Αποκάλυψη WSJ: Αυτός ευθύνεται για την πτώχευση της Credit Suisse - Πρακτικές λεηλασίας, σκάνδαλα και όργιο ανικανότητας

Πρακτικές λεηλασίας, σκάνδαλα και όργιο ανικανότητας καταλογίζει με δημοσίευμά της η αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal στην πρώην διοικούσα αρχή της ελβετικής τράπεζας Credit Suisse, με αποτέλεσμα το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα να κινδυνεύσει με ντόμινο κατάρρευσης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, όταν το διοικητικό συμβούλιο της Credit Suisse «μαζεύτηκε» για να εγκρίνει την αναγκαστική πώληση της τράπεζας στην UBS τον Μάρτιο, συνεδρίασε σε μια αίθουσα η οποία έχει κρεμασμένα πορτρέτα κάθε προέδρου από το 1856 και εξής.
Το τελευταίο πορτρέτο ανήκε σε έναν δικηγόρο από τη Ζυρίχη, τον Urs Rohner, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος μεταξύ 2011 και 2021 - αλλά δεν ήταν παρών την επίμαχη ημέρα.
Αμέσως μετά τον ξαφνικό θάνατο της Credit Suisse, η ευθύνη για την πτώχευση της τράπεζας επικεντρώθηκε σε εξωτερικές δυνάμεις, που προκάλεσαν τη φυγή των πλούσιων πελατών της, ειδικά μετά τον πανικό που προκλήθηκε έπειτα από την αιφνιδιαστική κατάρρευση της Silicon Valley Bank.
Η ελβετική νομοθεσία έπαιξε τον ρόλο της…
Αλλά οι γνώστες και οι επενδυτές που χτενίζουν τα συντρίμμια λένε ότι το διοικητικό συμβούλιο της Credit Suisse, με επικεφαλής τον Rohner, ήταν τελικά οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι.
Φορέας μιας ελαττωματικής κουλτούρας, έφερε στην τράπεζα μια σειρά από συμφορές.
Αξίζει να επισημανθεί πως σε ομιλία του αυτή την εβδομάδα, ο Διευθύνων Σύμβουλος της UBS, Sergio Ermotti, είπε ότι η Credit Suisse είχε «επαναλαμβανόμενες αποτυχίες διαχείρισης κινδύνου και λειτουργικές αποτυχίες που υπονόμευσαν την αξιοπιστία της ηγεσίας και του διοικητικού συμβουλίου της».
Πρώην στελέχη λένε ότι ο Rohner δεν κατάφερε να περιορίσει τους κινδύνους και ότι αυτός και το διοικητικό του συμβούλιο όχι μόνον δεν έλαβαν μέτρα, αλλά αντίθετα τα υπονόμευσαν όταν υπήρχε ακόμη χρόνος.
«Το ιστορικό του προέδρου ήταν φρικτό» δήλωσε ο David Herro, συνεργάτης της Harris Associates με έδρα το Σικάγο, κάποτε μεγαλύτερος μέτοχος της Credit Suisse με περίπου 10%.
«Απέτυχε στη διαχείριση κινδύνου εις βάρος των μετόχων», είπε.

Ο Rohner, ο οποίος είναι επί του παρόντος μέλος στο διοικητικό συμβούλιο της φαρμακοβιομηχανίας GlaxoSmithKline, είπε ότι η στρατηγική του λειτούργησε με την αποχώρησή του, υπογραμμίζοντας την αναβάθμιση της αξιολόγησης που έλαβε η τράπεζα τον Δεκέμβριο του 2020.
Είπε δε ότι οι αποφάσεις που ελήφθησαν αφόύ έφυγε προκάλεσαν την κατάρρευση της εμπιστοσύνης των πελατών.
Αυτός και άλλα πρώην μέλη του διοικητικού συμβουλίου απέρριψαν τους ισχυρισμούς ότι δεν έκαναν αρκετά για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που αντιμετώπιζε η τράπεζα.
Οι υποστηρικτές του Rohner είπαν ότι συμπεριφέρθηκε επαγγελματικά και υπεύθυνα ως πρόεδρος.
«Είχαμε μια ισχυρή κεφαλαιακή βάση.
Είχαμε πολύ υψηλή ρευστότητα.
Και είχαμε λειτουργικές επιχειρήσεις, όλες είχαν απόδοση και ήταν κερδοφόρες», είπε ο Rohner.
«Ήμασταν σε ανοδική πορεία, η επιχείρηση μπορούσε να συνεχίσει να αναπτύσσεται».
Όπως είπε, κατά τη θητεία του στο διοικητικό συμβούλιο, η Credit Suisse σημείωσε κέρδη προ φόρων πάνω από 37 δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα, που ισοδυναμούν με 42 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ κληρονόμησε προβλήματα πάνω από 12 δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα.
Όπως επισημαίνεται, το brand Credit Suisse μεσουρανούσε στην Ελβετία, τη Wall Street και τις αγορές πλούτου της Ασίας και της Μέσης Ανατολής, αντιπροσωπεύοντας κεφάλαια που αναζητούν έξυπνες λύσεις, ρίσκο και ελβετική διακριτικότητα.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της θητείας του Rohner, η μετοχή της Credit Suisse έχασε τα τρία τέταρτα της αξίας της.
Μια σειρά από σκάνδαλα (βρώμικα δάνεια στη Μοζαμβίκη, ένας απατεώνας διαχειριστής περιουσίας που έκλεψε τα χρήματα ενός δισεκατομμυριούχου, η αποκάλυψη ενός χρηματοπιστωτικού εταίρου) αποκαλύφθηκαν τις τελευταίες ημέρες του Rohner.
Και φυσικά δεν μπορεί να παραβλεφθεί μια από τις μεγαλύτερες ξαφνικές απώλειες στον τραπεζικό τομέα: ένα χτύπημα άνω των 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την κατάρρευση του family office Archegos Capital Management.
Στο παρελθόν, άλλες τράπεζες έσπασαν μετά από σκάνδαλα και απώλειες αλλάζοντας ηγεσία.
Ο Rohner όμως παρέμεινε ως ένας από τους μακροβιότερους και καλύτερα αμειβόμενους προέδρους της ευρωπαϊκής τραπεζικής.
Η υπαρξιακή κρίση της Credit Suisse δεν μπορούσε να βγει από το κάδρο.
Ο διάδοχός του, António Horta-Osório, υποσχέθηκε αναμόρφωση αλλά παραιτήθηκε μετά από εννέα μήνες μετά από έρευνα του διοικητικού συμβουλίου.
Ο τελικός πρόεδρος, Axel Lehmann, δεν μπορούσε να κάνει τίποτε, δεν υπήρχε άλλος χρόνος.
«Τελικά επρόκειτο για ένα ζήτημα διακυβέρνησης που αφορούσε το διοικητικό συμβούλιο: την αδυναμία του να ξεριζώσει ένα σκάνδαλο και την απροθυμία του να καταργηθούν οι προβληματικές μονάδες», δήλωσε ο Steven Kelly, αναπληρωτής διευθυντής έρευνας στο Πρόγραμμα Yale για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα.
«Όταν είσαι τράπεζα, πρέπει να μειώσεις τον κίνδυνο νωρίς.
Μετά αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση», είπε ο Kelly.

Όταν έγινε πρόεδρος

Όταν ο Rohner έγινε πρόεδρος το 2011, η περιουσία της Credit Suisse φαινόταν εύρωστη.
Η τράπεζα είχε ξεπεράσει την οικονομική κρίση, ενώ η UBS χρειαζόταν κυβερνητική διάσωση.
Ο Ελβετός δικηγόρος ήταν μια αστική φιγούρα στη Ζυρίχη, αλλά δεν είχε προϋπηρεσία στον τραπεζικό τομέα.
Ωστόσο, εντυπωσίασε τον πρόεδρο ως κορυφαίος δικηγόρος της Credit Suisse και επικεφαλής λειτουργικός υπεύθυνος για τη συμμόρφωση.
Η προσωπικότητα του Rohner ενίσχυσε τα βραχυπρόθεσμα κέρδη.
Πρώην συνάδελφοι τον περιγράφουν ως καλοσυνάτο, ευφυή και εξαιρετικό δικηγόρο.
Η θητεία του ξεκίνησε με δυσκολία, σε κάτι που κάποιοι εσωτερικά πίστευαν ότι ήταν μια υπερβολικά προκλητική στάση απέναντι στις ρυθμιστικές αρχές.
Το 2012, η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας τυφλώνει την Credit Suisse με μια δημόσια έκκληση για γρήγορη άντληση κεφαλαίων.
Εβδομάδες αργότερα, η Credit Suisse έκανε ό,τι ζήτησε η κεντρική τράπεζα.
Περίπου την ίδια περίοδο, οι εισαγγελείς των ΗΠΑ διεξήγαγαν ποινική έρευνα για το πώς η τράπεζα βοήθησε τους Αμερικανούς να αποκρύψουν αφορολόγητα περιουσιακά στοιχεία.
Η UBS συνεργάστηκε σε μια παρόμοια υπόθεση το 2009 και πλήρωσε πρόστιμο 780 εκατομμυρίων δολαρίων.
Ο Rohner και οι δικηγόροι της τράπεζας ακινητοποιήθηκαν και οι εισαγγελείς είπαν ότι η τράπεζα έδωσε μόνο μερικές πληροφορίες.
Απέτυχε. Η Credit Suisse καταδικάστηκε το 2014 για συνωμοσία και φοροδιαφυγή, πληρώνοντας 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι εισαγγελείς του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ δήλωσαν ότι η ανεπαρκής συνεργασία και οι καθυστερήσεις της τράπεζας ώθησαν την κυβέρνηση να την αναγκάσει να παραδεχθεί την ενοχή της.
Ο Rohner, ο οποίος ήταν επικεφαλής της νομικής υπηρεσίας κατά τη διάρκεια ορισμένων από τις υποτιθέμενες εγκληματικές ενέργειες, είπε ότι ήταν καθαρός.
Η τράπεζα κατηγόρησε μια μικρή ομάδα εργαζομένων.
«Έχουμε προσέγγιση μηδενικής ανοχής για την ανάρμοστη συμπεριφορά», είπε ο πρόεδρος στην ετήσια συνεδρίαση του 2015.
Ο τότε Διευθύνων Σύμβουλος της τράπεζας, Brady Dougan, έφυγε λίγο μετά την παραδοχή της ενοχής της τράπεζας. Ο Rohner έμεινε.

Μεταξύ των συναδέλφων του ανώτατων στελεχών ήταν ένας καθηγητής του Χάρβαρντ που μελετούσε την ισότητα των φύλων στον χώρο εργασίας και ένας πρώην εφευρέτης της Google.
Αντιπρόεδρός του ήταν ο Διευθύνων Σύμβουλος της φαρμακοβιομηχανίας Roche.
Ο σεΐχης του Κατάρ προσχώρησε για λίγο, όπως και ο γιος ενός πρώην προέδρου της Credit Suisse.
Λίγοι είχαν εμπειρία από μια μεγάλη παγκόσμια τράπεζα, αλλά η αμοιβή τους θα ξεπερνούσε το 1 εκατομμύριο δολάρια τον χρόνο.
Τα προνόμιά τους περιλάμβαναν προσκλήσεις σε ιπποδρομίες στο χιόνι στο St. Moritz και συναντήσεις με τον πρεσβευτή του brand Roger Federer.
«Ήταν σαφές ότι ο πρόεδρος και τα άλλα μέλη του διοικητικού συμβουλίου δεν είχαν το σωστό μείγμα δεξιοτήτων», δήλωσε ο David Samra, συνεργάτης της Artisan Partners International Value Team, η οποία επένδυσε για λίγο στην Credit Suisse μετά την αποχώρηση του Rohner.
Ο Rohner στρατολόγησε τον Tidjane Thiam, τον διευθύνοντα σύμβουλο της βρετανικής ασφαλιστικής Prudential.

Το γεννημένο στην Ακτή του Ελεφαντοστού στέλεχος δεν ήταν τραπεζικός, αλλά ίσως βοηθούσε στη διαχείριση του πλούτου των πλούσιων της Ασίας.
Τις πρώτες μέρες του, ο Thiam ενημερώθηκε ότι η τράπεζα χρειαζόταν 10 δισεκατομμύρια δολάρια ή περισσότερα για νομικούς διακανονισμούς λόγω χαλαρών ελέγχων.
Στο δε σύνολο του ενεργητικού τα ίδια κεφάλαια αντιστοιχούσε σε κάτι λιγότερο από 3%.
Ο Thiam αισθάνθηκε ότι παραπλανήθηκε.
Τότε, ο Rohner είπε στους μετόχους ότι η Credit Suisse έπρεπε να εξελιχθεί, αλλά με τη μέγιστη προσοχή.
Διάβασε δε ένα απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Giuseppe Tomasi di Lampedusa «The Leopard» για τους συμβιβασμούς μιας αριστοκρατικής οικογένειας που παρακμάζει: «Αν θέλουμε τα πράγματα να παραμείνουν ως έχουν, τα πράγματα θα πρέπει να αλλάξουν».
Ο νέος Διευθύνων Σύμβουλος προσέλαβε εκατοντάδες υπαλλήλους συμμόρφωσης και δημιούργησε μια ομάδα δεοντολογίας για να αξιολογήσει τις παραβάσεις.
Εξέτασε λίστες πελατών και απέρριψε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι σχέσεις μεταξύ του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου πάγωσαν.
Το δίχτυ συμμόρφωσης του Thiam έκλεισε στις άτυπες τραπεζικές πρακτικές—συμπεριλαμβανομένου του προέδρου.
Ο Rohner ήταν κοντά στους μετόχους της τράπεζας στο Κατάρ.
Μερικά μέλη της βασιλικής οικογένειας ήταν πελάτες και ο Rohner ήθελε να απαλλαγεί από τα margin calls, σύμφωνα με πρώην στελέχη.
Πρόσωπο κοντά στον Rohner είπε ότι δεν ζήτησε ποτέ να ακυρωθούν τα margin calls.
Ο πρόεδρος παρουσίασε έναν πελάτη για να ανοίξει λογαριασμό, έναν δισεκατομμυριούχο που είχε γνωρίσει στο θέρετρο Eden Roc.
Σύμφωνα με τα πρώην στελέχη, ο λογαριασμός μπορεί να είχε εγκριθεί προηγουμένως, αλλά οι υπάλληλοι της συμμόρφωσης τον απέρριψαν.
Επίσης, η Credit Suisse ήταν ο κύριος χορηγός του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ζυρίχης, που συνιδρύθηκε από τη σύντροφο του Rohner, Nadja Schildknecht.
Ο πρόεδρος εμφανίστηκε μαζί με εκείνη και τους αστέρες του Χόλιγουντ.
Ορισμένοι υπάλληλοι στη συμμόρφωση θεώρησαν ότι έφερε την τράπεζα σε δύσκολη θέση, λόγω σύγκρουσης συμφερόντων.
Ο Rohner είπε ότι δεν συμμετείχε στις αποφάσεις για χορηγία.
Η χορηγία του φεστιβάλ συνεχίστηκε.
Άλλα προνόμια αμφισβητήθηκαν από στελέχη.
Ο Rohner είπε σε έναν security στα κεντρικά γραφεία της Credit Suisse να αφήσει έναν φίλο του, πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου της τράπεζας, να χρησιμοποιήσει τον χώρο στάθμευσης των υπαλλήλων της στο κέντρο της Ζυρίχης.
Ο επικεφαλής επιχειρησιακός διευθυντής του Thiam το έμαθε και είπε όχι, ήταν αντίθετο με τους κανόνες.
Ο Rohner ζήτησε από τον COO, Pierre-Olivier Bouée, να σκεφτεί προσεκτικά το αίτημα.
Στα μέσα του 2019, ο Bouée απέρριψε σχέδιο του προέδρου να μεταβούν στη Νέα Υόρκη τα μέλη του εκτελεστικού συμβουλίου και οι σύζυγοί τους, περίπου 50 άτομα, για να γιορτάσουν την αναδιάρθρωση της τράπεζας.
Ο Bouée, υπεύθυνος για τα έξοδα της τράπεζας, θεώρησε ότι ήταν υπερβολικό. Η γιορτή έγινε.
Εκείνο το καλοκαίρι του 2019, το πιο πολλά υποσχόμενο νέο στέλεχος της Credit Suisse, ο Iqbal Khan, έφυγε για τη UBS μετά από προσωπική διαμάχη με τον Thiam.
Ο Khan είχε μετακομίσει σε σπίτι δίπλα στην κατοικία του Thiam, σε ένα προάστιο, και οι σύντροφοί τους μάλωναν για τα δέντρα που επηρεάζουν τη θέα στη λίμνη της Ζυρίχης.
Για να τον εμποδίσει να φύγει, ο Rohner συμφώνησε να μειώσει την περίοδο του διαλείμματος από έξι μήνες σε τρεις, ασυνήθιστα σύντομη για ένα ανώτερο στέλεχος που πήγαινε σε αντίπαλο.
Ο Bouée ανησύχησε ότι ο Khan μπορεί να κυνηγήσει πελάτες ή προσωπικό της Credit Suisse.
Έβαλε ντετέκτιβ να τον κατασκοπεύουν και έγινε πρωτοσέλιδο διεθνώς.
Ο Rohner είπε ότι η κατασκοπεία είναι απαράδεκτη και πως δεν είναι μέρος της εργαλειοθήκης της τράπεζας.
Ο Thiam είπε ότι δεν γνώριζε τίποτε περί κατασκοπείας.
Η χρηματοοικονομική ρυθμιστική αρχή διαπίστωσε αργότερα ότι η τράπεζα διέταξε κατασκοπεία τουλάχιστον επτά φορές μεταξύ 2016 και 2019.
Ενώ το σκάνδαλο της κατασκοπείας μαινόταν, ο Rohner κάλεσε τον Thiam στο πάρτι των 60ων γενεθλίων του.
Η διασκέδαση περιελάμβανε έναν Μαύρο ερμηνευτή με μια σκούπα.
Ο Thiam ένιωσε ότι ήταν ένα μήνυμα ότι χειριζόταν τα χάλια του Rohner .
Ωστόσο, η τράπεζα είχε και πάλι κέρδη.
Η ανάπτυξη στην Ασία επέστρεψε.
Ο Herro, ο εταίρος της Harris Associates, και δύο άλλοι επενδυτές ζήτησαν από τον Rohner να στηρίξει τον Thiam ή να παραιτηθεί.
Αντίθετα, ο Rohner και το διοικητικό συμβούλιο ζήτησαν από τον Thiam να φύγει τον Φεβρουάριο του 2020, χωρίς παράδοση.
Ο Herro είπε ότι σκέφτηκε να πουλήσει τη μετοχή τότε, αλλά ήξερε ότι ο Rohner θα έφτανε σύντομα ένα όριο διάρκειας.
«Ήταν μόνο ένας ακόμη χρόνος», είπε ο Herro.
«Τι θα μπορούσε να συμβεί;».
Η τράπεζα πτώχευσε.

www.bankingnews.gr