Για πάνω από 40 χρόνια το Colt M16 (και η αραβίδα Μ4) αποτελούν το όπλο του αμερικανικού στρατού. Η μακροχρόνια προσκόλληση σε ένα σύστημα εξηγείται εν μέρει διότι η εξέλιξη της τεχνολογίας στα τυφέκια έφτασε στο αποκορύφωμα της στα τέλη του 20ου αιώνα, κάνοντας δύσκολα νέα τεχνολογικά άλματα. Οφείλεται όμως και στα 40 χρόνια του “Ψυχρού Πολέμου”. Τότε έμφαση δινόταν στα αεροπορικά και πυρηνικά όπλα. Ουδείς πίστευε ότι τα τυφέκια θα “βάραιναν την πλάστιγα” σε μια πολεμική σύγκρουση, ώστε να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη καλύτερων συστημάτων.
Ένας κόσμος σε χάος
Η αναρχία που προήλθε από την πτώση του ανατολικού συνασπισμού, οδήγησε στην έξαρση της ισλαμικής τρομοκρατίας. Τσετσενία από τη μια πλευρά, Μέση Ανατολή από την άλλη. Η διοίκηση ειδικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ (U.S. Army’s Special Operations Command) βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του “πολέμου κατά της τρομοκρατίας”, ουσιαστικά μιας εκστρατείας μυριάδων μικρών επιχειρήσεων ενάντια σε αντάρτικες ομάδες.
Έχοντας διευρυνθεί σε πολλαπλάσιο από το αρχικό της μέγεθος, έγινε το κύριο εργαλείο επιβολής της εξωτερικής πολιτικής. Στις πολεμικές επιχειρήσεις οι κομάντος των ΗΠΑ ανακάλυψαν τις αδυναμίες του Μ16/Μ4 και χρηματοδότησαν τη δημιουργία μιας νέας “οικογένειας” βελτιωμένων όπλων και την αντικατάσταση όλων των υφισταμένων (Μ14 EBR, M16A2/A4, M4, Mk12). Το πρόγραμμα ονομάστηκε SCAR (Special forces Combat Assault Rifle). Μετά από διαγωνισμό που περιελάμβανε τις σκληρότερες δοκιμασίες και 60.000 βολές, νικήτρια αναδείχτηκε η βελγική Fabrique National (FN).
Το “σπονδυλωτό” FN
Η πρόταση της Fabrique National υπερείχε σε μια σειρά από τομείς. Πρόσφερε χαμηλό βάρος, δυνατότητα αλλαγής κανών σε επίπεδο χειριστή, αυξημένη ακρίβεια που προσέγγιζε το 1 ΜΟΑ, αμφιδέξια χειριστήρια και ένα ρυθμιζόμενο και αναδιπλούμενο κοντάκιο το οποίο διευκόλυνε την επιβίβαση σε οχήματα και τις αερομεταφερόμενες επιχειρήσεις. Η αρχική σύλληψη προέβλεπε τη δυνατότητα αλλαγής διαμετρημάτων. Έτσι προέκυψαν δύο βασικά μοντέλα, ώστε να βελτιστοποιούν τα οφέλη από διαφορετικά διαμετρήματα.
* Το SCAR-Light (Ελαφρό) σχεδιάστηκε έχοντας ώς βάση το φυσίγγιο 5,56mm NATO. Στον ίδιο κορμό μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το ρωσικό 7,62Χ39mm,το 6,8X43mm και αργότερα το .300 Blackout (7,62X35mm). Από εκεί προήλθε και η υπό-αραβίδα -SC.
* Το SCAR-Heavy ( Βαρύ) με μεγαλύτερο κορμό για να χωρά το φυσίγγιο 7,62 ΝΑΤΟ. Αποτέλεσε βάση για το όπλο ακροβολιστή PR (Precision Rifle) FN MK 20. Τα τουφέκια αυτά εξελίχθηκαν, τουλάχιστον σε αμερικανική υπηρεσία ενσωματώνοντας και το φυσίγγιο μακράς ακτίνας 6,5mm Creedmοor (6,5Χ48mm).
Οι δύο αυτές οικογένειες μοιράζονται περίπου 85% κοινά απάρτια (μικρά ανταλλακτικά, κοντάκια, λαβές, ράγες, σκανδάλες, κλπ.) μειώνοντας το κόστος συντήρησης. Ο χειρισμός παραμένει κοινός που σημαίνει ότι οι χρήστες μεταπηδούν με ευκολία από το ένα στο άλλο. Πλήν όμως μια σειρά από κάνες διαφορετικών διαστάσεων επιτρέπει την κάλυψη όλων των ρόλων από την υπόαραβίδα (SC) μέχρι το τυφέκιο ακροβολιστή.
Κύρια χαρακτηριστικά
Το SCAR σχεδιάστηκε εξαρχής να είναι καλύτερο από το Μ16 και να μπορεί να προσαρμόζεται σε πολλαπλές ανάγκες και ρόλους. Διαθέτει κάποια προηγμένα χαρακτηριστικά.
- Σύστημα αερίων με πιστόνι βραχείας οπισθοδρόμησης. Εξασφαλίζει “καθαρή” λειτουργία και αξιόπιστη χρήση σιγαστήρων. Αυτό ήταν το κύριο μειονέκτημα που η SOCOM επεδίωκε να διορθώσει στο Μ4.
- Αμφιδέξια λειτουργία με όλα τα χειριστήρια να είναι προσβάσιμα από αριστερόχειρες. Ο μοχλός όπλισης, σε αντίθεση με τα Μ16 βρίσκεται στα πλευρά του κορμού και μπορεί να μεταφερθεί στη δεξιά ή αριστερή πλευρά ανάλογα με την προτίμηση του χρήστη.
- Ρυθμιζόμενο κοντάκιο σε μήκους και ύψος παρειάς, που επιτρέπει εξατομικευμένη προσαρμογή. Επιπλέον το κοντάκιο αναδιπλώνεται για αποθήκευση/μεταφορά.
- Ταχεία εναλλαγή κάνης μεταξύ 25, 33, 40 και 50 cm για χρήση ως αραβίδα, τυφέκιο πεζικού ή ακροβολιστή αντίστοιχα. Θεωρητικά τουλάχιστον, η αλλαγή κάνης δεν επηρεάζει το μηδενισμό του όπλου και γίνεται από το χρήστη με αφαίρεση έξι βιδών.
Θύμα πολιτικών παρεμβάσεων
Μετά την παραλαβή των πρώτων SCAR-L από τους SEALs και τους Rangers, οι αμερικανικές οπλοβιομηχανίες με προεξέχουσα την Colt επιδόθηκαν σε μια εκστρατεία ακύρωσης του συμβολαίου. Αιτία ήταν ο “κίνδυνος” παγίωσης του προηγμένου τυφεκίου της FN έναντι του Μ16/Μ4. Μετά από πολιτικές παρεμβάσεις, η ηγεσία ενέδωσε.
Το 2010 αποφασίστηκε πως η προμήθεια SCAR-L (MK16) ακυρώνεται και πως “τα μέχρι τότε αποκτηθέντα όπλα θα αποσύρονταν ώστε να τεθούν σε αποθήκευση”. Επίσημη αιτιολόγηση ήταν πως τα πλεονεκτήματα από τη χρήση του SCAR δεν ήταν αρκετά ώστε να δικαιολογούν τη δαπάνη. Υπήρξαν αντιδράσεις από την κοινότητα των ειδικών δυνάμεων και βρέθηκε μια “συμβιβαστική” λύση.
Η προμήθεια των “μεγάλων” SCAR-H θα συνεχιζόταν ώστε να καλύψουν το ρόλο όπλων ακροβολιστή. Έτσι δε θα επηρεάζονταν τα συμβόλαια της Colt για το Μ4. Παράλληλα επιτράπηκε η ανάπτυξη μιας συλλογής που θα μετέτρεπε τα μεγάλου κορμού “Heavy” σε πλατφόρμες συμβατές με γεμιστήρες και φυσίγγια 5,56mm. Κάποια SCAR-H θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται και σα τυφέκια εφόδου, έχοντας όμως το μειονέκτημα του μεγαλύτερου βάρους. Στην πράξη φάνηκε πως το υπουργείο άμυνας ακύρωσε τα πλεονεκτήματα του προγράμματος. Το SCAR-Heavy περιορίστηκε σε ένα ρόλο όπου δε θα απειλούσε στο μέλλον πιθανές αγορές νέων αραβίδων για το σύνολο του αμερικανικού στρατού.
Διεθνής αποδοχή
Πέρα από την “περιπέτεια” του με την αμερικανική γραφειοκρατία το SCAR εξελίχθηκε σε ένα από τα κορυφαία σύγχρονα τυφέκια. Εχει υιοθετηθεί από τις γαλλικές ειδικές δυνάμεις (COS), το Βέλγιο, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία, τη Λιθουανία, τη Νορβηγία, τη Φιλανδία και τη Χιλή, μεταξύ άλλων. Η έκδοση των 5,56mm πρόλαβε να φτάσει και στην “αδελφή” Κυπριακή Δημοκρατία πριν το πρόσφατο φλέρτ με το Ισραήλ που επέβαλλε την ξαφνική αγορά Tavor.
Θεωρείται το κορυφαίο σύγχρονο τυφέκιο μάχης/εφόδου και το μόνο του μειονέκτημα είναι το αυξημένο κόστος κτήσης σε σχέση με άλλες λύσεις. Παραμένει το μοναδικό όπλο που καλύπτει ταυτόχρονα τους ρόλους τυφεκίου πεζικού και ακροβολιστή με μόνη διαφοροποίηση την τοποθέτηση διόπτρας στο δεύτερο και ενδεχομένως εναλλακτικής κάνης μήκους 50cm.
Η σπονδυλωτή σχεδίαση επιτρέπει την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών καθώς αυτές αναδύονται και την αλλαγή διαμετρημάτων. Ταυτόχρονα, χαρακτηρίζεται από το συνδυασμό χαμηλότερου βάρους και μεγαλύτερης αξιοπιστίας σε σχέση με οποιοδήποτε ανταγωνιστικό μοντέλο. Αν δεν είχε την “ατυχία” να προέρχεται από το Βέλγιο ίσως να γινόταν το νέο διεθνές στάνταρ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών