Ονομάστηκε “το δεξί χέρι του Ελεύθερου Κόσμου” καθώς σε κάποια χρονική στιγμή το χρησιμοποιούσαν τουλάχιστον 93 χώρες του δυτικού συνασπισμού.
Στο ξεκίνημα του ΝΑΤΟ
Το πρωτότυπο του FAL (Fusil Automatigue Leger: Τυφέκιο Αυτόματο, Ελαφρό) δημιουργήθηκε το 1946, από τον επικεφαλής σχεδιαστή της FN, Dieudonne Saive. Ήταν ο ίδιος που τελειοποίησε το πιστόλι Hipower μετά το θάνατο του John Browning και που αργότερα εμπνεύστηκε το πολυβόλο FN MAG 58. Τα πρωτότυπα ζύγιζαν αρκετά ελαφρότερα και ήταν μικρότερα από τα σημερινά FAL γιατί φτιάχτηκαν για το “ενδιάμεσο φυσίγγιο”7,92Χ33mm.
Οι Βέλγοι είχαν μελετήσει το γερμανικό Sturmgewehr και ήξεραν ότι στο μέλλον τα ατομικά τυφέκια θα ήταν αυτόματα, οπότε χρειαζόταν ένα ελαφρότερο και λιγότερο ισχυρό πυρομαχικό.
Στις αρχές του 1950, η Βρετανία αναζητούσε ένα νέο όπλο προς αντικατάσταση του επαναληπτικού Lee-Enfield, το ίδιο και η υπόλοιπη Κοινοπολιτεία (Καναδάς, Αυστραλία, Νότια Αφρική, κλπ.). Παράλληλα το νεοϊδρυθέν ΝΑΤΟ προσπαθούσε να ενεργοποιήσει τους στρατούς της Ευρώπης για μια κοινή άμυνα κατά μήκος του Σιδερένιου Παραπετάσματος.
Υπό την -πολλές φορές πιεστική- καθοδήγηση των Αμερικανών που χρηματοδοτούσαν το σχέδιο, αποφασίστηκε οι Σύμμαχοι να έχουν όλοι κοινό οπλισμό. Βρετανοί, Βέλγοι, Καναδοί και Δυτικογερμανοί έδειχναν προτίμηση προς το FAL. Οι Αμερικανοί επέμεναν σε ένα βελτιωμένο Μ1 Garand. Τελικά το αδιέξοδο προσπάθησαν να λύσουν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρρυ Τρούμαν και ο πρωθυπουργός Τσώρτσιλ.
Συμφώνησαν ότι το σύνολο του ΝΑΤΟ θα υιοθετούσε το βελγικό τουφέκι, αλλά στο αμερικανικό διαμέτρημα .308 Winchester (που έλαβε το μετρικό χαρακτηρισμό 7,62 ΝΑΤΟ).
Αυτό οδήγησε στην επανασχεδίαση του FAL, ώστε να χωρά το μεγαλύτερο βλήμα και του στέρησε την ικανότητα να εκτελεί ελεγχόμενες ριπές. Ως αποτελεσμα πολλές χώρες αγόραζαν τα δικά τους όπλα χωρίς σχαστηρία αυτόματης βολής.
Από εκεί προέκυψε το νέο ακρωνύμιο SLR (Self Loading Rifle: Αυτόγεμές Τυφέκιο).
Το τελικό προϊόν του συμβιβασμού ήταν ένα όπλο πολύ ισχυρότερο και με βεληνεκές 800 αντί 400 μέτρων που οραματιζόταν ο Saive.
“Ντε φάκτο” όπλο το δυτικού κόσμου
Τελικά οι Αμερικανοί υπαναχώρησαν και ανέπτυξαν το δικό τους Μ14. Εν τω μεταξύ ο Καναδάς έγινε η πρώτη χώρα που αγόρασε το FAL και ακολούθησαν σύσσωμες οι αγγλοσαξωνικές χώρες, η Αυστρία και η Γερμανία.
Η τελευταία το αποδέχτηκε ως G1 για λίγα χρόνια και απαίτησε να της παραχωρήσουν οι Βέλγοι σχέδια για εγχώρια παραγωγή. Με δεδομένο το κακό κλίμα από την πρόσφατη κατοχή από τους Ναζί (εκ των οποίων αρκετοί πλέον αποτελούσαν τις κεφαλές του “νέου” γερμανικού στρατού), η βελγική κυβέρνηση αρνήθηκε και η Γερμανία στράφηκε στους Ισπανούς και το όπλο που γνωρίζουμε σήμερα ως G3.
Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.
Ακολούθησαν 90 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα που το 1974 απέκτησε 7.000 περίπου FAL βελγικήςκατασκευής για τις Ειδικές Δυνάμεις και ξεκίνησε πρόγραμμα εγχώριας κατασκευής στην ΠΥΡΚΑΛ για το σύνολο του στρατού.
Το 1980 αυτό ματαιώθηκε με πολιτικές παρεμβάσεις, αφού είχε αποδώσει 37.000 περίπου τυφέκια (FAL Standard, Para και FAL-O) που διαμοιράστηκαν στη μεραρχία ειδικών δυνάμεων, το 4o Σώμα Στρατού και το Λιμενικό Σώμα.
Το FAL απέκτησε τεράστια φήμη κατά τους πολέμους στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική το 1970 και 1980. Χώρες διαφορετικές μεταξύ τους από τη Ροδεσία, το Ισραήλ μέχρι την Κούβα το χρησιμοποιήσαν σε πόλεμο. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας στα Φόκλαντ, αμφότεροι οι Αργεντινοί και οι Βρετανοί οπλίζονταν με αυτό. Υπολογίζεται ότι περίπου 9.000.000 αντίγραφα του φτιάχτηκαν από εργοστάσια σε 10 διαφορετικές χώρες.
Η φήμη του βασιζόταν στην απλότητα συντήρησης, την τεράστια αντοχή και την αξιοπιστία του.
Αν και η παραγωγή στο Βέλγιο έκλεισε το 1988, εκατοντάδες χιλιάδες FAL συνεχίζουν να λειτουργούν ακόμη, όπως απέδειξαν και πρόσφατα πλάνα από το Ιράκ και τη Συρία.
Η βραζιλιάνικη IMBEL και η αμερικανική DSA παράγουν ακόμη έκδοχα του αρχικού βελγικού μοντέλου με επιμέρους βελτιώσεις. Απευθύνονται σε πολίτες σκοπευτές και συλλέκτες.
Σχεδίαση και λειτουργία
Ο λόγος για τη μακροζωία του FAL είναι η ποιότητα κατασκευής.
Το βασικό μοντέλο 50-00 κατασκευάζεται από ατσάλι. Ο κορμός χωρίζεται σε δύο μέρη, όπως περίπου ένα δίκανο με το άνω μέρος να περιστρέφεται γύρω από ένα πίρο για να δώσει πρόσβαση στο μηχανισμό.
Το κλείστρο είναι από μασίφ ατσάλι και κλειδώνει μέσα στο φορέα του. Η κάνη έχει μήκος 53 εκατοστά (44cm στην έκδοση Para 50-63) και καταλήγει σε ένα φλογοκρύπτη/εκτοξευτή οπλοβομβίδων.
Το μεγάλο ατού του μηχανισμού αερίων είναι ότι διαθέτει βαλβίδα ρύθμισης που βρίσκεται κοντά στο στόχαστρο. Σφίγγοντας ή χαλαρώνοντας μια καστάνια, ο στρατιώτης αλλάζει την ποσότητα αερίου που εισέρχεται στο πιστόνι. Μπορεί έτσι να προσαρμόζει το όπλο στην ποιοτητα των φυσιγγίων που διαθέτει.
Συνέπεια του παραπάνω είναι ότι το FAL παρουσιάζει χαμηλή ανάκρουση σε σχέση με άλλα όπλα των 7,62Χ51mm.
To τουφέκι τροφοδοτεί από γεμιστήρες 20 φυσιγγίων και παρά την ηλικία του είναι εργονομικό με όλα τα χειριστήρια σε βολική θέση.
Ο μοχλός όπλισης στην αριστερή πλευρά του κορμού δεν παλινδρομεί με το κλείστρο, προστατεύοντας έτσι τα χέρια του χρήστη. Η μοναδική ατέλεια σε σχέση με νεότερες σχεδιάσεις είναι η σχετική δυσκολία τοποθέτησης διόπτρας. Όπως και στο ΑΚ47, το κάλυμμα του κλείστρου αποτελείται από ένα φύλλο χάλυβα που αφαιρούμενο επιτρέπει εύκολη πρόσβαση. Έτσι δεν υπάρχει σταθερό σημείο ανάρτησης οπτικών στοχάστρων.
Η ακρίβεια είναι μέτρια (τυπικά 2-3 ΜΟΑ: λεπτά της μοίρας). Επαρκής για το μάχιμο στρατιώτη, αλλά λίγη για όπλα ακροβολιστή.
Ίσως για αυτό η FN ποτέ δε παρουσίασε τυφέκια ακριβείας με βάση το FAL.
Με μήκος 1,10 σχεδόν και βάρος 4,3 κιλών, το FN φαντάζει τεράστιο σε σύγκριση με τα σημερινά τυφέκια εφόδου. Ακόμη και η έκδοση Para που χρησιμοποιεί αλουμινένιο κάτω κορμό και κοντή κάνη αγγίζει τα 3,9 κιλά. Αυτό ήταν το κύριο “παράπονο” των χρηστών.
Ανήκει όμως σε άλλη κατηγορία από πλευρά ποιότητας κατασκευής και ισχύος. Τα αυθεντικά FN που έχουν φτιαχτεί στο Βέλγιο είναι πραγματικά “έργα τέχνης”.
Από άλλη εποχή
Συναρμολογημένα από έμπειρους τεχνίτες και με σφυρήλατα απάρτια, απαιτούσαν αρκετό ταίριασμα και εργασία στον οπλουργικό πάγκο. Αυτό σήμαινε ότι ήταν ακριβότερα από πχ. το ανταγωνιστικό G3.
Ήταν όμως και ασύγκριτα πιο ποιοτικά. Όταν η FN αποφάσισε ότι ήταν πλέον πολύ ακριβό να παραχθούν, άλλαξε και τον τρόπο κατασκευής.
Το επόμενο όπλο, το FNC κατασκευαζόταν από συγκολλημένο χαλυβδόφυλλο και χυτό αλουμίνιο.
Δε θα υπάρξει πάλι νέο FAL, γιατί απλά δε “συμφέρει” να αναπαραχθεί τέτοιου επιπέδου ποιότητα.
www.bankingnews.gr
Το πρωτότυπο του FAL (Fusil Automatigue Leger: Τυφέκιο Αυτόματο, Ελαφρό) δημιουργήθηκε το 1946, από τον επικεφαλής σχεδιαστή της FN, Dieudonne Saive. Ήταν ο ίδιος που τελειοποίησε το πιστόλι Hipower μετά το θάνατο του John Browning και που αργότερα εμπνεύστηκε το πολυβόλο FN MAG 58. Τα πρωτότυπα ζύγιζαν αρκετά ελαφρότερα και ήταν μικρότερα από τα σημερινά FAL γιατί φτιάχτηκαν για το “ενδιάμεσο φυσίγγιο”7,92Χ33mm.
Οι Βέλγοι είχαν μελετήσει το γερμανικό Sturmgewehr και ήξεραν ότι στο μέλλον τα ατομικά τυφέκια θα ήταν αυτόματα, οπότε χρειαζόταν ένα ελαφρότερο και λιγότερο ισχυρό πυρομαχικό.
Στις αρχές του 1950, η Βρετανία αναζητούσε ένα νέο όπλο προς αντικατάσταση του επαναληπτικού Lee-Enfield, το ίδιο και η υπόλοιπη Κοινοπολιτεία (Καναδάς, Αυστραλία, Νότια Αφρική, κλπ.). Παράλληλα το νεοϊδρυθέν ΝΑΤΟ προσπαθούσε να ενεργοποιήσει τους στρατούς της Ευρώπης για μια κοινή άμυνα κατά μήκος του Σιδερένιου Παραπετάσματος.
Υπό την -πολλές φορές πιεστική- καθοδήγηση των Αμερικανών που χρηματοδοτούσαν το σχέδιο, αποφασίστηκε οι Σύμμαχοι να έχουν όλοι κοινό οπλισμό. Βρετανοί, Βέλγοι, Καναδοί και Δυτικογερμανοί έδειχναν προτίμηση προς το FAL. Οι Αμερικανοί επέμεναν σε ένα βελτιωμένο Μ1 Garand. Τελικά το αδιέξοδο προσπάθησαν να λύσουν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Χάρρυ Τρούμαν και ο πρωθυπουργός Τσώρτσιλ.
Συμφώνησαν ότι το σύνολο του ΝΑΤΟ θα υιοθετούσε το βελγικό τουφέκι, αλλά στο αμερικανικό διαμέτρημα .308 Winchester (που έλαβε το μετρικό χαρακτηρισμό 7,62 ΝΑΤΟ).
Αυτό οδήγησε στην επανασχεδίαση του FAL, ώστε να χωρά το μεγαλύτερο βλήμα και του στέρησε την ικανότητα να εκτελεί ελεγχόμενες ριπές. Ως αποτελεσμα πολλές χώρες αγόραζαν τα δικά τους όπλα χωρίς σχαστηρία αυτόματης βολής.
Από εκεί προέκυψε το νέο ακρωνύμιο SLR (Self Loading Rifle: Αυτόγεμές Τυφέκιο).
Το τελικό προϊόν του συμβιβασμού ήταν ένα όπλο πολύ ισχυρότερο και με βεληνεκές 800 αντί 400 μέτρων που οραματιζόταν ο Saive.
“Ντε φάκτο” όπλο το δυτικού κόσμου
Τελικά οι Αμερικανοί υπαναχώρησαν και ανέπτυξαν το δικό τους Μ14. Εν τω μεταξύ ο Καναδάς έγινε η πρώτη χώρα που αγόρασε το FAL και ακολούθησαν σύσσωμες οι αγγλοσαξωνικές χώρες, η Αυστρία και η Γερμανία.
Η τελευταία το αποδέχτηκε ως G1 για λίγα χρόνια και απαίτησε να της παραχωρήσουν οι Βέλγοι σχέδια για εγχώρια παραγωγή. Με δεδομένο το κακό κλίμα από την πρόσφατη κατοχή από τους Ναζί (εκ των οποίων αρκετοί πλέον αποτελούσαν τις κεφαλές του “νέου” γερμανικού στρατού), η βελγική κυβέρνηση αρνήθηκε και η Γερμανία στράφηκε στους Ισπανούς και το όπλο που γνωρίζουμε σήμερα ως G3.
Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία.
Ακολούθησαν 90 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα που το 1974 απέκτησε 7.000 περίπου FAL βελγικήςκατασκευής για τις Ειδικές Δυνάμεις και ξεκίνησε πρόγραμμα εγχώριας κατασκευής στην ΠΥΡΚΑΛ για το σύνολο του στρατού.
Το 1980 αυτό ματαιώθηκε με πολιτικές παρεμβάσεις, αφού είχε αποδώσει 37.000 περίπου τυφέκια (FAL Standard, Para και FAL-O) που διαμοιράστηκαν στη μεραρχία ειδικών δυνάμεων, το 4o Σώμα Στρατού και το Λιμενικό Σώμα.
Το FAL απέκτησε τεράστια φήμη κατά τους πολέμους στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική το 1970 και 1980. Χώρες διαφορετικές μεταξύ τους από τη Ροδεσία, το Ισραήλ μέχρι την Κούβα το χρησιμοποιήσαν σε πόλεμο. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας στα Φόκλαντ, αμφότεροι οι Αργεντινοί και οι Βρετανοί οπλίζονταν με αυτό. Υπολογίζεται ότι περίπου 9.000.000 αντίγραφα του φτιάχτηκαν από εργοστάσια σε 10 διαφορετικές χώρες.
Η φήμη του βασιζόταν στην απλότητα συντήρησης, την τεράστια αντοχή και την αξιοπιστία του.
Αν και η παραγωγή στο Βέλγιο έκλεισε το 1988, εκατοντάδες χιλιάδες FAL συνεχίζουν να λειτουργούν ακόμη, όπως απέδειξαν και πρόσφατα πλάνα από το Ιράκ και τη Συρία.
Η βραζιλιάνικη IMBEL και η αμερικανική DSA παράγουν ακόμη έκδοχα του αρχικού βελγικού μοντέλου με επιμέρους βελτιώσεις. Απευθύνονται σε πολίτες σκοπευτές και συλλέκτες.
Σχεδίαση και λειτουργία
Ο λόγος για τη μακροζωία του FAL είναι η ποιότητα κατασκευής.
Το βασικό μοντέλο 50-00 κατασκευάζεται από ατσάλι. Ο κορμός χωρίζεται σε δύο μέρη, όπως περίπου ένα δίκανο με το άνω μέρος να περιστρέφεται γύρω από ένα πίρο για να δώσει πρόσβαση στο μηχανισμό.
Το κλείστρο είναι από μασίφ ατσάλι και κλειδώνει μέσα στο φορέα του. Η κάνη έχει μήκος 53 εκατοστά (44cm στην έκδοση Para 50-63) και καταλήγει σε ένα φλογοκρύπτη/εκτοξευτή οπλοβομβίδων.
Το μεγάλο ατού του μηχανισμού αερίων είναι ότι διαθέτει βαλβίδα ρύθμισης που βρίσκεται κοντά στο στόχαστρο. Σφίγγοντας ή χαλαρώνοντας μια καστάνια, ο στρατιώτης αλλάζει την ποσότητα αερίου που εισέρχεται στο πιστόνι. Μπορεί έτσι να προσαρμόζει το όπλο στην ποιοτητα των φυσιγγίων που διαθέτει.
Συνέπεια του παραπάνω είναι ότι το FAL παρουσιάζει χαμηλή ανάκρουση σε σχέση με άλλα όπλα των 7,62Χ51mm.
To τουφέκι τροφοδοτεί από γεμιστήρες 20 φυσιγγίων και παρά την ηλικία του είναι εργονομικό με όλα τα χειριστήρια σε βολική θέση.
Ο μοχλός όπλισης στην αριστερή πλευρά του κορμού δεν παλινδρομεί με το κλείστρο, προστατεύοντας έτσι τα χέρια του χρήστη. Η μοναδική ατέλεια σε σχέση με νεότερες σχεδιάσεις είναι η σχετική δυσκολία τοποθέτησης διόπτρας. Όπως και στο ΑΚ47, το κάλυμμα του κλείστρου αποτελείται από ένα φύλλο χάλυβα που αφαιρούμενο επιτρέπει εύκολη πρόσβαση. Έτσι δεν υπάρχει σταθερό σημείο ανάρτησης οπτικών στοχάστρων.
Η ακρίβεια είναι μέτρια (τυπικά 2-3 ΜΟΑ: λεπτά της μοίρας). Επαρκής για το μάχιμο στρατιώτη, αλλά λίγη για όπλα ακροβολιστή.
Ίσως για αυτό η FN ποτέ δε παρουσίασε τυφέκια ακριβείας με βάση το FAL.
Με μήκος 1,10 σχεδόν και βάρος 4,3 κιλών, το FN φαντάζει τεράστιο σε σύγκριση με τα σημερινά τυφέκια εφόδου. Ακόμη και η έκδοση Para που χρησιμοποιεί αλουμινένιο κάτω κορμό και κοντή κάνη αγγίζει τα 3,9 κιλά. Αυτό ήταν το κύριο “παράπονο” των χρηστών.
Ανήκει όμως σε άλλη κατηγορία από πλευρά ποιότητας κατασκευής και ισχύος. Τα αυθεντικά FN που έχουν φτιαχτεί στο Βέλγιο είναι πραγματικά “έργα τέχνης”.
Από άλλη εποχή
Συναρμολογημένα από έμπειρους τεχνίτες και με σφυρήλατα απάρτια, απαιτούσαν αρκετό ταίριασμα και εργασία στον οπλουργικό πάγκο. Αυτό σήμαινε ότι ήταν ακριβότερα από πχ. το ανταγωνιστικό G3.
Ήταν όμως και ασύγκριτα πιο ποιοτικά. Όταν η FN αποφάσισε ότι ήταν πλέον πολύ ακριβό να παραχθούν, άλλαξε και τον τρόπο κατασκευής.
Το επόμενο όπλο, το FNC κατασκευαζόταν από συγκολλημένο χαλυβδόφυλλο και χυτό αλουμίνιο.
Δε θα υπάρξει πάλι νέο FAL, γιατί απλά δε “συμφέρει” να αναπαραχθεί τέτοιου επιπέδου ποιότητα.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών