Η "μετάλλαξη" της HTS και οι διπλωματικές ανατροπές που επιφέρει η πτώση του Bashar al - Assad στη Συρία
Τα κράτη του Κόλπου, που για χρόνια επιδίωκαν να εξαλείψουν τα ισλαμιστικά πολιτικά κινήματα που θεωρούνται απειλή για τη διακυβέρνησή τους, φαίνεται να προσαρμόζονται σε μια νέα πραγματικότητα.
Μάλιστα, υπό το φως των συνταρακτικών εξελίξεων των τελευταίων εβδομάδων εξετάζουν το ενδεχόμενο συνεργασίας τη νέα κυβέρνηση στη Συρία, της οποίας ηγείται η τζιχαντιστική Hay'at Tahrir al-Sham (HTS), πρώην παρακλάδι της αλ-Κάιντα.
Επισημαίνεται ότι η HTS υποστηρίζεται από την Τουρκία του Tayyip Erdogan και προσεγγίζει τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η «μετάλλαξη» της HTS και οι διπλωματικές ανατροπές
Η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και η Αίγυπτος αιφνιδιάστηκαν από αυτό που ένας Αιγύπτιος διπλωμάτης χαρακτήρισε ως «γρήγορη μετάλλαξη» της HTS, σύμφωνα με το Middle East Eye (MEE).
Επιπλέον, τα ΗΑΕ φέρονται να ανησυχούν από την κίνηση των ΗΠΑ να ανοίξουν διαύλους επικοινωνίας με την HTS μέσω της Τουρκίας.
Η νέα κατάσταση ανατρέπει τα σχέδια των ΗΑΕ, που διαμεσολαβούσαν προηγουμένως μεταξύ της κυβέρνησης του Bashar al-Assad και των ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί ο Assad στην εξουσία με αντάλλαγμα το κλείσιμο των ιρανικών γραμμών ανεφοδιασμού όπλων.
«Οι Εμιρατιανοί είναι έξαλλοι», ανέφερε δυτικός αξιωματούχος στο Middle East Eye, καθώς οι ΗΠΑ φαίνεται να στρέφονται προς την Τουρκία, αφήνοντας τα ΗΑΕ χωρίς οφέλη.
Η νέα πραγματικότητα στον Κόλπο
Η ανασύνταξη της HTS θυμίζει τις εντάσεις της Αραβικής Άνοιξης του 2011, όταν η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ αντιτάχθηκαν στις λαϊκές εξεγέρσεις και κατηγόρησαν την Τουρκία και το Κατάρ για υποστήριξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
«Οι ηγέτες που φοβούνταν ήδη κινήματα τύπου Μουσουλμανικής Αδελφότητας πρέπει τώρα να διαχειριστούν κάτι ακόμη πιο επικίνδυνο και απρόβλεπτο», σημείωσε ο Aron Lund, ειδικός για τη Συρία από το Century International.
Οι διπλωματικές σχέσεις και η επαναπροσέγγιση
Η Σαουδική Αραβία έχει πλησιάσει το Κατάρ, ενώ οι σχέσεις του τελευταίου με τα ΗΑΕ παραμένουν τεταμένες.
Ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Abdel-Fattah el-Sisi, που ανέτρεψε τον εκλεγμένο πρόεδρο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας Mohamed Morsi, συναντήθηκε δύο φορές το 2024 με τον Τούρκο ηγέτη Recep Tayyip Erdogan.
Παρά την εύθραυστη επαναπροσέγγιση, η κατάληψη της Δαμασκού από την HTS δοκιμάζει τις σχέσεις τους.
Η Δαμασκός, άλλοτε πολιτιστικό και οικονομικό κέντρο, αποτελεί πλέον σημείο ελέγχου για την Τουρκία και την HTS, ενισχύοντας τη γεωπολιτική επιρροή της Άγκυρας.
Το νέο παιχνίδι στη Συρία
Με την αποκατάσταση του Assad να μην αποτελεί πλέον επιλογή, οι χώρες του Κόλπου φαίνεται να στρέφονται σε μια νέα στρατηγική.
Η HTS, μέσω του πολιτικού της γραφείου, φέρεται να συναντήθηκε με πρεσβευτές της Αιγύπτου, των ΗΑΕ, της Ιορδανίας και της Σαουδικής Αραβίας.
Το Κατάρ, που είχε αντιταχθεί στη νομιμοποίηση του Assad, ανακοίνωσε ότι θα ανοίξει ξανά την πρεσβεία του στη Δαμασκό.
Άλλωστε το κράτος του Κόλπου έχει ιστορικό διαμεσολάβησης με ισλαμιστικές οργανώσεις όπως οι Ταλιμπάν και η Hamas.
Στρατηγικό πλήγμα για το Ιράν
Παράλληλα, η ανατροπή του Assad σηματοδοτεί ένα μεγάλο πλήγμα για το Ιράν, το οποίο χρησιμοποιούσε τη Συρία ως διαμετακομιστικό κόμβο για τη Μεσόγειο και τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Οι ανησυχίες των κρατών του Κόλπου εστιάζουν επίσης στον κίνδυνο εξάπλωσης όπλων μικρής κλίμακας και άλλων συστημάτων που άφησε πίσω του το καθεστώς Assad.
Η ευκαιρία για τις αραβικές Κυβερνήσεις
Η οικονομική κατάρρευση της Συρίας δίνει μοχλό πίεσης στις χώρες του Κόλπου απέναντι στην HTS.
Η Τουρκία, αν και υποστηρίζει τους αντάρτες, είναι οικονομικά εξασθενημένη και αφοσιωμένη στην εξάλειψη κουρδικών ομάδων στο βορρά.
«Αυτή είναι μια ανεκτίμητη ευκαιρία για τις αραβικές κυβερνήσεις να εμπλακούν και να διαμορφώσουν μια μεταβατική αρχή που θα εδραιώσει αυτό το στρατηγικό πλήγμα στη θέση του Ιράν στην περιοχή», τόνισε ο Charles Lister, ειδικός για τη Συρία στο Middle East Institute.
Προειδοποίηση στις ΗΠΑ: «Μην συνεργαστείτε με την HTS»
Οι κινήσεις και η ρητορική των Ηνωμένων Πολιτειών μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης του Bashar al-Assad υποδηλώνουν ότι οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να συνεργαστούν με την Hay'at Tahrir al-Sham (HTS), τουλάχιστον προσωρινά.
Ωστόσο, η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και ακόμη και το Κατάρ έχουν προειδοποιήσει τις ΗΠΑ να επιδείξουν προσοχή, καθότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξετάζουν το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων κατά της HTS, σύμφωνα με αξιωματούχο του Κόλπου που μίλησε στο Middle East Eye (MEE).
Διπλωματικοί δεσμοί με μια... τρομοκρατική οργάνωση
Η HTS παραμένει χαρακτηρισμένη ως τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ, τα Ηνωμένα Έθνη και την Τουρκία.
Παρά το γεγονός αυτό, την Τρίτη, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Matthew Miller, δήλωσε δημοσίως ότι οι ΗΠΑ ζήτησαν από την HTS να βοηθήσει στον εντοπισμό και την απελευθέρωση του αγνοούμενου Αμερικανού δημοσιογράφου Austin Tice, ο οποίος φέρεται να απήχθη στη Συρία το 2012.
«Σε όλες τις επικοινωνίες μας με μέρη που γνωρίζουμε ότι συνομιλούν με την HTS, έχουμε στείλει ξεκάθαρα το μήνυμα ότι η κορυφαία μας προτεραιότητα, καθώς απελευθερώνουν φυλακές στη Συρία, είναι η επιστροφή του Austin Tice», δήλωσε ο Miller.
Δύο μέτρα και δύο σταθμά από το State Department
Η στάση των ΗΠΑ απέναντι στην HTS έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πολιτική που ακολουθούν απέναντι σε άλλες οργανώσεις που έχουν χαρακτηριστεί τρομοκρατικές.
Όπως ανέφερε παλαιότερα το MEE, Αμερικανοί αξιωματούχοι συζήτησαν την πιθανότητα άρσης της επικύρηξης των 10 εκατομμυρίων δολαρίων για τον ηγέτη της HTS, Abu Mohammad al-Jolani.
Ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ δήλωσε επίσης ότι η Ουάσινγκτον βρίσκεται σε επαφή «με όλες τις οργανώσεις και φατριές στη Συρία».
Το φλερτ με τους τζιχαντιστές και οι έωλες υποσχέσεις
Στις χώρες του Κόλπου, επικρατεί η αίσθηση ότι οι ΗΠΑ στέλνουν σήμα στην HTS πως θα ανταμειφθεί εάν ευθυγραμμιστεί με τα αμερικανικά συμφέροντα.
Η HTS έχει διαβεβαιώσει τις μειονότητες της Συρίας, όπως οι Χριστιανοί, οι Κούρδοι και οι Αλαουίτες, ότι θα ενταχθούν στο νέο πολιτικό πλαίσιο της χώρας.
«Τα μαχητικά αεροσκάφη μας έστειλαν "μήνυμα" στην HTS»
Την Κυριακή, οι ΗΠΑ εξαπέλυσαν εκτεταμένες αεροπορικές επιθέσεις σε όλη τη Συρία, στοχεύοντας θέσεις του Ισλαμικού Κράτους (IS).
Η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ (CENTCOM) ανέφερε ότι χτύπησαν 75 στόχους του IS σε εδάφη που βρίσκονταν προηγουμένως υπό ρωσικό έλεγχο.
Περιφερειακοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι οι ΗΠΑ πιθανότατα συγκέντρωσαν αυτές τις πληροφορίες στόχων κατά τη διάρκεια των ετών και ότι η αποχώρηση της Ρωσίας επέτρεψε στις ΗΠΑ να προχωρήσουν στις επιθέσεις.
Παράλληλα, σημείωσαν ότι η κλίμακα αυτών των επιθέσεων έστειλε επίσης μήνυμα στην HTS.
«Το μέγεθος και η έκταση αυτών των επιθέσεων αποτελούσαν σαφή ένδειξη των προτιμήσεων των ΗΠΑ - και η HTS απεγνωσμένα αναζητά την υποστήριξη των ΗΠΑ», δήλωσε αξιωματούχος του Κόλπου στο MEE.
www.bankingnews.gr
Μάλιστα, υπό το φως των συνταρακτικών εξελίξεων των τελευταίων εβδομάδων εξετάζουν το ενδεχόμενο συνεργασίας τη νέα κυβέρνηση στη Συρία, της οποίας ηγείται η τζιχαντιστική Hay'at Tahrir al-Sham (HTS), πρώην παρακλάδι της αλ-Κάιντα.
Επισημαίνεται ότι η HTS υποστηρίζεται από την Τουρκία του Tayyip Erdogan και προσεγγίζει τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η «μετάλλαξη» της HTS και οι διπλωματικές ανατροπές
Η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και η Αίγυπτος αιφνιδιάστηκαν από αυτό που ένας Αιγύπτιος διπλωμάτης χαρακτήρισε ως «γρήγορη μετάλλαξη» της HTS, σύμφωνα με το Middle East Eye (MEE).
Επιπλέον, τα ΗΑΕ φέρονται να ανησυχούν από την κίνηση των ΗΠΑ να ανοίξουν διαύλους επικοινωνίας με την HTS μέσω της Τουρκίας.
Η νέα κατάσταση ανατρέπει τα σχέδια των ΗΑΕ, που διαμεσολαβούσαν προηγουμένως μεταξύ της κυβέρνησης του Bashar al-Assad και των ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί ο Assad στην εξουσία με αντάλλαγμα το κλείσιμο των ιρανικών γραμμών ανεφοδιασμού όπλων.
«Οι Εμιρατιανοί είναι έξαλλοι», ανέφερε δυτικός αξιωματούχος στο Middle East Eye, καθώς οι ΗΠΑ φαίνεται να στρέφονται προς την Τουρκία, αφήνοντας τα ΗΑΕ χωρίς οφέλη.
Η νέα πραγματικότητα στον Κόλπο
Η ανασύνταξη της HTS θυμίζει τις εντάσεις της Αραβικής Άνοιξης του 2011, όταν η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ αντιτάχθηκαν στις λαϊκές εξεγέρσεις και κατηγόρησαν την Τουρκία και το Κατάρ για υποστήριξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
«Οι ηγέτες που φοβούνταν ήδη κινήματα τύπου Μουσουλμανικής Αδελφότητας πρέπει τώρα να διαχειριστούν κάτι ακόμη πιο επικίνδυνο και απρόβλεπτο», σημείωσε ο Aron Lund, ειδικός για τη Συρία από το Century International.
Οι διπλωματικές σχέσεις και η επαναπροσέγγιση
Η Σαουδική Αραβία έχει πλησιάσει το Κατάρ, ενώ οι σχέσεις του τελευταίου με τα ΗΑΕ παραμένουν τεταμένες.
Ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Abdel-Fattah el-Sisi, που ανέτρεψε τον εκλεγμένο πρόεδρο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας Mohamed Morsi, συναντήθηκε δύο φορές το 2024 με τον Τούρκο ηγέτη Recep Tayyip Erdogan.
Παρά την εύθραυστη επαναπροσέγγιση, η κατάληψη της Δαμασκού από την HTS δοκιμάζει τις σχέσεις τους.
Η Δαμασκός, άλλοτε πολιτιστικό και οικονομικό κέντρο, αποτελεί πλέον σημείο ελέγχου για την Τουρκία και την HTS, ενισχύοντας τη γεωπολιτική επιρροή της Άγκυρας.
Το νέο παιχνίδι στη Συρία
Με την αποκατάσταση του Assad να μην αποτελεί πλέον επιλογή, οι χώρες του Κόλπου φαίνεται να στρέφονται σε μια νέα στρατηγική.
Η HTS, μέσω του πολιτικού της γραφείου, φέρεται να συναντήθηκε με πρεσβευτές της Αιγύπτου, των ΗΑΕ, της Ιορδανίας και της Σαουδικής Αραβίας.
Το Κατάρ, που είχε αντιταχθεί στη νομιμοποίηση του Assad, ανακοίνωσε ότι θα ανοίξει ξανά την πρεσβεία του στη Δαμασκό.
Άλλωστε το κράτος του Κόλπου έχει ιστορικό διαμεσολάβησης με ισλαμιστικές οργανώσεις όπως οι Ταλιμπάν και η Hamas.
Στρατηγικό πλήγμα για το Ιράν
Παράλληλα, η ανατροπή του Assad σηματοδοτεί ένα μεγάλο πλήγμα για το Ιράν, το οποίο χρησιμοποιούσε τη Συρία ως διαμετακομιστικό κόμβο για τη Μεσόγειο και τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Οι ανησυχίες των κρατών του Κόλπου εστιάζουν επίσης στον κίνδυνο εξάπλωσης όπλων μικρής κλίμακας και άλλων συστημάτων που άφησε πίσω του το καθεστώς Assad.
Η ευκαιρία για τις αραβικές Κυβερνήσεις
Η οικονομική κατάρρευση της Συρίας δίνει μοχλό πίεσης στις χώρες του Κόλπου απέναντι στην HTS.
Η Τουρκία, αν και υποστηρίζει τους αντάρτες, είναι οικονομικά εξασθενημένη και αφοσιωμένη στην εξάλειψη κουρδικών ομάδων στο βορρά.
«Αυτή είναι μια ανεκτίμητη ευκαιρία για τις αραβικές κυβερνήσεις να εμπλακούν και να διαμορφώσουν μια μεταβατική αρχή που θα εδραιώσει αυτό το στρατηγικό πλήγμα στη θέση του Ιράν στην περιοχή», τόνισε ο Charles Lister, ειδικός για τη Συρία στο Middle East Institute.
Προειδοποίηση στις ΗΠΑ: «Μην συνεργαστείτε με την HTS»
Οι κινήσεις και η ρητορική των Ηνωμένων Πολιτειών μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης του Bashar al-Assad υποδηλώνουν ότι οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να συνεργαστούν με την Hay'at Tahrir al-Sham (HTS), τουλάχιστον προσωρινά.
Ωστόσο, η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και ακόμη και το Κατάρ έχουν προειδοποιήσει τις ΗΠΑ να επιδείξουν προσοχή, καθότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξετάζουν το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων κατά της HTS, σύμφωνα με αξιωματούχο του Κόλπου που μίλησε στο Middle East Eye (MEE).
Διπλωματικοί δεσμοί με μια... τρομοκρατική οργάνωση
Η HTS παραμένει χαρακτηρισμένη ως τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ, τα Ηνωμένα Έθνη και την Τουρκία.
Παρά το γεγονός αυτό, την Τρίτη, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Matthew Miller, δήλωσε δημοσίως ότι οι ΗΠΑ ζήτησαν από την HTS να βοηθήσει στον εντοπισμό και την απελευθέρωση του αγνοούμενου Αμερικανού δημοσιογράφου Austin Tice, ο οποίος φέρεται να απήχθη στη Συρία το 2012.
«Σε όλες τις επικοινωνίες μας με μέρη που γνωρίζουμε ότι συνομιλούν με την HTS, έχουμε στείλει ξεκάθαρα το μήνυμα ότι η κορυφαία μας προτεραιότητα, καθώς απελευθερώνουν φυλακές στη Συρία, είναι η επιστροφή του Austin Tice», δήλωσε ο Miller.
Δύο μέτρα και δύο σταθμά από το State Department
Η στάση των ΗΠΑ απέναντι στην HTS έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πολιτική που ακολουθούν απέναντι σε άλλες οργανώσεις που έχουν χαρακτηριστεί τρομοκρατικές.
Όπως ανέφερε παλαιότερα το MEE, Αμερικανοί αξιωματούχοι συζήτησαν την πιθανότητα άρσης της επικύρηξης των 10 εκατομμυρίων δολαρίων για τον ηγέτη της HTS, Abu Mohammad al-Jolani.
Ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ δήλωσε επίσης ότι η Ουάσινγκτον βρίσκεται σε επαφή «με όλες τις οργανώσεις και φατριές στη Συρία».
Το φλερτ με τους τζιχαντιστές και οι έωλες υποσχέσεις
Στις χώρες του Κόλπου, επικρατεί η αίσθηση ότι οι ΗΠΑ στέλνουν σήμα στην HTS πως θα ανταμειφθεί εάν ευθυγραμμιστεί με τα αμερικανικά συμφέροντα.
Η HTS έχει διαβεβαιώσει τις μειονότητες της Συρίας, όπως οι Χριστιανοί, οι Κούρδοι και οι Αλαουίτες, ότι θα ενταχθούν στο νέο πολιτικό πλαίσιο της χώρας.
«Τα μαχητικά αεροσκάφη μας έστειλαν "μήνυμα" στην HTS»
Την Κυριακή, οι ΗΠΑ εξαπέλυσαν εκτεταμένες αεροπορικές επιθέσεις σε όλη τη Συρία, στοχεύοντας θέσεις του Ισλαμικού Κράτους (IS).
Η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ (CENTCOM) ανέφερε ότι χτύπησαν 75 στόχους του IS σε εδάφη που βρίσκονταν προηγουμένως υπό ρωσικό έλεγχο.
Περιφερειακοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι οι ΗΠΑ πιθανότατα συγκέντρωσαν αυτές τις πληροφορίες στόχων κατά τη διάρκεια των ετών και ότι η αποχώρηση της Ρωσίας επέτρεψε στις ΗΠΑ να προχωρήσουν στις επιθέσεις.
Παράλληλα, σημείωσαν ότι η κλίμακα αυτών των επιθέσεων έστειλε επίσης μήνυμα στην HTS.
«Το μέγεθος και η έκταση αυτών των επιθέσεων αποτελούσαν σαφή ένδειξη των προτιμήσεων των ΗΠΑ - και η HTS απεγνωσμένα αναζητά την υποστήριξη των ΗΠΑ», δήλωσε αξιωματούχος του Κόλπου στο MEE.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών