Η ξαφνική και βίαιη αύξηση των επιτοκίων θα δοκιμάσει τις χρηματοοικονομικές δομές, αναφέρει ο συντάκτης του «Grant’s Interest Rate Observer», Jim Grant
H αναταραχή που επικρατεί στις αγορές θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή μιας bear market που θα κρατήσει πολλές δεκαετίες –ειδικά στα ομόλογα– επισημαίνει με συνέντευξή του ο συντάκτης του «Grant’s Interest Rate Observer», Jim Grant.
Η άνοδος ήταν απροσδόκητη… Στις ΗΠΑ, η απόδοση των 10ετών ομολόγων σημείωσε ραγδαία αύξηση στο 5%, φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδό τους από το 2007.
Από την Ευρώπη μέχρι την Ιαπωνία και την Αυστραλία, τα μακροπρόθεσμα επιτόκια παρουσιάζουν επίσης ανοδική τάση.
Σε ό,τι αφορά τα αίτια, οι εικασίες που γίνονται είναι πολλές.
Αυτό που όμως είναι ξεκάθαρο είναι ότι το τρέχον σοκ θα έχει συνέπειες.
Ειδικότερα, με μια εκ βαθέος συνέντευξή του στο The Market NZZ, ο Jim Grant εξηγεί ποιοι είναι οι κίνδυνοι:
Σε ό,τι αφορά τη μαζική άνοδο των επιτοκίων που βιώνουν οι χρηματοπιστωτικές αγορές, ο Grant αναφέρει πως «σίγουρα έχουμε κάτι να παρατηρήσουμε.
Το ένα είναι ότι η εντυπωσιακή μεταβολή από τα μηδενικά επιτόκια στα επιτόκια που χτυπούν την πόρτα της κανονικότητας – αυτή η ταχύτητα ανόδου είναι κάτι που βλέπουμε σπάνια, έως ποτέ.
Είναι σαν ένα αυτοκίνητο να επιταχύνει από 0 στα 60 mph σε τέσσερα δευτερόλεπτα.
Επομένως, πρόκειται για μια πολύ γρήγορη και, θα μπορούσε κανείς να εικάσει, μια πολύ ανατρεπτική άνοδο».
Πηγαίνοντας περίπου 150 χρόνια πίσω, διαπιστώνεται διαδοχή bull και bear market, με διάρκεια τουλάχιστον 20 ετών η καθεμία.
«Ίσως λοιπόν από το 2021 να έχουμε ξεκινήσει μια μακρά πορεία προς τα ανοδικά σε ό,τι αφορά τις αποδόσεις.
Και πάλι, τίποτα δεν εγγυάται απαραίτητα οποιοδήποτε μελλοντικό αποτέλεσμα.
Αλλά, αυτός είναι ένας τρόπος να πλαισιώσει αυτή την πιο βίαιη και δραματική άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων» επισημαίνει ο Grant, προσθέτοντας: «Έχει ξεκινήσει ένας νέος κύκλος στην αγορά ομολόγων.
Το 1981, ο Πρόεδρος Reagan είδε ότι το συνδικάτο των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας απειλούσε με απεργία.
Έτσι τους προειδοποίησε να μην απεργούν, υποστηρίζοντας ότι είναι ενάντια στο κοινό και είναι παράνομο.
Οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας απέργησαν, οπότε ο Reagan τους απέλυσε όλους και έφερε νέους.
Ήταν περίπου η εποχή που τα επιτόκια κορυφώθηκαν. Ήταν ένας δείκτης των καιρών.
Τότε, δεν ξέραμε ότι αυτό ήταν το τέλος μιας 45ετούς bear market.
Ήταν ένα συμβολικό τέλος: ο Πρόεδρος Reagan διέλυσε αυτό το σημαντικό συνδικάτο. Ήταν μια αλλαγή, σαν να σπάνε οι τιμές των εμπορευμάτων το 1980».
Αλλά τι σχέση έχει ο Reagan με το σήμερα; Σύμφωνα με τον Grant, ένας άλλος Πρόεδρος, ο Joe Biden, πηγαίνει σήμερα στο Ντιτρόιτ.
Περπατάει στην ουρά σε ένδειξη αλληλεγγύης με τους απεργούς, ενθαρρύνοντάς τους.
Για μένα, αυτό είναι ένα άλλο σημάδι των καιρών, άλλος ένας οιωνός.
Μπορεί απλώς να ξεκινά μια εποχή πληθωρισμού, με υψηλά επιτόκια.
Αλλά δεν έχουμε μιλήσει για το ρυθμό.
Για παράδειγμα, στην αρχή της προηγούμενης αγοράς ομολόγων το 1964, χρειάστηκαν δέκα χρόνια για να πάει η απόδοση των μακροχρόνιων ομολόγων από 2¼% σε 3¼%.
Επομένως, τίποτα δεν δείχνει ότι ο τρέχων ρυθμός πρόκειται να συνεχιστεί.
Στην πραγματικότητα, δεν μπορεί να συνεχιστεί, γιατί διαφορετικά οι τιμές θα χρειαστούν τρία ψηφία για να τις καταγράψουν.
Με βάση το ιστορικό προηγούμενο, ο ρυθμός θα είναι κατά καιρούς πολύ μετρημένος.
Με άλλα λόγια, μπορεί για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα η αγορά ομολόγων να μην είναι καθόλου δραματική.
Ωστόσο, δεν θα επιστρέψει στο 2%, το οποίο θα είναι καλό για μερικούς ανθρώπους, όχι καλό για άλλους, αλλά σε κάθε περίπτωση, πολύ διαφορετικό από αυτό που έχουμε δει τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες.
Πώς θα αλλάξει λοιπόν αυτό το περιβάλλον για επενδύσεις;
Σύμφωνα με τον Grant, «Κατά τη διάρκεια της μεγάλης ανοδικής αγοράς ομολόγων που ξεκίνησε το 1981, τα ομόλογα και οι μετοχές κινούνταν αντιστρόφως το ένα από το άλλο: αν οι μετοχές ανέβαιναν, τα ομόλογα έπεφταν και αντίστροφα.
Ως αποτέλεσμα, τα ομόλογα παρείχαν ένα καλό αντιστάθμισμα ή μαξιλάρι σε ό,τι αφορά τις μετοχές.
Αυτό συνέβαινε για μεγάλο χρονικό διάστημα, και ήταν κάτι ιδιαίτερα ελκυστικό όταν τα ομόλογα απέδιδαν κάτι.
Πράγματι, τα μακροπρόθεσμα ομόλογα απέδωσαν 14% το 1984 και έως και 10% μόλις το 1987.
Έτσι, για πολλά από τα τελευταία σαράντα χρόνια, τα ομόλογα όχι μόνο παρείχαν ισορροπία, αλλά παρείχαν επίσης σημαντικό παθητικό εισόδημα.
Αυτό έχει αλλάξει τώρα… - ειδικά μετά τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης των κεντρικών τραπεζών.
Σήμερα, επίσης, υπάρχει πιθανότητα τα ομόλογα και οι μετοχές να υποχωρήσουν ταυτόχρονα, όπως συνέβαινε για πολλά χρόνια στην τελευταία αγορά ομολόγων, ξεκινώντας από τα τέλη της δεκαετίας του '60 και συνεχίζοντας στις αρχές της δεκαετίας του '80.
Άρα οι συσχετισμοί θα μπορούσαν να αλλάξουν.
Το δημοφιλές χαρτοφυλάκιο 60/40 θα μπορούσε να αποφέρει απογοητευτικές αποδόσεις, αντί για επίμονα ελκυστικές αποδόσεις – και αυτό θα ήταν επίσης μια μεγάλη αλλαγή στον επενδυτικό κόσμο...».
Πού θα μπορούσε η πίεση της αύξησης των επιτοκίων να προκαλέσει μεγάλα προβλήματα;
Aυτή η ξαφνική και βίαιη αύξηση των επιτοκίων θα δοκιμάσει τις χρηματοοικονομικές δομές που δημιουργήθηκαν κατά την περίοδο των πολύ χαμηλών ονομαστικών επιτοκίων.
«Σκεφτείτε τι προέκυψε, όταν τα χρήματα ήταν παροιμιωδώς δωρεάν από το 2010 έως το 2021: Τα κρυπτονομίσματα, το επιχειρηματικό κεφάλαιο και τα ιδιωτικά κεφάλαια άκμασαν.
Δεν υπήρχαν περιορισμοί στην έκδοση κρατικού χρέους, επομένως η δημόσια πίστη επεκτάθηκε δραματικά.
Το κόστος των τόκων φαινόταν να είναι για πάντα ελάχιστο γιατί τα επιτόκια δεν θα αυξάνονταν ποτέ.
Σε κάποιο βαθμό, ο κόσμος κεφαλαιοποιούσε την προσδοκία των εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων.
Όλα αυτά έχουν αλλάξει, αλλά όχι ακόμα στις προσδοκίες.
Οι άνθρωποι προσπαθούν ακόμη να διαχειριστούν το σοκ της πιθανότητας πολύ υψηλότερων επιτοκίων για μεγάλο χρονικό διάστημα
Σε κάθε περίπτωση, το παρατεταμένο selloff στα αμερικανικά κρατικά ομόλογα εγείρει ανησυχίες πως μπορεί να υπάρξουν και άλλες τραπεζικές πτωχεύσεις πέρα από αυτές που σημειώθηκαν στις ΗΠΑ την περασμένη άνοιξη και καλοκαίρι.
Το πρόβλημα δεν είναι τα επιτόκια αυτά καθ’αυτά, αλλά το προηγούμενο καθεστώς των χαμηλών επιτοκίων.
Προφανώς, κάποια στιγμή θα υπάρξει ύφεση, και νομίζω ότι θα έχει τις ρίζες της στις ανθυγιεινές κεφαλαιακές δομές που προκαλούνται από την καταστολή των επιτοκίων» αναφέρει ο Jim Grant.
www.bankingnews.gr
Η άνοδος ήταν απροσδόκητη… Στις ΗΠΑ, η απόδοση των 10ετών ομολόγων σημείωσε ραγδαία αύξηση στο 5%, φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδό τους από το 2007.
Από την Ευρώπη μέχρι την Ιαπωνία και την Αυστραλία, τα μακροπρόθεσμα επιτόκια παρουσιάζουν επίσης ανοδική τάση.
Σε ό,τι αφορά τα αίτια, οι εικασίες που γίνονται είναι πολλές.
Αυτό που όμως είναι ξεκάθαρο είναι ότι το τρέχον σοκ θα έχει συνέπειες.
Ειδικότερα, με μια εκ βαθέος συνέντευξή του στο The Market NZZ, ο Jim Grant εξηγεί ποιοι είναι οι κίνδυνοι:
Σε ό,τι αφορά τη μαζική άνοδο των επιτοκίων που βιώνουν οι χρηματοπιστωτικές αγορές, ο Grant αναφέρει πως «σίγουρα έχουμε κάτι να παρατηρήσουμε.
Το ένα είναι ότι η εντυπωσιακή μεταβολή από τα μηδενικά επιτόκια στα επιτόκια που χτυπούν την πόρτα της κανονικότητας – αυτή η ταχύτητα ανόδου είναι κάτι που βλέπουμε σπάνια, έως ποτέ.
Είναι σαν ένα αυτοκίνητο να επιταχύνει από 0 στα 60 mph σε τέσσερα δευτερόλεπτα.
Επομένως, πρόκειται για μια πολύ γρήγορη και, θα μπορούσε κανείς να εικάσει, μια πολύ ανατρεπτική άνοδο».
Πηγαίνοντας περίπου 150 χρόνια πίσω, διαπιστώνεται διαδοχή bull και bear market, με διάρκεια τουλάχιστον 20 ετών η καθεμία.
«Ίσως λοιπόν από το 2021 να έχουμε ξεκινήσει μια μακρά πορεία προς τα ανοδικά σε ό,τι αφορά τις αποδόσεις.
Και πάλι, τίποτα δεν εγγυάται απαραίτητα οποιοδήποτε μελλοντικό αποτέλεσμα.
Αλλά, αυτός είναι ένας τρόπος να πλαισιώσει αυτή την πιο βίαιη και δραματική άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων» επισημαίνει ο Grant, προσθέτοντας: «Έχει ξεκινήσει ένας νέος κύκλος στην αγορά ομολόγων.
Το 1981, ο Πρόεδρος Reagan είδε ότι το συνδικάτο των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας απειλούσε με απεργία.
Έτσι τους προειδοποίησε να μην απεργούν, υποστηρίζοντας ότι είναι ενάντια στο κοινό και είναι παράνομο.
Οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας απέργησαν, οπότε ο Reagan τους απέλυσε όλους και έφερε νέους.
Ήταν περίπου η εποχή που τα επιτόκια κορυφώθηκαν. Ήταν ένας δείκτης των καιρών.
Τότε, δεν ξέραμε ότι αυτό ήταν το τέλος μιας 45ετούς bear market.
Ήταν ένα συμβολικό τέλος: ο Πρόεδρος Reagan διέλυσε αυτό το σημαντικό συνδικάτο. Ήταν μια αλλαγή, σαν να σπάνε οι τιμές των εμπορευμάτων το 1980».
Αλλά τι σχέση έχει ο Reagan με το σήμερα; Σύμφωνα με τον Grant, ένας άλλος Πρόεδρος, ο Joe Biden, πηγαίνει σήμερα στο Ντιτρόιτ.
Περπατάει στην ουρά σε ένδειξη αλληλεγγύης με τους απεργούς, ενθαρρύνοντάς τους.
Για μένα, αυτό είναι ένα άλλο σημάδι των καιρών, άλλος ένας οιωνός.
Μπορεί απλώς να ξεκινά μια εποχή πληθωρισμού, με υψηλά επιτόκια.
Αλλά δεν έχουμε μιλήσει για το ρυθμό.
Για παράδειγμα, στην αρχή της προηγούμενης αγοράς ομολόγων το 1964, χρειάστηκαν δέκα χρόνια για να πάει η απόδοση των μακροχρόνιων ομολόγων από 2¼% σε 3¼%.
Επομένως, τίποτα δεν δείχνει ότι ο τρέχων ρυθμός πρόκειται να συνεχιστεί.
Στην πραγματικότητα, δεν μπορεί να συνεχιστεί, γιατί διαφορετικά οι τιμές θα χρειαστούν τρία ψηφία για να τις καταγράψουν.
Με βάση το ιστορικό προηγούμενο, ο ρυθμός θα είναι κατά καιρούς πολύ μετρημένος.
Με άλλα λόγια, μπορεί για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα η αγορά ομολόγων να μην είναι καθόλου δραματική.
Ωστόσο, δεν θα επιστρέψει στο 2%, το οποίο θα είναι καλό για μερικούς ανθρώπους, όχι καλό για άλλους, αλλά σε κάθε περίπτωση, πολύ διαφορετικό από αυτό που έχουμε δει τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες.
Πώς θα αλλάξει λοιπόν αυτό το περιβάλλον για επενδύσεις;
Σύμφωνα με τον Grant, «Κατά τη διάρκεια της μεγάλης ανοδικής αγοράς ομολόγων που ξεκίνησε το 1981, τα ομόλογα και οι μετοχές κινούνταν αντιστρόφως το ένα από το άλλο: αν οι μετοχές ανέβαιναν, τα ομόλογα έπεφταν και αντίστροφα.
Ως αποτέλεσμα, τα ομόλογα παρείχαν ένα καλό αντιστάθμισμα ή μαξιλάρι σε ό,τι αφορά τις μετοχές.
Αυτό συνέβαινε για μεγάλο χρονικό διάστημα, και ήταν κάτι ιδιαίτερα ελκυστικό όταν τα ομόλογα απέδιδαν κάτι.
Πράγματι, τα μακροπρόθεσμα ομόλογα απέδωσαν 14% το 1984 και έως και 10% μόλις το 1987.
Έτσι, για πολλά από τα τελευταία σαράντα χρόνια, τα ομόλογα όχι μόνο παρείχαν ισορροπία, αλλά παρείχαν επίσης σημαντικό παθητικό εισόδημα.
Αυτό έχει αλλάξει τώρα… - ειδικά μετά τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης των κεντρικών τραπεζών.
Σήμερα, επίσης, υπάρχει πιθανότητα τα ομόλογα και οι μετοχές να υποχωρήσουν ταυτόχρονα, όπως συνέβαινε για πολλά χρόνια στην τελευταία αγορά ομολόγων, ξεκινώντας από τα τέλη της δεκαετίας του '60 και συνεχίζοντας στις αρχές της δεκαετίας του '80.
Άρα οι συσχετισμοί θα μπορούσαν να αλλάξουν.
Το δημοφιλές χαρτοφυλάκιο 60/40 θα μπορούσε να αποφέρει απογοητευτικές αποδόσεις, αντί για επίμονα ελκυστικές αποδόσεις – και αυτό θα ήταν επίσης μια μεγάλη αλλαγή στον επενδυτικό κόσμο...».
Πού θα μπορούσε η πίεση της αύξησης των επιτοκίων να προκαλέσει μεγάλα προβλήματα;
Aυτή η ξαφνική και βίαιη αύξηση των επιτοκίων θα δοκιμάσει τις χρηματοοικονομικές δομές που δημιουργήθηκαν κατά την περίοδο των πολύ χαμηλών ονομαστικών επιτοκίων.
«Σκεφτείτε τι προέκυψε, όταν τα χρήματα ήταν παροιμιωδώς δωρεάν από το 2010 έως το 2021: Τα κρυπτονομίσματα, το επιχειρηματικό κεφάλαιο και τα ιδιωτικά κεφάλαια άκμασαν.
Δεν υπήρχαν περιορισμοί στην έκδοση κρατικού χρέους, επομένως η δημόσια πίστη επεκτάθηκε δραματικά.
Το κόστος των τόκων φαινόταν να είναι για πάντα ελάχιστο γιατί τα επιτόκια δεν θα αυξάνονταν ποτέ.
Σε κάποιο βαθμό, ο κόσμος κεφαλαιοποιούσε την προσδοκία των εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων.
Όλα αυτά έχουν αλλάξει, αλλά όχι ακόμα στις προσδοκίες.
Οι άνθρωποι προσπαθούν ακόμη να διαχειριστούν το σοκ της πιθανότητας πολύ υψηλότερων επιτοκίων για μεγάλο χρονικό διάστημα
Σε κάθε περίπτωση, το παρατεταμένο selloff στα αμερικανικά κρατικά ομόλογα εγείρει ανησυχίες πως μπορεί να υπάρξουν και άλλες τραπεζικές πτωχεύσεις πέρα από αυτές που σημειώθηκαν στις ΗΠΑ την περασμένη άνοιξη και καλοκαίρι.
Το πρόβλημα δεν είναι τα επιτόκια αυτά καθ’αυτά, αλλά το προηγούμενο καθεστώς των χαμηλών επιτοκίων.
Προφανώς, κάποια στιγμή θα υπάρξει ύφεση, και νομίζω ότι θα έχει τις ρίζες της στις ανθυγιεινές κεφαλαιακές δομές που προκαλούνται από την καταστολή των επιτοκίων» αναφέρει ο Jim Grant.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών