«Κάθε μέρα, πλησιάζουμε όλο και περισσότερο σε ένα μεγάλο χρηματιστηριακό κραχ ή σε μια οικονομική κρίση ή και στα δύο» ανέφερε ο Peter Schiff
Να προετοιμαστούμε για χρόνια οικονομικής καταστροφής προτρέπει σε πρόσφατο podcast του ο γνωστός οικονομολόγος Peter Schiff...
Όπως λέει, τα επιτόκια συνεχίζουν να αυξάνονται ακατάπαυστα, και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα όταν ολόκληρη η οικονομία έχει χτιστεί με θεμέλιο λίθο το φθηνό χρήμα.
Αλλά οι περισσότεροι δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Δεν συνειδητοποιούν ότι θα γίνουμε μάρτυρες της αρχής του τέλους όλης αυτής της ψεύτικης οικονομίας.
Με λίγα λόγια, η οικονομία είναι θαμμένη κάτω από τρισεκατομμύρια χρέη, ενώ το κόστος του χρήματος αυξάνεται.
Ωστόσο, η οικονομία απλά δεν είναι «φτιαγμένη» για να αντέχει σε περιβάλλοντα έστω και μετρίως υψηλών επιτοκίων.
«Κάθε μέρα πλησιάζουμε όλο και περισσότερο σε ένα μεγάλο χρηματιστηριακό κραχ ή σε μια οικονομική κρίση ή και στα δύο» επισημαίνει ο γνωστός οικονομολόγος, προσθέτοντας ότι η κρίση είναι αναπόφευκτη.
Σύμφωνα με τον Schiff, ο πρόεδρος της Federal Reserve Jerome Powell θα μπορούσε να αναβάλει την κατάρρευση βραχυπρόθεσμα κάνοντας κάτι δραστικό για να αλλάξει το αφήγημα.
Κάτι τέτοιο θα… σήμαινε μειώσεις των επιτοκίων.
Αλλά η κατάρρευση είναι θέμα χρόνου… Είτε είναι αύριο, την επόμενη μέρα ή την επόμενη εβδομάδα είναι δύσκολο να πει κανείς.
Τι θα μας ωθήσει στον γκρεμό
Η άνοδος των επιτοκίων και η καταρρέουσα αγορά ομολόγων δίνουν σήμα κατάρρευσης.
Σημειώνεται πως ο Schiff προειδοποιεί για αυτή την κατάσταση που βλέπουμε μπροστά στα μάτια μας εδώ και χρόνια
Και δεν είναι μόνος.
Τον Ιούλιο, ο Jim Grant είπε ότι κατευθυνόμαστε πρόσω ολοταχώς προς μια πρωτόγνωρη bear market αγορά ομολόγων.
«Οι αποδόσεις των ομολόγων βρίσκονται πλέον στο υψηλότερο επίπεδο από την οικονομική κρίση του 2008, με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου να πλησιάζει το 5% (σήμερα 4,56%).
Η τελευταία φορά που ήταν τόσο υψηλό ήταν το 2001.
Υπάρχει μια μεγάλη διαφορά μεταξύ τότε και τώρα.
Το 2001, το εθνικό χρέος των ΗΠΑ ήταν 3,3 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Σήμερα, είναι πάνω από 33 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Έχουμε πολύ περισσότερα χρέη τώρα από ό,τι είχαμε τότε.
Άρα, αυτό είναι ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα» είχε επισημάνει ο λέγομενος και βασιλιάς των ομολόγων.
Από τη μεριά του, ο Peter Schiff επισημαίνει πως τα κύρια χρηματοοικονομικά μέσα δεν φαίνεται να εκτιμούν το γεγονός ότι κοιτάζουν την αρχή του τέλους αυτής της ψεύτικης οικονομίας:
«Κάθε πτυχή της σημερινής οικονομικής δραστηριότητας είναι χτισμένη στο θεμέλιο του φθηνού χρήματος, επαναλαμβάνει και συνεχίζει:
Δεν είναι μόνο η οικονομία, είναι κάθε πτυχή του σήμερα.
Η κυβέρνηση, τα ελλείμματα, ο κρατικός προϋπολογισμός χτίζεται σε φτηνό χρήμα.
Και δεν είναι μόνο η ομοσπονδιακή κυβέρνηση που καταναλώνει αυτά τα φτηνά χρήματα.
Πολλές από τις πολιτείες, τους δήμους έχουν εκδώσει τεράστια ποσά χρέους τα τελευταία 15 χρόνια».
Αυτό έγινε κατόπιν σχεδιασμού.
Η κεντρική τράπεζα ήθελε να «τονώσει» την οικονομία.
Με αυτόν τον στόχο κατά νου, κράτησε τα επιτόκια κοντά στο μηδέν για σχεδόν 15 χρόνια.
Οι πολίτες είχαν κίνητρο να δανείζονται και να ξοδεύουν.
Εκμεταλλεύτηκαν το φτηνό χρήμα και ανέβασαν μόχλευση.
Αλλά αυτό είναι μέγα λάθος, επισημαίνει ο Schiff.
Σύμφωνα με τον Schiff, το φθηνό χρήμα είναι σαν την ηρωίνη…
Και ακριβώς επειδή είναι δωρεάν δεν πρέπει να το κάνετε ένεση στο σώμα σας.
Γιατί τελικά θα δημιουργήσει πρόβλημα και αυτό ακριβώς συμβαίνει τώρα.
Τώρα το φθηνό χρήμα επιστρέφει για να δαγκώσει…
«Βιώνουμε μια εν εξελίξει καταστροφή»
Και δεν είναι μόνον οι αποδόσεις των ομολόγων. Όλα τα επιτόκια αυξάνονται.
Τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ πλησιάζουν το 8%, όπως και το μέσο επιτόκιο πιστωτικών καρτών είναι κοντά στο 21%, ενώ το χρέος πιστωτικών καρτών ανέρχεται σε πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια.
Μια οικονομία που βασίζεται στον δανεισμό εύκολου χρήματος δεν μπορεί να συνεχίσει να τρέχει όταν το εύκολο χρήμα φεύγει.
Είναι σαν να προσπαθείς να λειτουργήσεις έναν κινητήρα χωρίς λάδι.
Εν τω μεταξύ, κανείς δεν έχει αντιληφθεί το γεγονός ότι η δυναμική έχει αλλάξει.
Καθώς οι αποδόσεις αυξάνονταν με τις αυξήσεις των επιτοκίων της Fed, πολλοί άνθρωποι αγόρασαν ομόλογα πιστεύοντας ότι μια απόδοση 4% θα τους έδινε πολλά χρήματα όταν τα επιτόκια υποχωρούσαν γρήγορα προς το μηδέν.
Τα εύκολα χρήματα της περασμένης δεκαετίας έκαναν τους πάντες να πιστέψουν ότι ήταν ο κανόνας.
Αλλά δεν είναι έτσι…
Ο Peter Schiff επεσήμανε επίσης η καμπύλη απόδοσης στα ομόλογα έχει αντιστραφεί, με τις μακροπρόθεσμες αποδόσεις να παραμένουν πολύ χαμηλότερες από εκείνες που θα περιμένατε με βάση τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια.
Συνήθως η αντιστροφή της καμπύλης απόδοσης στα ομόλογα είναι δείκτης ύφεσης.
Ο λόγος που τα μακροπρόθεσμα ομόλογα έχουν υψηλότερες αποδόσεις είναι ότι οι επενδυτές αναλαμβάνουν περισσότερο ρίσκο με περισσότερο χρόνο.
Ωστόσο, το ρίσκο τώρα το ρίσκο είναι αυξημένο βραχυπρόθεσμα.
Ποιος είναι, λοιπόν, ο μεγαλύτερος κίνδυνος;
Ο πραγματικός κίνδυνος είναι ο πληθωρισμός - ότι τα χρήματά σας θα αξίζουν πολύ λιγότερο σε 30 χρόνια.
Και ποιος είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας που αυξάνει αυτόν τον κίνδυνο;
Είναι το μέγεθος των κρατικών ελλειμμάτων.
Επειδή όσο μεγαλύτερα είναι τα κρατικά ελλείμματα, τόσο περισσότερο πληθωρισμό είναι πιθανό να δημιουργήσει η κυβέρνηση…
www.bankingnews.gr
Όπως λέει, τα επιτόκια συνεχίζουν να αυξάνονται ακατάπαυστα, και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα όταν ολόκληρη η οικονομία έχει χτιστεί με θεμέλιο λίθο το φθηνό χρήμα.
Αλλά οι περισσότεροι δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Δεν συνειδητοποιούν ότι θα γίνουμε μάρτυρες της αρχής του τέλους όλης αυτής της ψεύτικης οικονομίας.
Με λίγα λόγια, η οικονομία είναι θαμμένη κάτω από τρισεκατομμύρια χρέη, ενώ το κόστος του χρήματος αυξάνεται.
Ωστόσο, η οικονομία απλά δεν είναι «φτιαγμένη» για να αντέχει σε περιβάλλοντα έστω και μετρίως υψηλών επιτοκίων.
«Κάθε μέρα πλησιάζουμε όλο και περισσότερο σε ένα μεγάλο χρηματιστηριακό κραχ ή σε μια οικονομική κρίση ή και στα δύο» επισημαίνει ο γνωστός οικονομολόγος, προσθέτοντας ότι η κρίση είναι αναπόφευκτη.
Σύμφωνα με τον Schiff, ο πρόεδρος της Federal Reserve Jerome Powell θα μπορούσε να αναβάλει την κατάρρευση βραχυπρόθεσμα κάνοντας κάτι δραστικό για να αλλάξει το αφήγημα.
Κάτι τέτοιο θα… σήμαινε μειώσεις των επιτοκίων.
Αλλά η κατάρρευση είναι θέμα χρόνου… Είτε είναι αύριο, την επόμενη μέρα ή την επόμενη εβδομάδα είναι δύσκολο να πει κανείς.
Τι θα μας ωθήσει στον γκρεμό
Η άνοδος των επιτοκίων και η καταρρέουσα αγορά ομολόγων δίνουν σήμα κατάρρευσης.
Σημειώνεται πως ο Schiff προειδοποιεί για αυτή την κατάσταση που βλέπουμε μπροστά στα μάτια μας εδώ και χρόνια
Και δεν είναι μόνος.
Τον Ιούλιο, ο Jim Grant είπε ότι κατευθυνόμαστε πρόσω ολοταχώς προς μια πρωτόγνωρη bear market αγορά ομολόγων.
«Οι αποδόσεις των ομολόγων βρίσκονται πλέον στο υψηλότερο επίπεδο από την οικονομική κρίση του 2008, με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου να πλησιάζει το 5% (σήμερα 4,56%).
Η τελευταία φορά που ήταν τόσο υψηλό ήταν το 2001.
Υπάρχει μια μεγάλη διαφορά μεταξύ τότε και τώρα.
Το 2001, το εθνικό χρέος των ΗΠΑ ήταν 3,3 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Σήμερα, είναι πάνω από 33 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Έχουμε πολύ περισσότερα χρέη τώρα από ό,τι είχαμε τότε.
Άρα, αυτό είναι ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα» είχε επισημάνει ο λέγομενος και βασιλιάς των ομολόγων.
Από τη μεριά του, ο Peter Schiff επισημαίνει πως τα κύρια χρηματοοικονομικά μέσα δεν φαίνεται να εκτιμούν το γεγονός ότι κοιτάζουν την αρχή του τέλους αυτής της ψεύτικης οικονομίας:
«Κάθε πτυχή της σημερινής οικονομικής δραστηριότητας είναι χτισμένη στο θεμέλιο του φθηνού χρήματος, επαναλαμβάνει και συνεχίζει:
Δεν είναι μόνο η οικονομία, είναι κάθε πτυχή του σήμερα.
Η κυβέρνηση, τα ελλείμματα, ο κρατικός προϋπολογισμός χτίζεται σε φτηνό χρήμα.
Και δεν είναι μόνο η ομοσπονδιακή κυβέρνηση που καταναλώνει αυτά τα φτηνά χρήματα.
Πολλές από τις πολιτείες, τους δήμους έχουν εκδώσει τεράστια ποσά χρέους τα τελευταία 15 χρόνια».
Αυτό έγινε κατόπιν σχεδιασμού.
Η κεντρική τράπεζα ήθελε να «τονώσει» την οικονομία.
Με αυτόν τον στόχο κατά νου, κράτησε τα επιτόκια κοντά στο μηδέν για σχεδόν 15 χρόνια.
Οι πολίτες είχαν κίνητρο να δανείζονται και να ξοδεύουν.
Εκμεταλλεύτηκαν το φτηνό χρήμα και ανέβασαν μόχλευση.
Αλλά αυτό είναι μέγα λάθος, επισημαίνει ο Schiff.
Σύμφωνα με τον Schiff, το φθηνό χρήμα είναι σαν την ηρωίνη…
Και ακριβώς επειδή είναι δωρεάν δεν πρέπει να το κάνετε ένεση στο σώμα σας.
Γιατί τελικά θα δημιουργήσει πρόβλημα και αυτό ακριβώς συμβαίνει τώρα.
Τώρα το φθηνό χρήμα επιστρέφει για να δαγκώσει…
«Βιώνουμε μια εν εξελίξει καταστροφή»
Και δεν είναι μόνον οι αποδόσεις των ομολόγων. Όλα τα επιτόκια αυξάνονται.
Τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ πλησιάζουν το 8%, όπως και το μέσο επιτόκιο πιστωτικών καρτών είναι κοντά στο 21%, ενώ το χρέος πιστωτικών καρτών ανέρχεται σε πάνω από 1 τρισεκατομμύριο δολάρια.
Μια οικονομία που βασίζεται στον δανεισμό εύκολου χρήματος δεν μπορεί να συνεχίσει να τρέχει όταν το εύκολο χρήμα φεύγει.
Είναι σαν να προσπαθείς να λειτουργήσεις έναν κινητήρα χωρίς λάδι.
Εν τω μεταξύ, κανείς δεν έχει αντιληφθεί το γεγονός ότι η δυναμική έχει αλλάξει.
Καθώς οι αποδόσεις αυξάνονταν με τις αυξήσεις των επιτοκίων της Fed, πολλοί άνθρωποι αγόρασαν ομόλογα πιστεύοντας ότι μια απόδοση 4% θα τους έδινε πολλά χρήματα όταν τα επιτόκια υποχωρούσαν γρήγορα προς το μηδέν.
Τα εύκολα χρήματα της περασμένης δεκαετίας έκαναν τους πάντες να πιστέψουν ότι ήταν ο κανόνας.
Αλλά δεν είναι έτσι…
Ο Peter Schiff επεσήμανε επίσης η καμπύλη απόδοσης στα ομόλογα έχει αντιστραφεί, με τις μακροπρόθεσμες αποδόσεις να παραμένουν πολύ χαμηλότερες από εκείνες που θα περιμένατε με βάση τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια.
Συνήθως η αντιστροφή της καμπύλης απόδοσης στα ομόλογα είναι δείκτης ύφεσης.
Ο λόγος που τα μακροπρόθεσμα ομόλογα έχουν υψηλότερες αποδόσεις είναι ότι οι επενδυτές αναλαμβάνουν περισσότερο ρίσκο με περισσότερο χρόνο.
Ωστόσο, το ρίσκο τώρα το ρίσκο είναι αυξημένο βραχυπρόθεσμα.
Ποιος είναι, λοιπόν, ο μεγαλύτερος κίνδυνος;
Ο πραγματικός κίνδυνος είναι ο πληθωρισμός - ότι τα χρήματά σας θα αξίζουν πολύ λιγότερο σε 30 χρόνια.
Και ποιος είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας που αυξάνει αυτόν τον κίνδυνο;
Είναι το μέγεθος των κρατικών ελλειμμάτων.
Επειδή όσο μεγαλύτερα είναι τα κρατικά ελλείμματα, τόσο περισσότερο πληθωρισμό είναι πιθανό να δημιουργήσει η κυβέρνηση…
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών