Μύθοι και αλήθειες για τη Hamas: Πώς η Δύση και το ίδιο το Ισραήλ χρηματοδότησαν τη ριζοσπαστική οργάνωση

Μετά τις βάρβαρες επιθέσεις της Hamas κατά του κράτους του Ισραήλ το Σαββατοκύριακο 7-8 Οκτωβρίου, τόσο οι ΗΠΑ όσο και οι σύμμαχοί τους έσπευσαν να κατηγορήσουν το Ιράν ισχυριζόμενοι πως είναι ο ηθικός αυτουργός όσο και ο κύριος χρηματοδότης της λεγόμενης τρομοκρατικής οργάνωσης που διοικούσε μέχρι πρότινος τη Γάζα.
Όπως αναφέρει η Wall Street Journal, ωστόσο, μέχρι τώρα δεν είχε ειπωθεί ούτε γραφτεί λέξη για τους τρόπους με τους οποίους η διεθνής κοινότητα –ακόμα και το ίδιο το Ισραήλ– γέμισε τα ταμεία της Hamas.
Σύμφωνα με ανεξάρτητους ερευνητές, καθώς επίσης και με νυν και πρώην αξιωματούχους ασφαλείας της Δύσης, η ισλαμιστική ομάδα έχει συγκεντρώσει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια αποσπώντας κεφάλαια τα οποία προορίζονταν για τους Παλαιστινίους πολίτες υπό τη μορφή της ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά και φορολογώντας την οικονομική δραστηριότητα από το άνοιγμα του εμπορίου στη Λωρίδα της Γάζας.

Το δίλημμα...

Σε κάθε περίπτωση, η ροή χρημάτων σκιαγραφεί το δίλημμα που αντιμετώπιζαν το Ισραήλ και η Δύση από το 2007, όταν η Hamas απέσπασε τον έλεγχο της Λωρίδας από τη μεγάλη πολιτική αντίπαλό της, τη διεθνώς αναγνωρισμένη Παλαιστινιακή Αρχή: Πώς να υποστηρίξει κάποιος τους Παλαιστίνιους αμάχους στη Γάζα χωρίς οπλίσει μια ομάδα που προωθεί τη βία κατά του Ισραήλ.
Η διεθνής βοήθεια «σχεδιάστηκε ώστε να είναι ανθρωπιστικής φύσης, αλλά επετράπη στη Hamas να εκτρέψει χρήματα προς υποστήριξη της πολεμικής της μηχανής», δήλωσε ο Alex Zerden, πρώην αξιωματούχος εθνικής ασφάλειας του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ.
Την Τετάρτη 18 Οκτωβρίου, ο πρόεδρος Biden ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ θα στείλουν 100 εκατομμύρια δολάρια για την παροχή ύδρευσης, τροφής, ιατρικής περίθαλψης και άλλων βασικών αναγκών στους Παλαιστίνιους στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη.
Σε ομιλία του στο Ισραήλ, ο πρόεδρος προειδοποίησε τη Hamas να μην κλέβει και να μην εκτρέψει την ανθρωπιστική βοήθεια.
Ωστόσο, κάτι τέτοιο, ως είναι ευνόητο, είναι δύσκολο να ελεγχθεί.
Η ισραηλινή κυβέρνηση τα τελευταία δύο χρόνια επέτρεψε στους Παλαιστίνιους να εργαστούν στο Ισραήλ...
Η Hamas, από την πλευρά της, επέβαλε φόρους και απεκόμισε έσοδα.
Η δε Αίγυπτος άνοιξε μια εμπορική πύλη στη Γάζα, βοηθώντας τις επιχειρήσεις να εισάγουν και να εξάγουν αγαθά.
Και σε αυτή την περίπτωση, ο θύλακας της Hamas επέβαλε δασμούς.
Μετά από παρότρυνση της Ουάσιγκτον, το Κατάρ άρχισε να δίνει δεκάδες εκατομμύρια τον μήνα στη Γάζα.
Ένα μέρος τους πλήρωνε τους μισθούς των μελών της Hamas που εργάζονταν στην κυβέρνηση.
Η διεθνής κοινότητα, επίσης, χρηματοδότησε σχολεία και νοσοκομεία που διοικούνται από υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, βοηθώντας τη Hamas να αποφύγει το κόστος διακυβέρνησης της επικράτειας που ελέγχει.
Τα ίχνη της προσπάθειας διεθνούς βοήθειας μπορούν να συλλεγούν από το υλικό που άφησε πίσω της η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, όταν η Hamas σκότωσε τουλάχιστον 1.400 Ισραηλινούς και πήρε μαζί της ομήρους.
Σύμφωνα με μια φωτογραφία που δημοσιεύτηκε από το South First Responders, ένας μαχητής της Hamas που σκοτώθηκε σε επίθεση στο Kibbutz Be'eri στο νότιο Ισραήλ είχε πάνω του τον μισθό από το παλαιστινιακό υπουργείο Εσωτερικών.
Ο μισθός ανερχόταν σε 5.000 σέκελ το μήνα, ή 1.260 δολάρια, πολύ υψηλός για τα δεδομένα της Γάζας.
Οι μισθοί της κυβέρνησης του θύλακα καλύπτονται, σε μεγάλο βαθμό, από το Κατάρ και την Παλαιστινιακή Αρχή.
Σε ένα από τα φορτηγά που εγκατέλειψαν οι δράστες, βρέθηκε κιτ πρώτων βοηθειών από το Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τα παιδιά, μια υπηρεσία του ΟΗΕ που είναι αρμόδια για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Εκπρόσωπος της Ηamas αρνήθηκε να αποκαλύψει τις πηγές χρηματοδότησης της οργάνωσης, σχολιάζοντας πως τα κεφάλαια που χρησιμοποιούνται για τη διακυβέρνηση της Γάζας δεν σχετίζονται με τη στρατιωτική της πτέρυγα.
Αξιωματούχος του Κατάρ δήλωσε ότι η βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας συντονίζεται πλήρως με το Ισραήλ, τον ΟΗΕ και τις ΗΠΑ και υπόκειται σε αυστηρές προϋποθέσεις.
«Στόχος είναι να βοηθήσει στη διατήρηση της σταθερότητας και της ποιότητας ζωής για τις παλαιστινιακές οικογένειες στη Γάζα», είπε ο αξιωματούχος.
Δυτικοί αξιωματούχοι λένε ότι το Ιράν, εκτός από την παροχή όπλων και πληροφοριών, δίνει στη Hamas περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια ετησίως τα τελευταία χρόνια - ειδικά για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της ομάδας.
«Το Ιράν είναι συνένοχος σε αυτήν την επίθεση με την ευρεία έννοια, επειδή έχει παράσχει τη μερίδα του λέοντος της χρηματοδότησης για τη στρατιωτική πτέρυγα της Hamas» είπε ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Jake Sullivan στους δημοσιογράφους μετά την επίθεση.
Αφ’ ης στιγμής η Hamas κατέλαβε τη Λωρίδα της Γάζας πριν από 16 χρόνια, το Ισραήλ, οι ΗΠΑ και η διεθνής κοινότητα δεν μπορούσαν να στηρίξουν τους κατοίκους της Γάζας, χωρίς να ωφελήσουν τη Hamas.
Πολλές υπηρεσίες στη Γάζα, όπως σχολεία και νοσοκομεία –για χρόνια που διευθύνονταν από ένα συνονθύλευμα υπηρεσιών του ΟΗΕ και της Παλαιστινιακής Αρχής– συνέχισαν να εργάζονται για να βοηθήσουν τον πληθυσμό των δύο εκατομμυρίων της Λωρίδας.
Παρόλο που η Fatah, η οποία κυριαρχεί στην Παλαιστινιακή Αρχή, εκδιώχθηκε από τη Γάζα, η κυβέρνηση συνέχισε να κατευθύνει το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της εκεί για να πληρώσει για γιατρούς, δασκάλους, συντάξεις και άλλες υπηρεσίες, ελπίζοντας ότι η διακυβέρνηση της Hamas θα ήταν βραχύβια
Τότε, η Hamas άρχισε να προσλαμβάνει τους δικούς της δημόσιους υπαλλήλους και αστυνομικούς, και δημιούργησε το δικό της φορολογικό σύστημα, το οποίο, φυσικά, είναι πλήρως αδιαφανές.
«Αυτό που άλλαξε μετά το 2007 είναι ότι χάρη στον έλεγχο της περιοχής μπορούσαν να φορολογούν και να εκβιάζουν» είπε ο Matthew Levitt, πρώην αναπληρωτής υφυπουργός πληροφοριών και ανάλυσης στο Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ και τώρα του Ινστιτούτου της Ουάσιγκτον για την Πολιτική Εγγύς Ανατολής.

Ανοικοδόμηση

Για χρόνια η ισραηλινή κυβέρνηση στραγγάλιζε την πρόσβαση στη Λωρίδα, προκειμένου να διασφαλίσει ότι η Hamas δεν θα μπορούσε να την καταστήσει πεδίο δόξης λαμπρόν για επιθέσεις.
Η Hamas και το Ισραήλ συμμετείχαν σε βιαιοπραγίες και μια μεγάλη σύγκρουση το 2014.
Σύμφωνα με τους Παλαιστίνιους, αυτός ο πόλεμος αέρος και εδάφους άφησε 2.200 νεκρούς στη Γάζα, 11.000 σπίτια κατεστραμμένα και ζημιές περίπου 4,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η διεθνής κοινότητα υποσχέθηκε κεφάλαια 3,5 δισεκ. δολ. για την ανοικοδόμηση, αλλά η εκταμίευση επιβραδύνθηκε λόγω ανταγωνιστικών στόχων μεταξύ των κύριων χορηγών από τα κράτη του Κόλπου - μερικά από τις οποίες προσπάθησαν να εισφέρουν μετρητά χωρίς να ωφελήσουν τη Hamas.
Ο ΟΗΕ, το Ισραήλ και η Παλαιστινιακή Αρχή δημιούργησαν ένα σύστημα παρακολούθησης υλικών «διπλής χρήσης» που εισέρχονται στη Γάζα, προϊόντων όπως τσιμέντο, χάλυβας ή λιπάσματα, που η ισραηλινή κυβέρνηση πίστευε ότι η Hamas θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να κατασκευάσει τούνελ ή βόμβες για να επιτεθεί στους Ισραηλινούς.
Το πρόγραμμα, γνωστό ως Μηχανισμός Ανασυγκρότησης της Γάζας, θεωρήθηκε επιτυχημένο, αλλά επίσης δημιούργησε μια μαύρη αγορά για υλικά που πωλούνταν στη Λωρίδα, συμπεριλαμβανομένης της Hamas.
Μέχρι το 2018, ο μηχανισμός ήταν σε μεγάλο βαθμό περιττός, μέχρι που οι Αιγύπτιοι άνοιξαν μια νέα εμπορική συνοριακή διάβαση στη Χερσόνησο του Σινά.
Υπήρχε «έντονο αιγυπτιακό ενδιαφέρον να διασφαλιστεί ότι η Γάζα υπό τη Ηamas δεν θα γίνει ένα φιλόξενο μέρος για τους Αδελφούς Μουσουλμάνους» είπε ο Jonathan Lincoln, ο οποίος εργάστηκε στον ΟΗΕ καλύπτοντας τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη από το 2017 έως το 2021 και τώρα είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Georgetown.
Εν τω μεταξύ, η Παλαιστινιακή Αρχή, υπό την ηγεσία του Προέδρου Mahmoud Abbas, είχε περικόψει τη χρηματοδότηση της Λωρίδας σε μια προσπάθεια να αναγκάσει τη Hamas να παραχωρήσει τον έλεγχο.
Αυτό τρόμαξε το Ισραήλ, το οποίο ανησυχούσε ότι η κίνηση θα προκαλούσε περαιτέρω οικονομικό πόνο και θα πυροδοτούσε άλλη μια σύγκρουση.
Το Ισραήλ και η διεθνής κοινότητα αναζήτησαν τρόπους να αμβλύνουν την οικονομική πίεση στη Γάζα και στράφηκαν στο Κατάρ, το οποίο φιλοξενεί την πολιτική ηγεσία της Hamas.
Η Doha παρενέβη για να πληρώσει μισθούς για τους υπαλλήλους της Hamas, να δώσει χρήματα σε άπορες οικογένειες και να χρηματοδοτήσει τα καύσιμα που απαιτούνται για το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας της Γάζας.
«Το σχέδιο ήταν να βοηθήσουμε τη Hamas να κυβερνήσει τη Γάζα, έτσι ώστε να παράσχει ήρεμη και υπεύθυνη ηγεσία», δήλωσε ο Yossi Kuperwasser, πρώην επικεφαλής έρευνας για τις ισραηλινές στρατιωτικές πληροφορίες.
Αξιωματούχος του Κατάρ είπε ότι η βοήθεια «ελέγχεται από πολλές χώρες και οργανισμούς κατά τη διάρκεια της διαμετακόμισής της ώστε να «διασφαλιστεί πως φτάνει στους πολίτες στη Γάζα».
Άτομο που γνωρίζει τη διαδικασία παράδοσης της βοήθειας είπε ότι το Κατάρ μεταφέρει μετρητά σε τραπεζικό λογαριασμό που είναι καταχωρημένος στον ΟΗΕ και τα χρήματα, μόλις παραληφθούν, μεταφέρονται στη Γάζα συνοδεία ΟΗΕ-Ισραήλ, σε σφραγισμένα πακέτα.
Οι οικογένειες ή τα άτομα που πληρούν τις προϋποθέσεις πρέπει να υπογράψουν ένα έγγραφο ότι έχουν λάβει τα χρήματα και αντίγραφα αυτού του εγγράφου πηγαίνουν στο Ισραήλ, τον ΟΗΕ και το Κατάρ για να διασφαλίσουν ότι το συνολικό ποσό που διανέμεται αντιστοιχεί στο ποσό που εστάλη, είπε το άτομο.
Σύμφωνα με παλαιστινιακά μέσα ενημέρωσης και έναν οικονομολόγο της Γάζας, καθώς η βοήθεια έρρεε στη λωρίδα, η Hamas επέβαλε φόρους στις εισαγωγές τσιγάρων και άλλων αγαθών και χρέωνε τέλη στις επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με τον Mohamed Abu Jayab, οικονομολόγο στη Γάζα, ο οποίος είπε ότι τα χρήματα πήγαιναν στη διακυβέρνηση ενώ η στρατιωτική πτέρυγα της Hamas είχε τα δικά της κανάλια χρηματοδότησης, από τους φόρους οι κυβερνώντες έβγαζαν περίπου 40 εκατομμύρια δολάρια το μήνα.

«Όλοι το γνώριζαν αυτό»

Το 2020, η οικογένεια ενός Αμερικανού που σκοτώθηκε στο Ισραήλ από επίθεση με ρουκέτα κατέθεσε μήνυση στη Νέα Υόρκη κατηγορώντας τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του Κατάρ ότι διοχέτευσαν δεκάδες εκατομμύρια εν είδει φιλανθρωπικών δωρεών σε ηγέτες της Hamas.
Τα θεσμικά όργανα αρνήθηκαν τους ισχυρισμούς και η υπόθεση απορρίφθηκε αργότερα από δικαστή της Νέας Υόρκης λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας.
Αργότερα, το Ισραήλ παρέπεμψε σε δίκη Παλαιστίνιο υπάλληλο της διεθνούς χριστιανικής φιλανθρωπικής οργάνωσης World Vision με την κατηγορία ότι προσέφερε βοήθεια ύψους 50 εκατομμυρίων δολαρίων που προοριζόταν για έργα στη Λωρίδα της Γάζας στην οργάνωση της Hamas.
Η φιλανθρωπική οργάνωση και ο Mohammed El-Halabi, διευθυντής του παραρτήματος της World Vision International στη Γάζα, αρνήθηκαν τις κατηγορίες.
Οι σημερινοί και πρώην δυτικοί αξιωματούχοι λένε ότι η Hamas έχει συλλέξει σημαντικό ποσό από φιλανθρωπικές οργανώσεις που ελέγχει, ειδικά στην Ευρώπη.
Το 2021, αφού το Ισραήλ και η Hamas πολέμησαν σε μια 11ήμερη αψιμαχία που κατέστρεψε χιλιάδες σπίτια και επιχειρήσεις στη Γάζα, το Ισραήλ διπλασίασε την ενίσχυση της Λωρίδας, για να αποφύγει έναν άλλο γύρο βίας.
Το Ισραήλ χαλάρωσε τους δικούς του περιορισμούς στις εισαγωγές στη Γάζα και βοήθησε στη διευκόλυνση των εξαγωγών.
Το πιο σημαντικό είναι ότι οι νέες άδειες εργασίας επέτρεψαν σε χιλιάδες πολίτες της Γάζας να βρουν δουλειά στο Ισραήλ για πρώτη φορά από τότε που ανέλαβε η Hamas.
Λίγους μήνες αργότερα, η Hamas επέβαλε νέους δασμούς σε εισαγόμενα αγαθά, όπως αυτοκίνητα και ρούχα.
Σύμφωνα με παλαιστινιακά μέσα ενημέρωσης, πριν από τις επιθέσεις, η Hamas μείωσε τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων.
Μέχρι το 2022, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ εκτίμησε ότι η Hamas διέθετε ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο εταιρειών στο εξωτερικό αξίας 500 εκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών στο Σουδάν, την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία, την Αλγερία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Το Washington Institute’s Levitt είπε ότι βάσει πρόσφατης έρευνάς του ότι η Hamas κερδίζει αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο.
Το μεγαλύτερο μέρος προέρχεται από το Ιράν, ακολουθούμενο από τους φόρους που επιβάλλει στη Λωρίδα.
Κάποια από αυτά τα χρήματα πηγαίνουν στη διακυβέρνηση, αλλά εκτιμά ότι η στρατιωτική πτέρυγα της Hamas είναι η προτεραιότητα.
«Η διεθνής κοινότητα ήταν έτοιμη να βοηθήσει τη Hamas να κυβερνήσει τη Γάζα και επέτρεψαν να εισρεύσουν κεφάλαια στην τσέπη της» πρόσθεσε ο Kuperwasser, πρώην Ισραηλινός αξιωματούχος.
«Όλοι το γνώριζαν αυτό».

www.bankingnews.gr