Η γεωπολιτική σκακιέρα και ο ρόλος της Ρωσίας – Πώς διαμορφώνεται η ισορροπία των δυνάμεων, τι θα συμβεί με τις τιμές του πετρελαίου
Παρά τα επανειλημμένα διαβήματα της κυβέρνησης Biden να μην μειώσει την παραγωγή πετρελαίου, ο OPEC+ την αγνόησε και έπραξε ακριβώς αυτό.
Η γεωπολιτική λογική πίσω από την κίνηση του OPEC+ μπορεί να είναι πιο ανησυχητική για τις ΗΠΑ από την ίδια τη μείωση της παραγωγής.
Εκτός από την αναστολή των παραδόσεων όπλων στη Σαουδική Αραβία, ελάχιστα μπορούν να κάνουν οι ΗΠΑ για να αυξήσουν την πίεση στο Βασίλειο.
Αυτή την εβδομάδα, ο OPEC+ πήρε μια απόφαση άνευ προηγουμένου στην ιστορία του
Το διευρυμένο καρτέλ των πετελαιοπαραγωγών κρατών ενέκρινε περικοπές παραγωγής κατά 2 εκατομμύρια bpd (βαρέλια/ημέρα) σε μια εποχή σταθερής ζήτησης, περιορισμένης προσφοράς και πληθωρισμού στις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου.
Το πιο σημαντικό, ίσως, είναι ότι πήρε έλαβε την απόφαση παρά τις πολυάριθμες προσπάθειες της Ουάσιγκτον να αλλάξει η γνώμη των ηγετών των καρτέλ, ιδίως της Σαουδικής Αραβίας και των ΗΑΕ.
H κριτική και η στροφή στην ενεργειακή πολιτική
H απόφαση του OPEC+ να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου ήταν «ατελέσφορη και μη συνετή» για την παγκόσμια οικονομία, ιδιαίτερα τις αναδυόμενες αγορές, δήλωσε η αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Janet Yellen, σε συνέντευξη της στους Financial Times την Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2022.
«Ανησυχούμε πολύ για τις αναπτυσσόμενες χώρες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν», επισήμανε χαρακτηριστικά η Yellen.
Τόνισε δε, ότι η εν λόγω απόφαση θα πλήξει την παγκόσμια οικονομία, εν γένει ενώ την ίδια ώρα σε πρόσφατες παρεμβάσεις της υπερασπίστηκε την πρόταση των G7 για την επιβολή ανώτατου ορίου τιμών στο ρωσικό πετρέλαιο - πρόταση που ως γνωστόν έχει διχάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση με τη Γερμανία να διατυπώνει σοβαρές ενστάσεις..
Την απογοήτευσή του για την απόφαση του OPEC+ να μειώσει σημαντικά την ημερήσια παραγωγή πετρελαίου, για να «σταθεροποιήσει τις τιμές», εξέφρασε την περασμένη Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2022 ο αμερικανός πρόεδρος Joe Biden, επαναλαμβάνοντας ότι πλέον οι Ηνωμένες Πολιτείες εξετάζουν όλες τις πιθανές εναλλακτικές για να ανακόψουν την άνοδο των τιμών.
Παρά την δυσαρέσκειά που εξέφρασε ωστόσο, ο Biden είπε ότι δεν μετάνιωσε για το καλοκαιρινό του ταξίδι στη Σαουδική Αραβία, το οποίο όπως είπε επικεντρώθηκε στη Μέση Ανατολή, κι όχι τόσο στα ενεργειακά θέματα.
Μόλις μια ημέρα πριν από τη συνάντηση του OPEC+, το CNN ανέφερε ότι όλο το ανθρώπινο δυναμικό στη διοίκηση είχε κινητοποιηθεί, με τον Λευκό Οίκο «να βρίσκεται σε πανικό», σύμφωνα με ανώνυμο αξιωματούχο.
Άσκηση ασφυκτικών πιέσεων
Κορυφαίοι αξιωματούχοι, όπως ο Amos Hochstein και η Janet Yellen, είχαν επιφορτιστεί να αποτρέψουν τους Σαουδάραβες και τα Εμιράτα να αποφασίσουν μείωση της παραγωγής.
Τα σημεία συζήτησης περιελάμβαναν μια όχι πολύ καλυμμένη απειλή βλάβης της φήμης και των εξωτερικών σχέσεων: «Υπάρχει μεγάλος πολιτικός κίνδυνος για τη φήμη σας και τις σχέσεις σας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Δύση αν προχωρήσετε».
Ωστόσο, οι Σαουδάραβες και τα Εμιράτα έκαναν ακριβώς αυτό. Πήγαν μπροστά.
Οι σχολιαστές έσπευσαν να σημειώσουν ότι η κίνηση ήταν ένα χαστούκι στο πρόσωπο των Ηνωμένων Πολιτειών και της συλλογικής Δύσης.
Είναι η Δύση που χρειάζεται περισσότερο φθηνότερο πετρέλαιο αυτή τη στιγμή, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε embargo στο ρωσικό αργό και τα καύσιμα και η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρειάζεται φθηνή βενζίνη πριν από τα μεσοπρόθεσμα για να έχει την ευκαιρία να διατηρήσει την κομματική της πλειοψηφία στο Κογκρέσο, όσο μικρή κι αν είναι.
Στο πλευρό της Ρωσίας και η συμμαχία των BRICS
Σε μια συμβολική επιβεβαίωση μιας σημαντικής αλλαγής της γεωπολιτικής ισορροπίας δυνάμεων, ο υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπας Abdulaziz bin Salman, αρνήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις του πρακτορείου Reuters σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση του OPEC+ και αρνήθηκε ότι ο OPEC+ ήταν στο πλευρό της Ρωσίας και βάζει στη γωπολiτική σκακιέρα το πετρέλαιο σε μια εποχή που η παγκόσμια οικονομία… διψάει.
Εν ολίγοις, το καρτέλ έδειξε ευθαρσώς ότι δύναται να κάνει ό,τι πιστεύει ότι χρειάζεται να κάνει για να προστατεύσει τα δικά του συμφέροντα, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα εναντιωθεί στα συμφέροντα των παραδοσιακών συμμάχων του, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου του.
Σύμφωνα με σχόλιο του Bloomberg: Οι ΗΠΑ και οι δυτικοί σύμμαχοί τους πρέπει να δώσουν προσοχή.
Για πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία, η Ουάσιγκτον, το Λονδίνο, το Παρίσι και το Βερολίνο δεν έχουν ούτε έναν σύμμαχο εντός του OPEC+.
Τεκτονικές αλλαγές
Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι αυτή η τεκτονική αλλαγή στη γεωπολιτική είναι πιο σημαντική για το μέλλον του κόσμου από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αν και σίγουρα δεν είναι απομονωμένα μεταξύ τους.
Η Σαουδική Αραβία έχει ήδη δηλώσει την επιθυμία της να ενταχθεί στη συμμαχία BRICS σε κάτι που δύσκολα μπορεί να ερμηνευτεί ως κάτι λιγότερο από μια δήλωση υποστήριξης προς το μπλοκ Ρωσίας/Κίνας.
Ο στενότερος σύμμαχός του στο εσωτερικό, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ακολουθούν την εξωτερική πολιτική του Ριάντ, επομένως συμφωνεί με αυτή την απομάκρυνση από τη Δύση και τη σφυρηλάτηση σχέσεων με μια συμβολική Ανατολή και μια ομάδα που αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό μέρος του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Έτσι, οι μεγαλύτεροι παραγωγοί πετρελαίου στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ γυρίζουν την πλάτη τους στους άλλοτε γεωπολιτικούς φίλους τους και τάσσονται με τον εχθρό, για να πούμε τα πράγματα με ωμά και απλά λόγια.
Χωρίς μοχλούς πίεσης
Ωε αντίποινα, Δημοκρατικοί γερουσιαστές του Κογκρέσου έχουν ήδη ζητήσει απότομη μείωση των όπλων στο Βασίλειο
Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση θα έκανε τους στρατικο-βιομηχανικό συγκρότημα των ΗΠΑ αρκετά δυσαρεστημένο με τον Λευκό Οίκο και θα καθιστούσε δύσκολη την λήψη μιας τέτοιας απόφασης.
Εκτός από την αναστολή των παραδόσεων όπλων στη Σαουδική Αραβία, υπάρχει η προσέγγιση άσκησης πολιτικής πίεσης, με ορισμένους στα κοινωνικά δίκτυα να αστειεύονται ήδη ότι είναι θέμα χρόνου η Ουάσιγκτον να αρχίσει να παρατηρεί την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την απουσία δημοκρατικών αξιών στο Βασίλειο της ερήμου.
Εκτός από αυτό, ελάχιστα μπορεί να κάνει η Ουάσιγκτον για να «τιμωρήσει» το Ριάντ –τον ηγέτη του OPEC και συναρχηγό του OPEC+ μαζί με τη Μόσχα– για το χαστούκι στο πρόσωπο.
Οι κυρώσεις δεν θα ήταν μια έξυπνη απόφαση δεδομένου του βάρους της Σαουδικής Αραβίας ως παραγωγού πετρελαίου σε μια εποχή που η προσφορά πετρελαίου είναι μικρή στη Δύση.
Αρχίζει να φαίνεται ολοένα και πιο σοφό οι ΗΠΑ να αποφύγουν τον κίνδυνο μιας ακόμη μεγαλύτερης αποξένωσης με πρώην συμμάχους τους που μπορεί να κάνει μεγάλη ζημιά στην οικονομία τους - και όχι στη φήμη.
Εξάλλου, η Σαουδική Αραβία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εξωτερικός προμηθευτής αργού πετρελαίου των Ηνωμένων Πολιτειών.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών