Τουρκία - Οικονομία: Ο Erdogan θα επιμείνει στο στοίχημα των χαμηλών επιτοκίων – Ποια είναι τα νέα δεδομένα

Η Τουρκία βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή όσον αφορά την οικονομία της, με πολλά ερωτήματα γύρω από το μέλλον της μετά τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών αυτήν την Κυριακή 28 Μαΐου 2023 .
Το πρωταρχικό ερώτημα στο μυαλό όλων είναι το εξής, σύμφωνα με δημοσίευμα της Daily Sabah: Θα παραμείνει η Τουρκία σταθερή στη δέσμευσή της στις τρέχουσες οικονομικές πολιτικές που επικεντρώνονται στα χαμηλότερα επιτόκια για να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξης
Η απάντηση φαίνεται να είναι ένα κατηγορηματικό «ναι», σύμφωνα με τον νυν Πρόεδρο Teyyip Eedogan, ο οποίος κυβερνά την Τουρκία ήδη επί 20 χρόνια.
Ο αντίπαλός του, Kemal Kılıçdaroğlu, ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας και της εξακομματικής Συμμαχίας, έχει δεσμευθεί για το αντίθετο, να ακυρώσει τις τρέχουσες νομισματικές πολιτικές.
Στο επίκεντρο της συζήτησης βρίσκεται η μάχη ενάντια στον υψηλό πληθωρισμό, ο οποίος έχει υπονομεύσει την αγοραστική δύναμη των πολιτών της και η απότομη υποτίμηση της τουρκικής λίρας.
Σε απάντηση, η κυβέρνηση υιοθέτησε μια στρατηγική που βασίζεται στη μείωση του κόστους δανεισμού για την καταπολέμηση της αύξησης των τιμών και την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Η Τουρκία προσπαθεί επίσης να αντιμετωπίσει από τις επιπτώσεις των καταστροφικών σεισμών που έπληξαν τη νοτιοανατολική περιοχή της χώρας στις αρχές Φεβρουαρίου.
Το σκεπτικό πίσω από το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης είναι η τόνωση της εγχώριας ζήτησης,  των επενδύσεων και κατά συνέπεια η ώθηση της οικονομικής ανάπτυξης.
Επιπλέον, επιμένει ότι το πρόγραμμα, που παρουσιάστηκε το 2021, μπορεί να βοηθήσει να μετατρέψει τα χρόνια ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας σε πλεόνασμα.
Οι υποστηρικτές αυτής της προσέγγισης υποστηρίζουν ότι τα χαμηλότερα επιτόκια μπορούν να τονώσουν την οικονομική δραστηριότητα ενθαρρύνοντας τον δανεισμό για επενδύσεις και κατανάλωση, οδηγώντας σε υψηλότερη ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας.

Οι κινήσεις της κεντρικής τράπεζας

Υποστηρίζουν ότι τα συμβατικά εργαλεία νομισματικής πολιτικής, όπως η αύξηση των επιτοκίων, απέτυχαν να αντιμετωπίσουν τις εξαιρετικές οικονομικές προκλήσεις της Τουρκίας.
Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, η τουρκική κεντρική τράπεζα μείωσε επιθετικά τα επιτόκια για να μειώσει το κόστος δανεισμού για επιχειρήσεις και ιδιώτες και να ενθαρρύνει τις δαπάνες, επενδυτικές και καταναλωτικές.
Το βασικό επιτόκιο, γνωστό ως επιτόκιο επαναγοράς μιας εβδομάδας, μειώθηκε από 19% στα μέσα του 2021 σε 9% στις αρχές του 2023.
Η νομισματική αρχή μείωσε τελευταία το επιτόκιο αναφοράς κατά άλλες 50 μονάδες βάσης για να παράσχει κίνητρα μετά τους καταστροφικούς σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 50.000 ανθρώπους και προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές σε 11 επαρχίες.
Θεώρησε τη «μετρημένη» αυτή περικοπή ως «επαρκή» για να στηρίξει την ανάκαμψη.

Δαπάνες για ανοικοδόμηση

Ο Erdogan υποσχέθηκε να δαπανήσει ό,τι είναι απαραίτητο για την ανοικοδόμηση των σεισμόπληκτων περιοχών.
Σε κάθε τελετή θεμελίωσης, ισχυρίζεται ότι μόνο η κυβέρνησή του μπορεί να ξαναχτίσει ζωές μετά την καταστροφή.
Εκτός από αυτές τις προσπάθειες, ο πρόεδρος αύξησε τους μισθούς του δημόσιου τομέα, αύξησε τις συντάξεις, επέτρεψε την πρόωρη συνταξιοδότηση για εκατομμύρια, εισήγαγε επιδοτήσεις για ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο και εξάλειψε κάποιο χρέος των νοικοκυριών.
Ηκεντρική τράπεζα διατήρησε την Πέμπτη (25/5) το βασικό επιτόκιο στο 8,5% για τρίτο συνεχόμενο μήνα.
Η δήλωσή της που ακολούθησε την απόφαση ανέφερε ότι «έχει καταστεί ακόμη πιο σημαντικό να διατηρηθούν οι οικονομικές συνθήκες που υποστηρίζουν τη διατήρηση της δυναμικής ανάπτυξης της βιομηχανικής παραγωγής και της θετικής τάσης στην απασχόληση».

Σε ιστορικό υψηλό 24 ετών ο πληθωρισμός

Ανέφερε επίσης ότι η υποκείμενη τάση του πληθωρισμού συνέχισε να βελτιώνεται.
Η κυβέρνηση λέει ότι η πτωτική τάση του ετήσιου πληθωρισμού, ο οποίος μετριάστηκε τους τελευταίους έξι μήνες, θα συνεχιστεί αφότου έφτασε στο ανώτατο όριο 24 ετών τον περασμένο Οκτώβριο.
Ο δείκτης τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) υποχώρησε στο ετήσιο 43,68% τον Απρίλιο, σχεδόν στο μισό από 85,51% τον Οκτώβριο.
Ο Erdogan έχει επανειλημμένα υποστηρίξει ότι τα επιτόκια δεν θα μειωθούν όσο παραμένει στην εξουσία και εγγυάται ότι ο πληθωρισμός θα ελεγχθεί.
«Θα δείτε ότι ο πληθωρισμός θα πέσει μαζί με τα επιτόκια», είπε ο Erdogan σε συνέντευξη στο CNN International πριν από μια εβδομάδα.
Ερωτηθείς εάν αυτό σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει αλλαγή στην οικονομική πολιτική, απάντησε: «Ναι. Απολύτως».

Κίνδυνος υπερθέρμανσης

Οι επικριτές εκφράζουν ανησυχίες για τις πιθανές συνέπειες της τρέχουσας πολιτικής.
Υπογραμμίζουν τον κίνδυνο επιτάχυνσης των πληθωριστικών πιέσεων καθώς η οικονομία θs υπερθερμανθεί, εξανεμίζοντας τα κέρδη από τα χαμηλότερα επιτόκια.
Προτείνουν την τρέχουσα πολιτική χαμηλών επιτοκίων παρά τις αυξανόμενες τιμές που ώθησαν τον πληθωρισμό και προκάλεσαν υποτίμηση της λίρας έναντι του δολαρίου ΗΠΑ.
Το τουρκικό νόμισμα υποτιμήθηκε περίπου 44% έναντι του δολαρίου το 2021 και υποχώρησε 30% το 2022.
Έκλεισε στα 19,8695 την Πέμπτη (25/5) και σημείωσε πτώση 6,4% φέτος.

Νομισματική πολιτική – Προστασία της λίρας

Η κυβέρνηση έχει εισαγάγει πολλαπλούς κανονισμούς και εργαλεία για να αποθαρρύνει τη διακράτηση σκληρών νομισμάτων.
Ο Erdogan επέμεινε ότι το υψηλό κόστος δανεισμού προκαλεί υψηλό πληθωρισμό, απορρίπτοντας την αρχή ότι τα υψηλά επιτόκια βοηθπύν στη συγκράτηση των αυξήσεων των τιμών.
«Έχω μια θέση ότι τα επιτόκια και ο πληθωρισμός συσχετίζονται άμεσα.
Επομένως, όσο χαμηλότερα είναι τα επιτόκια, τόσο χαμηλότερος είναι ο πληθωρισμός», επισήμανε την περασμένη εβδομάδα.
«Σε αυτή τη χώρα, ο πληθωρισμός θα πέσει μαζί με τα επιτόκια, έτσι ώστε να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου οι άνθρωποι θα ανακουφιστούν...
Αυτό δεν είναι ψευδαίσθηση».
Μετά την επικράτηση του Erdogan, σύμφωνα με τον Enver Erkan, επικεφαλής οικονομολόγο της Dinamik Yatırım, η εστίαση θα είναι οι συνθήκες που θα μπορούσαν να ασκήσουν πίεση στη συναλλαγματική ισοτιμία, τα συναλαλγματικά αποθέματα και τον πληθωρισμό και ενδεχομένως να επιβάλουν αλλαγή στις πολιτικές της κεντρικής τράπεζας.

Ο Erkan αμφισβήτησε τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της διατήρησης χαμηλών επιτοκίων για τον έλεγχο του πληθωρισμού και της συναλλαγματικής ισοτιμίας.
«Ο Erdogan έχει εκφράσει την πρόθεσή του να διατηρήσει χαμηλά επιτόκια και πιστεύει ότι ο πληθωρισμός τελικά θα επιβραδυνθεί ως αποτέλεσμα», σημείωσε.
«Αυτή η προσέγγιση, που στοχεύει στη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης, μπορεί να εγείρει ανησυχίες για τη βιωσιμότητα μιας τέτοιας πολιτικής μακροπρόθεσμα, καθώς μπορεί να μην καταστεί δυνατός ο έλεγχος του πληθωρισμού και των συναλλαγματικών ισοτιμιών μόνο με χαμηλά επιτόκια».
Από την άλλη πλευρά, ο Erkan είπε ότι η προσέγγιση του Kılıçdaroğlu ενδέχεται να ενισχύσει τις οικονομικές συνθήκες και να συγκρατήσει τον πληθωρισμό.
Αλλά, ταυτόχρονα, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε περιορισμένη ζήτηση και απώλεια οικονομικής δυναμικής βραχυπρόθεσμα.
Η βιωσιμότητα της τρέχουσας τροχιάς πολιτικής εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του παγκόσμιου περιβάλλοντος, των τιμών των εμπορευμάτων και των εγχώριων οικονομικών συνθηκών.
Η πορεία που θα ακολουθήσει η Τουρκία θα απαιτήσει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της αντιμετώπισης των πληθωριστικών πιέσεων και της διατήρησης της οικονομικής ανάπτυξης και νομισματικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
Το αποτέλεσμα των εκλογών και οι επακόλουθες οικονομικές πολιτικές θα επηρεάσουν σημαντικά τη συναλλαγματική ισοτιμία, τα αποθεματικά και τον πληθωρισμό, είπε ο Erkan.
«Ωστόσο, η ακριβής κατανομή και ιεράρχηση αυτών των πολιτικών είναι δύσκολο να προβλεφθεί με δεδομένο το στοιχείο της γενικής αβεβαιότητας που επικρατεί», σημείωσε.
«Και οι δύο επιλογές πολιτικής έχουν τις δικές τους επιπτώσεις και προκλήσεις».

www.bankingnews.gr