Δε χωρά αμφιβολία οτι για την οπλοκατασκευή η τελευταία δεκαετία του 19ου και η πρώτη του 20ου αιώνα ήταν μία καταλυτική εποχή.
Κάθε επινόηση και ευρασιτεχνία που χρησιμοποιείται σήμερα έχει τις ρίζες της σε εφευρέσεις από εκείνη την περίοδο.
Ονόματα όπως Colt, Mossberg, Mauser, Browning μας είναι οικεία γιατί οι άνθρωποι που τα έφεραν δημιούργησαν τις δική τους κληρονομιά και εξασφάλισαν τη φήμη τους.
Ένας από τους σημαντικότερους όμως εφευρέτες της εποχής, παραμένει “άγνωστος”, παρότι κατά την πορεία του κατέθεσε 89 ευρασιτεχνίες.
Ο Andrew Burgess (Άντριου Μπέργκες) δούλεψε πάντοτε για άλλους και πολλά από τα όπλα των Colt, Winchester, Marlin, κλπ. ακόμη φέρουν τα σημάδια της ευφυίας του.
Μεταξύ του 1892 και του 1899, προσπάθησε να δημιουργήσει τη δική του εταιρεία στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης, βάζοντας σε παραγωγή ένα σχέδιο τουφεκιού με το όνομα του.
To “Πτυσσόμενο” Burgess 12
Ένα πρωινό του 1895, ο πωλητής της εταιρείας Burgess Gun Company μπήκε στο γραφείο του Επίτροπου της Αστυνομίας της Νέας Υόρκης, (εκσυγχρονιστή πολιτικού και μετέπειτα προέδρου) Θεόδωρου “Τέντυ” Ρούσβελτ. Ο άντρας λεγόταν Charly Damon (Τσάρλυ Ντέϊμον).
Ήταν εξαιρετικός σκοπευτής και συχνά λάμβανε μέρος σε επιδείξεις.
Αντί να χαιρετίσει τον αξιωματούχο, ο Ντέΐμον τράβηξε μια λειόκανη καραμπινα που έκρυβε σε θήκη κάτω από το σακάκι του και έριξε έξι άσφαιρα φυσίγγια μπροστά στον εμβρόντητο Ρούσβελτ.
Ο Επίτροπος, ενθουσιώδης οπλόφιλος και γνώστης της οπλοτεχνίας ενθουσιάστηκε.
Παρήγγειλε επιτόπου εκατό επαναληπτικά Burgess για την Αστυνομία.
Το πρώτο “μαχητικό λειόκανο” είχε γεννηθεί.
Η θετική αντίδραση του Ρούσβελτ ήταν δικαιολογημένη.
H Burgess είχε κατασκευάσει ένα όπλο πολύ ανώτερο από τα Winchester.
Το ατσάλινο τουφέκι ζύγιζε μόλις 2,7 κιλά και χωρούσε έξι φυσίγγια cal. 12 (65mm).
O χειριστής όπλιζε μέσω ενός επαναληπτικού μηχανισμού στη χειρολαβή, σέρνοντας την πίσω κατά μήκος του κοντακίου.
Η σφύρα ήταν εξωτερική και μπορούσε να αφοπλιστεί χειροκίνητα.
Εφόσον η ανταγωνίστρια Winchester κατείχε την πατέντα για το μοχλό όπλισης γύρω από το σωλήνα της αποθήκης (με το μοντέλο 1893), o Burgess με ευφάνταστο τρόπο σχεδίασε έναν αντίστροφο μοχλό που τραβούσε αντί να σπρώχνει το κλείστρο μέσω της σκανδαλοθήκης.
Ακριβώς επειδή όλα τα λειτουργικά μέρη για την πυροδότηση βρίσκονταν πίσω από το “πρόσωπο” του κλείστρου, ο σχεδιαστής ενσωμάτωσε ένα μεντεσέ με πίρο που του επέτρεπε να αναδιπλωθεί για εύκολη μεταφορά. Η αποθήκη και η κάνη στηρίζονταν από ένα πλαίσιο.
Για το κλείδωμα, ένα μάνταλο στην κορυφή του κορμού συγκρατούσε τα δύο μέρη μαζί.
Μια σειρά από αυλάκια στο εξωτερικό μέρος της θαλάμης αντιστοιχούν σε εσοχές στην εσωτερική πλευρά του κορμού.
Όταν τα δύο μέρη ενώνονται, δημιουργείται μια σύνδεση που αντέχει το στρες πυροδότησης. Αρκεί μια απότομη εκτίναξη του όπλου ενώ κρατιέται από τη λαβή, ώστε να περιστραφεί το τμήμα της κάνης γύρω από τον πίρο και να κλειδώσει πάνω στον κορμό.
Μετέπειτα πορεία
Η πατέντα του Burgess υπήρξε επαναστατική.
Οι αστυνομικοί της εποχής είχαν πλέον στα χέρια τους ένα όπλο -ασύγκριτα ισχυρότερο από τα περίστροφα- που μεταφέρονταν διακριτικά με πολιτική περιβολή. Η καραμπίνα σε πλήρη ανάπτυξη είχε μήκος ενός μέτρου και τους έδινε υπεροπλία σε σχέση με τους κακοποιούς που αντιμετώπιζαν.
Η φήμη θέλει την ελαφρώς στενωμένη κάνη ικανή να στείλει τους μολυβένιους ψήφους εντός κύκλου ενός μέτρου στην καθιερωμένη απόσταση των 36 μέτρων. Τέτοια ισχύς πυρός εξουδετερώνει και τον πλέον “σκληρό” συμμορίτη.
Το πλεονέκτημα του οπλιστήρα στη σκανδαλοθήκη ήταν ότι το βοηθητικό χέρι έμενε σταθερό στον ξυστό, οδηγώντας τη σκόπευση.
Σήμερα που δεν υπάρχει αντίστοιχο σύστημα και όλα τα όπλα χρησιμοποιούν τη λύση του Browning (με το μοχλό όπλισης γύρω από την αποθήκη) αναρωτιόμαστε ποιό από τα δύο είναι ταχύτερο.
Η δερμάτινη θήκη κρατούσε το όπλο σε κάθετη θέση ως προς το έδαφος και επέτρεπε στο χειριστή να αδράξει το τουφέκι από τη χειρολαβή.
Το γεγονός ότι η αποθήκη μπορεί να είναι γεμάτη επιτρέπει την ταχεία χρήση του όπλου μόλις ο μηχανισμός όπλισης ενεργοποιηθεί.
Σύντομα έγινε δημοφιλές μεταξύ συνοδών χρηματαποστολών, δεσμοφυλάκων, πρακτόρων εταιρειών όπως οι Σιδηρόδρομοι και φυλάκων στη τράπεζα Wells Fargo.
Το σίγουρο είναι ότι το όπλο του Burgess πλεονεκτεί σε ευκολία μεταφοράς και ετοιμότητα βολής.
Σε κάθε περίπτωση, ήταν αρκετά επιτυχημένο ώστε η “γιγαντιαία” Winchester να το δεί ως απειλή.
Η ανταγωνίστρια από το γειτονικό Κονέκτικατ προσέφερε στον εφευρέτη ένα σεβαστό ποσό για να εξαγοράσει την Burgess.
Εκείνος δέχτηκε τα χρήματα και το 1899 η Winchester πήρε στην κατοχή της τις πατέντες, τα μηχανήματα και τα αποθέματα του.
Σύμφωνα με τη συνηθισμένη πρακτική τους αξιοποίησαν κάποια μηχανήματα για τη δικιά τους παραγωγή, κατέστρεψαν το απόθεμα ανταλλακτικών και την έκλεισαν.
Οι πατέντες του Andrew Burgess, μαζί με εκείνες πολλών άλλων κλείστηκαν για πάντα στο χρηματοκιβώτιο του “αφεντικού” της Winchester.
Συλλεκτική αξία
Σήμερα οι υπάρχουσες επαναληπτικές καραμπίνες της Burgess Gun Co. είναι συλλεκτικά κομμάτια.
Εκτός από τα λίγα “πτυσσόμενα” μοντέλα κατά καιρούς εμαφανίζονται και κάποια μακρύκανα (76 και 81cm) μοντέλα που δεν αναδιπλώνονταν σε δύο μέρη και προορίζονταν για το κυνήγι υδροβίων.
Υπάρχουν επίσης ελάχιστα υποδείγματα που φέρουν εργοστασιακό σκάλισμα στη βάση και αποτέλεσαν ειδικές παραγγελίες προς το εργοστάσιο.
Ο Andrew Burgess δεν άντεξε τη πίεση του ανταγωνισμού, αλλά πρόλαβε να αφήσει τη σφραγίδα του σχεδιάζοντας το πρώτο λειόκανο για αμιγώς αστυνομική χρήση.
Η ιδέα του ενσωμάτωνε όλα τα χαρακτηριστικά που ακόμη και σήμερα ορίζουν ένα όπλο αυτής της κατηγορίας: συμπαγείς διαστάσεις, ευκολία απόκρυψης και μεγάλη αναχορηγία φυσιγγίων.
Σε ένα “παράλληλο σύμπαν”, όπου η Winchester δεν θα είχε στρατολογήσει τις υπηρεσίες του John Browning, τα επαναληπτικά όπλα θα έμοιαζαν με τις εικόνες που βλέπουμε.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών