Βλέποντας κάποιος το Steyr AUG (Armee-Universal-Gewehr: Στρατιωτικό Καθολικό Τυφέκιο), είναι δύσκολο να φανταστεί οτι δε βγήκε από πρόσφατη μελέτη για κάποιο μελλοντικό όπλο ακτινών λέηζερ.
Κι όμως το διαμετρήματος 5,56Χ45mm NATO συμπαγές τουφέκι υπηρετεί στον αυστριακό στρατό από το 1977.
Είναι το πρώτο όπλο διάταξης Bullpup (όπου το κοντάκι απαλείφεται και η χειρολαβή προηγείται του κλείστρου) που τέθηκε σε μεγάλης κλίμακας χρήση από στρατό, κλέβοντας αυτή τη διάκριση από το γαλλικό FAMAS για λίγους μήνες.
Το πρώτο “αρθρωτό” τυφέκιο
Ο επίσημος τίτλος στην Αυστρία είναι Sturmgewehr 77 (τυφέκιο εφόδου 1977) και o χαρακτηρισμός “Καθολικό” δεν έχει να κάνει με θρησκευτική πίστη.
Απλά ο στρατός αναζητούσε ένα σύστημα που θα αντικαθιστούσε το κύριο τουφέκι (μέχρι τότε το FN Fal), τα οπλοπολυβόλα, τις αραβίδες/υποπολυβόλα των 9mm και τα όπλα ακροβολιστή, απλοποιώντας την υποστήριξη. Έτσι το AUG κατέληξε να έχει κάποια ασυνήθιστα χαρακτηριστικά που εκπλήσσουν ακόμη και σήμερα. Το φουτουριστικό σχήμα προέκυψε από την ανάγκη για μικρό μήκος. Το στάνταρ τουφέκι δε ξεπερνά τα 79 εκατοστά διαθέτοντας κάνη 50 εκατοστών. 
Συγκριτικά το Fal έφτανε τα 110 εκατοστά. Οι αραβίδες είναι ακόμη βραχύτερες στα 65 εκατοστά περίπου. Το κυριότερο όμως στοιχείο είναι πως το AUG εξοπλίζεται με ένα μηχανισμό ταχείας αλλαγής της κάνης. Περιστρέφοντας ένα μοχλό, ο χρήστης αλλάζει την κάνη με διαφορετικού μήκους. Ένα οπλοπολυβόλο μετατρέπεται σε αραβίδα ή τυφέκιο πεζικού, απλοποιώντας την αλυσίδα υποστήριξης.
Θα χρειάζονταν άλλα 25 χρόνια μέχρι αυτή η δυνατότητα να αρχίσει να εμφανίζεται και σε άλλα όπλα.
Εμβαθύνοντας ακόμη στην ιδέα του “καθολικού” συστήματος, το πλαστικό κέλυφος που αποτελεί τον κορμό του AUG, δέχεται διάφορα εναλλάξιμα υποσυστήματα.
Έτσι για παράδειγμα μπορεί να μετατραπεί από το διαμέτρημα 5,56mm σε 9mm με τη χρήση διαφορετικού κλείστρου και γεμιστήρων από υποπολυβόλο Steyr Mpi 69.
Ή με τη χρήση συλλογής ανταλλακτικών να τροποποιηθεί σε όπλο για αριστερόχειρες.
Η Steyr ανέπτυξε μια συλλογή σκανδάλης/σχατηρίας που μετατρέπει το όπλο μόνο για αυτόματη βολή από ανοικτό κλείστρο για υποστήριξη ομάδων.
Υπάρχουν γεμιστήρες 30 και 42 φυσιγγίων με τους δεύτερους να χρησιμοποιούνται στα οπλοπολυβόλα.
Ένα μοναδικό στοιχείο του αρχικού AUG ήταν η έλλειψη υποφυλακτήρα στη σκανδάλη και επιλογέα πυρός. 
Το τουφέκι διέθετε μια ασφάλεια στη λαβή που μπλόκαρε τη σκανδάλη.
Με την απενεργοποίηση της η σκανδάλη είχε δύο στάδια πίεσης.
Στο πρώτο έριχνε μονές βολές. Πιέζοντας περισσότερο τη σκανδάλη, περνούσε σε ριπές.
Επειδή προοριζόταν εξαρχής για πολλαπλό ρόλο, οι μηχανικοί της Steyr το εξόπλισαν με μια διόπτρα Swarovski (μεγέθυνσης 1,5Χ), επιτρέποντας αυξημένη ευστοχία στα 300 μέτρα.
Σε επόμενες εκδόσεις (πχ. AUG A3) τοποθετούνται ράγες ανάρτησης εξοπλισμού για διαφορετικά στόχαστρα, βελτιώνοντας περαιτέρω την ευελιξία του συστήματος.
Με μακρύτερη κάνη των 62 εκατοστών μετατρέπεται σε όπλο ακροβολιστή για βολές ως τα 500 μέτρα. Η χρήση διοπτρών είναι επιβεβλημένη γιατί το ύψος της κάνης σε σχέση με τον ώμο δεν επιτρέπει τη στόχευση με σταθερά σκόπευτρα.
Πορεία και εξέλιξη
Η Steyr-Manlicher είχε αρκετή επιτυχία με το AUG.
Οι σημαντικότερες εξαγωγές ήταν προς την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και την Ιρλανδία οι οποίες εξοπλίζουν τις ένοπλες δυνάμεις τους με το αυστριακό τουφέκι. Στην πράξη έχει αποδειχτεί πολύ ποιοτικό και ανθεκτικό σε υπηρεσία.
Οι Αυστραλοί πρωτοστατούν στον εκσυγχρονισμό του στο επίπεδο EF88/F90 το οποίο σκοπεύουν να διατηρήσουν για αρκετά χρόνια σε υπηρεσία.
Στα πλεονεκτήματα του σχεδίου περιλαμβάνονται οι συμπαγείς διαστάσεις, κρίσιμες για επιχειρήσεις μέσα από οχήματα και η βαλιστική ανωτερότητα που προκύπτει από τις μακρύτερες κάνες (σε σχέση πχ. με το Colt M4).
Οι χρήστες του AUG εκθειάζουν την αξιοπιστία του συστήματος αερίων.
Λειτουργεί σε δύο θέσεις: μια για κανονική λειτουργία και μια δεύτερη όταν το όπλο είναι πολύ βρώμικο από κατάλοιπα πυρίτιδας, ώστε να υπερνικά τις τριβές.
Η ρυθμιζένη βαλβίδα διευκολύνει τη χρήση όπλου με σιγαστήρες, εκμεταλλευόμενο και το μικρό συνολικό μήκος που προκύπτει.
Τα παράπονα εστιάζονται στο αυξημένο βάρος που προκύπτει από το πολύπλοκο σύστημα σκανδάλης και τη βαριά κάνη. Το στάνταρ τουφέκι ζυγίζει 3,4 κιλά.
Οι Αυστραλοί μελετούν την κατάργηση του μηχανισμού εναλλαγής κανών για να μειώσουν το βάρος.
Πολλοί χρήστες παραπονούνται για τη θέση του μοχλού όπλισης -εμπρός και αριστερά- γιατί ο χειριστής μπορεί να τραυματίσει τα δάχτυλα του σε βιαστικούς χειρισμούς.
Η χρήση γαντιών είναι επιβεβλημένη.
Ένα άλλο πρόβλημα -εγγενές στη σχεδίαση bulpup και όχι μόνο στο AUG- είναι πως τα όπλα είναι “φιλικότερα” προς τους δεξιόχειρες λόγω τρόπου απόρριψης των καλύκων.
Αυτός είναι και ο λόγος που τελικά οι περισσότεροι στρατοί προτιμούν τη συμβατική διάταξη τυφεκίων με κοντάκι.
Διαχρονικό και πρωτοποριακό
Η προηγμένη σχεδίαση, η ποιοτική κατασκευή και οι πρωτοποριακές τεχνικές λύσεις έχουν αναδείξει το AUG ως το κορυφαίο υπόδειγμα τυφεκίο bulpup.
Η “εξωτική” εμφάνιση που θυμίζει επιστημονική φαντασία το καθιστά άμεσα αναγνωρίσιμο.
Παραμένει ακόμη το παλιότερο εν ενεργεία τέτοιο σχέδιο.
Οι Κινέζοι (QZB-95) και οι Γάλλοι (FAMAS) έχουν αντικαταστήσει τα δικά τους όπλα με συμβατικές σχεδιάσεις, υποδεικνύοντας ότι το συνολικό μήκος είναι μόνο ένας από τους κρίσιμους παράγοντες για την επιλογή ενός όπλου μάχης.
Σίγουρα όμως θα βρίσκεται στο προσκήνιο για αρκετά ακόμη χρόνια.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών