Μαίνεται ο νομισματικός πόλεμος κατά του δολαρίου - Η κίνηση - ματ της Κίνας, ο «ύπνος» του Biden και ο ρόλος της Fed

Οι εκκλήσεις για απομάκρυνση από τις εμπορικές συναλλαγές σε δολάριο ΗΠΑ αυξάνονται.
Όλο και περισσότερες χώρες - από τη Βραζιλία έως τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας - ζητούν να διεξάγονται οι εμπορικές συναλλαγές σε άλλα νομίσματα εκτός από το δολάριο ΗΠΑ.
Ωστόσο, μέχρι στιγμής το αμερικανικό δολάριο κυριαρχεί στο παγκόσμιο εμπόριο εδώ και δεκαετίες - όχι μόνο επειδή οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, αλλά και επειδή το πετρέλαιο, ένα βασικό αγαθό που χρειάζονται όλες οι οικονομίες, μικρές και μεγάλες, τιμολογείται στο δολάριο.
Τα περισσότερα εμπορεύματα τιμολογούνται και διαπραγματεύονται επίσης σε δολάρια ΗΠΑ.

Ο ρόλος της Fed

Αλλά από τότε που η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ξεκίνησε ένα «ταξίδι» επιθετικών αυξήσεων των επιτοκίων για την καταπολέμηση του εγχώριου πληθωρισμού, πολλές κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο αύξησαν τα επιτόκια για να ανακόψουν τις εκροές κεφαλαίων και την απότομη υποτίμηση των δικών τους νομισμάτων.
"Διαφοροποιώντας τα αποθεματικά τους σε ένα χαρτοφυλάκιο με περισσότερα νομίσματα, ίσως μπορέσουν να μειώσουν αυτή την πίεση στους εξωτερικούς τους τομείς", δήλωσε ο Cedric Chehab από τη Fitch Solutions.
Για να είμαστε σαφείς, το αμερικανικό δολάριο παραμένει κυρίαρχο στα παγκόσμια συναλλαγματικά αποθέματα, παρόλο που το μερίδιό του στα αποθέματα των κεντρικών τραπεζών έχει μειωθεί από πάνω από 70% το 1999, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ.
Το δολάριο ΗΠΑ αντιπροσώπευε το 58,36% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων το τέταρτο τρίμηνο του περασμένου έτους, σύμφωνα με τα στοιχεία από το Currency Composition of Foreign Exchange Reserves (COFER) του ΔΝΤ.
Συγκριτικά, το ευρώ είναι μακράν δεύτερο, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 20,5% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων, ενώ το κινεζικό γουάν αντιπροσώπευε μόλις το 2,7% την ίδια περίοδο.

Οι κινήσεις -ματ της Κίνας

Η Κίνα είναι ένας από τους πιο ενεργούς παίκτες σε αυτή την ώθηση, δεδομένης της κυρίαρχης θέσης της στο παγκόσμιο εμπόριο αυτή τη στιγμή και ως η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Με βάση τους υπολογισμούς του CNBC για τα στοιχεία του ΔΝΤ σχετικά με την κατεύθυνση του εμπορίου το 2022, η ηπειρωτική Κίνα ήταν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος 61 χωρών, όταν συνδυάζονται τόσο οι εισαγωγές όσο και οι εξαγωγές.
Συγκριτικά, οι ΗΠΑ ήταν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος σε 30 χώρες.
"Καθώς η οικονομική ισχύς της Κίνας συνεχίζει να αυξάνεται, αυτό σημαίνει ότι θα ασκεί μεγαλύτερη επιρροή στα παγκόσμια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και το εμπόριο", δήλωσε ο Chehab.
Η Κίνα - επί μακρόν μεταξύ των 2 κορυφαίων ξένων κατόχων αμερικανικών κρατικών τίτλων - μειώνει σταθερά τις συμμετοχές της σε αμερικανικούς κρατικούς τίτλους.
Συγκεκριμένα, κατείχε σχεδόν 849 δισεκατομμύρια δολάρια σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών.
Αυτό βρίσκεται σε χαμηλό 12 ετών, σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία.

Αλλαγή της δυναμικής

Όμως η Κίνα δεν είναι η μόνη χώρα που ζητά να απομακρυνθεί από το αμερικανικό δολάριο.
Ο πρόεδρος της Βραζιλίας Lula πραγματοποίησε επίσκεψη στο Πεκίνο τον Απρίλιο, όπου φέρεται να ζήτησε τη μείωση της εξάρτησης από το δολάριο ΗΠΑ για το παγκόσμιο εμπόριο.
Το εμπόριο μεταξύ της Βραζιλίας και της Κίνας έφτασε τα 150 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, ένα άλμα 10% σε σχέση με ένα χρόνο πριν, σύμφωνα με την S&P Global Market Intelligence.
Κατά τη διάρκεια πρόσφατης επίσκεψής του στην Κίνα, ο πρωθυπουργός της Μαλαισίας Anwar Ibrahim φέρεται να πρότεινε τη δημιουργία ενός "ασιατικού νομισματικού ταμείου" για τη μείωση της εξάρτησης από το δολάριο ΗΠΑ.
Σε συνέντευξή του στο CNBC στις 6 Απριλίου, ο υπουργός Εμπορίου της Μαλαισίας αναγνώρισε επίσης τις ανησυχίες της Μαλαισίας σχετικά με την εξάρτηση της Ασίας από το δολάριο ΗΠΑ.
Στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών και των κεντρικών τραπεζών της ASEAN στην Ινδονησία τον Μάρτιο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συζήτησαν επίσης την ιδέα της μείωσης της εξάρτησής τους από το δολάριο ΗΠΑ, το ιαπωνικό γεν και το ευρώ και "να προχωρήσουν σε διακανονισμούς σε τοπικά νομίσματα" αντ' αυτού.
Στις αρχές Απριλίου, τα ινδικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ευρέως ότι το Υπουργείο Εξωτερικών (MEA) είχε ανακοινώσει ότι η Ινδία και η Μαλαισία άρχισαν να διακανονίζουν τις συναλλαγές τους στην ινδική ρουπία.

Οικονομικά οφέλη

Σύμφωνα με τους αναλυτές η μεταβαλλόμενη παγκόσμια οικονομική δυναμική οδηγεί την επονομαζόμενη τάση απο-δολαριοποίησης, η οποία μπορεί να ωφελήσει τις τοπικές οικονομίες με διάφορους τρόπους.
Η διαπραγμάτευση σε τοπικά νομίσματα "επιτρέπει στους εξαγωγείς και τους εισαγωγείς να εξισορροπούν τους κινδύνους, να έχουν περισσότερες επιλογές για επενδύσεις, να έχουν μεγαλύτερη βεβαιότητα για τα έσοδα και τις πωλήσεις", δήλωσε ο πρώην πρέσβης της Βραζιλίας στην Κίνα, Marcos Caramuru.
Ένα άλλο πλεονέκτημα για τις χώρες που απομακρύνονται από τη χρήση του δολαρίου ως μεσάζοντα στο διμερές εμπόριο, είναι ότι "τις βοηθά να ανεβαίνουν στην αλυσίδα αξίας", δήλωσε ο Mark Tinker από την ToscaFund Hong Kong.
"Δεν πρόκειται για την πώληση φθηνών πραγμάτων στη Walmart, κρατώντας χαμηλά τις τιμές για τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Πρόκειται πλέον για ένα πραγματικά εντελώς διμερές εμπορικό μπλοκ", δήλωσε ο Tinker.
Εν τω μεταξύ, η ανάπτυξη των οικονομικών μπλοκ εκτός των ΗΠΑ ενθαρρύνει επίσης τις οικονομίες αυτές να πιέσουν για ευρύτερη χρήση των νομισμάτων τους.
Το ΔΝΤ εκτιμά ότι η Ασία θα μπορούσε να συνεισφέρει περισσότερο από 70% στην παγκόσμια ανάπτυξη φέτος.
"Η ανάπτυξη των ΗΠΑ μπορεί να επιβραδυνθεί, αλλά η ανάπτυξη των ΗΠΑ δεν είναι αυτό που είναι πλέον το ζητούμενο.
Υπάρχει ένα ολόκληρο μη αμερικανικό μπλοκ που αναπτύσσεται", δήλωσε ο Tinker.
"Νομίζω ότι θα υπάρξει μια εκ νέου διεθνοποίηση των ροών".

Γεωπολιτικές ανησυχίες

Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι έχουν επίσης επιταχύνει την τάση απομάκρυνσης από το δολάριο ΗΠΑ.
"Ο πολιτικός κίνδυνος συμβάλλει πραγματικά στην εισαγωγή μεγάλης αβεβαιότητας και μεταβλητότητας γύρω από το πόσο ασφαλές καταφύγιο είναι πραγματικά το δολάριο ΗΠΑ", δήλωσε ο Galvin Chia από τη NatWest Markets.
Ο Tinker είπε ότι αυτό που επιτάχυνε τις εκκλήσεις για απο-δολαριοποίηση ήταν η απόφαση των ΗΠΑ να παγώσουν τα συναλλαγματικά αποθέματα της Ρωσίας μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Το γουάν φέρεται να έχει αντικαταστήσει το δολάριο ΗΠΑ ως το νόμισμα με τις περισσότερες συναλλαγές στη Ρωσία, σύμφωνα με το Bloomberg.
Μέχρι στιγμής, οι ΗΠΑ και οι δυτικοί σύμμαχοί τους έχουν παγώσει περισσότερα από 300 δισεκατομμύρια δολάρια από τα συναλλαγματικά αποθέματα της Ρωσίας και έχουν επιβάλει πολλαπλούς γύρους κυρώσεων στη Μόσχα και τους ολιγάρχες της χώρας.
Αυτό ανάγκασε τη Ρωσία να στρέψει το εμπόριο σε άλλα νομίσματα και να αυξήσει τα αποθέματα χρυσού.
"Τώρα διαπιστώνετε ότι αν διαφωνείτε με την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, κινδυνεύετε να σας τα κατασχέσουν ή να τα παγώσουν τα κεφάλαια σας.
Πρέπει να έχεις εναλλακτικό μέρος για να τοποθετήσεις αυτά τα περιουσιακά στοιχεία", δήλωσε ο Tinker.
Στη Μέση Ανατολή, ο μεγάλος εξαγωγέας πετρελαίου Σαουδική Αραβία φέρεται να έχει δηλώσει ότι είναι ανοιχτή στο εμπόριο σε άλλα νομίσματα εκτός από το δολάριο.
Αν και οι αναλυτές δεν αναμένουν πλήρη απομάκρυνση από το εμπόριο πετρελαίου σε δολάρια βραχυπρόθεσμα, "νομίζω ότι αυτό που λένε περισσότερο είναι ότι υπάρχει άλλος παίκτης και θέλουμε να εξετάσουμε πώς μπορούμε να συναλλάσσονται μαζί του σε διμερή βάση χρησιμοποιώντας γιουάν", δήλωσε ο Chehab.

Το δολάριο παραμένει βασιλιάς

Παρά την αργή διάβρωση της ηγεμονίας του, οι αναλυτές λένε ότι το αμερικανικό δολάριο δεν αναμένεται να εκθρονιστεί στο εγγύς μέλλον - απλώς και μόνο επειδή δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις αυτή τη στιγμή.
"Το ευρώ είναι κάπως ατελής δημοσιονομική και νομισματική ένωση, το ιαπωνικό γεν, το οποίο είναι ένα άλλο αποθεματικό νόμισμα, έχει όλων των ειδών τις διαρθρωτικές προκλήσεις όσον αφορά τα υψηλά φορτία χρέους", δήλωσε ο Chehab.
Το κινεζικό γουάν επίσης υπολείπεται, δήλωσε ο Chehab.
"Αν κοιτάξετε τα αποθεματικά του γουάν ως ποσοστό των συνολικών αποθεματικών, είναι μόνο περίπου 2,5% των συνολικών αποθεματικών και η Κίνα εξακολουθεί να έχει περιορισμούς στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών", δήλωσε ο Chehab.
"Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί πολύς χρόνος για οποιοδήποτε άλλο νόμισμα, οποιοδήποτε ενιαίο νόμισμα για να σφετεριστεί πραγματικά το δολάριο από αυτή την άποψη".
Τα στοιχεία του ΔΝΤ δείχνουν ότι από το τέταρτο τρίμηνο του 2022, πάνω από το 58% των παγκόσμιων αποθεμάτων κατέχονται σε δολάρια ΗΠΑ - αυτό είναι υπερδιπλάσιο από το μερίδιο του ευρώ, του δεύτερου πιο διακρατούμενου νομίσματος στον κόσμο.
Το διεθνές σύστημα συναλλαγματικών διαθεσίμων "εξακολουθεί να είναι ένα σύστημα στο οποίο κυριαρχούν τα αμερικανικά αποθεματικά", δήλωσε ο Chia της NatWest.
"Όσο αυτό επηρεάζει την πλειοψηφία, όσο δεν υπάρχει άλλο νομισματικό σύστημα ή οικονομία που να είναι πρόθυμη να αναλάβει αυτή τη διεθνή εμβέλεια, τη μετατρεψιμότητα και την ελεύθερη διακύμανση και την ευθύνη ενός αποθεματικού νομίσματος, είναι δύσκολο να πούμε ότι το δολάριο θα εκτοπιστεί τα επόμενα 3 έως 5 χρόνια".

www.bankingnews.gr