 50 μονάδων βάσης στην επόμενη συνεδρίαση της Fed στις 22 Μαρτίου είναι μια ευδιάκριτη πιθανότητα, παρά το γεγονός ότι ο προτιμώμενος δείκτης πληθωρισμού της Fed αυξήθηκε μόνο κατά ένα δέκατο στο 5,4% τον Ιανουάριο: "Πιστεύαμε ότι θα χρειάζονταν εξαιρετικά ισχυρά στοιχεία για να ξαναβάλουμε στο τραπέζι μεγαλύτερες αυξήσεις".
Οι επενδυτές θα πρέπει πάντα να έχουν το νου τους στην αγορά ομολόγων για τρεις λόγους.
Κατ' αρχάς, τα υπερασφαλή ομόλογα του Δημοσίου αποτελούν το ελάχιστο επιτόκιο χωρίς κίνδυνο που μπορεί να περιμένει ένας επενδυτής, από το οποίο προκύπτουν τελικά όλες οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων.
Δεύτερον, οι κάτοχοι ομολόγων προβλέπουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις διακυμάνσεις του οικονομικού κύκλου, δεδομένου ότι τα εταιρικά κέρδη συνήθως υστερούν.
Τρίτον, το μέγεθός του είναι τεράστιο, με συναλλαγές κρατικών ομολόγων αξίας 615 δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε μέρα, εξαιρουμένων άλλων προϊόντων σταθερού εισοδήματος, όπως το εταιρικό χρέος και τα ενυπόθηκα χρεόγραφα. Και όσο μεγαλύτερη είναι η ρευστότητα, τόσο πιο ουσιαστικά είναι τα σήματα μιας αγοράς.
Τι ακριβώς σημαίνει η καμπύλη αποδόσεων;
Ο ευκολότερος τρόπος να δει κανείς την αγορά ομολόγων δεν είναι μέσω των τιμών της - όπως συμβαίνει με τις μετοχές- αλλά μέσω των αποδόσεών της.
Αυτές χρησιμεύουν ως το πιο κοινό βαρόμετρο της όρεξης της αγοράς: Όταν η ζήτηση μειώνεται, οι αποδόσεις αυξάνονται, καθώς οι κάτοχοι ομολόγων χρεώνουν υψηλότερη απόδοση σε αντάλλαγμα για τον κίνδυνο αποδοχής ενός κουπονιού σταθερού επιτοκίου.
Αφού συγκεντρώσουμε τις αποδόσεις για τα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα ομόλογα του Δημοσίου, μπορούμε να σχεδιάσουμε τη γραφική παράσταση της καμπύλης αποδόσεων κατά μήκος του εύρους των αντίστοιχων λήξεών τους.
Η απόδοση ενός διετούς ομολόγου του Δημοσίου θα είναι συνήθως χαμηλότερη από εκείνη του 10ετούς, καθώς το κόστος ευκαιρίας της διακράτησης ενός ομολόγου με σταθερό κουπόνι αυξάνεται όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκειά του.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ορατότητα όσον αφορά τον πληθωρισμό -τον χειρότερο εχθρό ενός ομολογιούχου- γίνεται σταθερά πιο θολή όσο πιο μακριά στο μέλλον πηγαίνει κανείς.
Αντί της συνήθους ανοδικής καμπύλης, τα διετή διαπραγματεύονται σήμερα κοντά στο 5% και τα 10ετή λίγο κάτω από το 4%.
Γιατί η αντιστροφή της καμπύλης αποδόσεων είναι τόσο αξιόπιστο σήμα;
Συνήθως, το βραχύ άκρο της καμπύλης παρακολουθεί τις σκέψεις της κεντρικής τράπεζας για την οικονομία, αντανακλώντας τις τρέχουσες απόψεις και την οικονομική ανάλυση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC).
Το κύριο εργαλείο της Fed είναι ο καθορισμός ενός στόχου για το επιτόκιο μίας ημέρας με το οποίο οι τράπεζες δανείζουν και δανείζονται μεταξύ τους.
Αυτό το επιτόκιο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ κυμαίνεται επί του παρόντος μεταξύ 4,5% και 4,75%, μετά την αύξησή του την 1η Φεβρουαρίου.
Συγκριτικά, οι συλλογικές προσδοκίες των επενδυτών ομολόγων για τον πληθωρισμό κυριαρχούν στην αγορά των 10ετών και 30ετών κρατικών ομολόγων, όπου οι αποδόσεις κινούνται πιο ανεξάρτητα από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ.
Η Fed δεν μπορεί να επηρεάσει άμεσα τα επιτόκια μεγαλύτερης διάρκειας με συμβατικά μέσα: Η μόνη εξαίρεση είναι όταν ανατρέχει στην εργαλειοθήκη έκτακτης ανάγκης και παρεμβαίνει μέσω άμεσων αγορών περιουσιακών στοιχείων, όπως συνέβη με την "Επιχείρηση Twist" το 2011, για παράδειγμα.
Μια αναστροφή της καμπύλης αποδόσεων δείχνει στη Fed ότι η συνολική αγορά βλέπει πολύ πιο αμυδρά τις οικονομικές προοπτικές, υποδηλώνοντας ότι η FOMC έχει μείνει πίσω από τη συλλογική σοφία της αγοράς και πρέπει να αναλάβει ταχεία δράση για την τόνωση της ζήτησης μέσω της μείωσης των επιτοκίων.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτό θα αποκαταστήσει στη συνέχεια τη συμβατική ανοδική κλίση της καμπύλης αποδόσεων.
Μέχρι τότε, ωστόσο, μπορεί να είναι πολύ αργά και η οικονομία να έχει ήδη αρχίσει να συρρικνώνεται.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο βαθμός στον οποίο μια καμπύλη αποδόσεων είναι ανεστραμμένη προβλέπει απλώς την πιθανότητα ύφεσης - αλλά το ΑΕΠ δεν αρχίζει να συρρικνώνεται πραγματικά μέχρι να έχει ήδη διορθωθεί η αναστροφή.
www.bankingnews.gr
Αν και αυτό το σήμα δεν οδηγεί αναπόφευκτα σε συρρίκνωση της οικονομίας, κάθε ύφεση από το 1955 έχει προηγηθεί της φοβερής αναστροφής της καμπύλης αποδόσεων.
Αυτό το σπάνιο φαινόμενο συμβαίνει όταν οι επενδυτές απαιτούν υψηλότερο επιτόκιο απόδοσης για να δανείσουν στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση χρήματα για μόλις δύο χρόνια αντί για μια μεγαλύτερη περίοδο 10 ετών - κανονικά ισχύει το αντίθετο.
Ο άμεσος λόγος για τον οποίο οι επενδυτές σταθερού εισοδήματος είναι σήμερα τόσο πτωτικοί όσον αφορά τις προοπτικές της αμερικανικής οικονομίας είναι η προειδοποίηση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ.
Στην εξαμηνιαία κατάθεσή του ενώπιον της Τραπεζικής Επιτροπής της Γερουσίας, ο πρόεδρος Jerome Powell ξάφνιασε τις αγορές λέγοντας ότι το τελικό επιτόκιο θα πρέπει πιθανότατα να είναι υψηλότερο από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως.
"Ο πρόεδρος Powell ήταν πολύ πιο επιθετικός από ό,τι περιμέναμε", έγραψε η ομάδα παγκόσμιας στρατηγικής επιτοκίων της UBS, προσθέτοντας ότι οι διαφορές των 2ετών και 10ετών ομολόγων "ξεπέρασαν" το όριο των 100 μονάδων βάσης.
Το χάσμα 2ετών - 10ετών
Η τελευταία φορά που το χάσμα ήταν τόσο υψηλό ήταν το 1981, κατά τη διάρκεια αυτού που η Fed του Σεντ Λούις αποκαλεί "περίοδο του μεγάλου πληθωρισμού", όταν οι αποδόσεις του διετούς ομολόγου έφτασαν το 16% υπό τον πρώην πρόεδρο της Fed Paul Volcker.
Μετά τις παρατηρήσεις του Πάουελ, η UBS υποστήριξε ότι η Fed φάνηκε να αντιστρέφει την πορεία της και να ρίχνει στην άκρη την πιο προσεκτική προσέγγισή της για αυξήσεις με βήματα 25 μονάδων βάσης, αν όχι καθόλου.
Τώρα μια αύξηση 50 μονάδων βάσης στην επόμενη συνεδρίαση της Fed στις 22 Μαρτίου είναι μια ευδιάκριτη πιθανότητα, παρά το γεγονός ότι ο προτιμώμενος δείκτης πληθωρισμού της Fed αυξήθηκε μόνο κατά ένα δέκατο στο 5,4% τον Ιανουάριο: "Πιστεύαμε ότι θα χρειάζονταν εξαιρετικά ισχυρά στοιχεία για να ξαναβάλουμε στο τραπέζι μεγαλύτερες αυξήσεις".
Οι επενδυτές θα πρέπει πάντα να έχουν το νου τους στην αγορά ομολόγων για τρεις λόγους.
Κατ' αρχάς, τα υπερασφαλή ομόλογα του Δημοσίου αποτελούν το ελάχιστο επιτόκιο χωρίς κίνδυνο που μπορεί να περιμένει ένας επενδυτής, από το οποίο προκύπτουν τελικά όλες οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων.
Δεύτερον, οι κάτοχοι ομολόγων προβλέπουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις διακυμάνσεις του οικονομικού κύκλου, δεδομένου ότι τα εταιρικά κέρδη συνήθως υστερούν.
Τρίτον, το μέγεθός του είναι τεράστιο, με συναλλαγές κρατικών ομολόγων αξίας 615 δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε μέρα, εξαιρουμένων άλλων προϊόντων σταθερού εισοδήματος, όπως το εταιρικό χρέος και τα ενυπόθηκα χρεόγραφα. Και όσο μεγαλύτερη είναι η ρευστότητα, τόσο πιο ουσιαστικά είναι τα σήματα μιας αγοράς.
Τι ακριβώς σημαίνει η καμπύλη αποδόσεων;
Ο ευκολότερος τρόπος να δει κανείς την αγορά ομολόγων δεν είναι μέσω των τιμών της - όπως συμβαίνει με τις μετοχές- αλλά μέσω των αποδόσεών της.
Αυτές χρησιμεύουν ως το πιο κοινό βαρόμετρο της όρεξης της αγοράς: Όταν η ζήτηση μειώνεται, οι αποδόσεις αυξάνονται, καθώς οι κάτοχοι ομολόγων χρεώνουν υψηλότερη απόδοση σε αντάλλαγμα για τον κίνδυνο αποδοχής ενός κουπονιού σταθερού επιτοκίου.
Αφού συγκεντρώσουμε τις αποδόσεις για τα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα ομόλογα του Δημοσίου, μπορούμε να σχεδιάσουμε τη γραφική παράσταση της καμπύλης αποδόσεων κατά μήκος του εύρους των αντίστοιχων λήξεών τους.
Η απόδοση ενός διετούς ομολόγου του Δημοσίου θα είναι συνήθως χαμηλότερη από εκείνη του 10ετούς, καθώς το κόστος ευκαιρίας της διακράτησης ενός ομολόγου με σταθερό κουπόνι αυξάνεται όσο μεγαλύτερη είναι η διάρκειά του.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ορατότητα όσον αφορά τον πληθωρισμό -τον χειρότερο εχθρό ενός ομολογιούχου- γίνεται σταθερά πιο θολή όσο πιο μακριά στο μέλλον πηγαίνει κανείς.
Αντί της συνήθους ανοδικής καμπύλης, τα διετή διαπραγματεύονται σήμερα κοντά στο 5% και τα 10ετή λίγο κάτω από το 4%.
Γιατί η αντιστροφή της καμπύλης αποδόσεων είναι τόσο αξιόπιστο σήμα;
Συνήθως, το βραχύ άκρο της καμπύλης παρακολουθεί τις σκέψεις της κεντρικής τράπεζας για την οικονομία, αντανακλώντας τις τρέχουσες απόψεις και την οικονομική ανάλυση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC).
Το κύριο εργαλείο της Fed είναι ο καθορισμός ενός στόχου για το επιτόκιο μίας ημέρας με το οποίο οι τράπεζες δανείζουν και δανείζονται μεταξύ τους.
Αυτό το επιτόκιο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ κυμαίνεται επί του παρόντος μεταξύ 4,5% και 4,75%, μετά την αύξησή του την 1η Φεβρουαρίου.
Συγκριτικά, οι συλλογικές προσδοκίες των επενδυτών ομολόγων για τον πληθωρισμό κυριαρχούν στην αγορά των 10ετών και 30ετών κρατικών ομολόγων, όπου οι αποδόσεις κινούνται πιο ανεξάρτητα από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ.
Η Fed δεν μπορεί να επηρεάσει άμεσα τα επιτόκια μεγαλύτερης διάρκειας με συμβατικά μέσα: Η μόνη εξαίρεση είναι όταν ανατρέχει στην εργαλειοθήκη έκτακτης ανάγκης και παρεμβαίνει μέσω άμεσων αγορών περιουσιακών στοιχείων, όπως συνέβη με την "Επιχείρηση Twist" το 2011, για παράδειγμα.
Μια αναστροφή της καμπύλης αποδόσεων δείχνει στη Fed ότι η συνολική αγορά βλέπει πολύ πιο αμυδρά τις οικονομικές προοπτικές, υποδηλώνοντας ότι η FOMC έχει μείνει πίσω από τη συλλογική σοφία της αγοράς και πρέπει να αναλάβει ταχεία δράση για την τόνωση της ζήτησης μέσω της μείωσης των επιτοκίων.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτό θα αποκαταστήσει στη συνέχεια τη συμβατική ανοδική κλίση της καμπύλης αποδόσεων.
Μέχρι τότε, ωστόσο, μπορεί να είναι πολύ αργά και η οικονομία να έχει ήδη αρχίσει να συρρικνώνεται.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο βαθμός στον οποίο μια καμπύλη αποδόσεων είναι ανεστραμμένη προβλέπει απλώς την πιθανότητα ύφεσης - αλλά το ΑΕΠ δεν αρχίζει να συρρικνώνεται πραγματικά μέχρι να έχει ήδη διορθωθεί η αναστροφή.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών