Κρίνεται το μέλλον του Zelensky – Θα παλέψει στο Νταβός για στήριξη της Δύσης ή θα εκδιωχθεί ως «προδότης» από τους Ουκρανούς

Η Ουκρανία πρόκειται να υποβάλει το ειρηνευτικό της σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία σε συμμάχους συμβούλους εθνικής ασφάλειας στην Ελβετία την Κυριακή, 14 Ιανουαρίου 2023, καθώς αξιωματούχοι συγκεντρώνονται στο χιονοδρομικό κέντρο του Νταβός ενόψει του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ουκρανία παρουσιάζει τη «Φόρμουλα Ειρήνης» 10 σημείων, αλλά η ελπίδα στο Κίεβο είναι ότι, πείθοντας τους διεθνείς εταίρους να υποστηρίξουν το σχέδιό της, θα ασκηθεί πίεση στη Ρωσία να παραχωρήσει τους όρους του Κιέβου για τερματισμό των εχθροπραξιών.
Η Ρωσία απουσίαζε από συγκεντρώσεις που επικεντρώθηκαν στις ειρηνευτικές προτάσεις και επέκρινε τις πρόσφατες συνομιλίες στη Μάλτα τον Οκτώβριο, χαρακτηρίζοντάς τις ως αντιρωσικές και αντιπαραγωγικές.
Η σύμμαχος της Ρωσίας, η Κίνα, που θεωρείται μία από τις λίγες χώρες που θα μπορούσε να επηρεάσει τη θέση της Μόσχας για την Ουκρανία, απουσίασε επίσης από τις συνομιλίες.
Το αν η τελευταία σύνοδος κορυφής με επίκεντρο την ειρήνη μπορεί να αποφέρει καρπούς είναι αβέβαιο.

Μακριά ακόμη η ειρήνη

Πολιτικοί και στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι με τον πόλεμο σε μια πολύ ενεργή φάση, και με καμία πλευρά να μην έχει το πάνω χέρι στη σύγκρουση, τα ειρηνευτικά σχέδια και οι μελλοντικές συνομιλίες είναι «ευσεβής πόθος» αυτή τη στιγμή.
«Κάποιοι υποστηρίζουν ότι μπορεί να έχουμε φτάσει στο σημείο όπου δεν μπορούμε να επιτύχουμε περισσότερα στο πεδίο της μάχης και έτσι η μόνη επιλογή είναι να καθίσουμε και να διαπραγματευτούμε.
Νομίζω ότι αυτό είναι ευσεβής πόθος», είπε στο CNBC ο Sam Greene, καθηγητής ρωσικής πολιτικής στο King's College του Λονδίνου.
«Είναι αλήθεια ότι το πεδίο της μάχης δεν κινείται πολύ μακριά προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι συμβαίνουν πολλά στο πεδίο της μάχης που το κρατούν ακριβώς εκεί που είναι… Γίνονται πολλές μάχες.
Αυτό δείχνει ότι και οι δύο πλευρές αισθάνονται ότι υπάρχουν περισσότερα που μπορούν να επιτύχουν και πρέπει να επιτύχουν στο πεδίο της μάχης».

Κανένα σημάδι πολιτικής επίλυσης

Οι προτεραιότητες στη φόρμουλα ειρήνης της Ουκρανίας είναι η αποχώρηση όλων των ρωσικών στρατευμάτων από το έδαφός της και η πλήρης αποκατάσταση της εδαφικής της ακεραιότητας πριν από την εισβολή της Ρωσίας πριν από σχεδόν δύο χρόνια — και πριν από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.
Η απελευθέρωση όλων των Ουκρανών αιχμαλώτων, η πυρηνική ασφάλεια και η ασφάλεια των τροφίμων και της ενέργειας αποτελούν επίσης στοιχεία του σχεδίου.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy πρόκειται να χρησιμοποιήσει το σκηνικό του ετήσιου οικονομικού φόρουμ στο Νταβός για να κινητοποιήσει την υποστήριξη για τη φόρμουλα ειρήνης του καθώς ο πόλεμος πλησιάζει προς τη δεύτερη επέτειό του.
Οι δυτικοί εταίροι της Ουκρανίας επιβεβαίωσαν την υποστήριξή τους στο Κίεβο, αλλά οι προοπτικές για τη συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας φαίνονται αβέβαιες τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη.
Οι επικείμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να αλλάξουν τη στάση απέναντι στην Ουκρανία και να εμποδίσουν τη χρηματοδότηση.
Οι ανησυχίες αυξάνονται σχετικά με το πόση περισσότερη βοήθεια θα χρειαστεί η Ουκρανία για να αλλάξει την ισορροπία στον πόλεμο μετά από μια πολυαναμενόμενη αντεπίθεση που απέτυχε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες.
Οι μάχες παραμένουν έντονες στη νότια και ανατολική Ουκρανία, όπου οι ρωσικές μονάδες είναι εδραιωμένες, εμποδίζοντας τις δυνάμεις της Ουκρανίας να κάνουν σημαντικές προόδους.
Εν τω μεταξύ, και οι δύο πλευρές συνεχίζουν να επιδιώκουν επιθετικές επιχειρήσεις με μεγάλο κόστος για το προσωπικό τους, με αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες και από τις δύο πλευρές να υπολογίζονται από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ ότι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν.
Πολιτικοί και στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες τονίζουν ότι οι περισσότεροι πόλεμοι τελειώνουν με κάποιου είδους διπλωματία και διαπραγματεύσεις και μια ενδεχόμενη πολιτική λύση, είτε αρέσει στους συμμετέχοντες είτε όχι.
Σημειώνουν ότι ούτε η Ρωσία ούτε η Ουκρανία φαίνεται να βρίσκονται σε σημείο όπου μια πολιτική επίλυση είναι ευχάριστη, ωστόσο.
«Ποτέ δεν θέλετε να πάτε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων χωρίς να έχετε το πάνω χέρι σε μια σύγκρουση», δήλωσε στο CNBC ο απόστρατος υποστράτηγος Stephen Twitty, πρώην αναπληρωτής διοικητής της ευρωπαϊκής διοίκησης των ΗΠΑ.
«Επειδή αν πας με το πάνω χέρι, μπορείς να υπαγορεύσεις και να ελέγξεις τι βγαίνει από τις διαπραγματεύσεις.
Σε αυτή την περίπτωση, καμία πλευρά δεν έχει το πάνω χέρι».
Για τον Twitty, η απογοητευτική αντεπίθεση της Ουκρανίας το περασμένο καλοκαίρι ήταν μια χαμένη ευκαιρία.
Σημείωσε ότι «αν οι Ουκρανοί είχαν παραβιάσει την αμυντική ζώνη των εμποδίων και είχαν κόψει τη χερσαία γέφυρα της Ρωσίας προς την Κριμαία το καλοκαίρι, θα είχαν σίγουρα το πάνω χέρι».
«Η πρόκληση για την Ουκρανία είναι να φαίνεται ότι η Ρωσία δεν μπορεί να επιτύχει τους στόχους της στρατιωτικά και έτσι έρχεται σε οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις, εάν και όταν συμβούν, από μια θέση σχετικής ισχύος», είπε ο Sam Cranny-Evans, αμυντικός αναλυτής στη Royal United Services του Ινστιτούτου Άμυνας.
«Αλλά εάν ο Putin αισθάνεται ότι οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις μπορούν ακόμα να επιτύχουν τους πολιτικούς στόχους που έχει θέσει, τότε δεν υπάρχει πολλή ώθηση για διαπραγμάτευση ή η νοοτροπία με την οποία θα έρθει σε διαπραγματεύσεις θα είναι πολύ δύσκολη».

«Κόκκινες γραμμές» σταθερά τραβηγμένες

Τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι θέλουν να τελειώσει ο πόλεμος — αλλά με τους όρους τους.
Ακόμη και η προοπτική μιας κατάπαυσης του πυρός είναι ένα ακανθώδες θέμα, με τον Πρόεδρο Volodymyr Zelenskyy να προειδοποιεί ότι μια κατάπαυση του πυρός τώρα θα έδινε στη Ρωσία μόνο την ευκαιρία να ανασυνταχθεί και να αναπληρώσει τις μονάδες και τα αποθέματά της σε όπλα.
«Μιλώντας για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, δεν θα συνιστούσε ειρήνη.
Δεν θα σήμαινε ότι ο πόλεμος θα σταματήσει.
Επίσης, δεν παρέχει καμία ευκαιρία για πολιτικό διάλογο», είπε ο Zelenskyy σε επίσκεψή του στην Εσθονία.
Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι δεν βλέπει τρέχουσα βάση για ειρηνευτικές συνομιλίες και χαρακτήρισε το ειρηνευτικό σχέδιο του Κιέβου μια «παράλογη διαδικασία», καθώς απέκλειε τη Ρωσία.
Ακόμη και αν πραγματοποιούνταν συνομιλίες, τα εμπόδια στην ειρήνη είναι σημαντικά, με καμία πλευρά να μην επιθυμεί να εγκαταλείψει τις λεγόμενες «κόκκινες γραμμές» που κατέστησαν σαφείς νωρίς στον πόλεμο κατά τη διάρκεια των άτυχων ειρηνευτικών συνομιλιών που μεσολάβησαν η Λευκορωσία και η Τουρκία.
Δύο χρόνια βάναυσου πολέμου και ψευδοπολιτικής εδαφικής εδραίωσης από τη Ρωσία από εκείνες τις πρώιμες διαπραγματεύσεις έχουν σκληρύνει τις θέσεις και των δύο πλευρών, με λίγα περιθώρια για συμβιβασμούς.
Ένα μεγάλο εμπόδιο σε οποιεσδήποτε πιθανές ειρηνευτικές συνομιλίες τώρα είναι οι αντίστοιχες θέσεις τους για την εδαφική ακεραιότητα.
Η αυτοανακηρυχθείσα «προσάρτηση» από τη Ρωσία τεσσάρων ουκρανικών περιοχών — Ντόνετσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα — τον Σεπτέμβριο του 2022, και η επακόλουθη «ρωσοποίηση» αυτών των εδαφών, καθιστά δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η Μόσχα θα παραιτηθεί σε οποιεσδήποτε ειρηνευτικές συνομιλίες αυτό που έχει διακηρύξει ως «Ρωσικό έδαφος».
Για την Ουκρανία, η αποδοχή της απώλειας αυτών των περιοχών θα ισοδυναμούσε με ρωσική νίκη και αποδοχή της πιθανότητας ότι η Ρωσία θα μπορούσε να καταλάβει περισσότερη Ουκρανία στο μέλλον.
Ο αναλυτής γεωπολιτικών κινδύνων και εμπειρογνώμονας της Ευρώπης, της Ρωσίας και της ΚΑΚ, Mario Bikarski, είπε ότι «το να ζητηθεί από την Ουκρανία να παραχωρήσει επισήμως εδάφη θα είναι πολύ πολιτικά αντιδημοφιλές, πρώτα απ' όλα η Ουκρανία για προφανείς λόγους, αλλά και μεταξύ των δυτικών χωρών, επειδή αυτό θα υπονομεύσει τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου. .»
«Θα είναι ένα πραγματικά δύσκολο πράγμα να ζητήσετε από την Ουκρανία να κάνει, γιατί τότε βασικά λέτε ότι η δική σας κυριαρχία μπορεί να αλλάξει υπό πίεση.
Και δεν νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που θα θέλουν να κάνουν πολλές χώρες.
Είναι μια δύσκολη κατάσταση», είπε. «Με τις τρέχουσες συνθήκες, δεν υπάρχει εφικτή λύση που να μπορεί να απευθύνεται και στις δύο πλευρές».
Ενώ οι διεθνείς εταίροι της Ουκρανίας έχουν δεσμευτεί να συνεχίσουν να υποστηρίζουν στρατιωτικά την Ουκρανία, αρχίζει σιγά σιγά να αυξάνεται η πίεση στο Κίεβο ότι πρέπει να βρεθεί μια διπλωματική λύση στον πόλεμο — αν και ο Zelenskyy επέμεινε αυτή την εβδομάδα ότι δεν υπήρξε διεθνής πίεση στην Ουκρανία να σταματήσει τις μάχες.
Η εκχώρηση εδαφών θα ήταν αδιανόητη για την ηγεσία της Ουκρανίας, δήλωσε πρώην διπλωμάτης στο CNBC.
«Γνωρίζω ότι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι… η Ουκρανία θα πρέπει να διαπραγματευτεί και θα πρέπει να εγκαταλείψουν κάποιο έδαφος.
Αλλά ειλικρινά, δεν βλέπω πώς μπορεί ο Zelenskyy να το κάνει αυτό και να παραμείνει πρόεδρος, θα εκδιωχόταν αν συμφωνούσε να παραχωρήσει εδάφη», δήλωσε ο Kurt Volker, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ.

www.bankingnews.gr