Το μοντέλο Air France, τα Γερμανικά κόλπα, οι «φτωχοί» Αμερικάνοι και ο κίνδυνος για την Ελλάδα
Την ώρα που τα αιτήματα των εταιριών για κρατική στήριξη στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πέφτουν βροχή ερώτημα αποτελεί τι θα πράξει η ελληνική κυβέρνηση δεδομένου ότι στο τραπέζι των ευρωπαϊκών θεσμών πέφτουν πρώτα και κύρια ζητήματα αθέμιτου ανταγωνισμού από τις κρατικές χρηματοδοτήσεις.
Βέβαια το μήνυμα που έχει στείλει η Κομισιόν είναι η έλλειψη κεντρικής κατεύθυνσης και τώρα αρχίζουν να πυκνώνουν οι φωνές ώστε να χαραχθεί ενιαία πολιτική και να μην τιναχθεί στον αέρα κάθε έννοια ανταγωνισμού μεταξύ των ευρωπαϊκών εταιριών αλλά και σε επίπεδο χώρας.
Η ελληνική κυβέρνηση μέχρι στιγμής σε ερωτήσεις που τίθενται σε αρμόδια στελέχη της όπως ο κ. Θόδωρος Σκυλακάκης αρνείται κάθε πιθανότητα κρατικοποίησης εταιριών που μεγάλου μεγέθους που ζητούν ή πρόκειται να ζητήσουν στήριξη.
Ωστόσο είναι σαφές πως προβληματίζεται καθώς αναγκαστικά θα πρέπει σε αρκετές περιπτώσεις ειδικά στον τουριστικό κλάδο που έχουν δεχτεί τεράστιο πλήγμα να παράσχει στήριξη.
Η έγκριση της χρηματοδότησης της Air France με 7 δις ευρώ από την Κομισιόν δίνει το στίγμα της πολιτικής της ΕΕ που βασίζεται σε δανειοδοτήσεις με εγγυήσεις.
Ωστόσο και αυτό το σχήμα είναι προβληματικό καθώς στο τέλος της ημέρας είναι πιθανό να κληθούν να πληρώσουν το λογαριασμό οι φορολογούμενοι αν καταπέσουν οι εγγυήσεις.
Άλλωστε υπάρχει το προηγούμενο των ελληνικών τραπεζών που το λογαριασμό πλήρωσαν στο τέλος οι φορολογούμενοι και κατ ουσίαν το κράτος ναι μεν έλεγχε τις τράπεζες αλλά στην ουσία δεν τις έλεγχε με την προβληματική διαδικασία που ακολουθήθηκε μέσω ΤΧΣ.
Πέραν αυτού δεν υπάρχει καμία μεθοδολογία σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο για τον τρόπο και τις διαδικασίες αλλά κυρίως το ύψος της στήριξης.
Αυτό φαίνεται και με τα όσα συμβαίνουν στη Γερμανία με τη στήριξη της Lufthansa όπου οι πληροφορίες μιλούν για συνδυασμό αύξησης κεφαλαίου, δανείων με κρατικές εγγυήσεις και μια μορφή σιωπηλής συμμετοχής με προνόμιο στο μέρισμα συνολικού ύψους 10 δισ ευρώ.
Αν και εφ όσον αυτά υλοποιηθούν και λάβουν την έγκριση της Κομισιόν τότε ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για ένα απέραντο αλαλούμ όπου η κάθε κυβέρνηση στο όνομα του κορωνοϊού θα χρηματοδοτεί όσο θέλει και με όποιο τρόπο θέλει και όποιες εταιρίες κρίνει ανάλογα με τις δυνατότητές της.
Οι κινήσεις που γίνονται σε επίπεδο ευρωπαϊκών χωρών δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητες στις ΗΠΑ όπου η στήριξη των 25 δις δολαρίων και με υποχρέωση μη απολύσεων έως τις 30 Σεπτεμβρίου που ανακοίνωσε η κυβέρνηση Trump φαντάζει ανεπαρκής.
Βέβαια οι τέσσερις μεγάλες αεροπορικές εταιρίες των ΗΠΑ (American, United, Delta και Southwest) έχουν συμφωνήσει με τους 100.000 εργαζόμενους τους μειώσεις αποδοχών αλλά και άδειες αποδοχών έως και 9 μήνες.
Ωστόσο μπορεί να βρεθούν σε μειονεκτική θέση έναντι μεγάλων ευρωπαϊκών εταιριών παρ ότι στο εργασιακό σκέλος έχουν το πλεονέκτημα της μεγαλύτερης ευελιξίας.
Πάντως η κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ευρώπη ενέχει σοβαρότατο κίνδυνο η Ελλάδα θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση καθώς είναι οικονομικά αδύναμη και δεν έχει τα περιθώρια γαλαντομίας στήριξης στις επιχειρήσεις που είναι εθνικοί πρωταθλητές με παράδειγμα την Aegean αλλά και μεγάλους ξενοδοχειακούς ομίλους.
Τι μπορεί να κάνει όμως η Ελλάδα για να στηρίξει τις επιχειρήσεις που έχουν δεχτεί μεγάλο πλήγμα;
Πρώτον να εφαρμόσει ένα μοντέλο επιστρεπτέας προκαταβολής η οποία θα έχει κατά ένα μέρος και χαριστικό χαρακτήρα.
Οι δυνατότητες παροχής κεφαλαίων στη συγκεκριμένη περίπτωση θα εξαρτηθούν από το χειρισμό της δημοσιονομικής επέκτασης που θα συνεπάγεται η παροχή αυτής της μορφής χρηματοδότησης αλλά και ποιος χειρισμός θα γίνει αν οι εταιρίες που θα λάβουν ενίσχυση πτωχεύσουν.
Ένας ακόμα παράγοντας θα είναι και η μορφή της χρηματοδότησης της χώρας από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία σε συνδυασμό με το όριο δυνατοτήτων της να παρέχει εγγυήσεις σε εταιρίες που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Δεύτερον να εφαρμοστούν μοντέλα χρηματοδότησης που έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν από τις τράπεζες όπως για παράδειγμα οι προνομιούχες μετοχές, ή τα Cocos.
Εδώ το ερώτημα είναι αν μπορεί να υπάρξει έλεγχος στις εταιρίες που θα χρηματοδοτηθούν και να μπορεί να δημιουργηθεί πλαίσιο αποτροπής καταχρηστικών πρακτικών από τους βασικούς μετόχους που θα οδηγήσουν το κράτος στο τέλος να γίνει μέτοχος πτωχευμένων επιχειρήσεων.
Τρίτον να υπάρξει συνδυασμός μοντέλων χρηματοδότησης που θα περιλαμβάνουν υποχρεωτικά και τη συμμετοχή των βασικών μετόχων στην στήριξη των εταιριών ώστε να επιμεριστεί ο κίνδυνος. Σε περίπτωση που οι μέτοχοι δεν συνδράμουν να μην υπάρχει κρατική στήριξη.
Τέταρτον να εμπλακεί το τραπεζικό σύστημα στην χορήγηση ενίσχυσης σε εταιρίες που κρίνονται σημαντικές για την εθνική οικονομία με κίνδυνο οι τράπεζες να προσθέσουν νέα κόκκινα δάνεια και να καταστούν μέτοχοι εταιριών που δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορέσουν να πουλήσουν.
Άλλωστε η μέχρι σήμερα εμπειρία δείχνει ότι οι τράπεζες δεν είναι ευέλικτες σε διαδικασίες εξυγίανσης και ρευστοποίησης περιουσιακών στοιχείων.
Σε κάθε περίπτωση η άσκηση είναι παρά πολύ δύσκολη και η λύση περιλαμβάνει πολλούς εξωγενείς και εν πολλοίς αστάθμητους παράγοντες.
Ανεξάρτητα αυτού αυτό που στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία θα ήταν ιδανικό για την Ελλάδα θα ήταν μια οριζόντια ευρωπαϊκή λύση για όλες τις εταιρίες.
Μια λύση που προϋποθέτει ότι και η ίδια πρώτη θα συμμορφωθεί πράγμα που δεν έκανε με την περίπτωση της Aegean όπου δεν εφαρμόστηκαν οι Ευρωπαϊκοί Κανόνες και η εταιρία έχει χρηματοδοτηθεί άτοκα με 100 εκ ευρώ από τους πελάτες της που είχαν αγοράσει εισιτήρια.
Νίκος Καρούτζος
nkaroutzos@gmail.com
www.bankingnews.gr
Βέβαια το μήνυμα που έχει στείλει η Κομισιόν είναι η έλλειψη κεντρικής κατεύθυνσης και τώρα αρχίζουν να πυκνώνουν οι φωνές ώστε να χαραχθεί ενιαία πολιτική και να μην τιναχθεί στον αέρα κάθε έννοια ανταγωνισμού μεταξύ των ευρωπαϊκών εταιριών αλλά και σε επίπεδο χώρας.
Η ελληνική κυβέρνηση μέχρι στιγμής σε ερωτήσεις που τίθενται σε αρμόδια στελέχη της όπως ο κ. Θόδωρος Σκυλακάκης αρνείται κάθε πιθανότητα κρατικοποίησης εταιριών που μεγάλου μεγέθους που ζητούν ή πρόκειται να ζητήσουν στήριξη.
Ωστόσο είναι σαφές πως προβληματίζεται καθώς αναγκαστικά θα πρέπει σε αρκετές περιπτώσεις ειδικά στον τουριστικό κλάδο που έχουν δεχτεί τεράστιο πλήγμα να παράσχει στήριξη.
Η έγκριση της χρηματοδότησης της Air France με 7 δις ευρώ από την Κομισιόν δίνει το στίγμα της πολιτικής της ΕΕ που βασίζεται σε δανειοδοτήσεις με εγγυήσεις.
Ωστόσο και αυτό το σχήμα είναι προβληματικό καθώς στο τέλος της ημέρας είναι πιθανό να κληθούν να πληρώσουν το λογαριασμό οι φορολογούμενοι αν καταπέσουν οι εγγυήσεις.
Άλλωστε υπάρχει το προηγούμενο των ελληνικών τραπεζών που το λογαριασμό πλήρωσαν στο τέλος οι φορολογούμενοι και κατ ουσίαν το κράτος ναι μεν έλεγχε τις τράπεζες αλλά στην ουσία δεν τις έλεγχε με την προβληματική διαδικασία που ακολουθήθηκε μέσω ΤΧΣ.
Πέραν αυτού δεν υπάρχει καμία μεθοδολογία σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο για τον τρόπο και τις διαδικασίες αλλά κυρίως το ύψος της στήριξης.
Αυτό φαίνεται και με τα όσα συμβαίνουν στη Γερμανία με τη στήριξη της Lufthansa όπου οι πληροφορίες μιλούν για συνδυασμό αύξησης κεφαλαίου, δανείων με κρατικές εγγυήσεις και μια μορφή σιωπηλής συμμετοχής με προνόμιο στο μέρισμα συνολικού ύψους 10 δισ ευρώ.
Αν και εφ όσον αυτά υλοποιηθούν και λάβουν την έγκριση της Κομισιόν τότε ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για ένα απέραντο αλαλούμ όπου η κάθε κυβέρνηση στο όνομα του κορωνοϊού θα χρηματοδοτεί όσο θέλει και με όποιο τρόπο θέλει και όποιες εταιρίες κρίνει ανάλογα με τις δυνατότητές της.
Οι κινήσεις που γίνονται σε επίπεδο ευρωπαϊκών χωρών δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητες στις ΗΠΑ όπου η στήριξη των 25 δις δολαρίων και με υποχρέωση μη απολύσεων έως τις 30 Σεπτεμβρίου που ανακοίνωσε η κυβέρνηση Trump φαντάζει ανεπαρκής.
Βέβαια οι τέσσερις μεγάλες αεροπορικές εταιρίες των ΗΠΑ (American, United, Delta και Southwest) έχουν συμφωνήσει με τους 100.000 εργαζόμενους τους μειώσεις αποδοχών αλλά και άδειες αποδοχών έως και 9 μήνες.
Ωστόσο μπορεί να βρεθούν σε μειονεκτική θέση έναντι μεγάλων ευρωπαϊκών εταιριών παρ ότι στο εργασιακό σκέλος έχουν το πλεονέκτημα της μεγαλύτερης ευελιξίας.
Πάντως η κατάσταση που διαμορφώνεται στην Ευρώπη ενέχει σοβαρότατο κίνδυνο η Ελλάδα θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση καθώς είναι οικονομικά αδύναμη και δεν έχει τα περιθώρια γαλαντομίας στήριξης στις επιχειρήσεις που είναι εθνικοί πρωταθλητές με παράδειγμα την Aegean αλλά και μεγάλους ξενοδοχειακούς ομίλους.
Τι μπορεί να κάνει όμως η Ελλάδα για να στηρίξει τις επιχειρήσεις που έχουν δεχτεί μεγάλο πλήγμα;
Πρώτον να εφαρμόσει ένα μοντέλο επιστρεπτέας προκαταβολής η οποία θα έχει κατά ένα μέρος και χαριστικό χαρακτήρα.
Οι δυνατότητες παροχής κεφαλαίων στη συγκεκριμένη περίπτωση θα εξαρτηθούν από το χειρισμό της δημοσιονομικής επέκτασης που θα συνεπάγεται η παροχή αυτής της μορφής χρηματοδότησης αλλά και ποιος χειρισμός θα γίνει αν οι εταιρίες που θα λάβουν ενίσχυση πτωχεύσουν.
Ένας ακόμα παράγοντας θα είναι και η μορφή της χρηματοδότησης της χώρας από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία σε συνδυασμό με το όριο δυνατοτήτων της να παρέχει εγγυήσεις σε εταιρίες που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Δεύτερον να εφαρμοστούν μοντέλα χρηματοδότησης που έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν από τις τράπεζες όπως για παράδειγμα οι προνομιούχες μετοχές, ή τα Cocos.
Εδώ το ερώτημα είναι αν μπορεί να υπάρξει έλεγχος στις εταιρίες που θα χρηματοδοτηθούν και να μπορεί να δημιουργηθεί πλαίσιο αποτροπής καταχρηστικών πρακτικών από τους βασικούς μετόχους που θα οδηγήσουν το κράτος στο τέλος να γίνει μέτοχος πτωχευμένων επιχειρήσεων.
Τρίτον να υπάρξει συνδυασμός μοντέλων χρηματοδότησης που θα περιλαμβάνουν υποχρεωτικά και τη συμμετοχή των βασικών μετόχων στην στήριξη των εταιριών ώστε να επιμεριστεί ο κίνδυνος. Σε περίπτωση που οι μέτοχοι δεν συνδράμουν να μην υπάρχει κρατική στήριξη.
Τέταρτον να εμπλακεί το τραπεζικό σύστημα στην χορήγηση ενίσχυσης σε εταιρίες που κρίνονται σημαντικές για την εθνική οικονομία με κίνδυνο οι τράπεζες να προσθέσουν νέα κόκκινα δάνεια και να καταστούν μέτοχοι εταιριών που δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορέσουν να πουλήσουν.
Άλλωστε η μέχρι σήμερα εμπειρία δείχνει ότι οι τράπεζες δεν είναι ευέλικτες σε διαδικασίες εξυγίανσης και ρευστοποίησης περιουσιακών στοιχείων.
Σε κάθε περίπτωση η άσκηση είναι παρά πολύ δύσκολη και η λύση περιλαμβάνει πολλούς εξωγενείς και εν πολλοίς αστάθμητους παράγοντες.
Ανεξάρτητα αυτού αυτό που στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία θα ήταν ιδανικό για την Ελλάδα θα ήταν μια οριζόντια ευρωπαϊκή λύση για όλες τις εταιρίες.
Μια λύση που προϋποθέτει ότι και η ίδια πρώτη θα συμμορφωθεί πράγμα που δεν έκανε με την περίπτωση της Aegean όπου δεν εφαρμόστηκαν οι Ευρωπαϊκοί Κανόνες και η εταιρία έχει χρηματοδοτηθεί άτοκα με 100 εκ ευρώ από τους πελάτες της που είχαν αγοράσει εισιτήρια.
Νίκος Καρούτζος
nkaroutzos@gmail.com
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών