Γεωπολιτικός θρίαμβος Κίνας – Κατάφερε να φέρει κοντά Σαουδική Αραβία και Ιράν, εκνευρισμός και αμηχανία στις ΗΠΑ

Καταλυτικός είναι ο ρόλος της Κίνας στην προσέγγιση Σαουδικής Αραβίας – Ιράν, που συμφώνησαν να τερματίσουν την επταετή ρήξη τους και να αποκαταστήσουν τους διπλωματικούς δεσμούς τους.
Πρόκειται για μέρος μίας συμφωνίας, που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση της Κίνας με στόχο τη μείωση των εντάσεων στην πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή.
Συνιστά έναν άνευ προηγουμένου γεωπολιτικό θρίαμβο της Κίνας, που προμηνύει ευρύτερες γεωπολιτικές εξελίξεις.
Η συμφωνία, που επιτεύχθηκε την Παρασκευή (10/3/2023) μετά από συνάντηση στο Πεκίνο, θα οδηγήσει στην επαναλειτουργία των αντίστοιχων πρεσβειών τους εντός δύο μηνών καθώς και στην ενεργοποίηση των ρυθμίσεων συνεργασίας για την ασφάλεια, ανέφεραν σε κοινή δήλωση.
Η Σαουδική Αραβία και το Ιράν διέκοψαν τις σχέσεις τους το 2016, όταν Ιρανοί διαδηλωτές εξοργισμένοι από την εκτέλεση ενός σιίτη κληρικού εισέβαλαν στην διπλωματική αποστολή του βασιλείου.
Τρία χρόνια αργότερα, η Σαουδική Αραβία και οι δυτικές χώρες κατηγόρησαν την Τεχεράνη ότι σχεδίασε μια επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας που έριξαν προσωρινά εκτός λειτουργίας το ήμισυ της παραγωγής της.
Η συμφωνία Ιράν-Σαουδικής Αραβίας είναι μια νίκη για την κινεζική διπλωματία και υπογραμμίζει την αυξανόμενη επιρροή του Πεκίνου στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, εκτιμούν οι Financial Times.

Πρόκληση για τις ΗΠΑ

Αποτελεί επίσης μία πρόκληση για τις ΗΠΑ, των οποίων οι παραδοσιακά ισχυρές σχέσεις με το Ριάντ έχουν ψυχρανθεί πρόσφατα.
Το Ιράν και η Σαουδική Αραβία είχαν προηγουμένως πραγματοποιήσει αρκετούς γύρους συνομιλιών που φιλοξενήθηκαν από το Ιράκ και το Ομάν.
Η βελτίωση στις σχέσεις Σαουδικής Αραβίας και Ιράν έρχεται επίσης σε μια περίοδο αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ της Ισλαμικής Δημοκρατίας και της Δύσης σχετικά με την καταστολή των διαδηλωτών από την Τεχεράνη, τις πυρηνικές της φιλοδοξίες και την πώληση πολεμικών drones στη Ρωσία που χρησιμοποιούνται για την επίθεση στην Ουκρανία.
Η Anna Jacobs, ανώτερη αναλύτρια για τα κράτη του Κόλπου στο think-tank της Crisis Group, χαρακτήρισε τη συμφωνία «σημαντική νίκη για τις προσπάθειες περιφερειακής αποκλιμάκωσης».
«Η συμφωνία Σαουδικής Αραβίας - Ιράν είναι ένα σαφές σημάδι ότι και οι δύο χώρες είναι έτοιμες να γυρίσουν σελίδα μετά από χρόνια αναταραχής.
Θα χρειαστούν περισσότερος διάλογος και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, αλλά αυτό είναι μια εξαιρετική αρχή», είπε.
Η Jacobs σημείωσε επίσης ότι είναι ένα βήμα προς τη βελτίωση του διαλόγου μεταξύ του Ιράν και άλλων μελών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου που περιλαμβάνει το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Η συνάντηση στο Πεκίνο τα έκρινε όλα

Ο Ali Shamkhani, γραμματέας του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν, ο οποίος βρισκόταν στο Πεκίνο για τις διαπραγματεύσεις, είπε ότι οι βάσεις για τη συμφωνία τέθηκαν στη συνάντηση του Φεβρουαρίου στο Πεκίνο μεταξύ του προέδρου Ebrahim Raisi και του κινέζου ομολόγου του Xi Jinping.
«Η επίσκεψη . . . άνοιξε το δρόμο για νέες και πολύ σοβαρές διαπραγματεύσεις μεταξύ των αντιπροσωπειών του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας», δήλωσε ο Shamkhani στο κρατικό πρακτορείο Nournews.
«Οι συνομιλίες μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας ήταν άμεσες, διαφανείς, περιεκτικές και εποικοδομητικές.
Η αντιμετώπιση των παρεξηγήσεων και η ματιά στο μέλλον μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη της σταθερότητας και της περιφερειακής ασφάλειας», σημείωσε.
Ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping επισκέφτηκε επίσης τη Σαουδική Αραβία στα τέλη του περασμένου έτους για να συμμετάσχει σε συνόδους κορυφής με Άραβες ηγέτες, μια κίνηση που είχε ως στόχο να επιδείξει τις ευρύτερες φιλοδοξίες του Πεκίνου στην περιοχή.
Ο κορυφαίος διπλωμάτης της Κίνας Wang Yi περιέγραψε τη συμφωνία ως «νίκη για την ειρήνη», σύμφωνα με δήλωση του υπουργείου Εξωτερικών.
Ο Wang τόνισε επίσης πως καταδεικνύει ότι τα προβλήματα του κόσμου «δεν περιορίζονται στο ζήτημα της Ουκρανίας» - μια αναφορά στην επιχείρηση της Ρωσίας - και ότι υπάρχουν άλλα «σχετικά με την ειρήνη και τη διαβίωση των ανθρώπων που απαιτούν την προσοχή της διεθνούς κοινότητας».


Ήταν παντού εχθροί

Οι εντάσεις μεταξύ Ριάντ και Τεχεράνης κλιμακώθηκαν το 2022 κατά τη διάρκεια των μαζικών διαδηλώσεων στο Ιράν, με τις αρχές εκεί να κατηγορούν τη Σαουδική Αραβία ότι χρηματοδοτεί μέσα ενημέρωσης που φέρεται να υποκίνησαν τις ταραχές.
Σύμφωνα με διπλωμάτες, οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου άκουσαν επίσης φήμες για πιθανή ιρανική επίθεση στη Σαουδική Αραβία.
Οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι η επίδειξη δύναμης ώθησε το Ιράν να επανεξετάσει τα σχέδιά του.
Το Ριάντ κατηγόρησε επίσης το Ιράν ότι υποστηρίζει τους αντάρτες Houthi στην Υεμένη, τους οποίους αντιμετωπίζει για περισσότερα από επτά χρόνια.
Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία μαζί ηγήθηκαν της στρατιωτικής επέμβασης στην Υεμένη, δέχθηκαν επίθεση από τους Houthi που στόχευσαν πετρελαϊκές εγκαταστάσεις και αεροδρόμια. Το Ριάντ στάθηκε επίσης στην αντίθετη πλευρά με το Ιράν στη Συρία, όπου το βασίλειο υποστήριξε ομάδες ανταρτών ενάντια στο καθεστώς του προέδρου Bashar al Assad.
Το Ιράν και η Ρωσία υποστήριξαν τον Assad, ο οποίος έχει ανακτήσει μεγάλο μέρος της χώρας από την αντιπολίτευση.
Η Σαουδική Αραβία έχει προτείνει τους τελευταίους μήνες η Συρία να επιστρέψει στη διεθνή σκηνή.

Κίνα: Δεν έχουμε κρυφή ατζέντα για τη Μέση Ανατολή

H φιλοξενία των συνομιλιών στις οποίες το Ιράν και η Σαουδική Αραβία συμφώνησαν να αποκαταστήσουν τις διπλωματικές σχέσεις, η Κίνα δήλωσε το  Σάββατο 11 Μάρτιο 2023, ότι δεν έχει κρυφή ατζέντα και δεν προσπαθεί να καλύψει κανένα «κενό» στη Μέση Ανατολή.
Το υπουργείο Εξωτερικών σύμφωνα με εκπρόσωπο που είπε ότι η Κίνα «δεν επιδιώκει κανένα εγωιστικό συμφέρον» και αντιτίθεται στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό στην περιοχή.
Η Κίνα θα συνεχίσει να υποστηρίζει τις χώρες της Μέσης Ανατολής στην «επίλυση των διαφορών μέσω διαλόγου και διαβουλεύσεων για την από κοινού προώθηση της διαρκούς ειρήνης και σταθερότητας», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
«Σεβόμαστε το γόητρο των χωρών της Μέσης Ανατολής ως κυρίαρχων αυτής της περιοχής και αντιτιθέμεθα στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό στη Μέση Ανατολή», ανέφερε η δήλωση που αναρτήθηκε στον ιστότοπο του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών.
«Η Κίνα δεν έχει καμία πρόθεση και δεν θα επιδιώξει να καλύψει το λεγόμενο κενό ή να δημιουργήσει μπλοκ», ανέφερε σε μια προφανή αναφορά στις ΗΠΑ.
«Η Κίνα θα συνεχίσει να συνεισφέρει τις γνώσεις και τις προτάσεις της για την επίτευξη ειρήνης και ηρεμίας στην Μέση Ανατολή και να παίζει τον ρόλο της ως υπεύθυνης μεγάλης χώρας σε αυτή τη διαδικασία».
Μετά την ανακοίνωση της Παρασκευής, ο ανώτερος διπλωμάτης της Κίνας Ουάνγκ Γι είπε ότι η συμφωνία δείχνει ότι η Κίνα είναι ένας «αξιόπιστος μεσολαβητής» που «εκπλήρωσε πιστά τα καθήκοντά της ως οικοδεσπότη».
Συγκεκριμένα, ο εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ δήλωσε, επίσης, ότι «αυτός ο κόσμος δεν είναι αντιμέτωπος μόνο με το ζήτημα της Ουκρανίας• εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά ζητήματα που επηρεάζουν την ειρήνη και τις ζωές των ανθρώπων».

Ρωσία: Οι συμφωνίες ανταποκρίνονται στο συλλογικό δόγμα ασφάλειας για τη Μέση Ανατολή

Οι συμφωνίες που επετεύχθησαν από τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν με τη μεσολάβηση της κινεζικής πλευράς, ανταποκρίνονται στο δόγμα Συλλογικής Ασφάλειας της Ρωσίας για την περιοχή του Περσικού Κόλπου και θα συμβάλουν στη διευθέτηση των διενέξεων στην περιοχή δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Ρωσικής Κρατικής Δούμας Leonid Slutsky το Σάββατο 11 Μαρτίου 2023.
«Οι δύο πλευρές] πέτυχαν την πιο σημαντική συμφωνία για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων, την οποία θεωρώ θεμελιώδες βήμα προς την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν.
Αυτό αντιστοιχεί στο πνεύμα του δογματος Συλλογικής Ασφάλειας της Ρωσίας για την περιοχή του Περσικού Κόλπου και θα συμβάλει στη διευθέτηση των περιφερειακών συγκρούσεων», είπε ο βουλευτής.
Ο Slutsky επεσήμανε ότι η Ρωσία σχεδιάζει μια σειρά βημάτων για την ανάπτυξη αυτών των συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών πρωτοβουλιών.
«Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρώ το project του Διεθνούς Διαδρόμου Μεταφορών Βορρά-Νότου, που θα γίνει ο βασικός παράγοντας για θετική ανατροφοδότηση για την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη σε αυτή τη σημαντικότερη περιοχή, ως ευρύτερη οικονομική στρατηγική», επισήμανε ο Leonid Slutsky.
«Η έναρξη του Διαδρόμου θα είναι ένα γεγονός ορόσημο όχι μόνο στα logistics, αλλά και στην πολιτική και στην αρχιτεκτονική ασφάλειας της Μεγάλης Ευρασίας, θα γίνει το πιο σημαντικό οικονομικό εποικοδόμημα πάνω από τη στρατηγική βάση, που επιτεύχθηκε στο Πεκίνο», κατέληξε ο Slutsky.

www.bankingnews.gr