Δύο είναι οι βασικές εξισώσεις που καλούνται οι παράγοντες να επιλύσουν, μέσω και των ΝΟΜΕ, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για την απελευθέρωση της αγοράς
Δρόμος στρωμένος με... αγκάθια για όλους τους βασικούς παίκτες, ΔΕΗ και εναλλακτικούς προμηθευτές, είναι η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέσω των δημοπρασιών τύπου ΝΟΜΕ.
Όπως είναι σαφές με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες, όπως ταυτόχρονα αβεβαιότητες και παγίδες, ενώ κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουριά πως θα διαμορφωθεί το τοπίο, ακόμα και μέσα στο 2017.
Η ενημερωτική ημερίδα για τα ΝΟΜΕ που διοργάνωσε τη Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου η ΡΑΕ και στην οποία συμμετείχαν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, ανέδειξε τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει η αγορά τα επόμενα χρόνια, καθώς κάθε άλλο παρά εύκολο είναι να εφαρμοσθεί στην πράξη ένας ισορροπημένος και ομαλός τρόπος για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, δεδομένων των αντιμαχόμενων συμφερόντων και στο πλαίσιο των ασφυκτικών μνημονιακών δεσμεύσεων για τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική αγορά κάτω από το 50% ως τα τέλη του 2019.
Δύο είναι οι βασικές εξισώσεις που καλούνται οι παράγοντες της αγοράς να επιλύσουν, μέσω και των ΝΟΜΕ, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για την απελευθέρωση της αγοράς, χωρίς να τεθεί σε κίνδυνος η σταθερότητα και η εύρυθμη λειτουργία του συστήματος:
1) Οι χρηματοροές της ΔΕΗ.
Όπως είναι σαφές με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες, όπως ταυτόχρονα αβεβαιότητες και παγίδες, ενώ κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουριά πως θα διαμορφωθεί το τοπίο, ακόμα και μέσα στο 2017.
Η ενημερωτική ημερίδα για τα ΝΟΜΕ που διοργάνωσε τη Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου η ΡΑΕ και στην οποία συμμετείχαν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, ανέδειξε τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει η αγορά τα επόμενα χρόνια, καθώς κάθε άλλο παρά εύκολο είναι να εφαρμοσθεί στην πράξη ένας ισορροπημένος και ομαλός τρόπος για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, δεδομένων των αντιμαχόμενων συμφερόντων και στο πλαίσιο των ασφυκτικών μνημονιακών δεσμεύσεων για τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική αγορά κάτω από το 50% ως τα τέλη του 2019.
Δύο είναι οι βασικές εξισώσεις που καλούνται οι παράγοντες της αγοράς να επιλύσουν, μέσω και των ΝΟΜΕ, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για την απελευθέρωση της αγοράς, χωρίς να τεθεί σε κίνδυνος η σταθερότητα και η εύρυθμη λειτουργία του συστήματος:
1) Οι χρηματοροές της ΔΕΗ.
Είναι ξεκάθαρο και αυτό αναγνωρίζεται και από τους ιδιώτες ανταγωνιστές της επιχείρισης, ότι οι δημοπρασίες (όπως ενδεχόμενος και το ζήτημα του ΑΔΜΗΕ) θα επηρεάσουν αρνητικά τις ταμειακές ροές της.
Πρόκειται για την «αχίλλειο πτέρνα» της ΔΕΗ, ένα ζήτημα στο οποίο αν δεν γίνουν οι κατάλληλοι χειρισμοί μπορεί να εξελιχθεί σε «ωρολογιακή βόμβα» για την ίδια την επιχείρηση και το σύνολο του ηλεκτρικού τομέα στη χώρα μας.
Η ΔΕΗ αναγκάζεται να πωλήσει ηλεκτρική ενέργεια σε τιμές κάτω του κόστους παραγωγής και δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο ακόμα και να εισάγει Η/Ε από τις γειτονικές χώρες και την πωλεί στην ελληνική αγορά επί ζημία.
Εάν μάλιστα η επιχείριση δεν αποζημιωθεί άμεσα και σε μετρητά για την απόσχιση του ΑΔΜΗΕ, τότε το πλήγμα στο ήδη επιβαρυμένο από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές cash flow θα είναι συντριπτικό με απρόβλεπτες συνέπειες.
2) Η τελική τιμή των δημοπρασιών.
Ο ΛΑΓΗΕ γνωστοποίησε κατά την ημερίδα ότι επιλέχθηκε ως πλέον κατάλληλος τύπος για τα ΝΟΜΕ η αμερικανική δημοπρασία (Yunkee Auction).
Όπως παρατηρούν πηγές της αγοράς, αυτό δεν αναφέρεται στο σχετικό Κώδικα που είναι υπό διαβούλευση από τη ΡΑΕ και ολοκληρώνεται στις 9 Σεπτεμβρίου.
Ο φόβος είναι ότι η τελική τιμή των δημοπρασιών θα τείνει να προσεγγίσει το επίπεδο στο οποίο εκτιμούν οι συμμετέχοντες ότι θα διαμορφωθεί η χονδρική τιμή της ηλεκτρικής αγοράς (Οριακή Τιμή Συστήματος) μέσα στο 2017.
Το επίπεδο αυτό προβλέπεται ότι θα είναι υψηλότερο σε σχέση με την τρέχουσα ΟΤΣ, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει το κόστος για τους εναλλακτικούς προμηθευτές. Ερωτηθείς ο επικεφαλής του ΛΑΓΗΕ Μιχάλης Φιλίππου για τις επιπτώσεις των ΝΟΜΕ στην ΟΤΣ, απέφυγε να απαντήσει, καθώς, όπως είπε, δεν υπάρχει σχετική μελέτη.
«Δεν μπορώ να δώσω μία ασφαλή απάντηση» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ενστάσεις σε ότι αφορά τις δημοπρασίες υπάρχουν ακόμα για τον αποκλεισμό των βιομηχανικών καταναλωτών από τις δημοπρασίες, για το ύψος της προκαταβολής καθώς και για το ποσοστό των ποσοτήτων που επιτρέπεται να εξάγει όποιος συμμετέχει στις δημοπρασίες.
Αναφερόμενος στο τελευταίο ζήτημα, ο κ.Φιλίππου είπε ότι είναι ένα προβληματικό θέμα, καθώς η αρμόδια Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ τονίζει ότι δεν πρέπει να υπάρχει εδαφικός περιορισμός, ενώ ο ΛΑΓΗΕ επισημαίνει από την πλευρά του ότι τα ΝΟΜΕ δεν είναι μία ελεύθερη προθεσμιακή αγορά, αλλά ένα ρυθμιζόμενος μηχανισμός για την αλλαγή των μεριδίων αγοράς στη λιανική.
Ο κίνδυνος είναι για παράδειγμα μία ξένη εταιρεία να αγοράσει Η/Ε και να την εξάγει, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μεταβολή μεριδίων στην εγχώρια αγορά.
Ο ΛΑΓΗΕ εκτιμά ότι πρέπει να τεθεί «πλαφόν» 20% στις εξαγωγές, ενώ ορισμένοι εναλλακτικοί προμηθευτές ζήτησαν αυτό το όριο να είναι ακόμα χαμηλότερο.
Τον Οκτώβριο οι πρώτες δημοπρασίες
Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, οι πρώτες δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας θα γίνουν τον Οκτώβριο και η ποσότητα που θα δημοπρατηθεί θα ανέλθει σε 350 Mwh/ώρα σε δύο ξεχωριστά προϊόντα 150 και 200 MWh/ώρα αντίστοιχα.
Το πρώτο προϊόν θα παραδοθεί τον Δεκέμβριο και το δεύτερο τον Ιανουάριο.
Σημειώνεται ότι εκκρεμεί ο καθορισμός της τιμής εκκίνησης με Υπουργική Απόφαση, κάτι που αναμένεται να γίνει μέσα στις επόμενες ημέρες.
Οι πληροφορίες κάνουν λόγο για μία τιμή περί τα 37 ευρώ/MWh.
Η συνολική ποσότητα που θα πωληθεί στους εναλλακτικούς προμηθευτές από τη ΔΕΗ στις δημοπρασίες του 2017 ανέρχεται σε 676 MWh/ώρα, στο πλαίσιο της μείωσης του μεριδίου της δεσπόζουσας επιχείρισης στο 75,24% ως τα τέλη του 2017 από 87,24% που πρέπει να υποχωρήσει στα τέλη της φετινής χρονιάς, βάσει των μνημονιακών δεσμεύσεων.
Ο κ. Φιλίππου είπε ότι τον Αύγουστο το μερίδιο των εναλλακτικών προμηθευτών στη λιανική «έσπασε» το φράγμα του 10% και ανήλθε σε 10,1%.
Σημειώνεται ότι τα σχετικά στοιχεία δεν έχουν ακόμα δημοσιοποιηθεί επισήμως από τον ΛΑΓΗΕ.
Οι δημοπρασίες θα γίνονται ανά τρίμηνο και οι ποσότητες Η/Ε που βγαίνουν προς δημοπρασία θα έχουν ετήσια διάρκεια.
Σημειώνεται ότι αν ένας προμηθευτής δεν καταβάλει την προκαταβολική προπληρωμή και το ανταποδοτικό τέλος για τις ποσότητες που εκδήλωσε ενδιαφέρον να αγοράσει, τότε διαγράφεται από το σχετικό Μητρώο και δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής στις επόμενες δυο δημοπρασίες.
Τον Ιούλιο του 2017 θα γίνει ο πρώτος έλεγχος για την πορεία μείωσης του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική αγορά.
Από τον έλεγχο θα διαμορφωθεί και το ύψος της Η/Ε που θα δημοπρατηθεί εντός του 2018, δηλαδή αν το μερίδιο είναι μεγαλύτερο από τους στόχους του μνημονίου τότε θα βγαίνει μεγαλύτερη ποσότητα Η/Ε στις δημοπρασίες και αντιστρόφως.
Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, αν οι «θεσμοί» διαπιστώσουν ότι οι δημοπρασίες δεν πετυχαίνουν τον σκοπό τους, τότε θα μπορούσαν να επαναφέρουν από το «παράθυρο» το θέμα της «μικρής ΔΕΗ», σε διαφορετική μορφή προφανώς σε σχέση με το γνωστό αποτυχημένο σχέδιο που καταργήθηκε φέτος και δια νόμου από τον κ. Σκουρλέτη.
Πάντως, όπως επισήμανε ο επικεφαλής της ΡΑΕ, Νίκος Μπουλαξής, καθώς οι δημοπρασίες δεν είναι αυτοσκοπός, το άνοιγμα της αγοράς Η/Ε μπορεί να επιτευχθεί και με άλλον τρόπο.
Τί εννοούσε;
Αν οι τιμές του φυσικού αερίου διατηρηθούν στα σημερινά επίπεδα ή πέσουν ακόμα χαμηλότερα τα επόμενα χρόνια, τότε θα συμφέρει περισσότερο τις εταιρείες προμήθειας να αγοράζουν Η/Ε απευθείας από τη χονδρική αγορά, παρά από τα ΝΟΜΕ, καθώς, δεδομένου ότι προσδιορισμός της τιμής εκκίνησης των δημοπρασιών δεν μπορεί να αλλάξει, τα ΝΟΜΕ θα είναι ακριβότερα από τη χονδρική (δηλαδή την ΟΤΣ).
Ίσως, με τα σημερινά δεδομένα τουλάχιστον, μία τέτοια εξέλιξη να είναι και η καλύτερη δυνατή για την ΔΕΗ, αφού δεν θα υπάρχει ενδιαφέρον για αγορά Η/Ε από τα ΝΟΜΕ, περιορίζοντας έτσι τις εκτιμώμενες ζημίες για την ίδια.
Αυτό θα εξαρτηθεί και από την τύχη που θα έχει το σχέδιο του κ, Παναγιωτάκη για τη σύσταση θυγατρικής εταιρείας στην οποία η ΔΕΗ θα εισφέρει περί τους 400.000 πελάτες της (επιχειρήσεις, νοικοκυριά κ.ά), με στόχο να πωληθεί σε ιδιώτες και συνεπώς να μειωθεί το μερίδιο της επιχείρισης στη λιανική.
www.bankingnews.gr
Πρόκειται για την «αχίλλειο πτέρνα» της ΔΕΗ, ένα ζήτημα στο οποίο αν δεν γίνουν οι κατάλληλοι χειρισμοί μπορεί να εξελιχθεί σε «ωρολογιακή βόμβα» για την ίδια την επιχείρηση και το σύνολο του ηλεκτρικού τομέα στη χώρα μας.
Η ΔΕΗ αναγκάζεται να πωλήσει ηλεκτρική ενέργεια σε τιμές κάτω του κόστους παραγωγής και δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο ακόμα και να εισάγει Η/Ε από τις γειτονικές χώρες και την πωλεί στην ελληνική αγορά επί ζημία.
Εάν μάλιστα η επιχείριση δεν αποζημιωθεί άμεσα και σε μετρητά για την απόσχιση του ΑΔΜΗΕ, τότε το πλήγμα στο ήδη επιβαρυμένο από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές cash flow θα είναι συντριπτικό με απρόβλεπτες συνέπειες.
2) Η τελική τιμή των δημοπρασιών.
Ο ΛΑΓΗΕ γνωστοποίησε κατά την ημερίδα ότι επιλέχθηκε ως πλέον κατάλληλος τύπος για τα ΝΟΜΕ η αμερικανική δημοπρασία (Yunkee Auction).
Όπως παρατηρούν πηγές της αγοράς, αυτό δεν αναφέρεται στο σχετικό Κώδικα που είναι υπό διαβούλευση από τη ΡΑΕ και ολοκληρώνεται στις 9 Σεπτεμβρίου.
Ο φόβος είναι ότι η τελική τιμή των δημοπρασιών θα τείνει να προσεγγίσει το επίπεδο στο οποίο εκτιμούν οι συμμετέχοντες ότι θα διαμορφωθεί η χονδρική τιμή της ηλεκτρικής αγοράς (Οριακή Τιμή Συστήματος) μέσα στο 2017.
Το επίπεδο αυτό προβλέπεται ότι θα είναι υψηλότερο σε σχέση με την τρέχουσα ΟΤΣ, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει το κόστος για τους εναλλακτικούς προμηθευτές. Ερωτηθείς ο επικεφαλής του ΛΑΓΗΕ Μιχάλης Φιλίππου για τις επιπτώσεις των ΝΟΜΕ στην ΟΤΣ, απέφυγε να απαντήσει, καθώς, όπως είπε, δεν υπάρχει σχετική μελέτη.
«Δεν μπορώ να δώσω μία ασφαλή απάντηση» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ενστάσεις σε ότι αφορά τις δημοπρασίες υπάρχουν ακόμα για τον αποκλεισμό των βιομηχανικών καταναλωτών από τις δημοπρασίες, για το ύψος της προκαταβολής καθώς και για το ποσοστό των ποσοτήτων που επιτρέπεται να εξάγει όποιος συμμετέχει στις δημοπρασίες.
Αναφερόμενος στο τελευταίο ζήτημα, ο κ.Φιλίππου είπε ότι είναι ένα προβληματικό θέμα, καθώς η αρμόδια Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ τονίζει ότι δεν πρέπει να υπάρχει εδαφικός περιορισμός, ενώ ο ΛΑΓΗΕ επισημαίνει από την πλευρά του ότι τα ΝΟΜΕ δεν είναι μία ελεύθερη προθεσμιακή αγορά, αλλά ένα ρυθμιζόμενος μηχανισμός για την αλλαγή των μεριδίων αγοράς στη λιανική.
Ο κίνδυνος είναι για παράδειγμα μία ξένη εταιρεία να αγοράσει Η/Ε και να την εξάγει, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μεταβολή μεριδίων στην εγχώρια αγορά.
Ο ΛΑΓΗΕ εκτιμά ότι πρέπει να τεθεί «πλαφόν» 20% στις εξαγωγές, ενώ ορισμένοι εναλλακτικοί προμηθευτές ζήτησαν αυτό το όριο να είναι ακόμα χαμηλότερο.
Τον Οκτώβριο οι πρώτες δημοπρασίες
Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, οι πρώτες δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας θα γίνουν τον Οκτώβριο και η ποσότητα που θα δημοπρατηθεί θα ανέλθει σε 350 Mwh/ώρα σε δύο ξεχωριστά προϊόντα 150 και 200 MWh/ώρα αντίστοιχα.
Το πρώτο προϊόν θα παραδοθεί τον Δεκέμβριο και το δεύτερο τον Ιανουάριο.
Σημειώνεται ότι εκκρεμεί ο καθορισμός της τιμής εκκίνησης με Υπουργική Απόφαση, κάτι που αναμένεται να γίνει μέσα στις επόμενες ημέρες.
Οι πληροφορίες κάνουν λόγο για μία τιμή περί τα 37 ευρώ/MWh.
Η συνολική ποσότητα που θα πωληθεί στους εναλλακτικούς προμηθευτές από τη ΔΕΗ στις δημοπρασίες του 2017 ανέρχεται σε 676 MWh/ώρα, στο πλαίσιο της μείωσης του μεριδίου της δεσπόζουσας επιχείρισης στο 75,24% ως τα τέλη του 2017 από 87,24% που πρέπει να υποχωρήσει στα τέλη της φετινής χρονιάς, βάσει των μνημονιακών δεσμεύσεων.
Ο κ. Φιλίππου είπε ότι τον Αύγουστο το μερίδιο των εναλλακτικών προμηθευτών στη λιανική «έσπασε» το φράγμα του 10% και ανήλθε σε 10,1%.
Σημειώνεται ότι τα σχετικά στοιχεία δεν έχουν ακόμα δημοσιοποιηθεί επισήμως από τον ΛΑΓΗΕ.
Οι δημοπρασίες θα γίνονται ανά τρίμηνο και οι ποσότητες Η/Ε που βγαίνουν προς δημοπρασία θα έχουν ετήσια διάρκεια.
Σημειώνεται ότι αν ένας προμηθευτής δεν καταβάλει την προκαταβολική προπληρωμή και το ανταποδοτικό τέλος για τις ποσότητες που εκδήλωσε ενδιαφέρον να αγοράσει, τότε διαγράφεται από το σχετικό Μητρώο και δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής στις επόμενες δυο δημοπρασίες.
Τον Ιούλιο του 2017 θα γίνει ο πρώτος έλεγχος για την πορεία μείωσης του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική αγορά.
Από τον έλεγχο θα διαμορφωθεί και το ύψος της Η/Ε που θα δημοπρατηθεί εντός του 2018, δηλαδή αν το μερίδιο είναι μεγαλύτερο από τους στόχους του μνημονίου τότε θα βγαίνει μεγαλύτερη ποσότητα Η/Ε στις δημοπρασίες και αντιστρόφως.
Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, αν οι «θεσμοί» διαπιστώσουν ότι οι δημοπρασίες δεν πετυχαίνουν τον σκοπό τους, τότε θα μπορούσαν να επαναφέρουν από το «παράθυρο» το θέμα της «μικρής ΔΕΗ», σε διαφορετική μορφή προφανώς σε σχέση με το γνωστό αποτυχημένο σχέδιο που καταργήθηκε φέτος και δια νόμου από τον κ. Σκουρλέτη.
Πάντως, όπως επισήμανε ο επικεφαλής της ΡΑΕ, Νίκος Μπουλαξής, καθώς οι δημοπρασίες δεν είναι αυτοσκοπός, το άνοιγμα της αγοράς Η/Ε μπορεί να επιτευχθεί και με άλλον τρόπο.
Τί εννοούσε;
Αν οι τιμές του φυσικού αερίου διατηρηθούν στα σημερινά επίπεδα ή πέσουν ακόμα χαμηλότερα τα επόμενα χρόνια, τότε θα συμφέρει περισσότερο τις εταιρείες προμήθειας να αγοράζουν Η/Ε απευθείας από τη χονδρική αγορά, παρά από τα ΝΟΜΕ, καθώς, δεδομένου ότι προσδιορισμός της τιμής εκκίνησης των δημοπρασιών δεν μπορεί να αλλάξει, τα ΝΟΜΕ θα είναι ακριβότερα από τη χονδρική (δηλαδή την ΟΤΣ).
Ίσως, με τα σημερινά δεδομένα τουλάχιστον, μία τέτοια εξέλιξη να είναι και η καλύτερη δυνατή για την ΔΕΗ, αφού δεν θα υπάρχει ενδιαφέρον για αγορά Η/Ε από τα ΝΟΜΕ, περιορίζοντας έτσι τις εκτιμώμενες ζημίες για την ίδια.
Αυτό θα εξαρτηθεί και από την τύχη που θα έχει το σχέδιο του κ, Παναγιωτάκη για τη σύσταση θυγατρικής εταιρείας στην οποία η ΔΕΗ θα εισφέρει περί τους 400.000 πελάτες της (επιχειρήσεις, νοικοκυριά κ.ά), με στόχο να πωληθεί σε ιδιώτες και συνεπώς να μειωθεί το μερίδιο της επιχείρισης στη λιανική.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών